ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ 1941-44 (ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ)
Έπειτα από μακρόχρονη έρευνα σε αρχεία και πρωτογενείς πηγές, ο ιστορικός συγγραφέας Δημοσθένης Κούκουνας δίνει το περίγραμμα μιας τόσο κρίσιμης περιόδου, της Κατοχής. Χωρίς παρωπίδες, εμμονές ή προκαταλήψεις, παρουσιάζει τα επίμαχα γεγονότα και ταυτόχρονα επισημαίνει τα ερωτηματικά που ακόμη δεν έχουν απαντηθεί ή δεν είχαν πειστική εξήγηση, ενώ διεισδύει στα γνωστά ή άγνωστα παρασκήνια. Εκείνη η εποχή της τριπλής ξενικής κατοχής με όλες τις άμεσες δραματικές συνέπειες που είχε για τον ελληνικό λαό αναπαριστάται στους πρώτους έξι μονοθεματ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Πέρασαν τόσα χρόνια από τότε που ξέσπασε η Επανάσταση του Εικοσιένα και από τις 3 του Σεπτέμβρη του 1843, που διώχτηκαν τα Βαυαρικά στρατεύματα κατοχής κι έγινε σύνταγμα. Χύσαμε για τη λευτεριά μας ποτάμι αίμα. Αναστήσαμε, στα χρόνια του τελευταίου πολέμου, ένα νέο '21. Σταθήκαμε στην πρώτη έπαλξη στον αγώνα για τον πολιτισμό. Πολεμήσαμε ως την ανάσταση και τη νίκη. Και λευτεριά δε γνωρίσαμε. Όπως και τότε, έπειτα από το '21, έτσι και τώρα, οι ίδιες σκοτεινές δυνάμεις μεταχειρίζουνται τα ίδια μέσα, για να μας κάνουν είλωτες. Κι όλα αυτά γί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Η πολιορκία του Μεσολογγίου και η Έξοδος των υπερασπιστών του απετέλεσε ένα από τα κορυφαία γεγονότα του Αγώνα της ελληνικής Ανεξαρτησίας. Το δραματικό τέλος είχε μεγάλο και εν πολλοίς ευνοϊκό αντίκτυπο για την ελληνική υπόθεση στον ευρωπαϊκό χώρο, καθώς συνετέλεσε στην αφύπνιση συνειδήσεων που μέχρι τότε ησύχαζαν στην αντιδραστική ιδέα της διατηρήσεως του υπάρχοντος πολιτικού statusquo. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται το χρονικό της πολιορκίας όπως το αποτύπωσε ο Ελβετός Ιωάννης - Ιάκωβος Μάγερ, αφ' ενός με δημοσιογραφική ψυχραιμία και αφ' ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Μερικοί, ίσως-ίσως αρκετοί, ιστορικοί και άλλοι συγγραφείς, έγραψαν για την «αμφιλεγόμενη» ή «αμφισβητούμενη» προσωπικότητα του Καποδίστρια. Και τις περισσότερες φορές τα επιχειρήματά τους στηρίζονται επάνω σε γνώμες και κείμενα άλλων, που έγραψαν για τον Έλληνα πολιτικό και διπλωμάτη. Άλλες πάλι φορές αποσπώνται μεμονωμένες φράσεις από τα κείμενα του ίδιου και θεμελιώνονται επάνω τους ολόκληρες θεωρίες κατά βάση αρνητικές ή επικριτικές. Μερικοί δεν θα διστάσουν να φθάσουν στο σημείο της απαράδεκτης συκοφαντίας ή της χαμηλής φρασεολογίας. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΚΑΙ ΤΟ 1821, ΓΕΓΟΝΟΤΑ - ΠΡΟΣΩΠΑ - ΓΡΑΦΕΣ
Στις 29 και 30 Οκτωβρίου 2021 πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, το διαδικτυακό-υβριδικό συνέδριο με τίτλο: "Τα Επτάνησα και το 1821. Γεγονότα - Πρόσωπα - Γραφές", που στόχευε στην ανάδειξη της ιδιαίτερης προσφοράς των Ιονίων Νήσων κατά τα προεπαναστατικά χρόνια και στην προβολή της πολλαπλής συμβολής τους στην παλιγγενεσία. Στο συνέδριο εξετάστηκαν οι θεματικές: 1. Φιλική Εταιρεία και Επτάνησα. 2. Οι ποιητές και η Επανάσταση. 3....
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΑΜΑΧΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ
Ο στόχος αυτού του βιβλίου είναι να περιγράψει τον σημαντικό ρόλο των αμάχων, και κυρίως των αγροτών, στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, γιατί ένας εμφύλιος είναι ένας ολοκληρωτικός πόλεμος που εμπλέκει τους αμάχους, όχι μόνο ως απλούς, παθητικούς θεατές. Οι αγροτοκτηνοτρόφοι των ορεινών και ημιορεινών χωριών ήταν οι πιο άμεσα εμπλεκόμενοι και αυτοί που υπέστησαν τις συνέπειές του σε όλη τους την ακρότητα. Αυτοί, όμως, δεν κρατούσαν αρχεία, δεν εξέδωσαν μαρτυρίες, και γι' αυτό έμειναν έξω από το ιστορικό σκηνικό. Ο ρόλος της προφορικής ιστορίας...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗ "ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ" ΚΑΙ ΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Στόχος του βιβλίου αυτού είναι να ρίξει φως σε μια σκοτεινή και επιμελώς κρυμμένη περιοχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, στην περίοδο της τρίτης κατοχικής κυβέρνησης με πρωθυπουργό και υπουργό Εθνικής Αμύνης τον Ι. Ράλλη (1943-1944). Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου διαδραματίστηκε ο κατοχικός Εμφύλιος -παράλληλα με τον αντικατοχικό πόλεμο-, ως προοίμιο του άλλου Εμφυλίου, εκείνου που δεν άργησε να ακολουθήσει (Δεκεμβριανά 1944 και περίοδος 1946-1949). Πρόκειται για την εποχή που η αναμφισβήτητη εθνική-αντιστασιακή δράση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ο ιστορικός Θάνος Βερέμης εντρυφά σε σημαντικές στιγμές της πρόσφατης πολιτικής ιστορίας μας, ορισμένες από τις οποίες μπορεί να είναι λιγότερο γνωστές. Μοτίβα όπως ο διχασμός και οι συγκρούσεις συντηρητικού και ριζοσπαστικού λαϊκισμού επανέρχονται σταθερά. Ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος δεν τελείωσε το 1918 για την Ελλάδα, αλλά το 1922. Η παράταση αυτή υπήρξε ολέθρια για μία κοινωνία εκτεθειμένη στον διχασμό. Ο ερχομός εξάλλου 1.300.000 προσφύγων το 1922-23 έσπρωξε τους νεοφερμένους, που τοποθετήθηκαν στα αστικά κέντρα, να ενταχθούν στον ριζοσπα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ
Η "Μεγάλη διαπραγμάτευση - Πρέσπες" είναι το χρονικό των συνομιλιών για την επίλυση του επί περίπου τρεις δεκαετίες εκκρεμούς εθνικού θέματος σχετικά με το όνομα της πΓΔΜ. Σε πέντε συζητήσεις-συνεντεύξεις του δημοσιογράφου Σεραφείμ Κοτρώτσου με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά (στο πλαίσιο της εκπομπής "Η επόμενη μέρα" της ΕΡΤ1) αποτυπώνονται όσα διαδραματίστηκαν στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της πΓΔΜ. Ο δημοσιογράφος ρωτά και ο υπουργός των Εξωτερικών απαντά, ξετυλίγον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ ΤΟΥ 1850
. . . Ευθύς ως ανέπνευσε τον αέρα της Ελλάδος, ο Φλωμπέρ, εφάνη διά μιας τονωθείς υπ' αυτού και την ψυχήν και το σώμα. "Αυτός", λέγει ο συνοδοιπόρος του, "όστις διήλθε την Αίγυπτον, την Νουβίαν, την Παλαιστίνην, την Συρίαν, την Ρόδον, την Μικράν Ασίαν, την Κωνσταντινούπολιν απαθής, ενεψυχώθη δια μιας μόλις επάτησε το έδαφος της Ελλάδος. Αι αναμνήσεις της αρχαιότητος, την οποίαν καλώς εγίνωσκεν, αφυπνίζοντο εντός του και του υπέσχοντο συγκινήσεις. . .(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Ο Μπάμπης Άννινος σε αυτό το βιβλίο, περι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ''ΠΡΟΤΥΠΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ'' ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ
Στην εργασία αυτή επιχειρείται η καταγραφή και, ως ένα εφικτό βαθμό, η κωδικοποίηση των αντιλήψεων για το ελληνικό έθνος και τον «προορισμό» του, όπως διαμορφώθηκαν στην Ελλάδα κατά τις πρώτες δεκαετίες της ανεξαρτησίας της. Στην αφετηρία βρίσκεται η επισήμανση της ιστοριογραφικής έξης που έρχεται συχνά να συσκοτίσει την εικόνα του ελληνικού 19ου αιώνα, και που η πλάνη της φαίνεται αυτονόητη: Σοβαρότητα που αποδίδει η πολιτική ιστορία στην τομή της ίδρυσης του ελληνικού κράτους δεν έχει αντίκρισμα στην ιστορία της κίνησης των ιδεών εκεί ο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ 1917-1918
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΥΤΟ εξετάζει τα καθέκαστα της εμπλοκής της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, δηλαδή τις πολιτικές εξελίξεις, εσωτερικές και διεθνείς, που επηρέασαν τη θέση της χώρας, αλλά και τους στόχους και τη στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης. Όπως καταδεικνύει η λεπτομερής και σε βάθος ανάλυση, οι επιδιώξεις της ελληνικής πλευράς μέσα στη δίνη της σύρραξης συνδέονταν αναπόσπαστα με το συμμαχικό ιμπεριαλιστικό σύστημα και τους εντός του ανταγωνισμούς. Αν έπρεπε να επισημανθεί μία και μοναδική πάγια συνιστώσα της ελληνικής εξωτερικής πολιτι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΙΧΑΣΜΟΣ ΤΟΥ '18
Τα Λαμιακά και Θηβαϊκά αποτελούν μέρος του Διχασμού που δοκίμασε αντοχές, χώρισε ανθρώπους και έσπειρε εχθρότητα στην κοινωνία μας των αρχών του προηγούμενου αιώνα. Και έτσι χάθηκε η ευκαιρία, για μια ακόμη φορά, να χτίσουμε τη μεγαλοσύνη μας στην ομοψυχία που σφυρηλατήθηκε από τις νίκες των βαλκανικών πολέμων. Στην πραγματικότητα ανασυνθέτουμε το χρονικό μιας εβδομάδας. Αυτή είναι η ιστορία που θα εξιστορήσουμε και η οποία στάθηκε ικανή να σημαδέψει με μίσος τις συνειδήσεις, να αναδείξει τις σκοπιμότητες της πολιτικής εμπάθειας και να κατ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΒΑΛΚΑΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
(...) Στις σελίδες του καταγράφει λεπτομέρειες για τη συμμετοχή του στα Κρητικά γεγονότα του 1908 και 1912, για την απόβαση στην Σάμο, τον Σεπτέμβρη του 1912, και κυρίως για την Απελευθέρωση των εδαφών της Δυτικής Μακεδονίας πριν από τον Ελληνικό στρατό. (...) Πολεμιστής λοιπόν ο Καραβίτης, μα πάνω απ' όλα απομνημονευματογράφος, με δύναμη λόγου και ευρηματικότητα, τόση μάλιστα ώστε ο αναγνώστης συμπαρασύρεται μέσα από την ανάμικτη με στοιχεία καθαρεύουσας δημοτική γραφή του στα ατέλειωτα κατορθώματα, σκέψεις και περιγραφές του. (ΑΠΟ ΤΗΝ Π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η εισβολή του γερμανικού στρατού το 1941 έφερε στην Ελλάδα τη χιτλερική Νέα Τάξη, έναν κόσμο ερειπωμένων οικισμών, λιμοκτονούντων πληθυσμών και απόλυτων, κατακλυσμιαίων οραμάτων. Συγκεντρώνοντας πλούσιες μαρτυρίες από πρώτο χέρι και αντλώντας από ανέγγιχτες ώς τώρα αρχειακές πηγές, ο Μαρκ Μαζάουερ περιγράφει τη διακυβέρνηση και την οικονομική αφαίμαξη της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα, την κατάρρευση μιας ολόκληρης κοινωνίας μέσα στον τρόμο και την πείνα και την αναβάπτισή της στους θεσμούς και τις πρακτικές της μαζικής αντίστασης. Η...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ (ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΛΑΣΚΑΣ) ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΛΑΣΚΑΙΟΙ
Η αθάνατη εποποιία της Εθνικής Αντίστασης δεν έπαψε ποτέ να γεννάει ηρωικές μορφές. Μορφές βγαλμένες από την καλύτερη μαγιά που σμίλεψε ο λαός μας στους ματωμένους αγώνες για λευτεριά, εθνική ανεξαρτησία, λαοκρατία. Τέτοια μορφή υπήρξε κι ο θρυλικός Καπετάν-Πελοπίδας (Παντελής Λάσκας), όπως και όλη η οικογένειά του που δόθηκε ολόψυχα στον αγώνα και θυσιάστηκε σύσσωμη. Ακριβός σύντροφος και συνοδοιπόρος του Άρη Βελουχιώτη σε όλες τις φάσεις της ηρωικής και μαρτυρικής συνάμα διαδρομής του. Ακατάβλητος και ικανότατος μαχητής, ηγετική φυσιογνω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ
Με τους Τούρκους μας ενώνει μια θάλασσα και μας χωρίζουν πολλά ποτάμια. Όχι ο Έβρος και τα παραποτάμια του. Μας χωρίζουν προ πάντων -πέρα από κάμποσα άλλα, παραδοσιακά ή όχι- τα ποτάμια από το αίμα που χύθηκε. Όμως, όσα θα ακολουθήσουν δε γράφτηκαν για να φανατίσουν, ούτε καν για να χρωματίσουν τις διαχωριστικές μας γραμμές. Άλλωστε ολόκληρη η ιστορία -κι όχι μόνο η δική μας- "διασχίζεται από τους Αμαζόνιους και τους Μισισσιπήδες του αίματος" (Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος). Σκοπός στάθηκε η παράσταση, με πολύ αδρές γραμμές, της πορείας του ελληνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΜΠΑΡΜΠΙΤΣΙΩΤΗΣ - Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΚΛΕΦΤΟΥΡΙΑΣ
. . . Η δυσκολία προσδιορισμού της «ταυτότητας» του κλέφτη ξεκινά από την απροθυμία μας να δεχθούμε πως η κλοπή είναι η πρώτη κοινή λέξη όλων των λαών της γης (. . .). Όλη η πολιτική ιστορία των λαών, καλώς εξεταζομένη, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εξέλιξη της ληστείας μέσα στο χρόνο (. . .). Οι κλέφτες της Τουρκοκρατίας δεν είναι ένα απλό ιστορικό φαινόμενο. Είναι φυσικό γεγονός. Η αξία τους έγκειται στο ότι δεν έμειναν μόνο κλέφτες. Κλέφτες είναι οι ανυπότακτοι, οι απροσκύνητοι. Αυτοί που ξεφεύγουν από την ανωνυμία και αποκτούν ένα όνομα...
Διαβάστε περισσότερα...

Καλή πατρίδα, σύντροφε!
Μετά την υποχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος, με την επίσημη λήξη του εμφυλίου πολέμου στις 29 Αυγούστου 1949, περισσότεροι από 54.000 μαχητές/τριες και πολίτες πέρασαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες και τη Σοβιετική Ένωση. Στην έρευνα εξετάζονται οι συνέπειες της αποσταλινοποίησης της Σοβιετικής Ένωσης, η περίφημη "μυστική έκθεση" του Ν. Χρουσόφ που δεν ήταν μία αλλά δύο και τα καθοριστικά Συνέδρια του ΚΚΣΕ (20ό, 21ο και 22ο) πάντα σε σχέση με τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες. Παρουσιάζεται η ζωή των πολιτικών προσφύγων στις ΛΔ και κυρίω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ
Ο καθηγητής της Γενικής Πολιτειολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και του Συνταγματικού Δικαίου στην Πάντειο Σχολή Δημήτριος Βεζανής (1904-1968) ήταν από τους πρωτοπόρους της εθνικιστικής ιδεολογίας στην Ελλάδα και πίστευε ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένα ισχυρό κράτος το οποίο θα έθετε ως κεντρικό του σκοπό την προάσπιση και διαφύλαξη του Ελληνικού Έθνους και την πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας. Κατά τον Βεζανή προσφορότερο πολίτευμα για τον επιτυχέστερο προσανατολισμό της Ελληνικής Πολιτείας για την επίτευξη αυτού του σκοπού ήταν ένα πολίτευμα είτ...
Διαβάστε περισσότερα...