ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

Γιαβόλ! (σκληρόδετη έκδοση)
«Μ' αν τύχει και στη στράτα σας βρεθούν αυτοί που μας σκλάβωσαν, με τις σταχτιές και πράσινες στολές, γυρίστε αλλού τα μάτια σας, δείχνοντας την περιφρόνησή σας...» (Από προκήρυξη της αντιστασιακής οργάνωσης ΠΕΑΝ για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου 1943.) Η κατάκτηση της ευρωπαϊκής ηπείρου με τα όπλα υπήρξε το ανεξίτηλο απωθημένο της γερμανικής ελίτ από την εποχή του Μπίσμαρκ. Το 1945, τα όνειρα της ναζιστικής Γερμανίας για παγκόσμια κυριαρχία ναυάγησαν οριστικά. Εγκατέλειψε όμως το Βερολίνο τις βλέψεις για επιβολή στην Ευρώπη; Στο κρίσιμο α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΟΦΕΙΛΕΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το θέμα των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, όπως αναλύεται και καταγράφεται στο βιβλίο, είναι: ηθικό, πολιτικό, οικονομικό, νομικό και πολιτισμικό. Η δράση του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (ΕΣΔΟΓΕ) έχει βγάλει τα τελευταία χρόνια το θέμα αυτό από την αφάνεια, στην οποία βρισκόταν δεκαετίες ολόκληρες, τοποθετώντας το ιεραρχικά στις προτεραιότητες των εθνικών θεμάτων και της εξωτερικής μας πολιτικής. Οι περισσότεροι συμπολίτες μας γνωρίζουν ήδη, αν όχι στις λεπτομέρειες, το πρόβλημα και τις ...
Διαβάστε περισσότερα...

Διαδικασίες εξόδου από την ετερότητα
Μία από τις πιο στερεοτυπικά προσλαμβανόμενες ταυτότητες στον κοινό λόγο είναι αυτή του "Γύφτου", μαζί με όλες τις παρεμφερείς ("Τσιγγάνοι", "Ρομά", "Ρόμηδες" κ.λπ.). Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που, ακόμα και στον επιστημονικό λόγο, διάφορα σύνολα ανθρώπινων κοινοτήτων εγκιβωτίζονται στις παραπάνω κατηγορίες και προσεγγίζονται μέσα από περιχαρακωμένα σχήματα ανάλυσης, τα οποία τις περισσότερες φορές αναπαριστούν μια στατική -ή, εν πάση περιπτώσει- περιχαρακωμένη ταυτότητα. Και έτσι αδυνατούν να καταγράψουν και να αναδείξουν, αφενός τις...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΜΑΝΤΣΕΣΤΕΡ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)
«Περπατούσες και άκουγες από παντού: ντάκα-ντουκα, ντάκα-ντουκα...» Στα 1927 μια πλούσια οικογένεια κι ένας τετραπέρατος μηχανικός, πρόσφυγες όλοι τους από την Καππαδοκία, συνεταιρίζονται και φτιάχνουν στη Νέα Ιωνία την Κλωστοϋφαντουργία «Μουταλάσκη». Ο «Ταύρος του Μάντσεστερ» δεν είναι απλά ένα βιβλίο για τη διαδρομή ενός εργοστασίου ή έστω για την εξέλιξη της κλωστοϋφαντουργίας στη χώρα μας. Είναι η ιστορία μισού και πλέον αιώνα μιας πόλης και των ανθρώπων της. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΜΦΥΛΙΑ ΠΑΘΗ
Τα Εμφύλια Πάθη προσεγγίζουν τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο μέσα από 23+2 κρίσιμες ερωτήσεις και απαντήσεις, ξεκινώντας από το τι είναι εμφύλιος πόλεμος και καταλήγοντας στον ρόλο της ιδεολογίας σε αυτόν. Με συνοπτικό τρόπο και άμεση γραφή, ο Στάθης Καλύβας και ο Νίκος Μαραντζίδης επιχειρούν μια συνολική ερμηνεία ενός σύνθετου και πολύμορφου γεγονότος που δίχασε έναν λαό και κατέστρεψε μια χώρα, τραυματίζοντας τη συλλογική τους μνήμη και ταυτότητα. Ο εμφύλιος πόλεμος παρέμεινε για πολλά χρόνια πηγή εντάσεων, διχόνοιας και παθών. Σήμερα όμως έ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΜΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ (1928-1932)
Ποιο είναι το στοιχείο εκείνο που θα έδινε αξία σε μία αναδρομική ιστορική ενασχόληση με την Ελλάδα και την εξωτερική πολιτική της κατά την περίοδο 1928-32; Έτσι κι αλλιώς, η Ελλάς ήταν τότε, όπως και τώρα, μία μικρή χώρα, η εξωτερική συμπεριφορά της οποίας ασκούσε ασήμαντη επίδραση πάνω στο διεθνές σύστημα, στους πρωταγωνιστές και τα κύρια προβλήματά του. Είναι η ακόλουθη σειρά λόγων, κατά την άποψή μας, που κάνει ενδιαφέρουσα την μελέτη των εξωτερικών σχέσεων της Ελλάδος. Πρώτος είναι η γεωπολιτική της θέση. Η Ελλάς είναι μέρος ενός συστ...
Διαβάστε περισσότερα...

1821 ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ
«Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμιάν απ' όσες γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον των διοικήσεών των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτο ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος...» «Η αρχηγία ενός Ελληνικού στρατεύματος ήταν μια τυραννία, γιατί ο καθένας έκαμνε τον αρχηγό, τον δικαστή, τον φροντιστή. Κάθε Έλληνας είχε και τα καπρίτσιά του και έπρεπε για να κάνεις δουλειά μ' αυτούς. Άλλον να φοβερίζεις, άλλον να κολακεύεις, άλλον να τιμωρείς, κατά τους ανθρώπους». «Η μάθησή...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ
Πάρε φτερά του Κόρακα, καρδία του Δογκισώτη Ιπποτισμό του Γιαχουντή φιλί του Ισκαριώτη Του Λορεντζάκι το σχοινί, του Παπαδάκη πόνο Το αίμα που πλημμύρισε το φετεινό το χρόνο Της όχεντρας το λύγισμα, της αλεπούς το μάτι Και της πατρίδος έρωτα από τον Εφιάλτη Του λιακονιού την αμορφία, τη ζέστη του χειμώνα Του Βενιζέλου της ψυχής να έχης την εικόνα. Μαντινάδα που τραγουδήθηκε στην Κρήτη το 1893 την περίοδο που το νησί συγκλονιζόταν από την καταδίκη σε θάνατο και την εκτέλεση δύο Ελλήνων χριστιανών, του Αντώνιου Λαρεντζάκη και του Γεώργιου Π...
Διαβάστε περισσότερα...

Το Πολυτεχνείο έξω από το Πολυτεχνείο
Αυτό που έκανε το Πολυτεχνείο να γίνει το «Πολυτεχνείο», δεν είναι εκείνα που συνέβησαν μέσα στο υπό κατάληψη ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, αλλά όσα διαδραματίστηκαν έξω από αυτό. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν αρχικά γύρω από το Πολυτεχνείο και στη συνέχεια ξεχύθηκαν στους δρόμους της Αθήνας, συγκρότησαν διαδηλώσεις απ' άκρου σ' άκρο της πόλης, πανικόβαλαν τη φρουρά του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, έστησαν οδοφράγματα για να εμποδίσουν τη διέλευση των τεθωρακισμένων, πνίγηκαν στα δακρυγόνα και ξυλοφορτώθηκαν αγρίως από την Αστυνομ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1941-1944
Σκοπός του βιβλίου είναι η αποτύπωση και η ερμηνεία των αποχρώσεων της βίας που εκδηλώθηκε την κατοχική περίοδο στη Δυτική Μακεδονία, με σημεία αναφοράς τις συνθήκες κατοχής, την αντίσταση, τις εθνοτικές συγκρούσεις και τις εμφύλιες συγκρούσεις. Ως "βία" μάλιστα δεν νοούνται μόνο οι δολοφονίες, αλλά και οι φυλακίσεις, οι εκτελέσεις, τα αντίποινα, η καταστροφή του παραγωγικού ιστού, ο στρεβλός επισιτισμός, και άλλα ανάλογα φαινόμενα. Γιατί η βία σε όλες τις εκφάνσεις της αποτελεί ιστορικό γεγονός, η νομιμότητα του οποίου απορρέει από την αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Χρυσανθόπουλος, Φώτιος ή Φωτάκος (1798-1878). Αγωνιστής του 1821, υπασπιστής του Θ. Κολοκοτρώνη και απομνημονευματογράφος. Ο πατέρας του ήταν ο ιερέας παπα-Γιαννάκης, γι' αυτό και τα αδέρφια του ονομάστηκαν Παπαγιαννακόπουλοι. Γεννήθηκε στα Μαγούλιανα Γορτυνίας. Την εποχή που η Φιλική Εταιρεία δυνάμωνε, βρίσκεται στην Ρωσία ως εμποροϋπάλληλος. Μυείται στην Εταιρεία και μεταβαίνει στα Λαγκάδια Γορτυνίας για να συναντήσει τον Κανέλλον Δεληγιάννην. Στο ξέσπασμα της Επανάστασης, βρίσκεται έξω από την Τρίπολη με τον Δεληγιάννη. Ο Κολοκοτρώνης τ...
Διαβάστε περισσότερα...

10 ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Τα τελευταία 200 χρόνια η χώρα μας έχει ζήσει καταστροφές και χρεοκοπίες, αλλά έχει δει και σημαντικές, ιστορικές μεταρρυθμίσεις που άλλαξαν τη ζωή των πολιτών και σταδιακά μετέτρεψαν μια φτωχή επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος. Πώς "πέρασαν" αυτές οι μεταρρυθμίσεις; Ποιες ήταν οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που βοήθησαν στην υλοποίησή τους; Τι μαθήματα μπορούμε να πάρουμε εμείς σήμερα από τις θεαματικές αλλαγές του παρελθόντος; Το βιβλίο που κρατάτε λέει την ιστορία δέκα τέτοιων πολιτικών αλλαγώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ ΚΑΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Οι μεγαλύτερες δοκιμασίες κατά τη διάρκεια της Επανάστασης υπήρξαν οι σφαγές και οι αιχμαλωσίες. Η Τριπολιτσά, η Χίος, η Νάουσα, η Κάσος, τα Ψαρά και το Μεσολόγγι υπήρξαν χώροι ομαδικής εξόντωσης αμάχων και αιχμαλωσίας άλλων. Οι άντρες εκτελούνταν συνήθως άμεσα -εκτός ελαχίστων, που μπορούσαν να ανταλλαγούν ή να αποφέρουν λύτρα-, ενώ τα γυναικόπαιδα οδηγούνταν στα σκλαβοπάζαρα. Η πώλησή τους αποτελούσε προσοδοφόρα επιχείρηση, τα έσοδα της οποίας χρηματοδοτούσαν τον πόλεμο. Οι τούρκοι πασάδες και ο Ιμπραήμ συνέλαβαν και κράτησαν ως δούλους ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΗ ΝΥΧΤΑ ΕΔΩ
Το βιβλίο αυτό είναι μια συλλογή ατομικών βιωματικών αφηγήσεων με θέμα την Εξέγερση του Πολυτεχνείου (14-18 Νοεμβρίου 1973). Αποτελείται από ογδόντα τέσσερα απομαγνητοφωνημένα κείμενα προφορικών μαρτυριών-συνεντεύξεων με ισάριθμους αφηγητές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τα τέλη του 2010 έως και το φθινόπωρο του 2019. Πρόκειται για μια συστηματική μελέτη προφορικής ιστορίας με βάση επάλληλα κριτήρια αντιπροσωπευτικότητας όσον αφορά τη συμμετοχή στα γεγονότα, που τη συναπαρτίζουν μαρτυρίες από γυναίκες και άντρες, φοιτήτριες και φοιτητές,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟΣ - Ο ΦΙΛΙΚΟΣ
Σε αντίθεση με την Επανάσταση που εξ υπαρχής βρήκε πρόθυμους ιστορικούς και απομνημονευματογράφους -ντόπιους και ξένους-, η Φιλική στερήθηκε αυτή την έννοια. Αλλά το ζεύγος Ξάνθου - Αναγνωστοπούλου, με την απερίγραπτη εχθρότητά τους, αποτέλεσε την αφορμή για να γραφτεί -μέσες άκρες έστω- η ιστορία του συνωμοτικού «σωματείου» και να καταγραφεί ο βίος και η πολιτεία των Φιλικών. Αν δεν είχε τραυματιστεί το γόητρό του, πιθανότατα ο Ξάνθος θα παρέμενε άφωνος όπως και τόσοι άλλοι και η Φιλική θα είχε στερηθεί τον ιστορικό της. (Από την παρουσί...
Διαβάστε περισσότερα...

1915, Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ
Αυτό το βιβλίο είναι αποτέλεσμα σαράντα ετών έρευνας, στοχασμού, συγγραφής και διδασκαλίας για τον Εθνικό Διχασμό. Επιδίωξή του είναι η κατανόηση, η εξήγηση, η ερμηνεία. Όχι η εξύμνηση, ούτε η καταγγελία. Αν δημιουργηθεί στον αναγνώστη η εντύπωση ότι το βιβλίο μεροληπτεί υπέρ του Ελευθερίου Βενιζέλου, αυτό προκύπτει από τα ίδια τα πράγματα, όχι από πρόθεση. Αφού παρουσιαστούν τα κυριότερα γεγονότα από το 1909 έως και το 1922, ο Εθνικός Διχασμός ερμηνεύεται ως οιονεί θρησκευτικό "σχίσμα" χαρισματικής προέλευσης, ως κρίση στη διαδικασία εθνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΙΑ ΦΩΚΑΙΑ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
Το σημαντικό αυτό βιβλίο του αείμνηστου Νικολάου Χόρμπου με καταγωγή από την Παλαιά Φώκαια Μικράς Ασίας έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο γνωστικό κενό στις γνώσεις μας για μία περιοχή της Ιωνίας που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στις ιστορικές εξελίξεις. Στα αρχαία χρόνια (600 π.Χ.), στην διάδοση του ελληνικού πολιτισμού, με 25 αποικίες που ίδρυσε στην Δυτική Μεσόγειο, κυρίως σε Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, σε αυτό που χαρακτηρίσθηκε αργότερα σαν Δύση. Μία ιστορία που παρέμεινε άγνωστη στον ελληνικό λαό μέχρι σήμερα. Κατόπιν, η Ιωνική περιοχή ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΝΗΣΟΣ ΣΕΡΙΦΟΣ ΚΑΙ ΑΙ ΠΕΡΙ ΑΥΤΗΝ ΝΗΣΙΔΕΣ
Οι αρχαιότατοι κάτοικοι της Σερίφου φαίνονται όντες, κατά την παράδοσιν, την θεωρούσαν τον Δίκτυν και τον Πολυδέκτην τους πρώτους βασιλείς της νήσου, ως υιούς του Μάγνητος, υιού του Αιόλου (Πίνδαρος Πυθιονίκης ΙΒ'24) Θεσσαλο-αιολικής καταγωγής ίσως των Μινυών αρχαιοτάτου φύλου όπερ και εν Θήρα εγκατεστάθη ίδρυσε δε εν Βοιωτία το κράτος των Μινυών = αριστέων μετά πρωτεουούσης του Ορχομενού). Επειδή δε κατά την πρωτόγονον εκείνην κατάστασιν των νήσων ως πρώτη μορφή πολιτεύματος υπήρξεν η Μοναρχία κατά τους αρχαίους και τους νέους συγγραφείς...
Διαβάστε περισσότερα...

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στη Μολδαβία και τη Βλαχία
Κόσμημα της Βιβλιοθήκης κάθε Έλληνα και Ελληνίδας, το παρόν βιβλίο αποτελεί την πρώτη παγκοσμίως μονογραφία αφιερωμένη στη διεξαγωγή της ελληνικής επανάστασης του 1821 στη Μολδαβία και τη Βλαχία. Αξιοποιώντας όλες τις πρωτογενείς πηγές της εποχής ανεξαρτήτως γλώσσας, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου Tudor Dinu, αναπαριστά χωρίς πάθη ή εθνικιστικές σκοπιμότητες το έπος του αγώνα στις Ηγεμονίες, επισημαίνοντας κάθε φορά τα αντικρουόμενα συμφέροντα των εμπόλεμων πλευρών. Μολονότι καθαρά επιστημονικό, το σύγγραμμα μοιάζει με περιπετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
Ο Ανδρέας Παπανδρέου επηρέασε την ελληνική κοινωνία όσο λίγοι νεότεροι πολιτικοί και άφησε υποθήκη πολιτικών χειρισμών που συνήθως ξάφνιαζαν εχθρούς και φίλους. Στοιχείο της προσωπικότητάς του υπήρξαν οι αστάθμητες αντιδράσεις του στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετώπισε. Εξίσου απρόβλεπτες ήταν και οι μεταμορφώσεις του από αριστερό φιλελεύθερο κατά την αμερικανική του θητεία σε τριτοκοσμικό ριζοσπάστη όταν στόχευε στην πρωθυπουργία, και μετά την ανάληψη της εξουσίας σε διαχειριστή της μακροζωίας των κυβερνήσεών του. Ασφαλώς ο πυρήνας του ...
Διαβάστε περισσότερα...