ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ - ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ - ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ > ΘΡΗΣΚΕΙΑ - ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΜΑΞΙΜΟΣ, Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ: ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ
Η μελέτη στην οποία βασίζεται το βιβλίο που έχετε στα χέρια σας έγινε κυρίως στα χρόνια των μεταπτυχιακών μου σπουδών. Κατάληξη των σπουδών αυτών αποτέλεσε η διδακτορική διατριβή Στάσις αεικίνητος. Η ανακαίνιση της αριστοτελικής κινήσεως στη θεολογία Μαξίμου του Ομολογητού (ΑΠΘ, 2004). Επόπτης ήταν ο καθηγητής της Ιστορίας της Φιλοσοφίας κ. Λάμπρος Σιάσος. Από τη θέση αυτή τον ευχαριστώ και πάλι για την πολυτίμητη διδαχή του. Επεξεργασμένη μορφή της διατριβής εκδόθηκε από τον Αρμό με τον ίδιο τίτλο (Αθήνα, 2005). [...] (Από τον πρόλογο του...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
(...) Πολλά αριστουργηματικά βιβλία αρέσουν και διαβάζονται από ωρισμένο αναγνωστικό κοινό, σ' αυτή ή εκείνη τη χώρα, για μια ωρισμένη εποχή. Μεγάλα έργα εθνικών συγγραφέων συγκινούν τους λαούς της χώρας τους, αφίνουν ωστόσο αδιάφορους όλους τους άλλους λαούς. Η "Μίμηση", αντίθετα, από πέντε ολόκληρους αιώνες διαβάζεται από όλους και παντού κι αν μπορούσε να συγκριθεί το θείο με το ανθρώπινο, θα μπορούσε να λεχθεί πως, καθώς το Ευαγγέλιο, έτσι κι η "Μίμηση" είναι το βιβλίο όλων. Γραμμένη λατινικά και σε ρυθμική πρόζα, κυκλοφορούσε σε χειρό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΔΑΧΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
Το έτος 1873 ανακαλύφθηκε στη Βιβλιοθήκη της Μονής του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην Κωνσταντινούπολη, από το Μητροπολίτη Νοκομηδείας Φιλόθεο Βρυέννιο, ένας χειρόγραφος περγαμηνός κώδικας (Codex Hierosolymitanus 54 H), ανάμεσα στα περιεχόμενα του οποίου υπήρχε αντιγραμμένη και μια μικρή κατηχητική πραγματεία που έφερε τον τίτλο «Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων». (. . .) Όχι μόνο η αρχαιότητα αυτού του βιβλίου, αλλά ιδιαίτερα το περιεχόμενό του, με έπεισε να το μελετήσω και να το προσφέρω στην προσοχή και της τοπικής μας Εκκλησίας, όντας σίγουρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΔΑΧΑΙ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ (1716)
Ο Ηλίας Μηνιάτης γεννήθηκε στην "πόλη Κεφαλληνίας" το 1669, και ήταν ένας από τους έξι γιους του πρωτοπαπά Φραγκίσκου· μορφώθηκε στην ελληνική Φλαγγίνειο Σχολή της Βενετίας, και απεβίωσε στα σαράντα πέντε του χρόνια, ως επίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων. Έζησε μια ζωή σύντομη, αλλά γεμάτη ταξίδια και σημαντικές γνωριμίες, διαβάσματα και μελέτη, μα και αγωνία για τον βιοπορισμό· ζωή που καθορίστηκε από την επτανησιακή καταγωγή του και από τις σχέσεις του με τους φιλενωτικούς κύκλους, οι οποίες ευθύνονται για την καχυποψία και την επιφυλακτι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στη διαχρονική πορεία των Ιατροβιολογικών Επιστημών θεωρείται η ολοκλήρωση της μελέτης του ανθρώπινου γονιδιώματος. Ένα γεγονός το οποίο, κατά γενική παραδοχή, θα επηρεάσει την υγεία του ανθρώπινου γένους σε όλες τις μελλοντικές γενιές. Είναι ένα κατόρθωμα που απαίτησε την επένδυση εκατομμυρίων εργασιακών ωρών, την επίπονη προσπάθεια εκατοντάδων διακεκριμένων επιστημόνων και τη συνεπικουρία ενός άρτιου τεχνολογικού εξοπλισμού κυρίως από πανίσχυρους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Η προσπάθεια αυτή άρχισε από...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΕΝΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο Ένατος τόμος του Νέου Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας υπό Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Στις σελίδες του ο αναγνώστης θα βρει το σύνολο των αγίων που η ορθόδοξη Εκκλησία μας εορτάζει τον μήνα Μάιο. Οι άγιοι Κωνσταντίνος ο Μεγάλος και η μήτηρ αυτού Ελένη, η αγία Πελαγία, η αγία Ειρήνη, ο άγιος Εφραίμ ο νεοφανής, ο άγιος Αρσένιος, ο προφήτης Ησαΐας, ο άγιος Χριστόφορος, η αγία Μάρτυς Θεοδοσία καθώς και άλλοι μάρτυρες, νεομάρτυρες του ελλαδικού χώρου αλλά και νεοφανείς των ανατολικών Εκκλησιών φωτίζουν με τον βίο τους, το μαρτύριό τους, την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Ο άγιος Ιουστίνος γεννήθηκε στις αρχές του 2ου αιώνα στην Φλαβία Νεάπολη (σημ. Ναμπλούς), πόλη ιδρυμένη στην θέση της βιβλικής Σιχέμ μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους. Γόνος εύπορης οικογένειας εθνικών, έλαβε μόρφωση εξαιρετική και τρέφοντας φλογερό πόθο για την αλήθεια φοίτησε σε διαφόρους φιλοσόφους· απογοητεύτηκε όμως διαπιστώνοντας ότι δεν ήσαν σε θέση να του διδάξουν κάτι που να τον ικανοποιεί σχετικά με τον Θεό. Τέλος, αφοσιώθηκε σε έναν πλατωνικό φιλόσοφο, ο οποίος μπόρεσε να δώσει φτερά στο πνεύμα του με τον στοχασ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ ΕΣΠΕΡΑΣ ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΡΩΙ ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΣΠΕΡΑΣ ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ ΠΡΩΙ ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΩΙ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΡΩΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΩΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΣΠΕΡΑΣ ΜΕΓΑ ΣΑΒΒΑΤΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΕΣΠΕΡΑΣ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΥΨΗΛΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ ΙΕΡΕΩΣ
[...] Το πρώτο του έργο είναι το να εκφωνήσει τον "Απολογητικό της εις Πόντον φυγής". Στον λόγον του αυτόν μιλάει με έξαρση για το μεγαλείο και το βάρος της ιερωσύνης, την οποία βλέπει σαν "τέχνη τεχνών και επιστήμην επιστημών". Και απολογείται λέγοντας ότι έφυγε όχι γιατί περιφρονούσε την ιερωσύνη, αλλά γιατί δεν ένοιωθε τον εαυτό του τόσο αγνό και τόσο άγιο και τόσο ικανό να σηκώσει το υπέρμετρο βάρος της ιερής διακονίας. Αυτόν ακριβώς τον λόγο μας προφέρει σε μια όμορφη απόδοση στη νεοελληνική γλώσσα ο π. Ηλίας. Στον περίφημον αυτόν λόγ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ ΚΑΙ Η ΡΩΣΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
Τι ήταν εκείνο που έκανε το κάλεσμα του Γεωργίου Φλωρόφσκυ για την «επιστροφή στους Πατέρες» τόσο ιδιαίτερο και δυνατό; Με ποιο τρόπο η νεοπατερική του σύνθεση κατέστη το κυρίαρχο παράδειγμα στην Ορθόδοξη θεολογία κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα; Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες της νεοπατερικής θεολογίας και ποια είναι η θέση του χριστιανικού Ελληνισμού στο όραμα του Φλωρόφσκυ; Στη μελέτη αυτή, ο Πωλ Γαβριλιούκ προχωρά πέρα από την επιφανειακή ανάγνωση των πραγμάτων, θέτοντας ερωτήματα για το πώς οι κοινές εμπειρίες του ξεριζωμού και της...
Διαβάστε περισσότερα...

Καρδιακός λόγος (πρώτος τόμος-χαρτόδετη έκδοση)
Η Θεία Λειτουργία αποτελεί υπερφυές μυστήριο, μεγαλειώδες γεγονός για την σύνολη ανθρωπότητα, για ολόκληρο το σύμπαν. Στην θεία Λειτουργία συνοψίζεται όλη η ένσαρκη οικονομία του Θεού Λόγου. Παρουσιάζονται τα μη ορώμενα ως ορώμενα και τα αιώνια ως παρόντα. Ο θνητός άνθρωπος τρέφεται με «άρτον ουράνιον και ποτήριον ζωής»· μεταμορφώνεται σε αθάνατο και άφθαρτο. [...] Ο Πανιερώτατος αρθρώνει λόγο εμπειρικό, λόγο πνευματικό και καρδιακό, λόγο που «πληροφορεί» τις καρδιές των πιστών, γιατί έχει ο ίδιος πείρα και αίσθηση της θείας Λειτουργίας. Ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Όποιος θέλει ν' αντιληφθή πραγματικά την ουσία, είτε την αξία ενός οποιουδήποτε φαινομένου της φύσεως ή της ζωής του πνεύματος, δεν πρέπει να περιορίζεται στο να γνωρίζη μια μόνο απ' τις όψεις του πρέπει να μελετά καλά το πολύπλευρο τούτο φαινόμενο σ' όλες τις μορφές που πήρε σε διαφορετικές χώρες και σε διάφορες εποχές. Το ίδιο ισχύει και για τη θρησκεία. Αν είναι εντελώς αρκετό για την άσκηση μιας πλούσιας θρησκευτικής ζωής το να γνωρίζη κανείς μια και μόνο θρησκεία, από την άλλη μεριά όμως είναι αδύνατο να σχηματίση μιαν ακριβή ιδέα γι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΠΛΑΚΙΔΑ γράφεται μια ολόκληρη σελίδα της εκκλησιαστικής ιστορίας του 20ού αιώνα. Μια ιστορία γεμάτη αναζητήσεις, ψηλαφήσεις, αποκλίσεις και συγκλίσεις, ρήξεις και προσεγγίσεις. Μια ιστορία που την έζησε από μέσα τούτος εδώ ο διαβάτης που από τη Δύση πέρασε στην Ανατολή. Ένας άνθρωπος που στο πρόσωπό του συμβολίζει και συνθέτει την αδιαίρετη Εκκλησία, στην οποία συνεχώς αναφέρεται. Ένας στάρετς της εποχής μας, άνθρωπος σπάνιας αποφασιστικότητας που κατάφερε να μαζέψει γύρω του ένα κύκλο πιστών, ανθρώπων που γοητεύτηκαν από τη ...
Διαβάστε περισσότερα...

Το μυστήριο του Χριστού και το μυστήριο της Εκκλησίας (χαρτόδετη έκδοση)
Στον αντίποδα της πλούσιας θεολογικής συζήτησης που εδώ και δεκαετίες λαμβάνει χώρα στις χριστιανικές παραδόσεις της Δύσης, συχνά μάλιστα με ιδιαίτερα γόνιμο τρόπο, η σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία σε όλες σχεδόν τις εκφράσεις της (ελληνική, ρωσική κλπ.) δεν φαίνεται ότι έχει εμπλακεί στη σχετική συζήτηση, αλλά πολύ περισσότερο δεν έχει συνειδητοποιήσει τη σπουδαιότητα του μεθοδολογικού ερωτήματος. Εμμένοντας στατικά προσηλωμένη σε ένα ένδοξο παρελθόν, στην πλούσια πατερική και λειτουργική παράδοσή της, συχνά μοιάζει να εγκλωβίζεται σε μια παρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΚΑΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ
Το κήρυγμα είναι «ιερουργία» (Ρωμ 15:16). Ο λόγος του Θεού διαφέρει από κάθε μορφή ανθρωπίνου λόγου, γιατί στοχεύει στη μεταφορά στον άνθρωπο του θελήματος του Θεού, στο να αποκαλύψει και μεταφέρει στον άνθρωπο το μήνυμα της αγάπης του Θεού, τη διαβεβαίωση ότι «ο Θεός μεθ' ημών» σε κάθε περίπτωση της ζωής μας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα, όταν ο λόγος του Θεού ακούγεται και προσφέρεται στα πλαίσια της Θείας Λειτουργίας, στην οποία ο Λόγος «σαρκούται» και προσφέρεται στον άνθρωπο προς κοινωνίαν. Στα πλαίσια αυτά το κήρυγμα πρέπει να προσφέρεται μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΟΤΕΛΕΙΑ, ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΩ ΑΝΑΤΟΛΗ
Το βιβλίο ρίχνει μια ιδιαίτερη ματιά στην πολυποίκιλη συνάφεια της Άπω Ανατολής - συνάφεια πολιτισμική και ανθρωπολογική, κοινωνική και ταξική. Η ματιά είναι ιδιαίτερη, με την έννοια ότι είναι θεολογική. Είναι ματιά που συμμερίζεται τη χριστιανική πίστη και θεωρεί ουσιώδες χαρακτηριστικό της την κοινωνικά απελευθερωτική δυναμική της. Έτσι, τα κείμενα του βιβλίου καταπιάνονται με ζητήματα της Κορέας, της Κίνας και της ασιατικής Σιβηρίας, στα οποία αποτυπώνονται αφενός γηγενείς παραδόσεις υποτέλειας και αφετέρου η γηγενής δίψα χειραφέτησης. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
Τα άρθρα που δημοσιεύονται σ' αυτόν τον τόμο διακρίνονται σε δυο γενικές κατηγορίες: Α) Θεολογικά ποικίλα, όπου ο π. Γεώργιος πραγματεύεται θέματα κεντρικού και ουσιώδους θεολογικού ενδιαφέροντος, όπως αυτά της Δημιουργίας, της Ενσάρκωσης, της ερμηνείας της θείας Αποκάλυψης, του Σταυρού και της Ανάστασης, της θέσης της Αειπαρθένου Μαρίας μέσα στην Εκκλλησία, της Εσχατολογίας και της Ορθόδοξης Λατρείας. Β) Εκκλησιολογικα, όπου ο συγγραφέας, εντός του κλίματος του οικουμενικού διαλόγου μεταξύ των διαφόρων Ομολογιών, συζητεί θέματα σχετιζόμε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΕΥΔΟΚΙΑ
Ας κηρύξουμε, λοιπόν, με χαρά το σωτήριόν Του, την Ημέρα που γεννήθηκε από την Αιώνια Ημέρα, ας αναγγείλουμε "εν τοις έθνεσι την δόξαν αυτού, εν πάσι τοις λαοίς τα θαυμάσια αυτού" (Ψαλμ. 95:2-4). Κείται στη φάτνη, αλλά κρατά ολόκληρο τον κόσμο στα χέρια Του θηλάζει, αλλά είναι αυτός που τρέφει τους Αγγέλους είναι φασκιωμένος στα σπάργανα, αλλά ενδύει εμάς με αθανασία βυζαίνει, αλλά λατρεύεται δεν βρίσκει χώρο στο πανδοχείο, αλλά κάνει ναό Του τις καρδιές των πιστών. Διότι η Δύναμη ανέλαβε αδυναμία, ώστε η αδυναμία να γίνει δύναμη. Συνε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ
Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο την έρευνα για το κεντρικό στοιχείο στο χριστιανικό μήνυμα. Αισθανόμαστε τον πειρασμό να θεωρήσουμε ως «πυρήνα» του, ως «ουσία» του ό,τι μας αρέσει σ' αυτό το μήνυμα, και, συνεπώς, μας φαίνεται πως είναι το πιο σπουδαίο, ενώ, αντίθετα, θεωρούμε, σαν εξωτερικό «πλαίσιο» που μπορεί ν' αφαιρεθεί οτιδήποτε μας είναι ξένο σ' αυτό. Είναι ο ίδιος ο πλούτος του χριστιανικού μηνύματος που μας υποχρεώνει ν' αναζητήσουμε το κεντρικό σημείο, από όπου ερμηνεύονται όλα τα άλλα, και το ουσιαστικό καθήκον της καινοδια...
Διαβάστε περισσότερα...

«ΥΨΩΘΗΤΙ ΕΠΙ ΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ, Ο ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙ ΠΑΣΑΝ ΤΗΝ ΓΗΝ Η ΔΟΞΑ ΣΟΥ»
Στο βιβλίο αυτό, συνεχίζοντας την έκδοση των Ομιλιών του αγίου Λέοντος Α' του Μεγάλου στον Λειτουργικό κύκλο του έτους, αποδίδονται στην Νεοελληνική 5 ομιλίες του Αγίου που αφορούν τις εορτές της Ανάληψης και της Αγίας Πεντηκοστής. Οι 2 ομιλίες για την εορτή της Ανάληψης αφορούν κυρίως την πίστη. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός κατά την διάρκεια των σαράντα ημερών μετά την Ανάστασή Του έδωσε απτές αποδείξεις του γεγονότος αυτού, όπως αναφέρουν τα Ευαγγέλια, στους πρόσκαιρα αμφιταλαντευόμενους Αποστόλους, εδραιώνοντας την πίστη τους και κατ' ε...
Διαβάστε περισσότερα...