ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΒΥΖΑΝΤΙΟ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ 324-1453 (ΕΠΙΤΟΜΟ)
''Η Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας'' έχει σχεδόν τελείως αναθεωρηθεί κατά τα τελευταία τριάντα ή σαράντα χρόνια. Πολύ σπουδαία στοιχεία - σχετικά με διάφορα τμήματα αυτής της ιστορίας - έχουν ανακαλυφθεί, ενώ συγχρόνως έχουν γίνει σημαντικές και λεπτομερείς επιστημονικές εργασίες, οι οποίες μελετούν διαφόρους περιόδους της. Μολαταύτα όμως μας έλειπε μια γενική ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που θα αξιοποιούσε αυτές τις έρευνες και η οποία, τελείως ενημερωμένη για τα πιο σύγχρονα επιστημονικά συμπεράσματα, θα εξέθετε, κατά έναν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, 324-1071 (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το βιβλίον τούτο απευθύνεται προς τους μελετητάς της Βυζαντινής Ιστορίας, τους σπουδαστάς και το ευρύτερον αναγνωστικόν κοινόν. Στηρίζεται επί της διεθνούς βιβλιογραφίας και προϋποθέτει την άμεσον χρήσιν των πηγών. Απευθυνόμενος προς Έλληνας αναγνώστας, έκρινα αναγκαίον να παράσχω βραχέα δείγματα των μεσαιωνικών κειμένων δια της παραθέσεως καίριων αποσπασμάτων. Κατά τον αυτόν τρόπον προσεπάθησα να αποτυπώσω τον χώρον, εντός του οποίου ανεπτύχθη η κυβερνητική, διοικητική και στρατιωτική ενέργεια του Βυζαντίου. [...] Ως πάντα τα συστηματικά ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ (4ος-15ος ΑΙ.)
Η παρούσα μονογραφία, γραμμένη σε συνεργασία από δύο Έλληνες βυζαντινολόγους, έναν ιστορικό και μια νομισματολόγο, η οποία είχε την εν γένει εικονογραφική επιμέλεια του έργου, αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια έκδοσης γενικού εγχειριδίου στην Ελλάδα για τη βυζαντινή νομισματική και τα βασικά χαρακτηριστικά της. Το βιβλίο βασίζεται σε εκτενή νομισματολογική βιβλιογραφία και καταγράφει τις απόψεις των κορυφαίων νομισματολόγων από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και εξής. Ειδικό παράρτημα-δοκίμιο παραθέτει εκτενή βυζαντινολογική νομισ...
Διαβάστε περισσότερα...

Βυζάντιο (σκληρόδετη έκδοση)
Ένα έργο αναφοράς που προσφέρει μια επισκόπηση της ιστορίας του Βυζαντίου, από το 285 μ.Χ., οπότε και διαχωρίστηκε από τη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, έως το 1461, έτος κατά το οποίο καταλύθηκε το τελευταίο βυζαντινό κρατίδιο. Το κράτος και η κοινωνία του Βυζαντίου βίωσαν καθ' όλη τη διάρκειά τους κρίσεις και θριάμβους, γνώρισαν περιόδους παρακμής και ανάκαμψης. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία των δώδεκα αιώνων και των τριών ηπείρων γεφύρωσε τον αρχαίο με τον νεότερο κόσμο, διαμορφώνοντας και μεταλαμπαδεύοντας ελληνικές, ρωμαϊκές και χριστιανικές...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ
Δύο εποχές του Βυζαντίου χαρακτηρίζονται από μία έντονη στροφή προς τη μελέτη των αρχαίων ελληνικών γραμμάτων και την κλασική παιδεία, δηλαδή τον ουμανισμό: η πρώτη τον 9ο-10ο αιώνα και η δεύτερη τον 13ο-14ο. Οι δύο ουμανισμοί συνδέονται άμεσα μεταξύ τους, γιατί υπάρχει διαδοχή και συνέχεια στην παράδοση της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς: η αναγέννηση του 13ου-14ου αιώνα δεν θα είχε επιτευχθεί αν οι φιλόλογοι του 9ου-10ου αιώνα δεν είχαν «με πάθος συγκεντρώσει, διασώσει και ερμηνεύσει» την κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας. Ο πρώτος ουμανισμό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ
. . .Στόχος αυτού του δοκιμίου είναι να παρουσιάσει το βυζαντινό υπόβαθρο της ιταλικής Αναγέννησης και ιδιαιτέρως του Ουμανισμού που θεωρείται από ορισμένους μελετητές ως η χαρακτηριστικότερη έκφραση της Αναγέννησης. Θα παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή τις τύχες της ελληνικής γλώσσας στην Ιταλία, καθώς η γλώσσα αποτελεί το όχημα μεταφοράς των ιδεών. Ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μας θα στραφεί αφ’ ενός στις σχέσεις του Βυζαντίου με την Ιταλία, και αφ’ ετέρου στην επίδραση της βυζαντινής σκέψης πάνω στην αντίστοιχη ιταλική, ενώ η τέχνη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ
Το Βυζάντιο κατέχει μια παράδοξη θέση στην ιστοριογραφία. Σε σχέση με την αργή συγκρότηση των δυτικών κοινωνιών και με τον τουρκικό μουσουλμανικό κόσμο, το Βυζάντιο εμφανίζεται ως μια προέκταση της αρχαιότητας στην οποία βάζει τέλος η πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Αυτή η ιδιαιτερότητα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πεποίθηση των ιστορικών της μεσαιωνικής περιόδου ότι η «φεουδαρχία» που χαρακτήρισε τη Δύση υπήρξε αποκλειστικότητα μιας Ευρώπης «καρπού των εισβολών», κατά την έκφραση του Μαρκ Μπλοκ. Ανατρέχοντας στην προέλευση αυτής τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΗΛΙΓΓΟΙ ΚΑΙ ΕΖΕΡΙΤΑΙ ΣΛΑΒΟΙ ΕΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΩ
Το συμπέρασμα της εμής μελέτης είναι ότι σλαβικαί επιδρομαί εις Πελοπόννησον δεν εγένοντο, τουλάχιστον τοιούτόν τι δεν προκύπτει εξηκριβωμένον εκ των γνωστών συγγραφέων των διηγουμένων τα των χρόνων εκείνων ιστορικά γεγονότα τα δε συμπεράσματα επί του ζητήματος τούτου των νεωτέρων ξένων συγγραφέων είναι ου μόνον παρακινδυνευμένα, αλλά και ασύστατα και ανακριβή και αδόκιμα. (. . .) Εκ τούτων προκύπτει ότι οι αποικισθέντες εις την χερσόνησον Σλάβοι ήσαν ολίγοι συν τω χρόνω δε εξελληνίσθησαν τοσούτον δε εξελληνίσθησαν, ώστε εν τοις αντιταχθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ο Steven Runciman, δίδει μια γενική εικόνα του ανατολίζοντος ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, του πολιτισμού δηλαδή της τελευταίας περιόδου της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, την εποχή πού πρωτεύουσά της ήταν η Κωνσταντινούπολη. Ένα ιστορικό σχεδιάγραμμα, όπου αναφέρονται τα κυριότερα γεγονότα της μεγάλης αυτής περιόδου από το 330 ως το 1453, όταν κατελήφθη η Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους, είναι η βάση για τα επόμενα κεφάλαια, στα οποία ο συγγραφέας περιγράφει, με ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, διάφορους θεσμούς και εκδηλώσεις της βυζαντινής ζωής. (Α...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ
Για να κατανοήσουμε καλά το Βυζάντιο δεν φτάνει να γνωρίζουμε τα εδαφικά του όρια, τη χρονική διάρκεια της ιστορίας του και την εθνολογική του σύσταση. Πρέπει, πρώτα πρώτα, να καταλάβουμε ποιες δυνάμεις το ωθούσαν στη μακρόχρονη ζωή του, ποιες μεταβολές προσδιόριζαν την κοινωνική του εξέλιξη και ποιος ήταν ο ρόλος του νέου ιστορικού καταλύτη της μεσαιωνικής εποχής, της Εκκλησίας και του Χριστιανισμού. Μόνο όταν εξετάσουμε τις δυναμικές αυτές κατηγορίες θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τις αντιλήψεις μας για το Βυζάντιο και ν' αποκτήσουμε σωσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΡΑΓΚΙΚΟ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΟ ΤΗΣ ΑΧΑΙΑΣ (1204-1432)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί συμβολή στη διερεύνηση της πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας του φραγκικού πριγκιπάτου της Αχαΐας από την ίδρυσή του το 1205 ως την κατάλυσή του τον 15ο αιώνα. Στόχος είναι η προσέγγιση της σκοτεινής αλλά και συναρπαστικής αυτής περιόδου μέσα από τη μελέτη της διάρθρωσης και της εξέλιξης των εσωτερικών δομών, ώστε να δοθεί κατά το δυνατόν σφαιρική εικόνα της οργάνωσης μίας λατινικής ηγεμονίας στο χώρο της άλλοτε βυζαντινής αυτοκρατορίας (Ρωμανίας), προσεγγίζοντας παράλληλα το πρόβλημα του λατινικού εποικισμού και τη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Αυτή η κλασική περιγραφή παρουσιάζει τον οδυνηρό κλονισμό που προκάλεσε στη δυτική χριστιανοσύνη η άλωση της Κωνσταντινούπολης, το Μάιο του 1453, μετά από πολιορκία μερικών εβδομάδων. Οι εκκλήσεις της πόλης είχαν αγνοηθεί και η βοήθεια που είχε σταλεί στη διάρκεια αυτής της κρίσης ήταν αμελητέα. Στους Τούρκους η νίκη δεν προσέφερε μόνο μια νέα αυτοκρατορική πρωτεύουσα, αλλά και εξασφάλισε ότι η αυτοκρατορία τους θα είχε διάρκεια. Για τους Έλληνες, η κατάκτηση σήμανε το τέλος του βυζαντινού πολιτισμού και οδήγησε στην ομαδική αποχώρηση των ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ
«Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν το αποτέλεσμα ενός ατυχήματος». Με αυτά τα λόγια ξεκινά να γράφει για αυτό το μεσαιωνικό βασίλειο ο George Finlay. Το ιδιόμορφο αυτό κράτος, απόρροια της ταραγμένης εποχής που ήταν για τη Ρωμανία το μεταίχμιο του δωδέκατου προς τον δέκατο τρίτο αιώνα, αν και φιλοδοξούσε στην απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, περιορίστηκε γρήγορα, εδαφικά, στη νοτιοανατολική ακτογραμμή του Εύξεινου Πόντου. Ως εκ τούτου αναγκάστηκε να χαράξει τη δική του πορεία και να αγωνιστεί σκληρά για την επιβ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Η Ιστορία του Βυζαντίου όπως παρουσιάζεται συνήθως από τους ιστορικούς μοιάζει με μια ατέλειωτη σειρά από πολέμους, μάχες, πολιτικούς και κοινωνικούς ανταγωνισμούς, μεγάλα κατορθώματα σπουδαίων ανδρών. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει χώρος για τα μικρά και τα ασήμαντα, τα καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων, τον τρόπο που ζούσαν, που σκέπτονταν, που διασκέδαζαν. Τα κείμενα των συγγραφέων της εποχής βρίθουν από "ασήμαντες" λεπτομέρειες. Πολλές από αυτές έχουν ενδιαφέρον ιστορικό, γιατί φωτίζουν τα ιστορικά γεγονότα, άλλες πάλι μας ξαφνιάζουν για τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ 1118-1176 μ.Χ.
Στο ιστοριογραφικό έργο του Κίνναμου καταγράφονται οι παραδοσιακές αντιλήψεις των Βυζαντινών για τους ίδιους και τους γείτονές τους στο δεύτερο μισό του 12ου αιώνα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναφορές του συγγραφέα στο μικρασιατικό μέτωπο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, διευκολύνοντας την κατανόηση των συνθηκών που οδήγησαν στη μοιραία ήττα του αυτοκράτορα Μανουήλ Α' Κομνηνού στο Μυριοκέφαλο (1176) η οποία παγίωσε την τουρκική παρουσία στην κεντρική και ανατολική Μικρά Ασία. Γι' αυτούς τους λόγους το έργο του Κίνναμου αποτελεί μια ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΩΝ ΣΤΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ ΤΟΥ ΑΙΜΟΥ
Ο 14ος αιώνας είναι η εποχή της διείσδυσης των Οθωμανών στα ευρωπαϊκά εδάφη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Από το 1305 οι Οθωμανοί ως σύμμαχοι της Καταλανικής Εταιρείας διαπεραιώθηκαν στη χερσόνησο του Αίμου και συν τω χρόνω αποκτώντας εξοικείωση με τα εδάφη της Θράκης συνέχισαν τις αυτόνομες επιδρομές με σκοπό τη λεηλασία και τη μεταφορά της λείας από την Ευρώπη στη Μικρά Ασία. Το Βυζαντινό κράτος μετά την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης (1261) είχε περιπέσει σε μία βαθειά οικονομική και στρατιωτική κρίση και δεν είχε τη δυνατότητα να πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
Η «Εποχή του Ιουστινιανού» αναφέρεται στην περίοδο βασιλείας του αυτοκράτορα Ιουστινιανού και της γυναίκας του Θεοδώρας, η οποία από το θέατρο έφτασε στο θρόνο. Ο συγγραφέας αναλύει την κοινωνική δομή του Βυζαντίου αλλά και των γειτονικών λαών, κατά τον έκτο αιώνα, και καταγράφει τις απαρχές του διαχωρισμού Ανατολής και Δύσης, αποτελέσματα του οποίου είναι ορατά ακόμα και σήμερα. Επίσης, εξετάζει τους πολέμους του Ιουστινιανού, που οδήγησαν στην ανάκτηση της Ιταλίας και μέρους της Ισπανίας από τη βυζαντινή αυτοκρατορία. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ (ΔΙΤΟΜΟ)
Ι. ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ Η ΔΥΣΙΣ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ ΙΙ. ΑΝΝΑ ΚΟΜΝΗΝΗ ΙΙΙ. Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑ ΕΙΡΗΝΗ ΔΟΥΚΑ IV. ΟΙ ΡΟΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ ΚΟΜΝΗΝΟΥ V. ΕΝΑΣ ΠΑΛΑΤΙΑΝΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ VI. ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΕΣ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ: ΒΕΡΘΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΣΜΠΑΧ - ΑΓΝΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ VII. ΚΟΝΣΤΑΝΣ ΤΟΥ ΧΟΧΕΝΣΤΑΟΥΦΕΝ, ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ VIII. ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΕΣ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ: ΓΙΟΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΜΟΝΦΕΡΡΑ - ΑΝΝΑ ΤΗΣ ΣΑΒΟΙΑΣ IX. ΟΙ ΓΑΜΟΙ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ X. ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΗ ΑΚΡΙΤΑ XI. ΔΥΟ ΜΥΘΙ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ (330-641)
Η ιστορία και ο πολιτισμός που μελετώνται στον ανά χείρας τόμο αντιστοιχούν στην ιδρυτική περίοδο του "Βυζαντίου", όνομα που έδωσαν οι ουμανιστές στο ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που έγινε προοδευτικά αυτοκρατορία ελληνική και χριστιανική. Γνωρίζοντας μεγαλύτερη σταθερότητα και μεγαλύτερη ευημερία από τη Δύση, η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν έπαψε ποτέ να διεκδικεί τη ρωμαϊκή της κληρονομιά, όπως μαρτυρεί η πολιτική του Ιουστινιανού να επανακτήσει την Αφρική από τους Βανδάλους, την Ιταλία από τους Οστρογότθους και την νό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Ένα βιβλίο που ήρθε να ταράξει τα νερά των βυζαντινών σπουδών. Ο Anthony Kaldellis επανασυνδέει το Βυζάντιο με τις ρωμαϊκές του ρίζες και καταδεικνύει ότι από τον πέμπτο μέχρι τον δωδέκατο αιώνα μ.Χ. η Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν ουσιαστικά μια πολιτεία όπου η εξουσία ασκείτο εν ονόματι του λαού, και μερικές φορές από τον ίδιο τον λαό. Η Πολιτεία της Νέας Ρώμης αποκαθιστά ένα λιγότερο απολυταρχικό/θεοκρατικό και περισσότερο λαϊκιστικό Βυζάντιο, του οποίου οι ελληνόφωνοι πολίτες θεωρούσαν εαυτούς κανονικότατους ρωμαίους, όχι λιγότερ...
Διαβάστε περισσότερα...