ΑΣΔΡΑΧΑΣ Ι. ΣΠΥΡΟΣ

ΠΡΩΤΟΓΟΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
"Τόσο οι κλέφτες όσο και οι αρματολοί αποτελούν δυο λειτουργίες που ανήκουν στο ίδιο σύνολο, την πρωτόγονη επανάσταση, της οποίας οι δυνατότητες ενσωμάτωσης [...] εκδηλώνονται ιστορικά με το θεσμό του αρματολικιού, όπου ολοκληρώνεται η διαδικασία ενσωμάτωσης και στο ιδεολογικό επίπεδο: η ανταρσία βρίσκει τη δικαίωσή της στο μόρφωμα μιας κοινωνικής αυθεντίας, τον αρματολό, αυθεντίας που εκφράζει ακριβώς τα όρια της πρωτόγονης επανάστασης, δηλαδή την αδυναμία της να αρθεί σε ενεργητική επανάσταση με δική της κοινωνική δυναμική [...] Η πίεση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ
Τα μικρά κείμενα που συγκεντρώνονται σ' αυτόν εδώ τον τόμο είναι πολυθεματικά. "Υπομνήσεις", δηλαδή ανασύσταση πραγμάτων ή σωστότερα μιας θεματολογίας που ήδη ήταν γνωστή. "Ιστορικότροπα", όχι ιστορικά σημειώματα. Δηλώνεται έτσι ένα είδος μετοχής σ' ορισμένα από τα πλατιά πεδία της ιστοριογραφίας. Κάποια από τα σημειώματα τα υπαγόρευσε η συγκυρία δεν τη σχολιάζουν, απλώς είναι η αφορμή τους. Κάποια αποτελούν προσχέδια ευρύτερης μελέτης, ενώ ορισμένα από αυτά αντλούνται από τον τεκμηριωτικό πλούτο της ιδιαίτερης πατρίδας του συγγραφέα. (Απ...
Διαβάστε περισσότερα...

GREEK ECONOMIC HISTORY (ΔΙΤΟΜΟ)
Under scrutiny in this History are the Greek populations of the Ottoman Empire and in the Venetian possessions: it is therefore the history of the conquered, aiming to reveal the mechanisms regulating the economy in which they participated as factors of production, either because it was the fruit of their labour or because it became theirs once these conquered people constituted the factors of the market. This is a multiform economic world; it is examined here through different thematic entities and chronological categories as ensuing from...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
Το βιβλίο ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ θέλει να αφηγηθεί, με τους τρόπους του, μια μακραίωνη ιστορία, τη σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα, τη δική τους μεσογειακή θάλασσα που τη μοιράζονταν από τη χαραυγή της ιστορίας με άλλους λαούς. Είκοσι επτά συγγραφείς, από τη δική του σκοπιά και ειδικότητα ο καθένας, επιχειρούν μία προσέγγιση του Αιγαίου και του Ιονίου, αλλά και γενικότερα της Μεσογείου διαχρονικά και πολυδιάστατα. Οι ναυτικοί, η ναυσιπλοΐα, τα πλοία, τα λιμάνια, η διακίνηση των αγαθών, η οικονομία, η αρχιτεκτονική, η μουσική και τα τραγούδια,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
(. . .) O τίτλος της εισήγησης, μου λέει ότι πρόκειται να μιλήσουμε για ιστορική έρευνα και ιστορική παιδεία υπάρχει κ’ ένας υπότιτλος: πραγματικότητες και προοπτικές. Εξυπακούεται ότι δεν πρόκειται να εκφωνήσω ένα λογίδριο για την ιστορική μέθοδο ούτε να εκθέσω κάποιο πρόγραμμα για την ανάπτυξη των ιστορικών σπουδών στην Ελλάδα: απλώς θα ήθελα να θυμίσω τους γενικούς κανόνες γύρω από τους οποίους κινείται η ιστορική έρευνα με το συνώνυμό της, θα έλεγα, την ιστορική παιδεία και με το κατηγόρημά της, τις προοπτικές θα ήθελα να θυμίσω περι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΧΟΛΙΑ
Τα κείμενα που παρουσιάζονται εδώ ταξινομημένα σε θεματικές ενότητες παρουσιάστηκαν ανάμεσα στα έτη 1983-1993 και αναφέρονται κατά κύριο λόγο σε θέματα ιστορικής έρευνας και ιστορικής παιδείας. Ο συγγραφέας του τα χαρακτηρίζει ως σχόλια, θέλοντας έτσι να τονίσει τον τρόπο της γραφής τους: «σχολιάζουν, δεν αναπτύσσουν με τρόπο συστηματικό τα αντικείμενά τους». Συνεντεύξεις, άρθρα, ανακοινώσεις, μελετήματα, ανταποκρίθηκαν πάντα σε μια εξωτερική ζήτηση, σε ανάγκες επικοινωνίας. Ο ίδιος τα θεωρεί ως μαρτυρίες, μάλιστα συλλογικές: «αν υπηρετούν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (ΔΙΤΟΜΟ) (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων: πρόκειται συνεπώς για μια ιστορία των κατακτημένων που θέλει να δείξει όσους μηχανισμούς ρύθμιζαν την οικονομία στην οποία αυτοί μετείχαν ως συντελεστές της παραγωγής, είτε γιατί την πραγματοποιούσαν είτε γιατί την ιδιοποιούνταν ως συντελεστές πλέον της αγοράς. Είναι ένας οικονομικός κόσμος πολύμορφος το βιβλίο τον εξετάζει διακρίνοντάς τον στις θεματικές ενότητες και στις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν απ’ αυτόν τον ίδιο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (ΔΙΤΟΜΟ) (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων: πρόκειται συνεπώς για μια ιστορία των κατακτημένων που θέλει να δείξει όσους μηχανισμούς ρύθμιζαν την οικονομία στην οποία αυτοί μετείχαν ως συντελεστές της παραγωγής, είτε γιατί την πραγματοποιούσαν είτε γιατί την ιδιοποιούνταν ως συντελεστές πλέον της αγοράς. Είναι ένας οικονομικός κόσμος πολύμορφος το βιβλίο τον εξετάζει διακρίνοντάς τον στις θεματικές ενότητες και στις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν απ’ αυτόν τον ίδιο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ (ΙΕ΄ - ΙΣΤ΄ ΑΙΩΝΑΣ)
Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τα καίρια θέματα πού εξετάζονται σ' αυτές τις σελίδες συνίστανται στα εξής: α) φυσικός και χρηματικός τομέας στην οικονομία των χωριών β) αναγκαστική εμπορευματοποίηση και δυνατότητες πραγματοποίησης χρηματικών εισοδημάτων στο επίπεδο των άμεσων παραγωγών γ) συσχετισμός δημογραφικού δυναμικού και κατά κεφαλή εισοδήματος δ) παραπληρωματικός χαρακτήρας των αγροτικών οικονομιών ε) ενσωμάτωση των οικονομιών (ενεργητικών, παθητικών και κατά κανόνα παραπληρωματικών) σε ένα γενικό σύστημα αγροτικής οικονομίας πλεονα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙΗ' ΚΑΙ ΙΘ' ΑΙΩΝΑ
Τα κείμενα που συγκεντρώνονται σ’ αυτόν εδώ τον τόμο έχουν γραφεί μέσα σε μια δεκαπενταετία έχουν να κάμουν με θεματολογία ανομοειδή και, επιπρόσθετα, αντιμετωπίζουν την ιστορική μαρτυρία με τρόπους διαφορετικούς: όλα αυτά, βέβαια, δεν εξυπηρετούν τη σύνθεση απ’ όπου και το βάρος του τίτλου πέφτει στην επεξήγηση - «υποθέσεις και προσεγγίσεις». Από τα κείμενα, πάλι, του τόμου αυτού, που η πραγματοποίησή του οφείλεται στην αγάπη και στην έγνοια του Φίλιππου Ηλιού και του Άλκη Άγγελου, ορισμένα μόνο, κυρίως εκείνα του πρώτου μέρους, ανταποκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ
ΟΛΙΓΑ ΑΝΤΙ ΠΟΛΛΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ Ι. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΙΙ. ΑΠΟ ΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΙΙΙ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΜΕΝΩΝ 2. ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΥΔΑΤΟΣΗΜΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ IV. Η ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΛΙΟΝΗ, 1753 3. Ο ΒΑΘΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΤΥΠΟΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ '21 V. ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ, ΦΩΤΑΚΟΣ VI. ΜΙΧΑΗΛ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ VII. ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ VIII. ΝΙΚΟΛΑΟΣ Κ. ΚΑΣΟΜΟΥΛΗΣ. ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 IX...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΟΙ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ
Η έκδοση αυτή αναφέρεται στη χαρτογράφηση του Αιγαίου Πελάγους ή ελληνικού Αρχιπελάγους, όπως είναι περισσότερο γνωστό στους ξένους χαρτογράφους και περιηγητές. Οι δημοσιευόμενοι χάρτες - κατ' ανάγκην αποτέλεσμα επιλογής - καλύπτουν τη χρονική περίοδο από τις αρχές του 15ου αιώνα, εποχή στην οποία απαντώνται οι πρώτες δυτικές προσπάθειες χαρτογραφικής απεικόνισης ενός χώρου, ως τα νεώτερα χρόνια. Με εξαίρεση τους χειρόγραφους χάρτες του Buondelmonti και μερικούς χειρόγραφους πορτολάνους, όλοι οι άλλοι είναι έντυποι χάρτες, χαλκογραφίες και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΠΕΙΚΑΣΜΑΤΑ
Τα κείμενα που συνθέτουν το βιβλίο έχουν ως πεδίο παρατήρησης τη νεώτερη ελληνική ιστορία, τα αντικείμενα και τις μεθόδους της. Την ιστορία αυτή δεν την αφηγούνται δοκιμάζουν, αντίθετα, μέσα από παραδείγματα να μεταγράψουν κάτι από τις σταθερές της: οικονομικοί μηχανισμοί, διανοητικοί τρόποι, βίωση των όρων ζωής, εσωτερίκευση των καταναγκασμών. Δεν θέλουν να γίνονται διδακτικά κι αν κάποτε μοιάζουν ότι είναι, τούτο συμβαίνει γιατί προσπαθούν να σαφηνίσουν τα πεδία που, ως σταθερές, προσδιορίζουν τα ερμηνευτικά σχήματα, τις υποθέσεις. Επίκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΤΡΙΔΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ
Το βιβλίο του Σπύρου Ασδραχά, Πατριδογραφήματα, περιλαμβάνει 28 μελετήματα για πρόσωπα, γεγονότα και πράγματα που σχετίζονται άμεσα με τη Λευκάδα. Περισσότερα από τα μελετήματα αυτά γράφτηκαν σε παλιότερους καιρούς, όλα όμως παρουσιάζονται σήμερα επεξεργασμένα ξανά από τον συγγραφέα, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα που έφερε η έρευνα. Σ’ ένα περιορισμένο επίπεδο συντελούν στην προαγωγή της ίδιας της ιστορίας της Λευκάδας, αλλά συγχρόνως εκβάλλουν και εντάσσονται σ’ ένα ευρύτερο επίπεδο που άπτεται γενικότερων θεμάτων της νεοελληνικής ιστοριογρα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΝΟΟΤΡΟΠΙΕΣ

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΑΓΓΛΙΚΑ)