ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

Μακρόνησος
Όλες ωραίες -ωραίες όλες- ως τη μια. Για να περάσουνε πετούμε τις πληγές μας- γιασεμιά ... Λεύκες ολόρθες που εθροούσατε μακρυά μας τρεις αργοκίνητους αιώνες, τρεις χρονιές. Σήμερα θύελλα, αύριο πείνα -οι παγωνιές. Ζούσατε κάτω απ' τη βροχή κι' απ' τη στοργή μας (μια βαρβαρότητα όλη η μέρα σας ωμή) Με λίγα ψίχουλα από ελπίδα και ψωμί. Α, τα τραγούδια που θα λέαμε στη χαρά μας... Τάπαμε κλάματα τρεις χρόνους στη σειρά, για τα χαμένα καλοκαίρια -τα παιδιά μας, που άφησαν βίαια τη ζωή με μια κραυγή, και το γαρούφαλο του έρωτα απ' το στόμα τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΝΤΟΜΙΝΟ ΤΩΝ ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις η πολιτική του κατευνασμού αποτελεί την διαχρονική συνειδητή επιλογή της Ελλάδος έναντι του τουρκικού αναθεωρητισμού, ο οποίος κλιμακώθηκε και τέθηκε σε σύγχρονο πλαίσιο και μορφή την επαύριον της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Η πολιτική αυτή δέχεται τα τελευταία χρόνια σοβαρή κριτική, ενώ προβάλλεται η στρατηγική της αποτροπής ως πιθανό δόγμα αντικατάστασής της. Δεδομένων των ραγδαίων εξελίξεων στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, η ιστορική εξέταση της πολιτικής του κατευνασμού αναδεικνύει την αναπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ (ΔΕΚΑΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο τόμος ΙΣΤ' της «Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους» έχει ως αντικείμενο της ιστορικές τύχες του νεότερου ελληνισμού από το τη Μάχη της Κρήτης ( Μάιος 1941) ώς τις απαρχές της νέας χιλιετίας. Η συμβολή της Ελλάδας στη συμμαχική προσπάθεια υπήρξε σημαντική και καθοριστική, ειδικότερα με την καθυστέρηση της γερμανικής επίθεσης εναντίον της Ρωσίας, που επέδρασε κρίσιμα στην πορεία της παγκόσμιας ιστορίας. Από τον Απρίλιο του 1941 ώς τον Οκτώβριο του 1944 η Ελλάδα υπέστη την Κατοχή των Δυνάμεων του Άξονα, με αποτέλεσμα ανυπολόγιστες απώλειες σε αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ - Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ
Τρίτη 1η Φεβρουαρίου 1944. Στις 9.30' το πρωί, δολοφονείται στο κέντρο της Αθήνας, μπροστά στο άγαλμα του Βύρωνα, ο Κίτσος Μαλτέζος, ο τελευταίος απόγονος του Στρατηγού Μακρυγιάννη, το χαρισματικό παιδί της γενιάς του '40. Τη δολοφονία, που θυμίζει δράση τρομοκρατικής οργάνωσης, έχει αναλάβει ο ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας. Έκτοτε το γεγονός θα μυθοποιηθεί και θα μεταμορφωθεί σε ένα από τα ισχυρότερα ταμπού της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας. Η «Αριστερά» θα αρνείται επίμονα την οποιαδήποτε αναφορά σε μιαν από τις πιο σκοτεινές σελίδες της δράσης της, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΟΥΛΙ
Σε μια απομακρυσμένη περιοχή των βουνών της σημερινής νότιας Θεσπρωτίας δημιουργήθηκαν στις αρχές του 17ου αιώνα τα τέσσερα χωριά του Σουλίου. Στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας τα χωριά αυτά αποτέλεσαν το ορμητήριο του μαχόμενου για ελευθερία Ελληνισμού. Οι Σουλιώτες αγωνίσθηκαν εναντίον του δυνάστη για δύο περίπου αιώνες και ήταν αυτοί που, λίγο πριν την αυγή της Εθνεγερσίας, ύψωσαν πρώτοι τη σημαία της Επανάστασης. Σε αναφορά του, της 25ης Ιουνίου του 1822, ο Βρετανός Πρόξενος της Πρέβεζας Γουίλιαμ Μέγερ γράφει: "Εάν υπάρχει μία χαρακτη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο Βενιζέλος και η βασιλεία
Ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιμοναρχικός; Ή ήταν απλά οπαδός του βρετανικού πολιτικού μοντέλου; Το όνομά του σίγουρα δεν έχει συνδεθεί ταυτοτικά με την Αβασίλευτη Δημοκρατία, όπως συνέβη με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου ή τον Νικόλαο Πλαστήρα. Αρκετοί ιστορικοί μάλιστα θεωρούν ότι βρισκόταν ιδεολογικά πιο κοντά στη Βασιλευομένη Δημοκρατία παρά στην Αβασίλευτη. Ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά και την ιδεολογική σκοπιά από την οποία προσεγγίζεται, άλλοτε τονίζεται η πίστη του στη δεύτερη και άλλοτε η προτίμησή του στην πρώτη, δίδοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ 1922 ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Τι καινούργιο φέρνει ένα βιβλίο για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τους Πρόσφυγες; Παρουσιάζει τα διλήμματα των χριστιανών μπρος στην κρίση της Αυτοκρατορίας και στις ανερχόμενες εθνικές ιδεολογίες, την ίδια τη διαδικασία της Καταστροφής ιδωμένη μέσα από τις μεγάλες πληθυσμιακές συσσωρεύσεις ετερογενών, εθνικά και θρησκευτικά, πληθυσμών στις μεσογειακές ακτές της Ανατολίας μετά την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας και τη διαδικασία συγκρότησης τουρκικού κράτους, την εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα από την πρώτη στιγμή της άφιξής τους, τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΟΥΜΠΑ, ΒΟΥΡΛΑ, ΛΙΜΑΝΙ
Ο συγγραφέας συνεχίζει την έρευνα των ξεχασμένων πειραϊκών μνημονικών τόπων, καταθέτοντας ένα πλήθος νέων τεκμηρίων. Παράλληλα, δίνει τον πρώτο λόγο στα υποκείμενα που έζησαν και διαμόρφωσαν το ιστορικό παρελθόν. Μέσα από συναρπαστικές βιωματικές αφηγήσεις, το βιβλίο χαρτογραφεί την ανθρωπογεωγραφία του κοινωνικού περιθωρίου του περασμένου αιώνα με τις διαδρομές των γυναικών και των ανδρών που το πλαισίωσαν. Οι μαρτυρίες τους αποτελούν πολύτιμες πηγές συλλογικής μνήμης για το περιβάλλον της μαγκιάς, τις πτυχές της ερωτικής εργασίας, την τα...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΛΟΡΔΟΣ ΕΛΓΙΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ
Βασισμένο σε λεπτομερειακή μελέτη όλων των πρωτότυπων αρχείων και στα αποτελέσματα πολύ πρόσφατων ερευνών, το βιβλίο «Ο Λόρδος Έλγιν και τα Μάρμαρα» αποτελεί την αυθεντική ανιστόρηση των εξαιρετικά ασυνήθιστων συνθηκών κάτω από τις οποίες η Μεγάλη Βρετανία απέκτησε τα Μάρμαρα του Έλγιν, την τρομακτική απήχηση που είχαν για την εκτίμηση της Ελληνικής τέχνης σε όλη την Ευρώπη, των πικρόχολων αντιδράσεων του Ναπολέοντα, του Μπάιρον και άλλων, καθώς και της πρόσφατης ιστορίας τους. Σ' αυτή την πλήρως αναθεωρημένη, ανανεωμένη και διευρυμένη έκδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Στρεβλή πορεία 1960 - 1974
Τι εκπροσώπησε η δικτατορία των συνταγματαρχών στην ελληνική ιστορία; Ήταν μια «παρένθεση» που έκλεισε έτσι απότομα όπως άνοιξε ή μήπως εξέφρασε τάσεις που επιβίωσαν και μετά την πτώση της; Ποιες ήταν οι απαρχές της και ποιες οι συνέπειές της στον μακρύ χρόνο; Η μελέτη καλύπτει τα αίτια της απριλιανής δικτατορίας στη διάρκεια της δεκαετίας του '60 καθώς και την κληρονομιά της στην περίοδο της δημοκρατίας που ακολούθησε. Σκοπός δεν είναι η αναπαραγωγή κοινών τόπων αλλά η παρουσίαση νέων οπτικών, υποθέσεων και ερμηνειών. Το βιβλίο είναι διαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΚΕΣ ΤΩΝ ΔΟΣΙΛΟΓΩΝ 1944-1949
Οι δοσίλογοι της Κατοχής ήρθαν, τελικά, αντιμέτωποι με τον νόμο. Τα δικαστικά αρχεία, που έχουν περιέλθει σταδιακά στη διάθεση της ιστορικής έρευνας, φέρνουν στο φως έναν μηχανισμό που εξέτασε δεκάδες χιλιάδες καταγγελίες και διεξήγαγε χιλιάδες δίκες. Μέσα από τις δίκες αναδύεται ένας ολόκληρος κόσμος, με τις αντιτιθέμενες μνήμες, μαρτυρίες και αντιλήψεις του περί δικαίου και αδίκου. Με το ένα πόδι σταθερά μέσα στις αίθουσες των δικαστηρίων και το άλλο έξω από αυτές, στις πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες που επηρέασαν το έργο της Δικαιο...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ 20ός ΑΙΩΝΑΣ
Σε κανέναν αιώνα δεν μεταβλήθηκε κατά τη διάρκειά του τόσο ριζικά ο τρόπος ζωής, η καθημερινή εμπειρία της πλειονότητας των ανθρώπων, όσο στον 20ό αιώνα. Ποιος είναι όμως ο δικός μας 20ός αιώνας; Μας αρκούν οι ιστορίες που γράφονται ως βιογραφία του έθνους ή που ενδιαφέρονται μόνο για την πολιτική; Στο βιβλίο αυτό, η ιστορία του ελληνικού 20ού αιώνα, που αρχίζει με τη δεκαετία των πολέμων 1912-1922 και φθάνει ως την είσοδο της Ελλάδας στην κρίση του 2010, αντιλαμβάνεται την Ελλάδα σαν ένα κύτταρο σε συνεχή μεταβολισμό με το περιβάλλον του....
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΟΥΛΙ ΚΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ
Η ιστορία του Σουλίου είναι ταυτόχρονα έμβλημα, μύθος και πραγματικότητα. Το υποδειγματικό, από επιστημονική άποψη, βιβλίο της Βάσως Ψιμούλη αναδεικνύει κυρίως την πραγματικότητα. Από την ταραγμένη εποχή του 14ου αιώνα, εποχή των δεσποτάτων και των τοπικών αριστοκρατιών, των αλβανικών και των σερβικών διεισδύσεων ή μετακινήσεων έως τις ιδιότυπες ορεινές κοινότητες του οθωμανικού κράτους. Από το καθεστώς της εσωτερικής οργάνωσης των ορεινών κοινοτήτων, το καθεστώς της εκτεταμένης αντεκδίκησης και της προστασίας των αόπλων από τους ενόπλους ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, 1830-1981
Είναι αυτονόητη η ανάγκη μιας ευσύνοπτης ιστορίας της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδος, από τη σύσταση του ανεξάρτητου κράτους έως το 1981, έτος το οποίο υποδηλώνει, αφενός, έναν σημαντικό σταθμό για τη διεθνή θέση της χώρας και, αφετέρου, το ύστατο χρονικό σημείο που επιτρέπει την αντικειμενική διερεύνηση του ιστορικού γίγνεσθαι. Στα χρονικά αυτά όρια είναι καταρχήν εφικτή η συγγραφική προσέγγιση των βασικών ιστορικών προβλημάτων με τρόπο συστηματικό και, κατά το δυνατόν, αντικειμενικό. Θα πρέπει, πράγματι, να αποφευχθεί η σύγχυση της κατ...
Διαβάστε περισσότερα...

Τουρκία 1923-2023
H απόφαση συγγραφής του ανά χείρας πονήματος προέκυψε από δύο λόγους: α) την 100ή επέτειο ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας και β) την ανάγκη πληροφόρησης του Ελλαδίτη και Κύπριου για άγνωστες πτυχές της σύγχρονης Τουρκίας με τρόπο κατανοητό για τον μέσο αναγνώστη. Με εξαίρεση κάποιες διδακτορικές διατριβές ή μεταπτυχιακές εργασίες στις οποίες ο μέσος αναγνώστης δεν έχει εύκολα πρόσβαση, ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για μια σειρά θεμάτων όπως π.χ. οι δομές του Τουρκικού Ισλάμ, τα εγκλήματα τιμής, οι δημογραφικές τάσεις, η παιδική εργασία, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΩΠΗ ΜΕΣΩ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πότε και πώς η Ελλάδα αναγορεύεται σε τόπο καταγωγής του πολιτισμού της Ευρώπης; Σε καθρέφτη μέσα από τον οποίο η Ευρώπη βλέπει το δικό της πρόσωπο; Η παρούσα μελέτη εξετάζει τη σχέση μεταξύ της ευρωπαϊκής αυτοσυνειδησίας και της αναφοράς της στην Ελλάδα. Μια σχέση που, προφανώς, διασταυρώνεται με την πορεία των κλασικών σπουδών και με τις εξελίξεις στις τεχνοτροπίες και την αισθητική χωρίς, όμως, να ανάγεται και να εξαντλείται σε αυτές. Η βαθμιαία και αθόρυβη ανάδειξη της Ελλάδας είναι έργο, κυρίως, του 18ου αιώνα και δεν ανήκει προνομιακ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΥΣ
"Είναι αναμφισβήτητον, ότι η ιστορία της Επαναστάσεως είναι μέχρι τούδε γνωστή μόνον κατά τας ελληνικάς πηγάς. Και αυτοί οι ξένοι συγγραφείς, οίτινες έγραψαν ιστορίαν της Ελληνικής Επαναστάσεως ή οπωσδήποτε ησχολήθησαν με τα σχετικά στρατιωτικά, πολιτικά και διπλωματικά γεγονότα, από ελληνικής οι πλείστοι πλευράς επραγματεύθησαν αυτά, ή και αν παρέθεσαν πληροφορίας εκ Κωνσταντινουπόλεως και Τουρκίας εν γένει, αύται περιέχονται εις εκθέσεις ξένων διπλωματών και εις έγγραφα εκ των επισήμων αρχείων της Αγγλίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Πρωσίας και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΗΛΟΝ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ
Ο Κρίστοφερ Μ. Γουντχάουζ ήταν είκοσι δύο ετών όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Κατατάχθηκε στο Βασιλικό Πυροβολικό της Βρετανίας τον Οκτώβριο του 1939 και μέχρι το 1944 έφτασε στον βαθμό του συνταγματάρχη. Στην Ελλάδα κατέφθασε για πρώτη φορά ως αξιωματικός της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής και συμμετείχε στις επιχειρήσεις που έγιναν μέχρι την εκκένωση της Κρήτης την άνοιξη του 1941. Από την Κρήτη έφυγε μαζί με τον διοικητή του, τον ταξίαρχο Έντι Μάγερς, για τη Στερεά Ελλάδα. Στις 25 Νοεμβρίου 1942 από κοινού με μέλη της Βρετανικ...
Διαβάστε περισσότερα...

Πολιτικές δολοφονίες στην Ελλάδα
Ο βραβευμένος δημοσιογράφος Γεώργιος Σαρρής παρουσιάζει τεκμηριωμένα και με πληρότητα όλες τις γνωστές και άγνωστες πολιτικές δολοφονίες από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι και σήμερα, αποκαλύπτοντας ανατριχιαστικές λεπτομέρειες που αφήνουν άναυδο τον αναγνώστη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΝΤΟΣ: ΑΝΕΜΟΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ - ΘΥΕΛΛΑ ΟΔΥΝΗΣ
Μέσα από αυτό το έργο περιγράφεται η καθημερινή ζωή, οι συνήθειες, τα ήθη και έθιμα του Πόντου κατά τη διάρκεια των αρχών του 20ού αιώνα, και πώς τα φιλόδοξα σχέδια των Νεότουρκων και του Μουσταφά Κεμάλ για μια ισχυρή και φυλετικά καθαρή Τουρκία σάρωσαν την ήσυχη και γόνιμη ζωή των Ελλήνων, την ευδαιμονία τους... Η αληθινή ιστορία του Γιώργου Θαλασσινού και της Αντιγόνης Τουζτσόγλου εξελίσσεται σ' αυτά τα ταραγμένα χρόνια. Γνωρίστηκαν στον ηπειρωτικό Πόντο το 1920, όταν ο Γιώργος είχε ήδη εξοριστεί από τη Σαμσούντα στα ενδότερα από τους Νε...
Διαβάστε περισσότερα...