ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ > ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

ΕΙΚΟΣΙ ΤΡΕΙΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ (ΚΑΙ ΟΧΤΩ ΠΑΡΕΝΘΕΣΕΙΣ) ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ EDUARDO GALEANO
Ο συντάκτης αυτού εδώ του κειμένου προσπάθησε να απαντήσει υπό μορφή "δείγματος" σε μια σειρά αυθαίρετα ερωτήματα: Μήπως το "εντός" της Λατινικής Αμερικής που αποδίδει ο Εδουάρδο Γκαλεάνο έχει παρόμοια "εντός" σε άλλους τόπους; Μήπως ο Εδουάρδο Γκαλεάνο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει και άλλους τόπους προς "επέκταση", ας πούμε, του έργου του; Τα λεγόμενα, λοιπόν, του Γκαλεάνο στάθηκαν μια αφορμή ο συντάκτης τα έβαλε στη δική του σειρά, τα συνέδεσε με άλλα γραπτά, με άλλες αφηγήσεις και βιβλιογραφίες, δηλαδή με τις δικές του "μνήμες" και άλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ
(. . .) Ο Ελύτης επιτυγχάνει στο «Άξιον Εστί» μία σύνθεση, με όλο το πολυσήμαντο περιεχόμενο του όρου. Δεν προσφέρει απλώς έναν ασπόνδυλο οργανισμό, με συνδετικό στοιχείο μία ατμόσφαιρα ή μία αισθητική αντίληψη, ή μία ψυχική εμπειρία ή, έστω, ένα προσωπικό ύφος, ποιητικές δηλ. εντυπώσεις κάτω από έναν ενοποιό τίτλο. Το «Άξιον Εστί» έχει την κράση μιας λειτουργίας, που τα επί μέρους της τμήματα είναι δυνατό να διακριθούν, δεν είναι όμως δυνατό να αξιολογηθούν χωρίς τον γνώμονα του συνόλου. Το «Άξιον Εστί» αποφάσκει τον κριτικό κατακερματισμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝ ΛΕΥΚΩ
Μπροστά στη ράχη της Σέριφος, όταν ανεβαίνει ο ήλιος, τα πυροβόλα όλων των μεγάλων κοσμοθεωριών παθαίνουν αφλογιστία. Ο νους ξεπερνιέται από μερικά κύματα και λίγες πέτρες - κάτι παράλογο ίσως, παρ' όλα αυτά ικανό να φέρνει τον άνθρωπο στις πραγματικές του διαστάσεις. Επειδή, τι άλλο θα του ήτανε πιο χρήσιμο για να ζήσει; Αν του αρέσει να ξεκινά λάθος, είναι γιατί δε θέλει ν' ακούσει. Ερήμην του το Αιγαίο λέει και ξαναλέει, εδώ και χιλιάδες χρόνια, με το στόμα του φλοίσβου, σ΄ ένα μήκος ακτών απέραντο: αυτός είσαι! Και το επαναλαμβάνει το...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) Endless Flight
The acclaimed first English-language biography of the great European novelist and journalist, Joseph Roth, author of The Radetzky March, a writer who captured life in Europe between the wars like no other. The mercurial, self-mythologising novelist and journalist Joseph Roth, author of the 20th-century masterpiece The Radetzky March, was the finest observer and chronicler of his age. Endless Flight travels with Roth from his childhood in the town of Brody on the eastern edge of the Austro-Hungarian Empire to an unsettled life spent roaming...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) VISIONS OF EXCESS
Since the publication of Visions of Excess in 1985, there has been an explosion of interest in the work of Georges Bataille. The French surrealist continues to be important for his groundbreaking focus on the visceral, the erotic, and the relation of society to the primeval. This collection of prewar writings remains the volume in which Bataille's positions are most clearly, forcefully, and obsessively put forward. This book challenges the notion of a "closed economy" predicated on utility, production, and rational consumption, and develop...
Διαβάστε περισσότερα...

Ελοΐζα και Αβελάρδος
Ο άτυχος έρωτας του φιλοσόφου Αβελάρδου και της μαθήτριας του Ελοΐζας τον 12ο αιώνα διατηρήθηκε στη συλλογική μνήμη ως θρύλος χάρη στη λογοτεχνική παράδοση που στους δυο τους είδε τους μοιραίους εραστές που μένουν ενωμένοι ακόμη και μετά τον θάνατό τους, μια αναπαράσταση του αιώνιου έρωτα. Ωστόσο, δεν ήταν λογοτεχνικοί ήρωες· επρόκειτο για πραγματικά πρόσωπα. Ο Αβελάρδος σφράγισε τη φιλοσοφική και τη θεολογική σκέψη και θεωρείται ο "πρώτος διανοούμενος της νεότερης ιστορίας"· η Ελοΐζα ήταν από τις πιο μορφωμένες γυναίκες της εποχής της. Αγ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Το ομιχλώδες κλίμα του παράκτιου βορρά που συνθέτει αισθήσεις αλλά και απηχήσεις της προσφυγικής Ανατολής, το βυζαντινό βάθος της πόλης από τον καιρό που ήταν πολυφυλετική και πανορθόδοξη, οι παρακαταθήκες του παρακείμενου Αγίου Όρους, του Παλαμισμού αλλά και των πρωτοκομμουνιστών Ζηλωτών, η Ιουδαϊκή εσωτερικότητα, η κοσμοπολίτικη σφραγίδα που απέκτησε από τις ιστορικές της περιπέτειες η πόλη, η επιρροή από τη βαλκανική ενδοχώρα που φτάνει μέχρι ένα κεντρο-ευρωπαϊκό κλίμα, έκαναν τη βυζαντινή και βαλκανική Θεσσαλονίκη να νιώθει πάντα πολύ ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΜΠΑΙΡΟΝ
Ο Ρόντρικ Μπήτον επανεξετάζει τη ζωή και το έργο του Λόρδου Μπάιρον μέσα από τη μακρά διαδρομή της σχέσης του με την Ελλάδα. Αρχίζοντας από τα νεανικά ταξίδια του ποιητή την περίοδο 1809-1811, ο συγγραφέας παρακολουθεί τα χρόνια της φήμης του στο Λονδίνο και της αυτοεξορίας του στην Ιταλία, που κορυφώθηκαν με την απόφασή του να αφοσιωθεί στον αγώνα της ελληνικής ανεξαρτησίας. Στη συνέχεια διερευνά τη δραματική αυτομεταμόρφωση του Μπάιρον από ρομαντικό εξεγερμένο σε έναν "νέο δημόσιο άνδρα", ο οποίος υποτάσσεται για πρώτη φορά σε μια συγκεκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΓΙΑΤΡΑΣ, ΕΝΑΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΟΥ ΝΑΣΟΥ ΒΑΓΕΝΑ
Το κείμενο «Πάτροκλος Γιατράς, ένας ποιητικός ήρωας του Νάσου Βαγενά» εκφωνήθηκε, ως διάλεξη, στην αίθουσα συναυλιών του Δημοτικού Ωδείου Δράμας, στις 30 Μαρτίου 2005, στα πλαίσια των λογοτεχνικών συναντήσεων που διοργανώνει η Δημοτική Επιχείρηση Κοινωνικής, Πολιτιστικής και Τουριστικής Ανάπτυξης του Δήμου Δράμας (Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α.). Αφορμή της εκδήλωσης στάθηκε η έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής του Βαγενά με τίτλο "Στέφανος". Η μελέτη της συλλογής ενίσχυσε την αίσθησή μου ότι το προσωπείο του Πάτροκλου Γιατρά και ο ρόλος που είχε αναλάβει ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
Η Συγκριτική Φιλολογία, κλάδος έτσι κι αλλιώς γόνιμος για την προσέγγιση και ερμηνεία συνολικά του λογοτεχνικού φαινομένου, προσφέρεται ιδιαίτερα για τη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς στην ταυτότητα της λογοτεχνίας μας εμπεριέχονται και διασταυρώνονται -για λόγους γεωγραφικούς και ιστορικούς- ποικίλες ετερότητες. Τα κείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτό το βιβλίο Συγκριτικής Φιλολογίας κατ' αρχάς οριοθετούν το πεδίο έρευνας του κλάδου αυτού και διευκρινίζουν τους σκοπούς και τις επιστημολογικές και μεθοδολογικές προϋποθέσεις του,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ GRIMM ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ
Ο παρών τόμος φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν σύγχρονο και ενημερωμένο Οδηγό για τη διεπιστημονική μελέτη του παραμυθιού, για όσους το "ζουν" ως ερευνητές του (εκπαιδευτικοί, φοιτητές) αλλά και για το ευρύ αναγνωστικό κοινό. Με αφετηρία τη θεωρητική διατύπωση ότι κάθε είδος της λαϊκής αφήγησης αποτελεί μια ξεχωριστή οντολογική κατηγορία που μεσολαβεί μεταξύ της γλώσσας, των συμβόλων και της πραγματικότητας (κατά την έκφραση του Αμερικανού λαογράφου Dan Ben-Amos), το παραμύθι γίνεται αντικείμενο μελέτης ως προς τον πλούτο των μορφών, των επεξε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗΝ ΤΕΤΡΑΓΩΝΗ ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
Αναρωτιόμουν γιατί έχουν γραφτεί τόσο λίγα πράγματα για την ποίηση της Κικής Δημουλά. Οι περισσότεροι (κι εγώ μαζί τους), παρ' όλο τον θαυμασμό μας, έχουμε περιοριστεί σε επιφωνήματα. Χρειάστηκα αρκετό χρόνο για να καταλάβω το λόγο. Είναι δύσκολο να γράψεις γαι την ποίηση της Κικής Δημουλά, διότι είναι ποίηση "άνευ αντικειμένου". Κυριολεκτώ. Η ποίηση της Κικής Δημουλά είναι άνευ αντικειμένου, αφού "αντικείμενό" της είναι το "μηδέν". Για να είμαι περισσότερο σαφής: όχι ακριβώς το μηδέν (τί να γράψει κανείς γι' αυτό) όσο η παρουσία του στη ζ...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) Sylvia Wynter
The Jamaican writer and cultural theorist Sylvia Wynter is best known for her diverse writings that pull together insights from theories in history, literature, science, and black studies, to explore race, the legacy of colonialism, and representations of humanness. Sylvia Wynter: On Being Human as Praxis is a critical genealogy of Wynter's work, highlighting her insights on how race, location, and time together inform what it means to be human. The contributors explore Wynter's stunning reconceptualization of the human in relation to conc...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
Μια διαφορετική ανάλυση της αναγνωστικής ανταπόκρισης πραγματοποιείται από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, J. A. Appleyard, στο παρόν βιβλίο, που έλειπε από την ελληνόγλωσση μεταφρασμένη βιβλιογραφία. Ο Appleyard καινοτομεί, αναλύοντας τις ιδιότητες και τις λειτουργίες του αναγνώστη σε όλο το φάσμα του κύκλου της ζωής: από τη νηπιακή ηλικία μέχρι και την ύστερη ενήλικη ζωή. Διακρίνει τα αναγνωστικά στάδια κατ' αντιστοιχία προς τα ηλικιακά και προβαίνει στην ανάλυση του καθενός, αξιοποιώντας ψυχολογικές και αναπτυξιακές θεωρίες...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
Ο Καρυωτάκης είναι ένας άνθρωπος που επείγεται να γνωρίσει τον κόσμο, να επικοινωνήσει και να γνωστοποιήσει αυτά που γνώρισε. Βιάζεται να επικοινωνήσει με όλους τους τρόπους. Με ποιήματα, με αλληλογραφία, με ανταλλαγή γραμματοσήμων, με λύσεις ή δημιουργίες αινιγμάτων και γρίφων, με συμμετοχή σε διαγωνισμούς, σε σωματεία, με ίδρυση σωματείων και ομάδων φιλολογικών, δημοσιογραφικών, επαγγελματικών, με έκδοση εφημερίδων και ποιητικών συλλογών... Να επικοινωνήσει μέσω του έρωτα, με ταξίδια, με εκδρομές, με φάρσες, με επιθέσεις, ακόμα και μέσω ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΩΣ ΕΘΝΟΣ
θα μπορούσαμε κάποτε - να διαβάσουμε το έργο του ποιητή χωρίς τα παραμορφωτικά δίοπτρα της σεφερολογίας - να αναζητήσουμε στον λόγο των ίδιων των κειμένων, και όχι στην παράφρασή τους, την οδό για την κατανόηση της σεφερικής ποιητικής - να απαλλαγούμε από εξιδανικεύσεις που αναφύονται όταν κριτική και φιλολογία αναλαμβάνουν, καταχρηστικά, το άχαρο έργο της επιγονικής διεκδίκησης - να μελετήσουμε την ποίηση στην αντινομική και αινιγματική συνάρτησή της με τον ιστορικό χρόνο και τον κοινωνικό τόπο - να αποτιμήσουμε την απήχηση της γενιάς του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ
Η παρούσα έκδοση είναι μια σπουδή στο έργο του Μανώλη Αναγνωστάκη με την επισκόπηση τριών πυρήνων μελετών, που αναφέρεται στις συνθήκες και στο κλίμα του ιδεολογικού και λογοτεχνικού του περιβάλλοντος, στην ανάπτυξη των συλλογών του αναλυτικά και στα τελευταία του ποιητικά πεζά, που είναι αποστάγματα Ζώης και ιστορίας. Πρόθεση του συγγραφέα υπήρξε να δοθεί από πολλές πλευρές το στίγμα της ποιητικής του Αναγνωστάκη. Και δυο λόγια για το νόημα του τίτλου: «Ποίηση και Ιδεολογία» είναι, ως σχέση των δύο όρων, η συνισταμένη και η ορίζουσα του σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Η δικαιολογία μου για να γράψω ακόμα ένα βιβλίο πάνω στην θεωρία λογοτεχνίας είναι πως τούτο εδώ ασχολείται όχι με τους θεωρητικούς και τις σχολές, αλλά με τα ουσιαστικά προβλήματα που οι θεωρητικοί και οι σχολές προσπάθησαν να λύσουν. Υπάρχουν μερικά εξαιρετικά πανεπιστημιακά εγχειρίδια που παρέχουν λεπτομερειακές πληροφορίες για τους κριτικούς, από τον Σίντνεϋ μέχρι τον Μπαρτ, ή για σχολές, από την Νέα Κριτική μέχρι την Αποδόμηση. Η εμπειρία μου ως δασκάλου είναι ότι οι φοιτητές σε ένα πρώιμο στάδιο της μελέτης της λογοτεχνίας, όταν αρχί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ 1901-1940 (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η αναδίφηση στα παλαιά περιοδικά, στον Τύπο γενικότερα, πέρα από οποιοδήποτε κίνητρο ή σκοπό, αποτελεί ένα συναρπαστικό και γοητευτικό ταξίδι, καθώς η ιστορία από το παρελθόν γίνεται παρόν ο ερευνητής επικοινωνεί με τα ίδια τα γεγονότα εν τω γίγνεσθαι, βιώνει τα ιστορικά δρώμενα και αισθάνεται τη θερμοκρασία τους. Αυτή ακριβώς η αίσθηση, αποτελεί την υπόγεια κινητήρια δύναμη της εργασίας μας. Αναμφίβολα, ο Τύπος αποτελεί σπουδαίο κεφάλαιο της πολιτιστικής μας ιστορίας και ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών, ώστε η προσφυγή σε αυτόν να καθίσταται...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΝΗΦΟΜΑΝΗΣ
Ο Νηφομανής δηλώνει το νηφάλιο και το μαινόμενο ταυτόχρονα. Είναι εκείνος που νοεί και κρίνει, αλλά την ίδια στιγμή ενθουσιά και εμπνέεται. Ζει τον έλλογο μύθο ζυμωμένον αξεδιάλυτα με τη φρόνιμη τρέλα. Ο Νηφομανής υπάρχει μέσα στην "καιρική κατάσταση". Ισοζυγιάζεται σ' ένα μεταίχμιο, και περιπατεί επί "ξυρού ακμής". Ενουσιάζει την ψυχρή φλόγα του Πίνδαρου. Και πίνει νερό από την κασταλική κρήνη του Απόλλωνα στους Δελφούς, καθώς ηγεμονεύει τη μάχη των Λαπιθών και των Κενταύρων στην Ολυμπία. Η σημερινή φυσική αυτή την ταυτότητα του ποιητή τη...
Διαβάστε περισσότερα...