ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ > ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

ΤΟ ΔΙΠΛΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
Αυτό το βιβλίο το γράψαμε μαζί. Θεσπίζοντας έναν μονοφωνικό λόγο που δίνει υπόσταση σ' ένα πρόσωπο συνθεμένο από τα χαρακτηριστικά και των δυο μας. Προέκυψε από μια συνεχή συνομιλία δύο ετών που αφορούσε διάφορα ζητήματα της λογοτεχνίας (. . .) Ποια έννοια έχει η διάκριση δύο ονομάτων στην κτητορική επιγραφή ενός βιβλίου μέσα στο οποίο μιλά κάποιος σε ενικό αριθμό; Ας το πούμε έτσι: ότι το βιβλίο αυτό είναι προϊόν μιας ουσιαστικής και αδιάρρηκτης φιλίας σ' έναν περίγυρο που συνήθως αδιαφορεί ή αποφεύγει να υπερασπιστεί ιδέες, θέσεις και πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΜΙΛΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ...
[...] Οι 41 συνεντεύξεις εκδίδονται σήμερα, διότι αποτελούν κείμενα του συγγραφέα και δη κείμενα - θα έλεγε κανείς - δευτερογενή, που έρχονται να φωτίσουν τις πρωτοτραγείς δημιουργίες του: τα ποιήματά του πρωτίστως, αλλά και τα πεζά του. Αποτελούν, τρόπον τινά, κλείδα κατανοήσεως των ποιητικών, αλλά (σε κάποιο βαθμό) και των ζωγραφικών του έργων έρχονται δε να συμπληρώσουν τις πολύτιμες σημειώσεις που συνήθιζε να παραθέτει ο ίδιος στο τέλος των βιβλίων του. Η προσεκτική ανάγνωσή τους μας επιτρέπει όχι μόνο να καταλάβουμε πόσο υπεύθυνος ά...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΟΝΑΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ
Ο τόμος που κρατάτε στα χέρια σας αποτελείται από εννιά πρωτότυπα κείμενα που αφορούν ορισμένες από τις πτυχές του έργου και της ζωής του Λεωνίδα Χρηστάκη (1928-2009), καθώς και από ένα ήδη δημοσιευμένο κείμενο που εμπεριέχεται εν προκειμένω ως επίμετρο. Τα εννιά κείμενα καταπιάνονται με τον Χρηστάκη ως πολιτικό υποκείμενο, ως πατέρα, ως ζωγράφο και γκαλερίστα, ως ποιητή, ως πρωτεργάτη της γραφιστικής, ως εισαγωγέα του underground στην Ελλάδα, ως εκδότη, ως δημοσιογράφο, καθώς και ως συντελεστή στη γέννηση των πολιτικών Εξαρχείων. Τα κείμε...
Διαβάστε περισσότερα...

Σκίτσα δρόμων κι έναστρης νύχτας
Φοράμε ακόμα μπλε ποδιές. Σάκες, τετράδια «Νέδα», μολύβια αριθμός 11 και κόκκινες-μπλε γομολάστιχες. Μας μοιράζουν τενεκέδες με χυμό ροδάκινο, πηχτό αλλά γευστικό. Μαζεύουμε αυτοκόλλητα χαρτάκια με ποδοσφαιριστές και ομάδες. Έχω τον Θωμά Μαύρο. [...] Όταν έχει καλό καιρό παίζουμε ποδόσφαιρο, αλλά τον αγώνα και τους συμμετέχοντες τα καθορίζει αυτός που φέρνει την μπάλα από το σπίτι του. [...] Η δασκάλα μας, η κυρία Ελευθερία, που ρίχνει κανονικές ξυλιές με τον χάρακα αν κάνεις αταξία, μας ανακοινώνει ότι από του χρόνου δεν θα γράφουμε με πν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΒΒΑΔΙΑ
Το βιβλίο αυτό περιέχει οκτώ μελέτες που αναλύουν την Βάρδια του Νίκου Καββαδία (η κριτική υποδοχή του έργου, ο λεκτικός του κόσμος, το ταξίδι μέσω της γραμμένης λέξης, οι ζωγράφοι και τα χρώματα, οι γυναίκες και οι γοργόνες κλπ.) "Οι κατά παράταξιν αφηγήσεις των μελών του "Πυθέα" με τις μνημονικές διαδρομές, οι λυρικές απογειώσεις του μονολογούντος εγώ, ο οργιάζων ερωτισμός και αισθησιασμός και τα παραθέματα, τα αποσπάσματα και οι ενσωματώσεις από άλλα κείμενα, όλος δηλαδή αυτός ο κόσμος της γραφής στη Βάρδια του Νίκου Καββαδία συνομιλεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΙΣΘΗΡΟΣ ΙΣΤΟΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο μεγάλος ποιητής εκ Κύπρου συγκεντρώνει σε δύο τόμους μια επιλογή από τα σημαντικότερα δοκιμιακά του κείμενα για την ποίηση, τη λογοτεχνία και το έργο του. "Τον πρώτο λόγο, ακόμα κι αν αναφερόμαστε σε συγκεκριμένα ιστορικά δρώμενα, θα πρέπει να τον έχει το αισθητικό πεδίο - η ρυθμική έκφραση πραγμάτων και εννοιών στο πλαίσιο των ανθρωπίνων καταστάσεων". Αυτά σημειώνει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης προλογίζοντας τη δίτομη συλλογή δοκιμίων, συνεντεύξεων, μελετών και άρθρων του, που καλύπτουν περίπου τέσσερις δεκαετίες. Τα κείμενα -παλαιά και νέα-...
Διαβάστε περισσότερα...

Ιστορίες ξενοδοχείων
Το ξενοδοχείο θεωρείται «ο καθεδρικός της νεωτερικότητας». Γι' αυτό και η περιγραφή του στον ελληνικό χώρο από την πεζογραφία και την ποίηση, ήδη από τα τέλη του 19ου αι., συνιστά σαφή ένδειξη, αντίθετα με συνήθεις προσεγγίσεις φολκλορικού χαρακτήρα, ότι η χώρα ήδη από εκείνη την εποχή αποτελεί μέρος του νεωτερικού κόσμου. Ταυτόχρονα, η ένταξη του ξενοδοχείου στο χώρο της μυθοπλασίας επηρεάζει αναπόφευκτα την ίδια τη λογοτεχνία που μπολιάζεται από το ρεύμα του μοντερνισμού. Συνδυάζοντας την έξωθεν μαρτυρία των Βρετανών συγγραφέων Τζορτζ Γκ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ
Ο Νίκος Καββαδίας από τους κριτικούς λογοτεχνίας και τους αναγνώστες του θεωρείται ποιητής της θάλασσας και των περιπλανήσεων. Το όνομά του έχει τυλιχτεί σ' ένα σύννεφο φημών και ανεκδότων, που τον θέλουν άτομο ιδιόρρυθμο και άρα γοητευτικό, ενώ κάποιοι από τους μελετητές του τον έχουν κατατάξει στους "καταραμένους ποιητές", παίρνοντας αφορμή από τις επιρροές που δέχτηκε από τον Μπωντλαίρ και από την αντιηρωική ιδιοσυγκρασία του. Όσοι μελετητές ασχολήθηκαν μέχρι σήμερα με τον Καββαδία δεν κάνουν αναφορές στην πολιτική διάσταση της ζωής και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΟΤΟΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Η προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη συνδέεται με μια πολυδύναμη ιστορική στιγμή, όταν στην εθνική συνείδηση έπεφτε γόνιμος σπόρος το κοινωνικό ιδεώδες σαν ηθική αξία αναμορφωτική, ενώ το έργο του, κινημένο από το ιδεώδες τούτο, ξεκόβοντας βίαια από την καθιερωμένη ως την ώρα του παράδοση στην ελληνική πεζογραφία, σημαδεύει την αποφασιστικώτερη καμπή στο νεοελληνικό μυθιστόρημα. Από τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη αρχίζει - και με πόσην ένταση και με πόσο πάθος ψυχής! - το "κοινωνιστικό" μυθιστόρημα στην Ελλάδα. Η διαπίστωση δεν είναι νέα, μα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
Το βιβλίο αυτό προέκυψε από την ανάγκη των φοιτητών και των εκπαιδευτικών να έχουν μια εικόνα, όσο γίνεται πιο εναργή και ευσύνοπτη, των βασικών σχημάτων λόγου που χαρακτηρίζουν κατεξοχήν την ποίηση (χωρίς, φυσικά, να αποκλείεται η χρήση τους και στον πεζό λόγο). Αποτελεί κοινό μυστικό ότι γύρω από τα σχήματα λόγου επικρατεί αμηχανία, η οποία εν πολλοίς οφείλεται στο γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί δεν διδάσκονται συστηματικά τα σχήματα αυτά στο Πανεπιστήμιο και τα βοηθήματα που κυκλοφορούν δεν ξεκαθαρίζουν τα πράγματα κατά τρόπο εύληπτο και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΙΣΘΗΡΟΣ ΙΣΤΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο μεγάλος ποιητής εκ Κύπρου συγκεντρώνει σε δύο τόμους μια επιλογή από τα σημαντικότερα δοκιμιακά του κείμενα για την ποίηση, τη λογοτεχνία και το έργο του. "Τον πρώτο λόγο, ακόμα κι αν αναφερόμαστε σε συγκεκριμένα ιστορικά δρώμενα, θα πρέπει να τον έχει το αισθητικό πεδίο - η ρυθμική έκφραση πραγμάτων και εννοιών στο πλαίσιο των ανθρωπίνων καταστάσεων". Αυτά σημειώνει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης προλογίζοντας τη δίτομη συλλογή δοκιμίων, συνεντεύξεων, μελετών και άρθρων του, που καλύπτουν περίπου τέσσερις δεκαετίες. Τα κείμενα -παλαιά και νέα-...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΜΜΟΝΕΣ
Έξι από τις γνωστότερες και πιο αγαπητές στο κοινό Ελληνίδες συγγραφείς κάθονται σε ένα τραπέζι και αναφέρονται, η καθεμιά με το δικό της ύφος και τη δική της ευαισθησία, στην περιπέτεια της γραφής, έτσι όπως τη βιώνουν οι ίδιες καθημερινά μέσα από τα βιβλία τους και την επαφή τους με το κοινό. Χωρίς να αρνούνται τη γυναικεία τους φύση, οι έξι συγγραφείς ξεδιπλώνουν τη συγγραφική τους κυρίως υπόσταση, μιλώντας γι' αυτά που τις φοβίζουν και γι' αυτά που τις παρηγορούν, γι' αυτά που τις ωθούν στο γράψιμο και γι' αυτά που, ίσως, τις φρενάρουν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ - ΖΟΡΜΠΑΣ
Στο βιβλίο αυτό ο Γιώργος Στασινάκης, πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, πραγματεύεται τη σχέση Καζαντζάκη - Ζορμπά, την ιστορία μιας αληθινής φιλίας. Εξήντα χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη, και ύστερα από εμπεριστατωμένη έρευνα, παρουσιάζονται άγνωστα στοιχεία για τον θρυλικό Γιώργη Ζορμπά (που έγινε Αλέξης Ζορμπάς στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη Βίος και ποβιτεία του Αλέξη Ζορμπά): η γέννησή του στη Μακεδονία, τα ταξίδια και οι περιπέτειές του, η ταφή στα Σκόπια... Επίσης έρχονται στο φως στοι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
Για τον Κωστή Παπαγιώργη τα βιβλία υπήρξαν ο πιο ζωτικός κι ακατάλυτος δεσμός του με τον κόσμο. Η ανακάλυψή τους, στην όψιμη εφηβεία του, έλαβε διαστάσεις αποκάλυψης. Ο έφηβος που βασανιζόταν απ' το αίσθημα ότι είναι "υπεράριθμος", "καρέκλα με τρία πόδια", "ελαττωματικό ανταλλακτικό" ή "παιδί του Καιάδα" συνειδητοποίησε ότι δεν είναι μόνος, ότι μπορούσε να περιέχεται ολόκληρος στη γραφή ενός άλλου. Παράλληλα με τα καθαυτό δοκίμιά του, και με το στοχαστικό, βιωματικό και παιγνιώδες ύφος του, ο Κωστής Παπαγιώργης επισκόπησε για τέσσερις σχε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Η παρούσα μελέτη ξεκίνησε με πρόθεση να συμβάλλει στην ανίχνευση του ρόλου που καλείται να διαδραματίσει η εικονογράφηση στο πλαίσιο της σύγχρονης παιδικής λογοτεχνίας. Η προσοχή, συγκεκριμένα, στράφηκε προς το εικονογραφημένο βιβλίο παιδικής λογοτεχνίας, όπου κείμενο και εικόνα μεταφέρουν, από κοινού, εκδοχές ερμηνείας του κόσμου στο παιδί. Η διερεύνηση του θέματος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις μέρες μας, καθώς η μεγάλη παραγωγή εικονογραφημένων βιβλίων προκαλεί ερωτηματικά για την ποιότητά τους και καθιστά την ανάγκη αξιολόγησής ...
Διαβάστε περισσότερα...

Στο κάδρο της παρακμής
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αγγλία τη δεκαετία του 1870, ο έφηβος Καβάφης γοητεύθηκε από το κίνημα του αισθητισμού στο κοσμοπολίτικο Λονδίνο. Τα χρόνια εκείνα πρωτοήλθε σε επαφή με τους προραφαηλίτες ζωγράφους και το έργο τους, μεταξύ των οποίων ο Burne-Jones και ο Whistler, καθώς και με το έργο των αισθητιστών που έφεραν επανάσταση στη βρετανική λογοτεχνική σκηνή εισάγοντας γαλλικές επιρροές και συνεισφέροντας με τη σειρά τους στην ανάπτυξη του διεθνούς κινήματος της παρακμής. Στο Κάδρο της παρακμής ο Peter Jeffreys μάς μετα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΛΑΙΚΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ ΣΠΙΤΙ
Λαϊκά παραμύθια και μυθολογικές ιστορίες στα σταυροδρόμια του συλλογικού φαντασιακού, όπου η πνευματικότητα του θαυμαστού συναντά την πραγματικότητα της επαγρύπνησης. Αφηγήσεις από την παγκόσμια προφορική λογοτεχνία των λαών για την αειφορία, την προστασία της άγριας ζωής, τη διαχείριση των φυσικών πόρων, το σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, την απόκτηση συνείδησης για την προστασία της φύσης, τις σχέσεις αλληλεξάρτησης και ισορροπίας των οικοσυστημάτων, τη μητέρα Γη ως ολότητα, τη συγγένεια όλων των έμβιων όντων. Την ευθύνη που κουβαλά ο αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΟΝΤΑΝΑ ΑΜΟΡΟΖΑ
Η Φοντάνα Αμορόζα (ή: Πηγή του Ερώτα) είναι ένας μικρός κόλπος στο δυτικότερο άκρο της Κύπρου. Εδώ στήνω το μεγάλο μου κόλπο, να πιάσω τον Ήλιο, σαν λάφυρο, με ένα καμάκι που είναι δικό του. Στη Φοντάνα λένε ότι μεθούσε η Αφροδίτη τους έρωτες, αν και άλλοι ισχυρίζονται ότι ο τόπος ήταν ένα πειρατικό ορμητήριο. Μα υπάρχει διαφορά; Το επ' εμοί, στην άκρη της νύχτας, ή στην ακτή της, τραγουδώ τον πιο ερωτικό ποιητή του νησιού, τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη: Ηλιοβασίλεμα ύστερα. Δύση της Κύπρου, είσαι / ωραία και μεγάλη σε διάρκεια. Αυτή η διάρκεια ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΡΑΜΠΕΛΑΙ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ
Ο Ραμπελαί και ο κόσμος του είναι μια συναρπαστική ερμηνεία του ραμπελαισιανού μυθιστορήματος. Εδώ ο Μπαχτίν δείχνει την ουσιαστική σχέση του Γαργαντούα και του Πανταγκρυέλ με τη λαϊκή κουλτούρα, με τον γκροτέσκο ρεαλισμό, με το καρναβάλι. Ο Ραμπελαί δεν έγραψε τα βιβλία του απομονωμένος στο σπουδαστήριό του, αλλά τριγυρνώντας στα παζάρια και στα πανηγύρια των γαλλικών πόλεων, ακούγοντας τις φωνές των πραγματευτών και παρακολουθώντας παραστάσεις πλανόδιων θιάσων. Άλλωστε, ο Ραμπελαί ήταν ένας σπουδαίος εκπρόσωπος της γκροτέσκας λογοτεχνίας...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝ ΔΟΡΙ ΚΕΚΛΙΜΕΝΟΣ
"Ο άνθρωπος εκτυπώνει απάνω στην ψυχή του τα διαπιστευτήρια του ατομικού του πολιτισμού. Αν το γενικεύσουμε, τότε όλοι μαζί συγκροτούμε και εκπέμπουμε προς κάθε κατεύθυνση την πολιτισμική μας περιουσία, και σε τούτο η ευθύνη μας είναι μεγαλύτερη, γιατί επιμεριζόμαστε την πατρίδα μας [...] Μας δόθηκε η χάρις να ανήκουμε σε όλο τον κόσμο και σε όλη την κλίμακα της ευαισθησίας, γιατί η ποίηση δεν είναι άλλο από αυτό. Κι αν ακόμα εμφανίζει στοιχεία εθνικής εντοπιότητας, δεν παύει να μετριέται κατά το ήθος και την ποιότητά της, από την οποία απ...
Διαβάστε περισσότερα...