ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΕΡΡΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Συνεχιστής σύμφωνα με πολλούς, του έργου του Γοδεφρείδου Βιλλαρδουίνου, ο Ερρίκος της Βαλανσιέν, περιγράφει στο χρονικό του τη βασιλεία του αυτοκράτορα Ερρίκου, του πιο σημαντικού ηγεμόνα της Λατινικής αυτοκρατορίας της «Ρωμανίας» (Κωνσταντινούπολης). Πέρα από την τεράστια ιστορική του σημασία, ίσως μεγαλύτερη κι απ’ του χρονικού του Βιλλαρδουίνου, μια και είναι η μοναδική μας πηγή για τα περισσότερα από τα γεγονότα που περιγράφει, το ενδιαφέρον του Βαλανσιέν για τη λεπτομέρεια, οι ηθικές του αντιλήψεις, τα στοιχεία που τον εντυπωσιάζουν, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (4ος αι.-1204)
Το βιβλίο φωτίζει τις ιδιαίτερες πτυχές της βυζαντινής ιστορίας και αναδεικνύει την εξέλιξη που δέχτηκε η βυζαντινή αυτοκρατορία στο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό πεδίο. Ο συγγραφέας με ερευνητικό εργαλείο τον ιστορικό υλισμό και με διεισδυτική ματιά σ' όλο το φάσμα της εξέλιξης παραγωγικών δυνάμεων-παραγωγικών σχέσεων, κατορθώνει ν' αποδώσει ιστορικά την ουσία της μακράς αυτής περιόδου και μάλιστα με θαυμαστά συνοπτικό τρόπο. Δεν είναι μια τετριμμένη φτωχή «ιστορία αυτοκρατόρων», αλλά μια ολοκληρωμένη μελέτη των κοινωνικών-ταξικών συ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΟ ΤΟΥ ΜΟΡΕΩΣ
Το «Πριγκιπάτο του Μορέως», η Νέα Γαλλία, όπως είχε ονομάσει ο Πάπας την ηγεμονία που ίδρυσαν οι Γάλλοι ιππότες της Δ’ Σταυροφορίας στην Πελοπόννησο, είναι πολύ λίγο γνωστό στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. [...] Το βιβλίο αυτό είναι μια συνάντηση με πρόσωπα και πράγματα του παλαιού - μεσαιωνικού - κόσμου. Είναι η φωνή της υποκειμενικής ψυχής μέσα όμως από μιά, όσο μου ήταν δυνατόν, τεκμηριωμένη πληροφόρηση [...] Δύο αιώνων συμβίωση Φράγκων και Ελλήνων δεν μπορείς να την προσπεράσεις βιαστικά. Οι Φράγκοι αναντίρρητα «ήρξαν χειρών αδίκων», ήτ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ιουστινιανός Πέτρος Σαββάτιος (νέα -χαρτόδετη έκδοση)
Στην έρευνα έγινε προσπάθεια να προβληθεί από όσο το δυνατόν περισσότερες μαρτυρίες κειμένων εξεταζόμενες ταυτόχρονα η εικόνα μιας συγκεκριμένης κοινωνίας που διανύει μια συγκεκριμένη εποχή. Η βιβλιογραφία -που είναι τεράστια- παρατίθεται μόνο στο μέτρο που χρειάζεται στη μελέτη και όχι για να δείξει στον αναγνώστη ότι είναι γνωστή. Όταν εξάλλου διαφωνεί κανείς με τα περισσότερα από τα εγνωσμένα, τότε είναι πολύ δύσκολο να τα αναφέρει συνεχώς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΜΕΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΛΙΦΑΤΟΥ (885-929)
Το θέμα της παρούσας μελέτης είναι η ιστορία της Αρμενίας κατά τη χρονική περίοδο 885-929 και ιδιαίτερα οι σχέσεις της με τις δύο υπερδυνάμεις της εποχής, τη βυζαντινή αυτοκρατορία και το αββασιδικό χαλιφάτο. Επιχειρείται η μελέτη της δημιουργίας του βασιλείου των Bagratuni και η επιβίωσή του ανάμεσα στην αραβοβυζαντινή στρατιωτική και πολιτική αντιπαλότητα. Η θέση της Αρμενίας ανάμεσα σε αυτές τις κυρίαρχες δυνάμεις καθιστά τη μελέτη της ιστορίας της, αν όχι απαραίτητη, τουλάχιστον μεγάλης σημασίας για την εξέταση του στρατηγικού ανταγωνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ ΚΑΙ Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ ΙΗ' ΑΙΩΝΑ
Οι Φαναριώτες του μέσου επιπέδου αποτέλεσαν την πλέον δραστήρια πολιτική ομάδα μέσα στον φαναριώτικο κόσμο. Σε ό,τι αφορά στη συγκεκριμένη οθωμανική πρεσβεία στην Πρωσία (1790-1792), πρόκειται για μια μάλλον αποτυχημένη διπλωματική προσπάθεια. Η δράση του Κωνσταντίνου Καρατζά ως μέλους της πρεσβείας μάς επιτρέπει να σχηματίσουμε μια σαφή εικόνα των διπλωματικών αρμοδιοτήτων των δραγομάνων των πρεσβειών που προέρχονταν ακριβώς από την ομάδα των μέσων Φαναριωτών με όλες τις δυνατότητες, αλλά και τους περιορισμούς που υφίσταντο γι' αυτούς. Η ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (6ος - 10ος ΑΙΩΝΑΣ)
Το τεύχος αυτό περιέχει μια επιλογή από βυζαντινές πηγές του 6ου ως 10ου αι., που αναφέρονται στην πρώιμη ιστορία των Σλάβων και τους Βαλκανικούς λαούς. Όλα τα κείμενα είναι βυζαντινά, γραμμένα σε ελληνική γλώσσα από βυζαντινούς συγγραφείς. Εκτός από δύο εξαιρέσεις: τις πρωτοβουλγαρικές επιγραφές, που είναι βουλγαρικά κείμενα γραμμένα όμως σε ελληνική γλώσσα, και τους Βίους των αποστόλων των Σλάβων Κωνσταντίνου-Κυρίλλου και Μεθοδίου, που σώζονται σε παλαιοσλαβική γλώσσα και δίνονται εδώ σε μετάφραση. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ - ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΑΙ ΣΤΑΤΙΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΙ Β. ΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΙ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΩΙΜΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΕΠΟΧΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΣ 2. Ο ΑΓΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ 3. Ο ΑΙΩΝ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΝ - ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΠΡΩΙΜΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ 1. ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ 2. ΑΜΥΝΑ 3. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 4. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ 5. ΦΟΡΟΙ Β. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΒΙΟΣ 1. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ 2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ...
Διαβάστε περισσότερα...

MARGES DE LA PHILOSOPHIE BYZANTINE
Les problemes des relations entre theologie et technologie ont apparu pour la premiere fois dans le monde occidental, ce qui est evident vu que la culture de l'occident europeen est celle qui a engendre la science et la techonologie. Or, la question fur posee en des termes litteralement non-orthodoxes, qui n'offraient pas de solution, mais, au contraire, intensifiaient la confusion. [...] (De l' editeur)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΣΤΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ
"...Στη μονογραφία της με θέμα τα τοπικά συμβούλια στις βυζαντινές πόλεις κατά την ύστερη βυζαντινή περίοδο εξετάζεται η δομή και η οργάνωση της κοινωνίας στα αστικά κέντρα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Με βάση το τεκμηριωτικό υλικό που προσφέρουν οι πηγές, επιχειρείται η κωδικοποίηση των μορφών των συσσωματώσεων σε μεγάλο αριθμό πόλεων, στη Μακεδονία και Θράκη, στην Ήπειρο και Αιτωλοακαρνανία, στην Πελοπόννησο, και στη Μικρά Ασία, η ερμηνεία των όρων που χρησιμοποιούνται στα κείμενα, με τις εκάστοτε εννοιολογικές αποχρώσεις τους, η ανάδει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΤΟΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
«Οι Βυζαντινοί διέσωσαν όσον ήτο δυνατόν περσσότερον μέρος από την δημιουργίαν του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Θεωρήσαντες εαυτούς κληρονόμους της ελληνικής αρχαιότητος, διετήρησαν την αρχαίαν ταύτην κληρονομίαν, μετέδωκαν αυτήν εις την Δύσιν και εγένοντο ούτως οι πρωτεργάται της αναγεννήσεώς της. Επί μίαν χιλιετίαν ήσαν ο μόνος σχεδόν πεπολιτισμένος λαός της Ευρώπης και της Ανατολής, όπου έθαλεν επί μακρόν και ο ιδιότυπος των Αράβων πολιτισμός, ο επικοινωνήσας και με τον Βυζαντινόν και μεταδοθείς και εις την Δύσιν· ο Βυζαντινός ούτος πολ...
Διαβάστε περισσότερα...

Συμβολή στην πνευματική ιστορία του Μυστρά
Ιδρυμένο το κάστρο του Μυστρά από τους Φράγκους μετά το πέρας της Τέταρτης Σταυροφορίας, πλησίον της αρχαίας Σπάρτης, θα αναδειχθεί από τους Βυζαντινούς των Οίκων των Καντακουζηνών και των Παλαιολόγων, επί δύο αιώνες περίπου, σε ένα σπουδαίο κέντρο παιδείας και πολιτισμού. Αψευδείς μάρτυρες είναι η ίδρυση περικαλλών ναών, η συστηματική θεραπεία των Γραμμάτων και των Τεχνών, η συνεχής και συνεπής καλλιέργεια και αναβίωση των κλασσικών γραμμάτων. Πρωτεύουσα του Δεσποτάτου ο Μυστράς, θα πρωταγωνιστήσει στις πολυποίκιλες εξελίξεις κατά τον 15ο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
"Η ιστορία του Βυζαντίου" που κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα στη Βρετανία από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης αποτελεί ένα πλήρες, μεστό και τεκμηριωμένο συλλογικό έργο για το Βυζάντιο. Ένα βιβλίο που αφηγείται το μακρύ ταξίδι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, την ιστορία της από τον 4ο έως και τον 15ο αιώνα, από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου μέχρι την Άλωση. Τα κεφάλαιά του, που καθένα τους αποτελεί και μια ξεχωριστή πρωτότυπη πραγματεία, είναι γραμμένα με γλαφυρότητα και σαφήνεια από διεθνούς κύρους επιστήμονες ενώ η διάρθρωσή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΟΝΙΚΟΝ
Ο Γεώργιος Σφραντζής ή Φραντζής υπήρξε σημαίνων ιστοριογράφος και αξιωματούχος των τελευταίων δεκαετιών της εναπομείνασας βυζαντινής αυτοκρατορίας. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 30 Αυγούστου του 1401. Καταγόταν από επιφανή οικογένεια της Λήμνου, αλλά σε εφηβική ηλικία έχασε τους γονείς του από επιδημία πανώλους (περί το 1416-17). Έκτοτε η αυτοκρατορική οικογένεια των Παλαιολόγων αναλαμβάνει την επιμέλειά του, και σύντομα ο νεαρός τότε Σφραντζής διορίζεται γραμματικός στην αυλή του βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Β'. Ιδιαιτέρως συνδέθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΑΝΝΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑ ΑΚΤΟΥΑΡΙΟΥ
Το κείμενο αυτό του Ιωάννη Ζαχαρία Ακτουάριου είναι ένα από τα πιο δύσκολα, αλλά και πιο ενδιαφέροντα κείμενα που θα μπορούσε να μελετήσει κάποιος που ασχολείται με την αρχαία και βυζαντινή γραμματεία. Καταπιάνεται με γενικά ζητήματα που άπτονται της αρχαίας ιατρικής αλλά και της αρχαίας φιλοσοφικής θεωρίας. Συμπλέκει τις ιατρικές θεωρίες τις σχετικές με τις κράσεις, τις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, τις ιδιότητες των εκάστοτε τροφών, τις ιδιαίτερες ιατρικές γνώσεις του σχετικά με την ανθρώπινη παθολογία, με φιλοσοφικές νεοπλατωνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΟΠΑΤΕΡΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΤΩΧΟΠΡΟΔΡΟΜΙΚΑ
Ο κύκλος των πτωχοπροδρομικών ποιημάτων είναι ένα πολύτιμο μνημείο για τη λαλούμενη δημοτική γλώσσα του 12ου αιώνα. Ταυτόχρονα, αποτελεί και πλουσιωτάτη πηγή λαογραφικών στοιχείων για τον βίο και τον πολιτισμό των Βυζαντινών. Τα ποιήματα αυτά διακρίνονται για τη χάρη και την ιδιορρυθμία του ύφους των. Παράλληλα, τα πτωχοδρομικά ποιήματα έχουν έντονο κοινωνικό χαρακτήρα και αποτελούν διαμαρτυρία για την ανισότητα που επικρατούσε στις τάξεις της βυζαντινής κοινωνίας. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ - ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
Το ανατολικό ρωμαϊκό κράτος σιγά σιγά εξελληνίζεται και αρχίζει έτσι η μακρά περίοδος του μεσαιωνικού ελληνισμού. Μεγάλοι αυτοκράτορες, όπως ο Ιουστινιανός και ο Ηράκλειος, σημαδεύουν με την πολιτική, τη στρατιωτική, τη θρησκευτική και την κοινωνική τους δράση την ιστορία, βάζοντας τη σφραγίδα του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού. Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος εξιστορεί στο βιβλίο αυτό τα κρίσιμα γεγονότα από τον έκτο μέχρι τον όγδοο αιώνα αναζητώντας ταυτόχρονα τα αίτιά τους. Σκιαγραφούνται οι πρωταγωνιστές των γεγονότων και παράλληλα προσδιορίζεται ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ - ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
Είναι η τελευταία περίοδος του μεσαιωνικού Ελληνισμού. Νέα απειλή έρχεται από τη Δύση με τις σταυροφορίες ο αγώνας του Βυζαντίου γίνεται πολυμέτωπος. Είναι η εποχή των Κομνηνών, των Αγγέλων. Η Κωνσταντινούπολη θα αλωθεί για πρώτη φορά αποκαλύπτοντας τον κίνδυνο που διατρέχει ο Ελληνισμός από τα επίβουλα σχέδια των Δυτικών. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ) Η ''ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ'' του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, βιβλία 1-17, ολοκληρώνεται με τα βιβλία 18-20 της ''ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ'' του Παύλου Καρολί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ (1204-1461)
Το ύστερο μεσαιωνικό κράτος, που επονομάστηκε από την ιστορική επιστήμη αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, υπήρξε ένα από τα ανεξάρτητα ελληνικά κράτη που δημιουργήθηκαν ως απότοκα της πρώτης άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους ιππότες της τέταρτης σταυροφορίας, το 1204 μ.Χ. Το μακροβιότερο από τα κράτη αυτά -και συνάμα το πιο απομακρυσμένο από το μητροπολιτικό βυζαντινό κέντρο-, η αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας και του Πόντου, διατηρήθηκε στη ζωή για πάνω από δυόμισυ εκατονταετηρίδες ως θεματοφύλακας του μεσαιων...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ (1204-1261)
Το Βυζαντινό Κράτος, μετά την κατάρρευση του δυτικού τμήματος της Αυτοκρατορίας το 476, συνεχίζει πλέον μόνο του την ιστορική του πορεία, επωμιζόμενο τον ρόλο του κληρονόμου και του συνεχιστή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτός ο ρόλος έγινε αποδεκτός και από τον δυτικό ρωμαϊκό κόσμο του 5ου αιώνα, ενώ η Ανατολή άρχισε να αποκτά ένα αίσθημα ανωτερότητας έναντι της Δύσης. Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, μέσα στους επόμενους δύο αιώνες, αρχίζει να διαμορφώνει σταδιακά ένα νέο διαφορετικό χαρακτήρα και να γίνεται η Ελληνική Χριστιανική Αυτοκρ...
Διαβάστε περισσότερα...