ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΒΥΖΑΝΤΙΟ

ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΡΑΚΟ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια κοινωνιολογική- ιστορική μελέτη πάνω στο φαινόμενο της αγιότητας σε ένα θέμα δηλαδή, που και στις μέρες μας ακόμη θεωρείται, λίγο ή πολύ, ταμπού. Στην αρχαιότητα ο άνθρωπος κατασκεύασε τη μυθολογία για να οργανώσει μέσα στη φαντασία του τον υπερφυσικό του κόσμο. Εξέχουσα θέση έδωσε στους ημίθεους ήρωες. Ο Ηρακλής, ο Ιάσωνας, ο Θησέας και άλλοι αποτελούν μυθικούς πολεμιστές του Καλού που δοκιμάστηκαν τόσο απέναντι σε αρχετυπικά σύμβολα του Κακού, όπως η λερναία Ύδρα, όσο και απέναντι στους εσωτερικούς τους δαίμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΛΟΓΙΟΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Η μορφή και η διάταξη του βιβλίου αυτού χρειάζεται να διασαφηνιστούν με δύο λόγια. Καταρχήν, αφού περιγράφει μια παιδευτική διαδικασία που κράτησε μια χιλιετία μπορεί να θεωρηθεί ότι μειονεκτεί εξαιτίας της συντομίας του. Σίγουρα θα μπορούσε να είχε γραφεί ένα εκτενέστερο βιβλίο, αλλά αφού είχα συγκεντρώσει υλικό επί είκοσι σχεδόν χρόνια, γνώριζα ότι θα χρειάζονταν πολύ περισσότερα χρόνια για μια εξαντλητική έκθεση, κι αποφάσισα ότι υπήρχαν ορισμένα πλεονεκτήματα για μια σχετικά συνοπτική πραγμάτευση. Το αποτέλεσμα θα είναι πιο ευχάριστο σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ 324-1204
Στο τέλος ερευνητικής αναδρομής εννεακοσίων σχεδόν χρόνων βυζαντινής Ιστορίας (324-1204) σκέφθηκα να αφιερώσω έναν τόμο ξεχωριστό στην οργάνωση και λειτουργία του κρατικού μηχανισμού της αυτοκρατορίας, που της επέτρεψε να σταθή και να μεγαλουργήση, αποτρέποντας κάθε είδους εισβολέα από Ανατολή, Βορρά τελικώς και Δύση -Πέρση, Γότθο, Βάνδαλο, Άβαρο, Βούλγαρο, Σλάβο, Άραβα, Νορμανδό- μέχρι το 1204, όταν Βενετοί και Φράγκοι επωφελήθηκαν από τα πλήγματα των Σελτζούκων Τούρκων στην Μικρά Ασία. Την αμιγώς αφηγηματική ύλη θα αναζήτηση ο αναγνώστης...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ (ΕΒΔΟΜΟΣ ΤΟΜΟΣ)
(...) Ο τόμος Ζ', ως εναρκτήριος της «Ιστορίας του Βυζαντινού Ελληνισμού», αρχίζει με εκτενές εισαγωγικό κεφάλαιο, όπου παρουσιάζονται με πυκνότητα και ενάργεια η φυσιογνωμία και τα εξελικτικά στάδια ολόκληρης της ιστορίας του Βυζαντίου από το 324 ώς το 1453 μ.Χ. Στο κεφάλαιο αυτό αναπτύσσονται ειδικότερα τα θέματα: ιστορικός ορισμός και ονόματα, το ιστορικό υπόβαθρο, Βυζάντιο και ελληνισμός, οργανικά συστατικά στοιχεία της κοινωνίας, πολίτευμα και πολιτική φιλοσοφία, σχέσεις πρωτεύουσας και επαρχίας, Βυζάντιο και Βάρβαροι, ο αγώνας για τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Tα πρώτα 61 εκτενή λήμματα ενός νέου βιογραφικού λεξκού του Βυζαντίου, που σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί στα επόμενα χρόνια με συλλογικούς τόμους λημμάτων γραμμένων από εξειδικευμένους ερευνητές κατά εποχές και ιστορικούς επιστημονικούς κλάδους. Εκτός επό την βιογράφηση αυτοκρατόρων, πατριαρχών και άλλων εκκλησιαστικών αξιωματούχων, στρατιωτικών μορφών, σημαντικών διοικητικών παραγόντων και επιφανών ανταπαιτητών του βυζαντινού θρόνου σε όλες τις βυζαντινές ιστορικές περιόδους, το έργο συμπεριλαμβάνει επίσης τις βιογραφίες πολλών κορυφαίων πνε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Δεν είναι περίεργο που οι περισσότεροι σοβαροί ιστορικοί πλέον αποφασίζουν να επικεντρωθούν σε σχετικά σύντομες περιόδους και ίσως και σε περιορισμένες γεωγραφικές περιοχές. Είναι όμως σωστό αυτό για την ιστορία; Κάθε ιστορική περίοδος εξαρτάται απ' αυτά που συνέβησαν πριν απ' αυτήν και η σημασία της εξαρτάται από τα γεγονότα που έπονται. Η ιστορία δεν είναι μια σειρά από λιμνούλες με στάσιμα νερά. Είναι ποταμός που κυλά.» Steven Runciman Το κλασικό έργο "Βυζαντινός Πολιτισμός" (1933) του Steven Runciman, ενός από τους σημαντικότερους βυζ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ελληνική αυτοκρατορία και οι γείτονές της (13ος-15ος αιώνας)
1204, κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους· 1453, από τους Τούρκους. Μεταξύ αυτών των δύο σημαντικών χρονολογιών, ο τρίτος και τελευταίος τόμος του Βυζαντινού κόσμου αφηγείται τη δύση της ελληνικής αυτοκρατορίας αλλά και την ιστορία των γειτόνων της, Σέρβων και Βουλγάρων, καθώς και των Λατίνων, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην επικράτειά της μετά τη Δ’ Σταυροφορία. Ξετυλίγεται εδώ η ιστορία ενός κατακερματισμένου χώρου μέσα από όλα τα στοιχεία που τον συνθέτουν, συμπεριλαμβανομένου του τουρκικού. Βλέπουμε την άλλοτε μεγάλη δύν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΟΞΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ποιος υπήρξε ο ρόλος της βυζαντινής αυτοκρατορίας στην πολιτιστική ανάπτυξη της λατινικής Ευρώπης κατά την περίοδο της ρωμανικής τέχνης; Στο Βυζάντιο αντιγράφηκε το σύνολο σχεδόν των έργων της αρχαίας Ελλάδας. Στην αυτοκρατορική πρωτεύουσα η αρχαία κουλτούρα εξακολούθησε να αποτελεί το θεμέλιο της σχολικής εκπαίδευσης. Αυτό το βυζαντινό υλικό μεταβιβάσθηκε στις βασιλικές αυλές και σε όλη την έκταση της Ευρώπης του 10ου ως 12ου αιώνα στις κοιλάδες του Μεύση και του Ροδανού, στην Γερμανία, ακόμη και στα βασίλεια της Σκανδιναυίας. Ο εμβριθής ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ (641-1204)
Στον πρώτο τόμο, υπό τη διεύθυνση της Cecile Morrisson, με τίτλο Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (330 - 641), παρουσιάστηκε η ίδρυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο δεύτερος τόμος, υπό τη διεύθυνση του Jean-Claude Cheynet, είναι αφιερωμένος στους επόμενους αιώνες (7ος - 13ος). Κατά τη μεσαιωνική εποχή, η τεράστια πολυεθνική Αυτοκρατορία, τσακισμένη σχεδόν από τις σλαβικές και κυρίως τις αραβο-μουσουλμανικές εισβολές, μετασχηματίζεται σε κράτος επικεντρωμένο ξανά στον ελληνικό πληθυσμό. Εξακολουθεί όμως να υποδέχεται τις σλαβικές και αρμεν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Απόσταγμα, σχεδόν βιωματικό, από την πολύχρονη διδασκαλία μου στη Σορβόννη, το πόνημα αυτό απευθύνεται σε όσους από τους Νεοέλληνες ταλανίζονται με το πρόβλημα της ελληνικής ιστορικής συνέχειας και στους ξένους (κυρίως τους Δυτικοευρωπαίους και τους Αμερικάνους βλαστούς τους) που αρκούνται στην επιλεκτική γνώση του παρελθόντος τους. Στόχος μου λοιπόν να βάλω, κατά το δυνατόν, έστω εκ του πλαγίου και λάθρα σχεδόν, το Βυζάντιο στη θέση που τα επιτεύγματά του μας υπαγορεύουν: να πω συνοπτικά, εννοώ, αυτά που το αναδεικνύουν ως την πρώτη ευρωπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΟ (ΟΓΔΟΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η ΓΝΩΜΩΝ Εκδοτική με ιδιαίτερη ικανοποίηση παρουσιάζει στους αναγνώστες της μια νέα συναρπαστική σειρά βιβλίων με τίτλο "ΒΥΖΑΝΤΙΟ - Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΙΛΙΟΧΡΟΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ" (324 - 1453). Οι τόμοι της σειράς καλύπτουν όλες τις πτυχές της πολυκύμαντης στρατιωτικής και πολιτικής ιστορίας του Βυζαντίου, από την ίδρυσή του μέχρι την οριστική του κατάρρευση, παρέχοντας πληθώρα στοιχείων και ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τη στρατιωτική οργάνωση, τη διπλωματία, την τέχνη και τον πολιτισμό της Αυτοκρατορίας καθ' όλη τη διάρκεια τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΓΕΥΣΕΙΣ
Για αιώνες ολόκληρους ο γαστριμαργικός πλούτος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν ξακουστός σε Ανατολή και Δύση, πολύ λίγες πληροφορίες όμως φαίνεται να σώθηκαν ως τις μέρες μας. Στο βιβλίο αυτό ο καταξιωμένος ιστορικός και ειδήμων της ιστορίας της διατροφής Andrew Dalby μάς παρουσιάζει για πρώτη φορά με εξαιρετικά λεπτομερή και απολαυστικό τρόπο την κουζίνα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τα αγαπημένα πιάτα των αυτοκρατόρων και των αξιωματούχων μέχρι το φαγητό των απλών ανθρώπων. Παντρεύοντας τα μπαχαρικά των Ρωμαίων με τις γεύσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η "Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους" του Georg Ostrogorsky αναγνωρίστηκε ως βασικό έργο για τη μελέτη της βυζαντινής ιστορίας σχεδόν αμέσως μετά την πρώτη έκδοσή της, και ο συγγραφέας είχε την ευχέρεια να τη βελτιώσει και να την εμπλουτίσει σε μεταγενέστερες εκδόσεις. Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι το έργο αυτό, που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, συντρόφευε στις σπουδές τους όλους τους βυζαντινολόγους μετά τον πόλεμο, και επομένως μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει επηρεάσει όσο κανένα άλλο τη διεθνή έρευνα για την ιστορία του Βυζαντί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε ένα από τα πιο εντυπωσιακά αυτοκρατορικά κράτη στην ιστορία. Κατόρθωσε να κυβερνήσει μεγάλο κομμάτι της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολίας επί χίλια εκατό χρόνια. Από το 324, όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκαθίδρυσε την πρωτεύουσά του στο Βυζάντιο (που μετονομάστηκε σε Κωνσταντινούπολη), έως το 1453, όταν η πόλη κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, η βυζαντινή επικράτεια αποτέλεσε ένα δυναμικό πεδίο παραγωγής λογοτεχνίας, τέχνης, θεολογίας, δικαίου και παιδείας. Ο Διονύσης Σταθακόπουλος αφηγείται εδώ μια επιβ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ
Το Βυζάντιο κατέχει μια παράδοξη θέση στην ιστοριογραφία. Σε σχέση με την αργή συγκρότηση των δυτικών κοινωνιών και με τον τουρκικό μουσουλμανικό κόσμο, το Βυζάντιο εμφανίζεται ως μια προέκταση της αρχαιότητας στην οποία βάζει τέλος η πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Αυτή η ιδιαιτερότητα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πεποίθηση των ιστορικών της μεσαιωνικής περιόδου ότι η «φεουδαρχία» που χαρακτήρισε τη Δύση υπήρξε αποκλειστικότητα μιας Ευρώπης «καρπού των εισβολών», κατά την έκφραση του Μαρκ Μπλοκ. Ανατρέχοντας στην προέλευση αυτής τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΧΑΖΑΡΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Οι Χάζαροι, ένας τουρκικός λαός, αυτονομούνται και αναπτύσσονται μετά το 650 μ.Χ. στα βόρεια και ανατολικά του Καυκάσου, μεταξύ της Κασπίας θάλασσας, της οροσειράς των Ουραλίων και του ποταμού Δον. Στα επόμενα εκατόν πενήντα έτη κατόρθωσαν να γίνουν η κυρίαρχη δύναμη βορείως του Ευξείνου Πόντου, φθάνοντας μέχρι το Κίεβο και υποτάσσοντας πολλούς μικρότερους νομαδικούς λαούς. Η αυτοκρατορία τους επί εκατό και πλέον έτη αντιστάθηκε στις σφοδρές επιδρομές των Αράβων από το νότιο Καύκασο. Οι σχέσεις που ανέπτυξαν οι Χάζαροι με το Βυζάντιο πέρασ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΑΤΑΤΖΗΣ, Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η μακαρία μανία του να φέρει πίσω την Κωνσταντινούπολη στην αγκαλιά του Ελληνισμού μετά την άλωση του 1204 έγινε άμεσα αντιληπτή από τους απλούς ανθρώπους. Τους έπειθε αυτός και όχι οι άλλοι ότι είναι ο συνεχιστής της ιερής αλυσίδας των αθανάτων βυζαντινών Αυτοκρατόρων γιατί εκείνος απέπνεε την ανιδιοτέλεια του σκοπού και το χάρισμα ενός κορυφαίου ηγέτη. Τόσο πολύ τους ενέπνευσε που τον είπαν «Ο Πατέρας των Ελλήνων». Τόσο πολύ συνεπαίρνει έως σήμερα που τον λένε «Μαρμαρωμένο Βασιλιά». Η ανά χείρας γραφή αποτελεί μία ελεύθερη απόδοση του βί...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕΤΟΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Των εμβλημάτων, σημείων, επισήμων ή συμβόλων, ων εποιήσατο χρήσιν ο άνθρωπος προς δήλωσιν διαφόρων υψηλών εννοιών, ουδέν αρχαιότερον και κοινότερον του αετού, προσφιλεστάτου, απ' αυτών ήδη των πανάρχαιων χρόνων, εις πάντας σχεδόν τους λαούς. Θαυμάζοντες ούτοι ευλόγως το απαράμιλλον αρρενωπόν κάλλος του αετού, το απιστεύτως ταχύ, ισχυρόν, οξυδερκές και υψιπετές αυτού - ων ένεκεν ελογίσθη ανώτερος και αυτού του μόνον επί της γης δυναμένου να δράση βασιλέως των ζώων λέοντος - ελογίσαντο αυτόν ως βασιλέα των πτηνών και καθιέρωσαν ως συμπάρεδρο...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) Justinian : Emperor, Soldier, Saint
In this groundbreaking new biography of Justinian, Peter Sarris gives us an intimate insight into both the Emperor and his times. We meet a man who from the humblest beginnings, rose to become ruler of much of the known world achieving an almost god-like status. An emperor who infused even the most mundane tasks with spiritual and religious significance. A gifted administrator obsessed with detail. A middle aged lover who fell for a dancing girl and changed the law so he could marry her, ruling with Empress Theodora by his side for over t...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο μέλλων να πραγματευθή περί των ιπποδρόμων και των ιπποδρομικών αγώνων κατά τους Βυζαντινούς χρόνους διττάς οφείλει να λάβη υπ' όψιν πηγάς πρώτον φιλολογικάς και δεύτερον μνημειακάς. Εις την πρώτην κατηγορίαν υπάγονται αι μαρτυρίαι τας οποίας παρέχουσιν οι πατέρες της εκκλησίας και ιδία ο Χρυσόστομος, εις τους επανειλημμένους από του άμβωνος λόγους του "προς τους εις τας Ιπποδρομίας απελθόντας", "περί του μη δείν εις ιπποδρομίας μηδέ εις θέατρα αναβαίνειν", "εις το ιπποδρόμιον λόγος", "προς τους τας συνάξεις καταλιμπάνοντας και εις τα θέ...
Διαβάστε περισσότερα...