ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΒΥΖΑΝΤΙΟ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ - ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)
Ο Βυζαντινός κόσμος, ο τόσον άλλοτε διαβεβλημένος, εγένετο, ευτυχώς, κατά τας τελευταίας δεκαετηρίδας αντικείμενον σοβαράς ερεύνης μελέται αναφερόμεναι εις την πολιτικήν και εκκλησιαστικήν ιστορίαν των Βυζαντινών, την φιλολογικήν δράσιν αυτών, ως και εις κεφάλαια του δημοσίου βίου αυτών, ήραν τας τέως επικρατούσας πλάνας και, δικαιώσασαι τους αδικηθέντας, απέδειξεν τινά γενναίαν συμβολής εις τον πολιτισμόν προσήνεγκον ούτοι. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 324-1453 (Β' ΕΚΔΟΣΗ, ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ)
Είναι γνωστό και έχει τονιστεί πολλές φορές ότι ολόκληρο τον Μεσαίωνα βάση της οικονομίας αποτελούσε κυρίως η γη και στην εκμετάλλευσή της στήριζαν οι φτωχοί την επιβίωσή τους, οι πλούσιοι την ευημερία τους και το κράτος τη συγκέντρωση του μεγαλύτερου ποσοστού των φόρων του. Κατά τη διάρκεια των μεγάλων και συνεχών επιδρομών των Αράβων στην Μ. Ασία και των Αβαρο-σλάβων στη Βαλκανική τον 7ο και τον 8ο αιώνα, η τάση των πλουσίων να τοποθετούν τα χρήματά τους στη γη είχε ανακοπεί, αφού η γη καταστρεφόταν κάθε χρόνο από τις επιδρομές και δεν α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΩΝ Γ΄ ΚΑΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ε΄ (ΟΙ ΙΣΑΥΡΟΙ)
Στα μέσα του 7ου αι. μ.Χ. η Βυζαντινή Αυτοκρατορία πολεμά ξανά για την επιβίωσή της. Ένας άλλος κίνδυνος, ακόμη πιο θανάσιμος από τους Σασσανίδες Πέρσες, αναδύθηκε μέσα από τις ερήμους της Μέσης Ανατολής: Οι Άραβες. Από τον 7ο ως τον 9ο αιώνα μ.Χ., η Βυζαντινή Αυτοκρατορία συγκρούεται αδυσώπητα με το Χαλιφάτο της Βαγδάτης, ενώ παράλληλα προσπαθεί να αποκρούσει τις εισβολές των Βουλγάρων στα Βαλκάνια. Η Α' και η Β' πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (674 μ.Χ. και 717-718 μ.Χ., αντίστοιχα) αποτελούν δύο κοσμοϊστορικής σημασίας γεγονότα σ' αυτόν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ (4ος-15ος ΑΙ.)
Η παρούσα μονογραφία, γραμμένη σε συνεργασία από δύο Έλληνες βυζαντινολόγους, έναν ιστορικό και μια νομισματολόγο, η οποία είχε την εν γένει εικονογραφική επιμέλεια του έργου, αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια έκδοσης γενικού εγχειριδίου στην Ελλάδα για τη βυζαντινή νομισματική και τα βασικά χαρακτηριστικά της. Το βιβλίο βασίζεται σε εκτενή νομισματολογική βιβλιογραφία και καταγράφει τις απόψεις των κορυφαίων νομισματολόγων από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και εξής. Ειδικό παράρτημα-δοκίμιο παραθέτει εκτενή βυζαντινολογική νομισ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ
Είναι πανίσχυρη η -εσφαλμένη- πεποίθηση ότι κατά τα βυζαντινά χρόνια η Αθήνα ήταν μια πόλη που διατελούσε εκτός Ιστορίας, σαν να είχε αποκοπεί από το ρου των εξελίξεων, σαν να είχε εξοριστεί στο περιθώριο του χρόνου, σε στάση αναβολής ή αναστολής. Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Ο καθηγητής Αντώνης Καλδέλλης παρουσιάζει τις αυθεντικές και τόσο αγνοημένες πτυχές της αθηναϊκής ιστορίας επί βυζαντινών χρόνων. Όταν ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία, η Ακρόπολη έγινε ένα απ' τα σημαντικότερα προσκυνήματα στην αυτοκρατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ
Η Βυζαντινή Νομισματική αποτελεί μία βασική πτυχή του βυζαντινού πολιτισμού. Τα βυζαντινά νομίσματα υπήρξαν έργα τέχνης -απεικονίστηκαν σε αυτά θρησκευτικές και αυτοκρατορικές μορφές αλλά και σύμβολα-, μέσα οικονομικών συναλλαγών και προπαγάνδας αλλά και ιστορικά-αρχαιολογικά δεδομένα πληροφόρησης. Στην παρούσα μελέτη αναλύονται τα ονόματα, οι ισοτιμίες και η εικονογραφία των βυζαντινών νομισμάτων αλλά και η οργάνωση και η λειτουργία των βυζαντινών νομισματοκοπείων. Με την έκδοση αυτής της μελέτης δίδεται σε κυκλοφορία ένα εύχρηστο εγχειρί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟΥ 11ος - 15ος ΑΙΩΝΑΣ
Το ερέθισμα για τη συγγραφή του βιβλίου αυτού ήταν το ενδιαφέρον μου για δύο θέματα που από καιρό με προβλημάτιζαν: πρώτον ο εξελληνισμός της ανατολικής Μεσογείου στην αρχαιότητα και, δεύτερον, η μακραίωνη αναμέτρηση των δύο κληρονόμων της ημιεξελληνισμένης ανατολικής Μεσογείου - δηλαδή της βυζαντινής κοινωνίας και την κοινωνίας του Ισλάμ. Η παρακμή του βυζαντινού Ελληνισμού και το φαινόμενο του εξισλαμισμού της Μικράς Ασίας από τον 11ο μέχρι του τέλους του 15ου αιώνα εστιάζονται σ' αυτήν την περιοχή και σ' αυτήν την εποχή όπου οι δύο διαδ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατέχει αβέβαιη θέση στην ευρωπαϊκή Ιστορία. Αν και συχνά παρερμηνεύεται ως ο εκλιπών διάδοχος του κλασικού κόσμου, ανήκει στο κυρίως ρεύμα της ευρωπαϊκής και μεσογειακής Ιστορίας. Ο αντίκτυπός της είναι αισθητός ως τις μέρες μας στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Το παρόν βιβλίο εισάγει τον αναγνώστη στα περίπλοκα ζητήματα της ιστορίας, των εθνοτήτων και της ταυτότητας του Βυζαντινού Κράτους. Ο βυζαντινός κόσμος υπήρξε συνάμα το σημείο συνάντησης του Ισλάμ με τη Χριστιανοσύνη. Οι Βυζαντινοί ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΣΛΑΒΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Η παρούσα μελέτη έχει ως σκοπό να εισαγάγει τον φιλίστορα αναγνώστη ή τον σπουδαστή της ιστορίας σε μοντέλα ερμηνείας των ιστορικών γεγονότων που σχετίζονται με την πρώιμη παρουσία των Σλάβων στον ελ-λαδικό χώρο, καθώς και να προβάλλει την πολιτική που το Βυζάντιο άσκησε απέναντι τους από τον 6ο μέχρι τον 10ο αιώνα. Τον γράφοντα απασχόλησε το ζήτημα της έλευσης, παραμονής και ενσωμάτωσης των σλαβικών πληθυσμών στον ελλαδικό χώρο. Στη μελέτη παρουσιάζεται και αναλύεται, κατά το δυνατόν, ένας μεγάλος αριθμός επιμέρους ζητημάτων που αποτέλεσα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΩΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ
Η ανείπωτη ιστορία της Πρώτης Σταυροφορίας. Σύμφωνα με την παράδοση, όλα άρχισαν όταν ο Πάπας Ουρβανός Β΄ κάλεσε τους ιππότες της Ευρώπης να απελευθερώσουν την Ιερουσαλήμ από το ισλάμ. Μήπως όμως ο πραγματικός καταλύτης βρισκόταν κάπου πολύ μακριά στα ανατολικά της Ρώμης; Ο Πήτερ Φράνκοπαν αντικρούει εδραιωμένες ερμηνείες μιας χιλιετίας, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους στην Κωνσταντινούπολη και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) «Ένα εκθαμβωτικό βιβλίο, που συνδυάζει την εις βάθος έρευνα με την άνε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΩΣΙΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
(...) Η μετάφραση που ακολουθεί αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες: Η συναισθηματική φόρτιση της διήγησης του Ιωάννη Καμινιάτη, η έλλειψη λεξικού για τους βυζαντινούς συγγραφείς που να καλύπτει τις νεότερες σημασιολογικές αποχρώσεις πολλών λέξεων του κειμένου, και η αμφιβολία κάποτε του αναγνώστη - μεταφραστή αν πράγματι ο συγγραφέας μας γνώριζε σε βάθος τη λογιότερη γλώσσα που χρησιμοποίησε, ήταν κάποια από τα προβλήματά μας. Δίπλα σ' αυτά, ο μακροπερίοδος κάποτε λόγος του Καμινιάτη από την αγωνία του να προλάβει να πει όλα όσα συνέβαιναν την ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Για πολλούς το Βυζάντιο παραμένει στρυφνό, περιθωριακό, βαρύ. Παρά τις προσπάθειες ορισμένων νεότερων ιστορικών, προκαταλήψεις εξακολουθούν να παραμορφώνουν την άποψη που έχει τόσο το ευρύ κοινό όσο και οι ειδικοί μελετητές για τον βυζαντινό πολιτισμό, τον οποίο συχνά υποβιβάζουν, αντιμετωπίζοντάς τον ως φτωχό συγγενή του κλασικού κόσμου. Στο βιβλίο αυτό η διεθνούς κύρους ιστορικός Έιβεριλ Κάμερον παρουσιάζει μια πρωτότυπη και προσωπική θεώρηση των προκλήσεων και των ζητημάτων που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ιστορικοί του Βυζαντίου σήμερα. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ 14ο ΚΑΙ 15ο ΑΙΩΝΕΣ
Οι τελευταίες δεκαετίες του 14ου, όπως επίσης και ο 15ος αιώνας, υπήρξαν αποφασιστικοί σταθμοί για την οθωμανική επέλαση στη νοτιοανατολική Ευρώπη - μια επέλαση που σφραγίστηκε με την κατάκτηση και τμηματική ενσωμάτωση, πλην της βυζαντινής πρωτεύουσας Κωνσταντινούπολης και των τελευταίων βυζαντινών προπυργίων, του Μορέως και της Τραπεζούντας, επίσης της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Βλαχίας και της Αλβανίας. Οι χώρες αυτές στη διάρκεια των αγώνων τους ενάντια στο πανίσχυρο Οθωμανικό σουλτανάτο αντέταξαν πεισματώδη αντίσταση, αναδεικνύοντας ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΕΛΘΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΧΡΥΣΑΝΤΖΑ 'Η ΔΙΗΓΗΣΙΣ ΕΞΑΙΡΕΤΟΣ ΒΕΛΘΑΝΔΡΟΥ ΤΟΥ ΡΩΜΑΙΟΥ
Το έμμετρο μυθιστόρημα Βέλθανδρος και Χρυσάντζα, σε 1.348 ανομοιοκαταλήκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους, είναι ένα έργο της υστεροβυζαντινής εποχής, το οποίο περιγράφει τον σφοδρό, ρομαντικό έρωτα ενός νέου ζευγαριού. Πρόκειται για ένα ιπποτικό μυθιστόρημα, το οποίο, ως φαίνεται, δεν έχει κανένα δυτικό πρότυπο· είναι, δηλαδή, μια πρωτότυπη σύνθεση, ένα προϊόν της καινούριας πολιτιστικής ατμόσφαιρας που είχε δημιουργηθεί στην ελληνική Ανατολή των Παλαιολόγων αυτοκρατόρων. Η πρωτοτυπία του έγκειται στο ότι είναι ολότελα αποκεκομμένο από τον ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
Η Ιστορία ασχολείται με τη μελέτη του παρελθόντος. Το "γεγονός αυτό την καθιστά εκ προοιμίου μια «συντηρητική» επιστήμη, ιδιαίτερα μάλιστα σε ό,τι αφορά τη μελέτη παλαιότερων περιόδων, όπως η Αρχαιότητα ή ο Μεσαίωνας. Η ανακάλυψη νέων ευρημάτων (κυρίως αρχαιολογικού ή φιλολογικού χαρακτήρα) που θα επέβαλλαν μια αναθεώρηση των κατεστημένων αντιλήψεων μεταξύ των ιστορικών είναι μάλλον σπάνια, με αποτέλεσμα πολλές παγιωμένες (και ενίοτε παρωχημένες) ιδέες να υιοθετούνται από διαδοχικές γενεές ιστορικών ερευνητών. Τη διαιώνιση αυτού του αρνητι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΟΣ ΟΙΝΟΣ - ΜΟΝΟΒΑΣ(Ι)Α - MALVASIA
Ο κοινωνικός βίος και η σχέση του με τον υλικό πολιτισμό προσείλκυσαν κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες το ενδιαφέρον των ιστορικών και ειδικότερα των ιστορικών του Βυζαντίου. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσει τις ερευνητικές δραστηριότητές του το Πρόγραμμα «Καθημερινός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών» του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών. Ένα από τα κύρια αντικείμενα του Προγράμματος είναι η μελέτη του οίνου. Η αμπελοκαλλιέργεια, η παραγωγή, η κατανάλωση και η εμπορεία του οίνου συνδέονται ανέκαθεν με τον πολιτισμό των χωρών της Μεσογείου. Ό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ - ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ)
Όπως και εις αλλάς εποχάς, ούτω και κατά την Βυζαντινήν περίοδον, εγίνετο χρήσις ασμάτων εις διαφόρους περιστάσεις του βίου των ατόμων. Το δυσυπνούν παιδίον η μήτηρ ή η τροφός και τότε δι' άσματος υπαδομένου απεκοίμιζεν, ασμάτια σχολικά ή αγυρτικά έψαλλον οι Βυζαντινόπαιδες, παρά τας φλογεράς διαμαρτυρίας των πατέρων της εκκλησίας, συχνά εψάλλοντο θεατρικά ή ερωτικά άσματα κατά τα συμπόσια, τας πανηγύρεις και τους χορούς, οι διασκεδάζοντες συχνότατα έψαλλον διάφορα άσματα επ' ευκαιρία γεγονότων, τα οποία εκίνουν το ενδιαφέρον του λαού, συχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Ένα βιβλίο που ήρθε να ταράξει τα νερά των βυζαντινών σπουδών. Ο Anthony Kaldellis επανασυνδέει το Βυζάντιο με τις ρωμαϊκές του ρίζες και καταδεικνύει ότι από τον πέμπτο μέχρι τον δωδέκατο αιώνα μ.Χ. η Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν ουσιαστικά μια πολιτεία όπου η εξουσία ασκείτο εν ονόματι του λαού, και μερικές φορές από τον ίδιο τον λαό. Η Πολιτεία της Νέας Ρώμης αποκαθιστά ένα λιγότερο απολυταρχικό/θεοκρατικό και περισσότερο λαϊκιστικό Βυζάντιο, του οποίου οι ελληνόφωνοι πολίτες θεωρούσαν εαυτούς κανονικότατους ρωμαίους, όχι λιγότερ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ
. . .Στόχος αυτού του δοκιμίου είναι να παρουσιάσει το βυζαντινό υπόβαθρο της ιταλικής Αναγέννησης και ιδιαιτέρως του Ουμανισμού που θεωρείται από ορισμένους μελετητές ως η χαρακτηριστικότερη έκφραση της Αναγέννησης. Θα παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή τις τύχες της ελληνικής γλώσσας στην Ιταλία, καθώς η γλώσσα αποτελεί το όχημα μεταφοράς των ιδεών. Ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μας θα στραφεί αφ’ ενός στις σχέσεις του Βυζαντίου με την Ιταλία, και αφ’ ετέρου στην επίδραση της βυζαντινής σκέψης πάνω στην αντίστοιχη ιταλική, ενώ η τέχνη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΣΦΡΑΓΙΔΟΓΡΑΦΙΑ
Το πόνημα αυτό ξεκίνησε από την ανάγκη ενός εγχειριδίου για το μάθημα της Βυζαντινής Σφραγιδογραφίας το οποίο δίδαξα επί σειρά ετών στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Μολονότι οι σφραγιστικές μελέτες έχουν αυξηθεί με ταχύτατους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια ιδίως στο εξωτερικό, εξακολουθεί να μην υπάρχει στα ελληνιά ενα σχετικό εγχειρίδιο το οποίο να καθοδηγεί, έστω και με γενικό τρόπο, τους φοιτητές ή όσους επιδιώκουν να εκδώσουν βυζαντινά μολυβδόβουλλα για πρώτη φορά. Το κενό αυτό στην ελληνική βιβλιογραφία φιλοδοξεί να καλύψει τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ
Το ιστορικό έργο του Γεωργίου Ακροπολίτη, η "Χρονική συγγραφή", πραγματεύεται τα γεγονότα από το 1203 ως το 1261. Παρουσιάζει την παλινόρθωση της βυζαντινής αυτοκρατορίας μετά την άλωση από τους Σταυροφόρους, το 1204. Έζησε από κοντά ένα μεγάλο μέρος των γεγονότων και οι σημερινές γνώσεις μας για την εποχή εκείνη βασίζονται κυρίως στη διήγησή του. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί με αριστουργηματικό τρόπο τον περίπλοκο συσχετισμό δυνάμεων, μετά την πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας, και τους ακατάπαυστους αγώνες που διεξήγαν όλοι εναντίον όλων. Με...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΒΙΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ
Δύο προσεγγίσεις του φαινομένου της αγιότητας του αγίου Μελετίου του Νέου γραμμένες τον ΙΒ' αιώνα. Ο Νικόλαος Μεθώνης και ο Θεόδωρος Πρόδρομος -σημαντικοί λόγιοι της εποχής- αφηγούνται τον βίο του αγίου. Τα κείμενά τους, που αποτελούν πολύτιμη πηγή για την ιστορία του ελληνικού χώρου κατά την περίοδο αυτή, παρέμεναν αναξιοποίητα μέχρι σήμερα. Στο παρόν βιβλίο οι Βίοι επανεκδίδονται με βάση το μοναδικό χειρόγραφο που βρίσκεται στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο της Μόσχας, και συνοδεύονται από μετάφραση και σημειώσεις. Στην εισαγωγή γίνεται λόγος...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τον 10ο αιώνα στην αυλή του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου, γιου του Λέοντος ς΄ του Σοφού και εγγονού του Βασιλείου Α΄ του Μακεδόνος, γράφεται ο Βίος Βασιλείου, η βιογραφία του ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας. Προήλθε από τη γραφίδα του ίδιου του Κωνσταντίνου; Ίσως, αλλά δεν είμαστε βέβαιοι. Η μόνη βεβαιότητα που διαθέτουμε είναι ότι συνετέθη κατ' εντολήν του εστεμμένου εγγονού του. Η διήγηση παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο για το περιεχόμενό της καθαυτό, αλλά και για τη λογοτεχνική της υπόσταση. Μύθος και αλήθεια συγχέονται ενί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ, ΚΛΕΙΣΤΟΙ ΧΡΟΝΟΙ, ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΚΟΣΜΟΙ
Μακρινό και κοντινό συγχρόνως, το Βυζάντιο μας έλκει, ως γλυκός καταγωγικός τόπος, και μας απωθεί, ταυτοχρόνως, ως σκοτεινό παρελθόν, μη έχοντες πάρει ακόμη απόσταση μετ' αισθήματος απ' αυτό. Τραβιόμαστε στο μέλλον ακόμη με την πλάτη, αφού η καρδιά μας συντονίζεται και πάλλει στον ρυθμό του, έστω και αν, και γι' αυτό ακριβώς, δεν το καταλαβαίνουμε. Σαν απλήρωτο γραμμάτιο, έρχεται κι επανέρχεται, μέχρι να το περιχωρήσουμε μέσα μας, συνθέτοντας το αίσθημα, που εν πολλοίς αυτό μας κληροδότησε, με την ενδοκοσμοχρονικότητα του παρόντος μας. Πώς...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑ
Δύο είναι τα θέματα με τα οποία ασχολείται το βιβλίο αυτό. Το πρώτο, πολύπλευρο και κατά μέγα μέρος αφηγηματικό, είναι η ιστορία των σχέσεων του Βυζαντίου με τους λαούς της Ανατολικής Ευρώπης. Οι σχέσεις αυτές -πολιτικές, διπλωματικές, οικονομικές, εκκλησιαστικές και πολιτισμικές- θα εξεταστούν υπό το πρίσμα της εξωτερικής πολιτικής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αλλά και από την οπτική των λαών της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίοι, είτε με δική τους πρωτοβουλία είτε αντιδρώντας σε κίνητρα δοσμένα από το Βυζάντιο, βρέθηκαν στην τροχιά του. Το δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΥΣΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
Η σχέση του ανθρώπου με την φύση στην αρχαιότητα και τον μεσαίωνα είναι άμεση και οι προσλαμβάνουσες εικόνες από αυτήν διαμορφώνουν τις σχετικές αντιλήψεις για την σημασία της ύπαρξης κάθε όντος του φυσικού κόσμου στην ανθρώπινη ζωή. Αυτό είναι φυσικό, καθώς αναφερόμαστε χρονικά σε αγροτικές κοινωνίες, οι οποίες εξαρτώνται άμεσα από την φύση. Οι συμβολισμοί αποτελούν μία νέα αντιμετώπιση του φυσικού κόσμου που έχει σκοπό την δοξολογία του Θεού και την χριστιανική διδαχή, καθώς η προβολή της συμπεριφοράς των όντων της φύσης συμβάλλει ως πρό...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΝΑΞΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ
Έτος 1204 μ.Χ: τα στρατεύματα της Δ' Σταυροφορίας, που έχουν εισβάλει στον ελληνικό χώρο, καταλαμβάνουν και λεηλατούν την Κωνσταντινούπολη. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διαμελίζεται και στην επικράτειά της σχηματίζονται νέα ελληνικά και λατινικά κρατίδια. Τρία χρόνια αργότερα, ένα ετερόκλητο πλήθος από τυχοδιώκτες υπό τον Βενετό ευγενή, Μάρκο Σανούδο κυριεύει τη Νάξο, καθώς και άλλα νησιά των Κυκλάδων. Έκτοτε το νησί της Αριάδνης θα γίνει η πρωτεύουσα του Δουκάτου του Αιγαίου Πελάγους ή του Αρχιπελάγους, μιας ανεξάρτητης λατινικής ηγεμονίας με...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συνοπτική επισκόπηση της οικονομίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τον τέταρτο αιώνα μ.Χ. έως την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Οργανωμένο σε χρονολογική βάση, το βιβλίο αυτό καλύπτει βασικά ζητήματα, όπως η δημογραφία, η γεωργία, η μεταποίηση και η αστική οικονομία, το εμπόριο, οι νομισματικές εξελίξεις, και ο ρόλος του κράτους και της ιδεολογίας. Παρέχει μια περιεκτική γενική θεώρηση της οικονομίας, με έμφαση στις οικονομικές ενέργειες του κράτους, τον παραγωγικό ρόλο της πόλης, και τον ρόλο των μη κρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΒΙΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Χαράν και υπερηφάνειαν πάσης Βυζαντινής οικογενείας απετέλει η απόκτησις τέκνων, τα οποία, όντα εικόνες των γεννησάντων, συνέχιζον την οικογενειακή σειράν, οικονεί ανιστάντα τους αποθανόντας προγόνους. Την αντίληψιν ταύτην σαφέστατα διετύπωσεν ο Σελευκείας Βασίλειος, γράψας: "Η γαρ των εξ ημών φυομένων παίδων διαδοχή τούτο έστι, τούτο βούλεται, της των σπειράντων και φυσάντων εικόνος εν τοις παισίν αύθις ανανεουμένης αεί και τρόπον τινά πάλιν ανισταμένης ως δοκείν εκείνους τους πάλαι κατοιχομένους εν τοις ζωσί τε πάλιν και περιούσιν ανθρώπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ 6ο ΑΙΩΝΑ ΩΣ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Η βυζαντινή λογοτεχνία εξακολουθεί να παραμένει εν πολλοίς άγνωστη πέρα από ένα στενό κύκλο ειδικών. Πολύ λίγοι συγγραφείς, όπως ο Προκόπιος, ο Μιχαήλ Ψελλός ή η Άννα Κομνηνή, είναι γνωστοί στο πλατύ κοινό, και αυτοί μόνο κατ' όνομα, κάτι που οφείλεται, εκτός των άλλων, στο γεγονός ότι λείπει μια ιστορία της υπερχιλιετούς αυτής λογοτεχνίας που να απευθύνεται όχι μόνο στον μελετητή και τον φοιτητή, αλλά και σε ένα ευρύτερο μορφωμένο κοινό. Την έλλειψη αυτή φιλοδοξεί να αναπληρώσει το βιβλίο του Jan Olof Rosenqvist, που παρουσιάζει τη βυζαντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
"...Η πτώση της Κωνσταντινούπολης σημείωσε όντως το τέλος μιας μακράς ιστορίας, το τέλος ενός μεγάλου πολιτισμού και λίγα μπόρεσαν να ανθέξουν εκεί, εκτός από καταρρέοντα κτίρια, διαλυόμενα ψηφιδωτά, απαλειφόμενες τοιχογραφίες, και μνήμες μιας αντιλήψεως για τον κόσμο που δεν μπορούσε πια να διατηρηθεί. . . Και όμως, στη διάρκεια των τελευταίων αυτών αιώνων, μέσα στην πολιτική παρακμή και τον επιτεινόμενο ζόφο, ο πνευματικός πυρσός έφεγγε με αίγλη. Η λογιοσύνη της τελευταίας αυτής Βυζαντινής Αναγέννησης μπορεί να μη σημαίνει τίποτα για μας...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΕΩΝ ΣΗΘ
Το Σύνταγμα περί τροφών δυνάμεως κατά στοιχείον είναι έργο του Συμεώνος Σηθ, ενός από τους σημαντικότερους, αλλά άγνωστους μέχρι σήμερα βυζαντινούς ιατρούς, που ανήκε στο λόγιο περιβάλλον του αυτοκράτορα Μιχαήλ Ζ' Δούκα. Το έργο αποτελεί πρότυπο ιατρικού λόγου και θεραπευτικής μεθοδολογίας μέσω της διατροφής και πολύτιμο εγχειρίδιο για τη διαχρονική μελέτη της ιατρικής, στο οποίο στηρίχθηκαν τα ιατρικά κείμενα από τον 10ο αιώνα και μετά. Η συριακή καταγωγή του Σηθ συνέβαλε στην εμπλουτισμένη με διεπιστημονικές και διαπολιτισμικές επιστημον...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΛΟΓΙΑ (4ος-7ος ΑΙΩΝΑΣ)
Υπατία, Σωσιπάτρα, Πανδροσίων, Ολυμπιάς, Καισαρία, Faltonia Betitia Proba, Egeria, λογίες του πρώιμου Βυζαντίου. Έζησαν και έδρασαν σε μια εποχή μεταίχμιο, όπου η αλληλεπίδραση των δύο κόσμων, του αρχαίου που σταδιακά συρρικνωνόταν και του νέου που αναδυόταν με την εξάπλωση και την επικράτηση του χριστιανισμού, καθώς και με τη μεταφορά του πολιτικού κέντρου της αυτοκρατορίας στην Ανατολή, ήταν εκείνη που έθεσε τα θεμέλια της νέας αυτοκρατορίας. Αυτές οι γυναίκες είχαν διαφορετικές καταβολές και διαφορετικά πνευματικά ενδιαφέροντα. Οι εθνικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ - ΠΛΗΘΩΝ ΛΟΓΙΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΣΤΟ ΥΣΤΕΡΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ (15ος ΑΙΩΝΑΣ)
Ανταποκρινόμενος στην ευγενή πρόσκληση του ρέκτου εκδότου Αντ. Σταμούλη, ευφήμως γνωστό για τις ποιοτικές του εκδόσεις, τον οποίο ευχαριστώ θερμώς, παραδίδομε στην δημοσιότητα μία νέα σειρά μελετημάτων μας για τον Γεώργιο Γεμιστό-Πλήθωνα. Τα δημοσιεύματα αυτά καλύπτουν την περίοδο 2002-2017 και αποτελούν συνέχεια των μελετών μας περί τον πολυΐστορα του Μυστρά1 (αρχική - πρώτη έκδοση 2011, Επτάλοφος). Η μέθοδος της φωτοαναστατικής αναπαραγωγής των δημοσιευμάτων αποτελεί μία πρακτική, η οποία έχει ευρύτατη εφαρμογή στην διεθνή βιβλιογραφία. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΗΘΙΚΟ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΩΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΣΧΕΣΗ: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Κάθε πολιτισμική μεταβολή, είτε προκύπτει ειρηνικά είτε με την βία, ιστορικά φέρει το ειδικό βάρος μιας ειδικής κατηγορίας εξατομικευμένων βουλήσεων, εκείνη των πολιτικών. Θα ήταν πράγματι ανακριβής ο ισχυρισμός, ότι ακόμη και στις πιο ελεύθερες κοινωνίες δεν υπήρξαν στιγμές όπου ο καθολικός πρακτικός νους, η ίδια η ηθική, δεν κάμφθηκε υπέρ πολιτικών σκοπιμοτήτων. Η παρούσα μελέτη ξεκινά εξετάζοντας τους τρόπους με τους οποίους το πολιτισμικό σύστημα της Δύσης αφομοίωσε, επεξεργάστηκε και εν τέλει εκδήλωσε την πρακτικότητα, σε μία εξέχουσα...
Διαβάστε περισσότερα...

Γ. ΓΕΜΙΣΤΟΣ - ΠΛΗΘΩΝ
Ο κ. Σπέντζας ερευνά με αυτοτέλεια και επιστημονική σκέψη την πολύπλευρη φυσιογνωμία του Πλήθωνος και θεμελιώνει την άποψη, ότι ο τρόπος αυτός με τον οποίο ο Πλήθων αντιμετωπίζει προβλήματα που απασχολούν σήμερα τις οργανωμένες κοινωνίες, όπως η ενιαία φορολογία, η δίκαιη κατανομή των φόρων, η συνεπής διαχείριση και τα αποτελέσματα των δαπανών, αναδεικνύει τον Πλήθωνα ως πρόδρομο της οικονομικής επιστήμης. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ (ΟΓΔΟΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» της «Εκδοτικής Αθηνών» αποτελεί ένα πλήρες και ολοκληρωμένο έργο που καλύπτει αντικειμενικά, υπεύθυνα και επιστημονικά τεκμηριωμένα την πολιτική ιστορία και την ιστορία του πολιτισμού του ελληνικού χώρου από την Προϊστορία ως το 1941. Το 16τομο αυτό έργο καλύπτει ένα σημαντικό κενό όχι μόνο στην ελληνική αλλά και στη διεθνή βιβλιογραφία και η αξία του έχει αναγνωρισθεί από πανεπιστήμια, άλλα πνευματικά ιδρύματα και διακεκριμένους επιστήμονες της Ελλάδας και του εξωτερικού. Το κείμενο της «Ιστορίας του Ελλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ 324-1453 (ΕΠΙΤΟΜΟ)
''Η Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας'' έχει σχεδόν τελείως αναθεωρηθεί κατά τα τελευταία τριάντα ή σαράντα χρόνια. Πολύ σπουδαία στοιχεία - σχετικά με διάφορα τμήματα αυτής της ιστορίας - έχουν ανακαλυφθεί, ενώ συγχρόνως έχουν γίνει σημαντικές και λεπτομερείς επιστημονικές εργασίες, οι οποίες μελετούν διαφόρους περιόδους της. Μολαταύτα όμως μας έλειπε μια γενική ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που θα αξιοποιούσε αυτές τις έρευνες και η οποία, τελείως ενημερωμένη για τα πιο σύγχρονα επιστημονικά συμπεράσματα, θα εξέθετε, κατά έναν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ (1204-1461)
Ο βυζαντινός στρατός κατά την ύστερη περίοδο της ιστορίας του βυζαντινού κράτους (1204-1461) βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα σύνθετο στρατηγικό και τακτικό πρόβλημα, καθώς υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει σε έναν εκτεταμένο γεωγραφικά χώρο πολλά και διαφορετικής φύσης αντίπαλα στρατεύματα. Από τους Φράγκους ιππότες, τους Σελτζούκους Τούρκους, τους Βούλγαρους και τους Μογγόλους επιδρομείς έως τη Μεγάλη Καταλανική Εταιρεία και τους Οθωμανούς Τούρκους. Η παρούσα έκδοση αναλύει τις πολεμικές συγκρούσεις της συγκεκριμένης περιόδου προκειμένου να διαπιστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΙ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο τέταρτος τόμος του εγχειριδίου Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι, με τον οποίο ολοκληρώνεται η πλήρης επισκόπηση της βυζαντινής ιστοριογραφικής παράδοσης, επικεντρώνεται στην συγγραφική παραγωγή των τελευταίων αιώνων της αυτοκρατορίας. Ξεκινώντας από τους ιστορικούς της περιόδου μετά το 1204, που συχνά έχουν προσωπική εμπλοκή στα πολιτικά γεγονότα, πραγματεύεται το έργο των μεγάλων ιστορικών της Αλώσεως (Δούκα, Κριτόβουλου και Χαλκοκονδύλη), αναλύοντας τα ιδεολογικά συμφραζόμενα και τα υφολογικά χαρακτηριστικά του έργου τους. Στο δεύτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Αι βιογραφίαι των χριστιανών βασιλέων αποτελούσιν αναπόσπαστον κλάδον της τε εκκλησιαστικής και ελληνικής Ιστορίας. Οφείλει δε πας έλλην, να γινώσκη την ιστορίαν του έθνους του. Έθνους, όπερ πρώτον εδέχθη το φως του Ευαγγελίου, δι’ ου επολιτίσθη και εξηυγενίσθη πάσα η ανθρωπότης. Έθνους ποτέ μεν φοβερού και γιγαντιαίου, ήδη δε μικρού, και κρίμασιν οις οίδε Κύριος τεταπεινωμένου και πανταχόθεν επιρραπιζομένου! Έκαστη βιογραφία ηδύνατο ν’ αποτελέση βίβλον ογκώδη εάν τις επεχείρει να εξιστορήση τας λεπτομέρειας. Αλλ’ ημείς μόνον τα επισημότερ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν ένα από τα σημαντικότερα κράτη του Μεσαίωνα και έχει επηρεάσει καταλυτικά την ιστορία της Ευρώπης μέχρι και τη σύγχρονη εποχή. Αυτό δεν περιορίζεται μόνο στην προάσπιση από τους εχθρούς (για παράδειγμα, τους μουσουλμάνους Άραβες και τους Τούρκους), καθώς και στη διαφύλαξη της αρχαίας κληρονομιάς, αλλά και στο ότι το Βυζάντιο, ιδιαίτερα στις αρχές και στον κυρίως Μεσαίωνα, αποτελούσε ένα αξιοζήλευτο πρότυπο για άλλα ευρωπαϊκά βασίλεια, το οποίο προσπαθούσαν συνεχώς να μιμηθούν. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, αλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ (11ος-13ος ΑΙΩΝΑΣ)
Οι σταυροφορίες, στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξήχθησαν υπό την αιγίδα της Ρωμαϊκής Εκκλησίας με απώτερο σκοπό την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους "απίστους" μουσουλμάνους, αποτελούν σημαντικότατο κεφάλαιο της μεσαιωνικής ιστορίας της Δυτικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής. Οι θρησκευτικές συγκρούσεις και η πολιτισμική αλληλεπίδραση διαφόρων λαών στα πλαίσια των σταυροφοριών υπήρξαν καθοριστικές για την μετέπειτα εξέλιξη της Δυτικής Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής. Το ανά χείρας βιβλίο, που απευθύνεται κυρίως σε φοιτητές αλλά και σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΡΑΚΟ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια κοινωνιολογική- ιστορική μελέτη πάνω στο φαινόμενο της αγιότητας σε ένα θέμα δηλαδή, που και στις μέρες μας ακόμη θεωρείται, λίγο ή πολύ, ταμπού. Στην αρχαιότητα ο άνθρωπος κατασκεύασε τη μυθολογία για να οργανώσει μέσα στη φαντασία του τον υπερφυσικό του κόσμο. Εξέχουσα θέση έδωσε στους ημίθεους ήρωες. Ο Ηρακλής, ο Ιάσωνας, ο Θησέας και άλλοι αποτελούν μυθικούς πολεμιστές του Καλού που δοκιμάστηκαν τόσο απέναντι σε αρχετυπικά σύμβολα του Κακού, όπως η λερναία Ύδρα, όσο και απέναντι στους εσωτερικούς τους δαίμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Β΄
Όταν "έφυγε" ο Βασίλειος Β', το έτος 1025, η ελληνική Βυζαντινή Αυτοκρατορία εκτεινόταν από την Αδριατική μέχρι την Αρμενία και από την Ιβηρία και τον Ευφράτη ως το Δούναβη... Ένας συγγραφέας του δέκατου τρίτου αιώνα υπογράμμισε πως οι δύο κορυφαίοι Αυτοκράτορες που ανέδειξε το Βυζάντιο ήταν ο Ηράκλειτος και ο Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος, καθώς αυτοί οι δύο αποτελούσαν το σύμβολο της "ηρωικής εποχής" του Βυζαντίου, με τον πρώτο να ανοίγει την πύλη και το δεύτερο να την κλείνει πίσω του. Ο συγγραφέας εκείνος ονομαζόταν Μιχαήλ Χωνιάτης. Κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΖΗΛΩΤΙΚΑ ΠΟΛΕΩΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, 1342-1349 (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Φωτεινός, εκρηκτικός και συνάμα τραγικός είναι ο 14ος αιώνας της Θεσσαλονίκης. Σοφία, ομορφιά, άσκηση, πολιτική, επαναστάσεις, πάθη, έρωτες, έριδες φιλοσοφικές και θεολογικές, συνθέτουν έναν κόσμο υψηλό και ωραίο. Πραγματεύθηκα τούτη την ιστορία, πλαισιωμένη σ' ένα μύθο πιο αληθινό κι απ' την αλήθεια. Περιώνυμοι συγγραφείς ιστορικών μυθιστορημάτων συνηθίζουν να λένε πως είχαν τη σπάνια τύχη να πέσει στα χέρια τους κάποιο χειρόγραφο, που έμελλε να τους χαρίσει γνώσεις άγνωστες για πρόσωπα και γεγονότα, και τη συμπαρομαρτούσα φήμη. Δεν ευτύχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΡΑΓΚΙΚΟ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΟ ΤΗΣ ΑΧΑΙΑΣ (1204-1432)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί συμβολή στη διερεύνηση της πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας του φραγκικού πριγκιπάτου της Αχαΐας από την ίδρυσή του το 1205 ως την κατάλυσή του τον 15ο αιώνα. Στόχος είναι η προσέγγιση της σκοτεινής αλλά και συναρπαστικής αυτής περιόδου μέσα από τη μελέτη της διάρθρωσης και της εξέλιξης των εσωτερικών δομών, ώστε να δοθεί κατά το δυνατόν σφαιρική εικόνα της οργάνωσης μίας λατινικής ηγεμονίας στο χώρο της άλλοτε βυζαντινής αυτοκρατορίας (Ρωμανίας), προσεγγίζοντας παράλληλα το πρόβλημα του λατινικού εποικισμού και τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, 610-867 (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ- ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)
Στη δεύτερη έκδοση του πρώτου τόμου σημείωσα στον πρόλογο τις αρχές που ακολούθησα κατά την επεξεργασία της ιστορικής ύλης' και στον παρόντα τόμο ιδιαίτερη σημασία απέδωσα στη σύλληψη του γενικωτέρου σχεδίου των πολεμικών συγκρούσεων, την παρακολούθηση των θεσμικών μεταβολών, την οργάνωση της αγροτικής παραγωγής, τη συγκρότηση της βυζαντινής κοινωνίας με την ενσωμάτωση επηλύδων πληθυσμών, τη διερεύνηση των διεθνών σχέσεων μετά τη δυναμική εμφάνιση των Αράβων στη Μεσόγειο και από τον Η' αι. τη θεμελίωση ισχυρών βασιλείων στη Δύση. Στον ίδιο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, 867-1081 (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ)
Στον πρόλογο στη δεύτερη έκδοση των τόμων Α' (1992) και Β'1 (1993) ανέγραψα τις αρχές που ακολούθησα και τον πρακτικό τρόπο που χρησιμοποίησα για την ένταξη των προσθηκών, βιβλιογραφικών και άλλων παρατηρήσεων, στη νέα έκδοση. Οι ίδιες αρχές και μέθοδοι αναγραφής των συμπληρώσεων ισχύουν και για τον παρόντα τόμο. Στις αρχικές συντομογραφίες πρόσθεσα μερικές ακόμη για τις μελέτες, που απαντούν συχνότερα στις προσθήκες του παρόντος τόμου. Στο τέλος προστίθεται πίναξ νεωτέρων συγγραφέων και εκδοτών, των οποίων τα έργα χρησιμοποίησα στις προσθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΣ
Οι σπουδαιότερες πηγές για τη μελέτης της ζωής και του έργου των Θεσσαλονικέων αδελφών Κωνσταντίνου-Κυρίλλου και Μεθοδίου είναι οι βιογραφίες τους, οι οποίες έχουν διασωθεί σε παλαιοσλαβική γλώσσα, και για τις οποίες έχει χρησιμοποιηθεί από τους ειδικούς και ο τίτλος Παννονικοί θρύλοι. Αυτές αποτελούν συγχρόνως και τις αρχαιότερες πηγές σχετικά με τη δημιουργία σλαβικής γραφής και την εισαγωγή γραπτού λόγου στον κόσμο των Σλάβων, γεγονός τεράστιας σημασίας για τον ευρωπαϊκό χώρο. Έτσι εξηγείται γιατί οι πηγές αυτές αποτελούν πάντοτε αντικε...
Διαβάστε περισσότερα...