ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ
Σε ηλικία των 74 ετών, το 1854 δηλαδή, ο κοτζαμπάσης της Γορτυνίας Κανέλλος Δεληγιάννης συγγράφει για το '21 μια τρίτομη Ιστορία του απελευθερωτικού πολέμου με έναν και μόνο σκοπό: να αποκαταστήσει την τιμή της οικογένειάς του. Στα 13 τετράδια του χειρογράφου ο πάλαι ποτέ προύχων των Λαγκαδίων υπερασπίζεται λυσσωδώς την οικογένειά του και την τάξη του. Το μένος, η οργή, τα κακοφορμισμένα αισθήματα δεν αφορούν βέβαια την Τουρκιά. Όλο το πάθος στρέφεται κατά ομοφύλων και ομοθρήσκων - κυρίως δε κατά του Κολοκοτρώνη. Ανιστορεί, συχνά με ζηλευ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Σκοπός του βιβλίου αυτού είναι να διαγράψει το πλαίσιο των εξελίξεων της ελληνικής πολιτικής από το τέλος του Eμφυλίου πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1949, έως τη μεταπολίτευση, τον Ιούλιο του 1974. Τρία θεμελιώδη θέματα διατρέχουν αυτή την εικοσιπενταετία: Πρώτο, η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών. Αυταρχική πολιτική κουλτούρα, κληρονομιά του Eμφυλίου πολέμου, αυξημένη επιρροή του στέμματος και του στρατού, επίδραση του Ψυχρού πολέμου, ασυμφωνία σχετικά με τους κανόνες του παιχνιδιού, αδυναμία συγκρότησης ισχυρών ομοιογενών μαζικών κομμάτω...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο «ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ» ΤΟΥ 1944
Τα τέσσερα άγνωστα μέχρι σήμερα κείμενα που παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο ρίχνουν φως σε κρίσιμες πτυχές των Δεκεμβριανών. Το υπόμνημα του Stevens παρέχει απτή απόδειξη για την πρόβλεψη των Βρετανών ότι το ΕΑΜ-ΕΑΑΣ θα επιχειρήσει να καταλάβει την εξουσία, με την πρώτη ευκαιρία. Ο Stevens συνιστά συγκεκριμένα μέτρα για την αποτροπή μιας κομμουνιστικής επικράτησης. Η ιστορία της 23ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας αποτελεί αποκαλυπτική αφήγηση σχετικά με τις βρετανικές στρατιωτικές δραστηριότητες στην Ελλάδα, από την Απελευθέρωση έως και τη λή...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗ ΤΥΡΑΝΝΙΑ
Γεννήθηκε στο χωριό Ασκύφου, της επαρχίας Σφακίων, στις 18 Ιανουαρίου 1871. Το 1888, μπήκε στη Σχολή Ευελπίδων αποφοίτησε το 1893 και στη συνέχεια ονομάστηκε ανθυπολοχαγός Πυροβολικού. Τον Νοέμβριο του 1904, μετά τον θάνατο του Παύλου Μελά, ο Γεώργιος Τσόντος, υπό το ψευδώνυμο Βάρδας, μπήκε στη Μακεδονία επικεφαλής σώματος ανταρτών. Το 1917, λίγο πριν από την επιστροφή του Βενιζέλου, ως προέδρου κυβέρνησης εγκατεστημένης από τους Αγγλογάλλους, στην Αθήνα, έφυγε μαζί με άλλους οπαδούς του βασιλιά Κωνσταντίνου στην Ευρυτανία και τελικά, με...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Ο αγώνας ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974) ήταν πολύμορφος. Πολλές αντιδικτατορικές οργανώσεις στράφηκαν στη δυναμική αντίσταση και η τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών μικρής ισχύος αποτέλεσε μία από τις πιο συνηθισμένες μορφές δράσης εναντίον του καθεστώτος. Η επιλογή της δυναμικής αντίστασης δεν συνδέθηκε με κάποιον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, αλλά αφορούσε αντιδικτατορικές οργανώσεις τόσο του Κέντρου όσο και της ευρύτερης Αριστεράς. Η δυναμική αντίσταση προκάλεσε έντονες συζητήσεις στον αντιδικτατορικό χώρο σχετικά με...
Διαβάστε περισσότερα...

Οι δωσίλογοι (χαρτόδετη έκδοση)
Η συνεργασία με τον κατακτητή χαρακτήρισε την καθημερινότητα σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη. Πολιτικοί, στρατιωτικοί, επιχειρηματίες, δήμαρχοι, δικαστές, ιερείς, δημοσιογράφοι, συνεργάστηκαν στενά με τις αρχές κατοχής, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Η αρχικά διαφαινόμενη νίκη της Γερμανίας στον πόλεμο, ο αντικομμουνισμός, η απόκτηση γρήγορου και εύκολου πλούτου, η ιδεολογική ταύτιση με την εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία και τη φασιστική Ιταλία, η ανάγκη επιβίωσης, ήταν μερικοί από αυτούς. Στην Ελλάδα, αν και έχουν περάσει 80 ολόκληρα χρό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Γ' ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
(. . .) Δια του έργου αυτού ο κ. Σταματόπουλος παρέσχε μίας εξαιρετικήν βιογραφίαν του Λόντου. Έδωσεν εις την μορφήν του ήρωός του έκφρασιν, χρώμα και φως, χωρίς να παραλείπη και τας πραγματικάς σκιάς του. Μας απεικόνισεν ένα ήρωα κινούμενον εντός των ιστορικών πλαισίων, ικανόν να χρησιμοποιή και την λεοντήν και την αλωπεκήν, αλλά και ένα άνθρωπον τραγικής μοίρας. Αι τελευταίαι σελίδες της μελέτης, με τον Λόντον εγκαταλελειμμένον εις θλιβεράν έκστασιν και αυτοκτονούντα και τον νεκρόν του επί μακρόν άταφον εις το υπόγειον, καίτοι είναι σελί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Ένα επίκαιρο βιβλίο, που φωτίζει με την αλήθεια για το χθες τα σημερινά προβλήματα, καθώς οδηγεί τη σκέψη από στη Μικρασιατική καταστροφή στην καταστροφή της Κύπρου και στην κρίση του Αιγαίου. Χρησιμοποιώντας ντοκουμέντα και προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που διαδραμάτισαν έναν μεγαλύτερο ή μικρότερο ρόλο στα γεγονότα που έφεραν την Ελλάδα στο χείλος της καταστροφής το 1922, η συγγραφέας αποκαλύπτει αλήθειες όσο ποτέ χρήσιμες: τα αληθινά αίτια της καταστροφής, το ρόλο των Σύμμαχων αλλά και των πολιτικών δυνάμεων της Ελλάδας, τις πηγές έντα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ
Η συντριπτική πλειοψηφία των αφιερωμάτων για το τέλος του 20ού αιώνα, από περιοδικά έντυπα ευρείας κυκλοφορίας, καθώς επίσης και από τηλεοπτικές εκπομπές, ανέδειξε τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως την κορυφαία προσωπικότητα της Ελλάδας γι' αυτόν τον αιώνα. Η άτυπη αυτή ανακήρυξη, δίκαιη ή άδικη, δείχνει την καθολική αποδοχή του Βενιζέλου ως εθνικού ηγέτη. Η ιστορική αξία των τριών αγορεύσεών του το 1932 που δημοσιεύονται στο παρόν βιβλίο είναι μοναδική γιατί, ενώ το αρχικό θέμα ήταν η οικονομική κρίση που τότε ταλάνιζε τη χώρα, η συζήτηση στη Βου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΖΑΛΟΓΓΟ
...στον βαθμό που αναπτύσσεται και εδραιώνεται η "αποδομητική" ιστορική σχολή, θα πρέπει να αναμετρηθεί και με το αγωνιστικό/ανταγωνιστικό στοιχείο των προεπαναστατικών και επαναστατικών χρόνων. Θα πρέπει να "απομυθοποιηθεί" το κρυφό σχολειό, η 25η Μαρτίου, η Τριπολιτσά, τα Ορλωφικά, η ίδια η "κλεφτουριά"... ...να αποσιωπηθούν ή να υποβαθμιστούν τα επαναστατικά γεγονότα τα οποία προηγούνται της Επανάστασης. Διότι αυτά ακριβώς καταδεικνύουν πως η αφετηρία της δεν ήταν αποκλειστικώς οι λόγιοι και η "γαλλική Επανάσταση" μια άλλη αποφασιστική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΥ
Στον πρώτο φάκελο του αρχείου του Αλέξανδρου Ν. Μαυροκορδάτου που απόκειται, στα ΓΑΚ σώζονται τρία κατάστιχα σε μορφή τετραδίων με ημερολογιακές σημειώσει άλλο ένα κατάστιχο, που προηγείται χρονολογικά, βρίσκεται στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Σ' αυτά ο Μαυροκορδάτος καταγράφει, για τρία σχεδόν χρόνια, από την 4η Ιουλίου 1834 ως την 5/17 Μαρτίου 1837, όσα έκρινε αναγκαία να μνημονεύσει από το ταξίδι του στην αρχή ως το Μόναχο και το Βερολίνο, όπου διορίστηκε διπλωματικός αντιπρόσωπος του νέου ελληνικού κράτους, και κατόπιν από ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ, 1821-1950 (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
"Το προσωπικό κίνητρο για τη μελέτη της Ερμούπολης ενισχύθηκε από τη γοητεία που είχε η δημιουργία μιας πόλης εκ του μηδενός μέσα στο καμίνι της Ελληνικής Επανάστασης και η πράγματι εντυπωσιακή ανάπτυξή της: αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες πόλεις του ελληνικού κράτους τον 19ο αιώνα και συγχρόνως σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο του διεθνούς εμπορίου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, η εμβέλεια του οποίου ήταν αισθητή στις δύο πλευρές του Αιγαίου και γενικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ήταν φανερό ότι τις τύχες της πόλης στην περίοδο της ακμ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε' ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Η εκτέλεση του πατριάρχη υπήρξε η πράξη που μεταστοιχείωσε τον Αγώνα των Ελλήνων από απελευθερωτική επανάσταση σε θρησκευτικό πόλεμο, καθιστώντας έτσι αδύνατη την οποιαδήποτε πιθανότητα για συνεννόηση και συνδιαλλαγή με τους Τούρκους, ενώ γέμισε τις ψυχές των Ελλήνων από ακόρεστη δίψα για εκδίκηση. Όλοι, Έλληνες και ξένοι, εχθροί και φίλοι, γνώριζαν και παραδέχονταν ότι ο μαρτυρικός πατριάρχης είχε μια μοναδική ενάρετη προσωπικότητα, με σπάνιο ήθος, καθώς διακρινόταν για το ασκητικότατο παρουσιαστικό του, την απέχθειά του προς τα χρήματα, ...
Διαβάστε περισσότερα...

1909-1922: ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Εκατό χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο επαναστατικός χαρακτήρας της περιόδου 1909-1922, ως της συνέχειας του '21, συχνά παραθεωρείται. Και όμως, η Μεγάλη Ιδέα του Ρήγα, της Φιλικής και του Βενιζέλου -η συνεύρεση των Ελλήνων σε ένα ενιαίο κράτος- αποτέλεσε το ζητούμενο του 19ου και του 20ού αιώνα, το διακύβευμα της "μεγάλης δεκαετίας". Κατά την περίοδο 1909-1922, η αποσύνθεση του οθωμανισμού "συναντήθηκε" με την ενίσχυση του ελληνισμού ο οποίος είχε την ιστορική ευκαιρία να ολοκληρώσει το 1821, ενώ ο τουρκισμός θα περιοριζόταν σε μ...
Διαβάστε περισσότερα...

Τριπολιτσά
Η ιστορία της Τριπολιτσάς από τα ύστερα βυζαντινά χρόνια έως την ισοπέδωσή της από τον Ιμπραήμ πασά τον Φεβρουάριο του 1828. Πώς, από μικρός οικισμός, κατέστη σταδιακά το οικονομικό, στρατιωτικό και πολιτικό κέντρο των Οθωμανών στην Πελοπόννησο. Η άλωση της Τριπολιτσάς τον Σεπτέμβριο του 1821 συνιστά το κορυφαίο συμβάν του πρώτου έτους της Επανάστασης. Αντλώντας στοιχεία από ιστορικές πηγές, ο συγγραφέας εστιάζει στην περιγραφή των γεγονότων που προηγήθηκαν της Επανάστασης και στον καίριο ρόλο που διαδραμάτισε η πολιορκία της πόλης κατά το...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΙΧΑΣΜΟΣ ΤΟΥ '18
Τα Λαμιακά και Θηβαϊκά αποτελούν μέρος του Διχασμού που δοκίμασε αντοχές, χώρισε ανθρώπους και έσπειρε εχθρότητα στην κοινωνία μας των αρχών του προηγούμενου αιώνα. Και έτσι χάθηκε η ευκαιρία, για μια ακόμη φορά, να χτίσουμε τη μεγαλοσύνη μας στην ομοψυχία που σφυρηλατήθηκε από τις νίκες των βαλκανικών πολέμων. Στην πραγματικότητα ανασυνθέτουμε το χρονικό μιας εβδομάδας. Αυτή είναι η ιστορία που θα εξιστορήσουμε και η οποία στάθηκε ικανή να σημαδέψει με μίσος τις συνειδήσεις, να αναδείξει τις σκοπιμότητες της πολιτικής εμπάθειας και να κατ...
Διαβάστε περισσότερα...

Πίσω από τις κλειστές πόρτες
Ένας περίπατος στον κξόσμο του χθες, ξαναζώντας τρυφερές αναμνήσεις και ανεπανάληπτες γνωριμίες, ένα κόσμο που δεν υπάρχει πια! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΑΝΔΡΟΥ (ΕΠΙΤΟΜΟ)
"Η Ιστορία της Νήσου Άνδρου είναι το αντιπροσωπευτικότερο έργο του Πασχάλη και εκείνο που τον εκφράζει πληρέστερα. Συγκροτημένο με ιδιαίτερη προσοχή (ιδίως ο πρώτος τόμος) και γραμμένο με την καλλιέπεια που πάντοτε τον διέκρινε, δείχνει ακόμη ότι ο συγγραφέας του είχε την ικανότητα να επιχειρεί εκτενέστερες συνθετικές μονογραφίες αν και η Άνδρος δεν προσέφερε μεγάλες δυνατότητες. Πολύ χαρακτηριστικός και εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ο εκτενής πρόλογος του βιβλίου που αποκαλύπτει όλη την επίγνωση των προβλημάτων της συγγραφής και την προετοι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ
Η δική μου ιδέα για μια εξαρχής μελέτη της περιβόητης Μεγάλης Ιδέας, μιας ακόμη ιστορικής "καραμέλας" που την έχουμε στο στόμα μας χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τη γεύση της, γεννήθηκε εδώ και δέκα περίπου χρόνια, τότε που μελετούσα την αλληλογραφία του Ι. Κωλέτη, πρεσβευτή στο Παρίσι (1835 - 1843), με τους πολιτικούς του φίλους στην Αθήνα αυτό που μου κίνησε την περιέργεια ήταν η συχνότητα με την οποία βρίσκουμε τη λέξη "ιδέα" στο λόγο του Έλληνα πολιτικού, καθώς και η μεγάλη ποικιλία των θεμάτων για τα οποία τη χρησιμοποιούσε. Την έρευνα πο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΣΜΑΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Ο Σουλεϋμάν Πενάχ εφέντης, γεννημένος στην Πελοπόννησο (το 1740), είναι τυπικός εκπρόσωπος της οσμανικής γραφειοκρατίας και ανήκει στην ιθύνουσα τάξη και ιδιαίτερα στην κατηγορία των χατζεγκιαάν, των υπαλλήλων του Αυτοκρατορικού Ντιβανίου, και έχει υπηρετήσει σε διάφορες οικονομικές υπηρεσίες. Η μακροσκελής έκθεσή του (με πιθανό αποδέκτη και το σουλτάνο), που περιλαμβάνεται στο παρόν έργο, αποτελείται ουσιαστικά από δύο ενότητες. Στην πρώτη εξιστορεί την εξέγερση των ορλωφικών το 1769 και την καταστολή της, γεγονότα που έζησε ο ίδιος, και ...
Διαβάστε περισσότερα...