ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΓΛΩΣΣΑ - ΛΕΞΙΚΑ > ΓΛΩΣΣΑ - ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ

Η ανάπτυξη της γλώσσας
Το βιβλίο των Jean Berko Gleason και Nan Bernstein Ratner αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα παγκοσμίως με θέμα την ανάπτυξη της γλώσσας στα παιδιά, από τη νηπιακή ηλικία έως τις τελευταίες τάξεις του σχολείου, και έχει γνωρίσει επανειλημμένες εκδόσεις και αναθεωρήσεις από το 2009, οπότε εκδόθηκε για πρώτη φορά. Η παρούσα μετάφραση στα ελληνικά βασίζεται στην 9η αναθεωρημένη αγγλική έκδοσή του. Το βιβλίο αποτελείται από 11 κεφάλαια τα οποία έχουν γραφτεί από ειδικούς επιστήμονες του χώρου, που ερευνούν και διδάσκουν τα σχετικά θέματα σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
Το επιστημονικό πεδίο που ασχολείται με το πώς ένας άνθρωπος μαθαίνει μια άλλη γλώσσα, πέρα από τη μητρική του, αποτελεί έναν ταχύτατα αναπτυσσόμενο κλάδο της σύγχρονης γλωσσολογίας. Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις στο ζήτημα της κατάκτησης της δεύτερης γλώσσας, καθώς και την εφαρμογή τους στη γλωσσική διδασκαλία. Ειδικότερα, εξετάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της γλώσσας του μαθητή, η θεωρία της Καθολικής Γραμματικής του Noam Chomsky, οι αρχές της γνωστικής ψυχολογίας, ο ρόλος των εξωτερικών παραγόντων στη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Η μετάφραση είναι σαν το περιστέρι του Καντίου που πετά στο κενό. Δεν υφίσταται γενικώς και αορίστως μετάφραση ούτε υπάρχει γενικώς ισχύουσα μεταφραστική μορφή των κειμένων. Τα μεταφράσματα ποικίλλουν αναλόγως των εκάστοτε επιδιωκόμενων σκοπών, ο δε κάθε σκοπός του μεταφραστή αποτελεί και μια μεταβλητή, η οποία λαμβάνει τις τιμές που της δίνει κάθε φορά αυτός που την προσλαμβάνει μέσω της γλώσσας. Σε όλα τα "γλωσσικά δρώμενα" απαντώνται πάντοτε δύο κρίσιμες μεν, συγκρουόμενες όμως μεταξύ τους όψεις: αφενός το περιεχόμενο, ήτοι η πληροφορία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΕ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ
(...) Η συγγραφή της θεωρίας και των ασκήσεων συντακτικού στηρίχτηκε στην παράδοση (Αχιλλέας Τζάρτζανος, Νικόλαος Τζουγανάτος), αλλά η δομή πήρε τις διαστάσεις που ταιριάζουν στη σύγχρονη διδασκαλία μέσα στην αίθουσα. Όλα τα βιβλία που έχω συγγράψει μέχρι σήμερα στηρίζονται στην αφαιρετική ικανότητα και στη δόμηση των γνώσεων με κλιμακωτό το βαθμό δυσκολίας τους. Το βιβλίο αυτό αποτελεί συγκερασμό της νεότητας με την ωριμότητα. Αφιέρωσα στα δυόμισι χρόνια συγγραφής όλη την ικμάδα των δημιουργικών μου δυνάμεων, για να "κατασκευάσω" ένα βιβλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ
Η ιστορική συγκυρία ανέδειξε τον Φόρη ως έναν από τους πρωταγωνιστές στην τελευταία περίοδο του δημοτικιστικού κινήματος, την εποχή της θεσμοθέτησης της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας του κράτους το 1976 καθώς και της ολοκλήρωσης της μεταρρύθμισης με την καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος το 1982. Οι γνώσεις του και η προσήλωσή του στα διδάγματα του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, συνδυασμένες με τη μαχητικότητα και τον ενθουσιασμό του, είχαν ως αποτέλεσμα τη συγγραφή δεκάδων άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά, από τα οποία στον παρόντα τόμο συγκε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ
Το βιβλίο στοχεύει στην παρουσίαση ενός δυναμικά εξελισσόμενου κλάδου της γλωσσολογίας, αυτού της ποσοτικής κοινωνιογλωσσολογίας. Φιλοδοξεί να αποτελέσει εγχειρίδιο αναφοράς και να χρησιμοποιηθεί ως διδακτικό βιβλίο, ως ερευνητική μονογραφία και ως εγχειρίδιο μεθοδολογίας από οποιονδήποτε θελήσει να ασχοληθεί ενεργά με τη συγκέντρωση και την ποσοτική ανάλυση γλωσσικών δεδομένων. [...] Το βιβλίο περιέχει πλούσιο οπτικό υλικό και συνοδεύεται από πίνακες δεδομένων και παραρτήματα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
Στο υλικό της σκέψης, ο Steven Pinker εξηγεί πως λειτουργεί ο νους και αυτό, εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τις λέξεις. Κάθε φορά που βρίζουμε, αποκαλύπτουμε κάτι για τα ανθρώπινα συναισθήματα. Όποτε κάνουμε υπαινιγμούς για να δωροδοκήσουμε, να απειλήσουμε ή να φλερτάρουμε κάποιον, αντί να του πούμε ξεκάθαρα αυτό ακριβώς που θέλουμε, αποκαλύπτουμε κάτι για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η χρήση των προθέσεων και των ρηματικών χρόνων αξιοποιεί παραδόξως ανθρώπινες έννοιες για τον χώρο και τον χρόνο, ενώ τα ουσιαστικά και τα ρήμ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η Γραμματική της Ποντιακής

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΔΙΓΑΜΜΑ
Η ακούραστη, διά βίου, μελέτη και ανάλυση του διατιθέμενου υλικού των αρχαιοτέρων και των διαλεκτικών μορφών της ελληνικής γλώσσας από τους δύο καθιερωμένους συγγραφείς, μάς χαρίζει διαρκώς νέες τους ανακαλύψεις και βαθειές ερμηνείες, που μας επιτρέπουν να κατανοούμε, με αδιαμφισβήτητο και πλήρως θεμελιωμένο επιστημονικώς τρόπο, φαινόμενα ετυμολογικά αλλά και σημασιολογικά, γραμματικά και φωνητικά της γλώσσας μας, με μεθόδους που προσεγγίζουν την λογική και μαθηματική στοιχειοθέτηση, ανάλυση και απόδειξη, ώστε να μπορέσουμε να κατανοήσουμε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ
Η συγγραφή μιας Ποντιακής Γραμματικής, έστω και Συνοπτικής, αποτελεί έργο δύσκολο που εγκυμονεί και πολλούς κινδύνους και σκοπέλους, γιατί απαιτεί επαρκέστατη γνώση της διαλέκτου και μια κάποια βιβλιογραφία η οποία είναι ανύπαρκτη απ' όσο γνωρίζω. Ίσως στη Θεσσαλονίκη που θεωρείται η κοιτίδα του Ποντιακού Ελληνισμού, να υπάρχει κάτι σχετικό. Θεωρώ ότι γνωρίζω καλά Ποντικά - Τραπεζουνταίικα, μια και η διάλεκτος αυτής της περιοχής ήταν η γλώσσα συνεννόησης μέσα στην οικογένειά μου αφού οι γονείς μου ήταν πρόσφυγες του 22 από τα μέρη αυτά, το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΛΩΣΣΑ - ΓΕΝΟΣ - ΦΥΛΟ
Στόχος της παρούσας έκδοσης είναι η καταγραφή του προβληματισμού για θέματα γλώσσας και φύλου σε σχέση με την ελληνική -που αν και περιορισμένος παρ' όλα αυτά υπάρχει- και η αποτροπή μιας ενδεχόμενης παραγραφής των ζητημάτων που συνεπάγεται στην ελληνική κοινή γνώμη. Σημείο εκκίνησης στο εγχείρημα αυτό αποτελεί το κοινωνικό πρόβλημα, δηλαδή ο κοινωνικός σεξισμός σε βάρος των γυναικών που και σήμερα ακόμη (συν)καθορίζει την ελληνική πραγματικότητα. Αυτό δε συνιστά φυσικά "γυναικείο" ζήτημα, αλλά ένα ζήτημα σχέσεων, σχέσεων εξουσίας ανάμεσα ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΟΝΗΤΙΚΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
-Η μαγεία του Λόγου γίνεται μέσα από τον ήχο που βρίσκεται στον κραδασμό που παράγεται από την προφερόμενη λέξη. -Η προφερόμενη λέξη γεννιέται από τη πνοή της ζωής ή την εισπνοή και γίνεται σάρκα με τον ήχο. -Κάθε δόνηση είναι ήχος ακόμη κι αν δεν γίνεται αντιληπτό από το αυτί σου. -Υπάρχουν ήχοι εσωτερικοί και εξωτερικοί. Η εσωτερική φωνή είναι η φωνή της σιγής. Αυτή ακούγεται κάθε στιγμή στο άτομο που εισπνέει, εκπνέει και σκέφτεται. Είναι η φωνή που σε οδηγεί σε κάθε λεπτό της ζωής σου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΩΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Στο βιβλίο αυτό επισημαίνονται λάθη (ορθογραφικά, γραμματικά, συντακτικά, νοηματικά κ.α), τα οποία γίνονται στην καθημερινή χρήση του προφορικού και γραπτού λόγου, καθώς και η τάση που υπάρχει στην πλειονότητα των Ελλήνων να αποφεύγουν τους λόγιους τύπους και να "παραμορφώνουν" τις λόγιες φράσεις, στοιχεία τα οποία είναι άρρηκτα ενσωματωμένα στη Νεοελληνική και συντελούν στην καλαίσθητη και σαφέστερη διατύπωση των νοημάτων, στην εκφραστική ευχέρεια και ευελιξία, στην πολυμορφία και στον λεκτικό πλούτο. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Σε έναν κόσμο όπου κάθε δύο εβδομάδες εξαφανίζεται μία γλώσσα και καθημερινά εμφανίζονται νεολογισμοί, η κατανόηση της προέλευσης και της τρέχουσας αξίας της γλώσσας δεν είχε ποτέ άλλοτε τόσο μεγάλη σημασία. Σε αυτό το εύληπτο και απολαυστικό βιβλίο ο Ντέιβιντ Κρύσταλ αποδεικνύει ότι η ιστορία της γλώσσας πρέπει να ξαναειπωθεί. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζει κανείς για το φαινόμενο της ανθρώπινης επικοινωνίας, από τις πρώτες λέξεις των νηπίων έως τη διάλεκτο των sms, καθώς και μια σειρά θεμάτων όπως η αργκό, οι γεωγραφικές ποικιλίες, η γραμματ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΙΣ
Η σκέψις να γράψω το Συντακτικό της νέας Ελληνικής γλώσσας μου ήρθε αρκετά χρόνια, πριν καταπιαστώ με το γράψιμό του. Και ενισχύθηκε μέσα μου η σκέψις αυτή κατά τα τρία χρόνια, που ήμουν γενικός επιθεωρητής των σχολείων της Α΄ εκπαιδευτικής περιφερείας (1914-1917), σαν έβλεπα, στις επιθεωρήσεις που έκανα, πως πολλοί από τους λειτουργούς της μέσης παιδείας, ιδίως οι παλαιότεροι, σε πολύ λίγη υπόληψι το είχαν το μάθημα των νέων Ελληνικών, επειδή, κοντά στα άλλα, είχαν την προκατάληψι πως στα νεοελληνικά κείμενα εν γένει βασιλεύει γλωσσική αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
Στον Λόγο για Ελληνική Γλώσσα, Λόγο για Ελληνική Παιδεία του καθηγητή Καζάζη αναλύεται ο κρίσιμος ρόλος δύο φαινομένων, του ιδιότυπου αρχαιοελληνικού αλφαβήτου και της ιδιόμορφης αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Με την επινόηση που έγινε επί ελληνικού εδάφους ενός νέου τύπου αλφαβήτου (σε αντιδιαστολή προς όλα τα προηγούμενα ανατολικού τύπου αλφάβητα), στήθηκε η γέφυρα που επέτρεψε το πέρασμα της ανθρωπότητας από τη φάση της προφορικότητας στον γραμματισμό. Ήταν, ειδικότερα, αυτή η προϋπόθεση που επέτρεψε τη δημιουργία για πρώτη φορά τόσο των εν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΟΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί, μια σύγχρονη εισαγωγή στην Κοινωνιογλωσσολογία, στο επιστημονικό πεδίο της γλωσσολογίας που μελετά τη σχέση της γλώσσας με την κοινωνία και της κοινωνίας με τη γλώσσα, τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους διεπιδρούν μεταξύ τους και επηρεάζουν ή προσδιορίζουν η μια την άλλη. Στα δεκαέξι κεφάλαια του τόμου καλύπτονται όλα τα κεντρικά ζητήματα που απασχολούν τη σύγχρονη Κοινωνιογλωσσολογία και αφορούν, μεταξύ άλλων, τη γλωσσική κοινότητα, τη γεωγραφική προέλευση, την κοινωνική τάξη, την εθνότητα, το φύλο, τη σεξουαλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑΣ
Φιλοσοφία της γλώσσας, λογική, μαθηματικά, κοινωνικές επιστήμες, ανθρωπολογία... Η Σημασιολογία είναι ο μοναδικός κλάδος της γλωσσολογίας που χρησιμοποιεί μεθόδους, θεωρήσεις και εργαλεία από όλους αυτούς τους τομείς του ανθρώπινου επιστητού για να μελετήσει τη σημασία των γλωσσικών εκφράσεων. Μαζί με τη φωνητική, τη φωνολογία, τη μορφολογία, τη σύνταξη και την πραγματολογία, αποτελεί ξεχωριστό επίπεδο ανάλυσης στη γλωσσολογική θεωρία και μελετά την ανθρώπινη γλώσσα με έναν δυναμικό τρόπο περνώντας από τη σημασία της λέξης, στη σημασία της...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΛΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Η σειρά απαρτίζεται από χρηστικά και έγκυρα βιβλία με θέματα της εποχής μας, και όχι μόνο. Μια τεκμηριωμένη παρέμβαση σε ζητήματα αιχμής που απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη με αγωνίες και ερωτήματα. Έχασαν τα ελληνικά για μία ψήφο την ευκαιρία να είναι η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ; Τα κομπιούτερ προγραμματίζονται, με πρωτοβουλία του Μπιλ Γκέιτς, στα αρχαία ελληνικά; Η ινδοευρωπαϊκή θεωρία έχει άραγε ξεπεραστεί; Πώς βέλαζαν τα αρχαία πρόβατα; Είναι η ελληνική μητέρα όλων των γλωσσών; Διαθέτει πέντε εκατομμύρια λέξεις; Το τελικό ν οξυγονώνει άραγε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Γράφοντας την καινούργια αυτή έκδοση, θέλησα να δώσω τη γραμματική της ιταλικής γλώσσας, σε μια πιο ολοκληρωμένη μορφή, που να μην αφήνει στο σπουδαστή κενά και απορίες στη μελέτη της γλώσσας. Γι' αυτό θεώρησα σκόπιμο να προσθέσω κεφάλαια, όπως π. χ. τις ανωμαλίες στο σχηματισμό πληθυντικού των ουσιαστικών ή τη μετατροπή του άμεσου λόγου σε πλάγιο, που μπορεί να μην αντιμετωπίσει κανείς στην αρχή της σπουδής της γλώσσας αλλά σίγουρα θα τον προβληματίσουν αργότερα. Ολοκλήρωσα επίσης τον πίνακα των ανωμάλων ρημάτων στο τέλος του βιβλίου, ώστ...
Διαβάστε περισσότερα...