ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, 1750-2015 (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το ελληνικό κράτος δημιουργείται το 1828 εκ του μηδενός και αλλάζει ριζικά την ζωή των ανθρώπων που το δημιούργησαν με την φαντασία τους και με την επαναστατική τους πράξη. Τους επιβάλλει την αυθεντία και την νομιμότητά του, την βία και την εξουσία του ελέγχει την αναμεταξύ τους βία τέμνει, δικάζει και τιμωρεί εκπαιδεύει τους νέους και τις νέες, τους μαθαίνει τον νόμο, την τάξη, την υποταγή, τον πατριωτισμό. Και εκείνοι, με την σειρά τους, απορρίπτουν αυτό το κράτος υποκύπτοντας, το στελεχώνουν για να το χρησιμοποιούν εναντίον αλλήλων, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
"[...] Αυτό το βιβλίο καλύπτει την ιστορία της παραμονής στη ρωσική κρατική υπηρεσία του επιφανούς πατριώτη της Ελλάδας, του πρώτου Προέδρου της, Ιωάννη Καποδίστρια, με ιδιαίτερη έμφαση στην εθνικοπατριωτική δράση του στη Ρωσία [...] Η δημοσίευση προ εικοσιπενταετίας του βιβλίου μου, στο οποίο για πρώτη φορά είχε διερευνηθεί η ιστορία της παραμονής του Ιωάννη Καποδίστρια στη Ρωσία με βάση το υλικό από τα σοβιετικά αρχεία, προκάλεσε το ενδιαφέρον και τη θετική ανταπόκριση τόσο στη Σοβιετική Ένωση όσο και στην Ελλάδα. Η νέα του έκδοση είναι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΣΜΟΣ 1848-1865
Ο Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός αντλούσε το ιδεολογικό του υπόβαθρο από τις ιδεολογικές αρχές της ριζοσπαστικότερης φάσης της Γαλλικής Επανάστασης του 1789. Ο ακραιφνής ριζοσπαστικός λόγος διατυπώθηκε από τον Ιωσήφ Μομφερράτο και στη συνέχεια από τον Παναγιώτη Πανά. Το πώς αρθρώθηκε, από ποιους και τι αντιστάσεις είχε να αντιμετωπίσει μέσα στον ιστορικό χρόνο από το 1848 έως και το 1865, απαντάται από τούτο το έργο. Αποτυπώνεται η διακίνηση και διακύμανση των πολιτικών ιδεών στα Επτάνησα, όπως αυτές εκφράστηκαν αρχικά, υπό το καθεστώς "προστ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
Στην ιδιαίτερα εκτεταμένη ιστοριογραφία για την Επανάσταση του 1821 εμφανίζεται μια αντίφαση. Η καθολική αποδοχή της καθοριστικής συνεισφοράς της Φιλικής Εταιρίας στην προετοιμασία και την έναρξη του επαναστατικού αγώνα συνοδεύεται από την απουσία μιας ολοκληρωμένης και επιστημονικά τεκμηριωμένης εξιστόρησης της διαδρομής της. Οι έρευνες του Σοβιετικού ιστορικού Γκρ. Λ. Αρς στα Ρωσικά Κρατικά Αρχεία συνεισφέρουν σημαντικά τεκμήρια που ταλάνισαν την ελληνική ιστοριογραφία και ειδικότερα σε όσα αφορούν την ταξική φύση της Φιλικής Εταιρίας κα...
Διαβάστε περισσότερα...

Εθνικές επέτειοι
Μέσα από τις τελετουργίες των εθνικών επετείων (παρελάσει, εορτασμούδ, δρώμενα κ.λπ.) εμπεδώνεται στην ελληνική κοινωνία η αίσθηση του κοινού παρελθόντος και τονώνεται η εθνική ταυτότητα και ενότητά της. Γι' αυτό οι εθνικές επέτειοι αναφέρονται στα πιο κρίσιμα από τα ηρωικά γεγονότα της ιστορίας, όπως η 25η Μαρτίου και η 28η Οκτωβρίου. Αντιθέτως, διαιρετικά επεισόδια, όπως ο εμφύλιος πόλεμος, έχουν ελάχιστες πιθανότητες να καθιερωθούν ως εθνικές εορτές. Ωστόσο, τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, εκτός από τις ένδοξες σελίδες, θέση στο εθνικό ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944, Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Στην κρίσιμη περίοδο του τέλους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Ευρώπη συνταράχθηκε από την πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των δυνάμεων που συγκρότησαν την Αντίσταση και διεκδικούσαν κεντρική θέση στις μεταπολεμικές πολιτικές εξελίξεις και των εξόριστων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που επιδίωκαν την επάνοδό τους στην εξουσία. Η Ελλάδα υπήρξε η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου η ένταση αυτής της αντιπαράθεσης οδήγησε σε ένοπλη σύγκρουση τις μέχρι τότε συμμαχικές δυνάμεις του ΕΑΜ και των Βρετανών, πριν ακόμη από τη λήξη του πολέμου. Τον Δεκέμβριο του 1944,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΤΑΡΟΑ, 1945
Πολλοί από τους Έλληνες που ταξίδεψαν τον Δεκέμβριο του '45 στο Παρίσι δεν έγιναν γνωστοί με το έργο τους ή τη δράση τους, και για κάποιους γνωρίζουμε ελάχιστα. Αλλά ήταν αρκετοί εκείνοι που διέπρεψαν στη Γαλλία, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, αλλάζοντας με τα έργα τους την πορεία της σκέψης, των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών. Μετά από καιρό, με τη Μεταπολίτευση, όταν επέστρεψαν και οι τελευταίοι που δίσταζαν τα προηγούμενα χρόνια, καλλιεργήθηκε ένας μύθος: εκείνος μιας γενιάς που ταξίδεψε με ένα εξίσου μυθικό και λίγο εξωτικό...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
"Μια επική αφήγηση, στηριγμένη σε διεξοδική έρευνα, που το ξετύλιγμά της κόβει την ανάσα και οι δαιμονικοί χαρακτήρες της στοιχειώνουν τον αναγνώστη. Λίγοι ιστορικοί διεισδύουν τόσο βαθιά ή με τόση ενσυναίσθηση στον τρόπο που ένιωθαν την ιστορία αυτοί που τη ζούσαν." (Noonie Minogue, The Tablet) "Το βιβλίο προσφέρει την καλύτερη και πληρέστερη ώς σήμερα ερμηνεία μιας σειράς γεγονότων που οι συνέπειές τους άλλαξαν την όλη γεωπολιτική της Ευρώπης... Γραμμένο με συμπόνια και κατανόηση για το ανθρώπινο κόστος αυτού του επιτεύγματος." (Roderic...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΒΙΤΣΩΡΗΣ
Ο Γιώργος Βιτσώρης έζησε λίγο. Αλλά έζησε μέσα στη φωτιά. Αυτήν του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα. Με τους δυο παγκόσμιους πολέμους, αλλά και την έκρηξη του επαναστατικού κινήματος με κορυφαίο γεγονός την Ρώσικη Επανάσταση του 1917. Από τα νεανικά του χρόνια επέλεξε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών αγώνων. Συνδύασε με απόλυτη συνέπεια την καλλιτεχνική δραστηριότητα με την επαναστατική δράση τόσο στην Ελλάδα (1924-1936) όσο και στο εξωτερικό (1937-1948). Σε πολιτικό επίπεδο κινήθηκε πάντα στο χώρο των πιο ριζοσπαστικών ρευμάτ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΟΥΣΑΚΩΦ ΣΤΑ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ
Η από παλιά γνωστή ασθένεια ενός μέρους της ρωσικής κοινωνίας των 18ου-19ου αιώνων δηλαδή ο θαυμασμός της Δύσης που μερικές φορές έφθανε στη δουλοπρέπεια και μάλιστα ο θαυμασμός των ξένων μόνο και μόνο επειδή ήταν ξένοι αυτή η ασθένεια φάνηκε και στη μεταθανάτια μοίρα του Ουσακώφ. Οι γενιές πιο κοντινές στον Ουσακώφ αναμφίβολα αναγνώρισαν στην τέχνη των ναυτικών επιχειρήσεων τα πρωτεία και την υπεροχή του Νέλσον απέναντι στον Ουσακώφ και μάλιστα ούτε καν θέλησαν να δώσουν σημασία σ' εκείνο το χρονολογικά αποδεδειγμένο γεγονός ότι ο Ουσακώφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕ ΤΟ ΣΠΑΘΙ ΕΙΣ ΤΟ ΧΕΡΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΝΤΟΥΦΕΚΙ
Από τα πιο κεντρικά γεγονότα της Επανάστασης, η περίφημη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου άρχισε τον Απρίλη του 1825 και έληξε στις 11 Απριλίου 1826 (ξημερώνοντας η Κυριακή των Βαΐων) με την ηρωική Έξοδο της φρουρός και τις σφαγές και τις αιχμαλωσίες όσων παρέμειναν (άρρωστοι και πληγωμένοι στρατιώτες, γυναίκες, γέροντες, παιδιά). "Άρχισα τα παρόντα σημειώματα από τους 1832 Νοεμβρίου 15", σημειώνει ο Νικόλαος Κασομούλης (1795-1872)· η αφήγηση των όσων έζησε μέσα στο πολιορκημένο Μεσολόγγι αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα απομνημονεύματα αγω...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ,1843 - 1993
Αναμφισβήτητα η συγγραφή της ιστορίας μιας Κοινότητας του Απόδημου Ελληνισμού σαν αυτή των Ελλήνων της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, δεν είναι απλό πράγμα. Όμως τολμώ αυτή την προσέγγισή μου, γιατί η ενασχόλησή μου από εικοσαετίας και πλέον με την ιστορία, αλλά και τα σύγχρονα θέματα, του Απόδημου Ελληνισμού της Αιγύπτου, και μάλιστα της Αλεξάνδρειας, μου παρέχει ασφαλώς τη δυνατότητα, ίσως και το δικαίωμα. Ευθύς αμέσως δηλώνω το χρέος που έχω απέναντι στην Κοινότητα που με εξέθρεψε πνευματικά, να συγγράψω την ιστορία της, έστω σε μια πρώτη, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ 1946-1949
(...) Θα περιγράψω γεγονότα όπως ο ίδιος τα έζησα και πολλές φορές συνέβαλα στη δημιουργία τους. Θα εκθέσω και άλλα περιστατικά που δεν τα έζησα ο ίδιος, αλλά άκουσα να μου τα αφηγούνται απόλυτα αξιόπιστα πρόσωπα, ανώτερα και ανώτατα στελέχη του ΔΣΠ, με τα οποία είχα συνδεθεί φιλικά και είχα συνεργαστεί ατομικά ή σε συλλογικά όργανα. Γράφοντας τούτο το βιβλίο, στηρίζομαι μόνο στα «τεφτέρια της μνήμης», αφού, δυστυχώς, χάθηκαν τα λεπτομερειακά μου ημερολόγια που κρατούσα στη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και στη περίοδο του Εμφυλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ιστορία του πολεμικού ναυτικού 1913-1940 (τρίτομο-χαρτόδετη έκδοση)
Το βιβλίο αυτό καλύπτει την Ιστορία του Ναυτικού κατά την περίοδο από το 1913 μέχρι την είσοδο της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποτελεί τη φυσική συνέχεια του προηγούμενου το οποίο ιστόρησε την περίοδο μέχρι το 1912. Το 1913 η Ελλάδα έβγαινε νικηφόρα από τους Βαλκανικούς Πολέμους, διπλασιασμένη σε έκταση και με απελευθερωμένο ένα πολύ μεγάλο τμήμα τού ελληνισμού. Η περίοδος, ωστόσο, της εθνικής ανάτασης υπήρξε βραχεία. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Ελλάδα έζησε έναν εθνικό διχασμό, μία σχεδόν εξαετή, αδιάλειπτη πολεμική προσπάθεια, τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Οι εβραϊκές περιουσίες
Η άνθηση της ιστορικής έρευνας για τον ελληνικό εβραϊσμό τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στην προπολεμική παρουσία των εβραϊκών κοινοτήτων και κυρίως στο Ολοκαύτωμα την περίοδο του πολέμου. Αντίθετα υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα που αφορούν τη μεταπολεμική εποχή, ιδίως το ζήτημα των εβραϊκών περιουσιών, που αποτελεί θέμα συζήτησης στη δημόσια ιστορία. Την άνοιξη του 1943, με την εφαρμογή της Τελικής Λύσης στη Θεσσαλονίκη, οι ναζί φρόντισαν να ανοίξουν τον κύκλο της συνενοχής στη λεηλασία των εβραϊκών περιουσιών, κάτι που...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟΣ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ
Πενήντα χρόνια μετά τον θάνατο του μεγαλύτερου Έλληνα πολιτικού του αιώνα μας, 33 επιστήμονες διαφορετικών ειδικοτήτων παρουσιάζουν μια διεπιστημονική προσέγγιση της δράσης του Ελευθερίου Βενιζέλου και της κοινωνίας της εποχής του. Οι μελέτες του τόμου αυτού προσεγγίζουν σφαιρικά τις κοινωνικές προϋποθέσεις και τις επιπτώσεις της προσπάθειας αυτής φωτίζοντας πτυχές, που παρέμεναν έως τώρα άγνωστες. Για πρώτη φορά συσχετίζονται οι εξελίξεις στην οικονομία, στους θεσμούς και στη διεθνή θέση της Ελλάδας με τα ιδεολογικά ρεύματα, την καλλιτεχν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ ΓΕΝΟΣ
Η εθνική ιθαγένεια αποτελεί τον θεσμό με βάση τον οποίο τα κράτη ορίζουν και αναπροσδιορίζουν την ταυτότητά τους ως μια κοινωνία πολιτών, αναγνωρίζοντας τα μέλη τους και διακρίνοντας τους άλλους ως ξένους, με την έννοια του όρου που εύλογα ταυτίζεται με τους αλλοδαπούς. Στο παρόν βιβλίο εξετάζεται η εμφάνιση και τα πρώτα κρίσιμα στάδια της εξέλιξης της εθνικής ιθαγένειας στο ελληνικό κράτος. Αν και τα κριτήρια που προσδιορίζουν τους "Έλληνες το γένος" ακόμη και σήμερα θεωρούνται αυτονόητα και αδιαμφισβήτητα, ήδη από τα χρόνια της Επανάστασ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Τον Ιανουάριο του 1915, μετά την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Βρετανία προσέφερε στην Ελλάδα σημαντικά εδαφικά αντισταθμίσματα στη Μικρά Ασία προκειμένου να μπει η Ελλάδα στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Η πρόταση αυτή υπήρξε αφετηρία μιας διαδοχής γεγονότων που κατέληξε στην τραγωδία του 1922, με την καταστροφή της ελληνικής Σμύρνης και τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Το βιβλίο αυτό προγράφει την κατοχή της Σμύρνης και το μικρασιατικό πόλεμο σε σχέση με την ελληνική Μεγάλη Ιδέα και τις διαμάχες των Μεγάλων Δυνάμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ
Ο αγώνας της ανεξαρτησίας, διαρρηγνύοντας παραδοσιακούς δεσμούς κοινωνικής αλληλεγγύης και κατεστημένες μορφές νομιμοφροσύνης των κατακτημένων κοινωνιών, κατέλυσε μακραίωνες δουλείες και συντεταγμένες ιεραρχίες. Έτσι, στην προοπτική του εθνικού κράτους, συγκροτήθηκε ένα νέο πεδίο συγκρούσεων για την πολιτική κυριαρχία. Μεσούντος του πολέμου, το ζήτημα της εξουσίας άνοιξε έναν νέο πόλεμο, εμφύλιο αυτή τη φορά. Σε αυτό το βιβλίο επιχειρείται μια περιδιάβαση στην επανάσταση και στον εμφύλιο στα χρόνια του εικοσιένα. Πέρα από τις κατασκευές πο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΡΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ ΤΟ 19ο ΑΙΩΝΑ (1820-1900)
Από την πρώτη έκδοση της "Πορνείας στην Ερμούπολη το 19ο αιώνα" πέρασαν κιόλας, ούτε λίγα - ούτε πολλά, δεκαπέντε ολόκληρα χρονάκια. Στις αρχές του 20ού αιώνα, αρκετά για ένα παγκόσμιο πόλεμο και για την προετοιμασία ενός δεύτερου. Στις αρχές του 21ου αιώνα, αρκετά για την ανάδειξη ενός τρόπου οικονομικής μεγέθυνσης στην Ελλάδα και την παταγώδη του κατάρρευση. Στον 19ο αιώνα, αρκετά για να διατρέξει το στάδιο των ερώτων μια 20χρονη νέα "δημόσια" γυναίκα στην Ερμούπολη της Σύρου. Γενικά το βιβλίο μου αυτό είχε μια καλή πορεία. Και αναγνώστε...
Διαβάστε περισσότερα...