TODOROV TZVETAN

Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
"Θέλω να μιλήσω για την ανακάλυψη του άλλου και το εγώ... Μπορούμε να ανακαλύψουμε τους άλλους σ' εμάς, να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν αποτελούμε μια υπόσταση ομοιογενή και ριζικά ξένη προς όλα όσα δεν είναι εμείς: το εγώ είναι ένας άλλος. Οι άλλοι όμως είναι επίσης ο καθένας και ένα εγώ..." "Επέλεξα να διηγηθώ μια ιστορία. Πλησιέστερη στο μύθο παρά στην επιχειρηματολογία, διακρίνεται ωστόσο από αυτόν σε δύο επίπεδα: πρώτα επειδή είναι μια αληθινή ιστορία (κάτι που ο μύθος μπορούσε αλλά δεν όφειλε να είναι), έπειτα επειδή το κύριο ενδιαφέρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, μετά την κατάρρευση των ουτοπιών, σε ποια διανοητική και ηθική βάση θέλουμε να οικοδομήσουμε την κοινωνική ζωή μας; Αν θέλουμε να συμπεριφερθούμε ως υπεύθυνα όντα, χρειαζόμαστε ένα εννοιολογικό πλαίσιο που να θεμελιώνει όχι μόνο τους λόγους μας -αυτό είναι εύκολο- αλλά και τις πράξεις μας. Αναζητώντας το πλαίσιο αυτό, οδηγήθηκα σε ένα συγκεκριμένο ρεύμα σκέψης και ευαισθησίας, στην ανθρωπιστική διάσταση του Διαφωτισμού. Στο διάστημα που καλύπτει τα τρία τέταρτα του αιώνα πριν το 1789, έγινε η μεγάλη ανατροπή, που ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ ΦΟΡΜΑΛΙΣΤΩΝ
Ο ρωσικός φορμαλισμός είναι το κίνημα που εγκαινιάζει με τρόπο συστηματικό τον σύγχρονο θεωρητικό προβληματισμό. Οι θέσεις των φορμαλιστών για την έννοια της λογοτεχνίας ως πρακτικής μετασχηματισμού των τετριμμένων αντιλήψεών μας για τον κόσμο ο σχετικός με την υπονόμευση της λογοτεχνικής μίμησης προβληματισμός τους η άποψη ότι η λογοτεχνικότητα δεν αποτελεί μέγεθος σταθερό, αλλά λειτουργία μεταβλητή, εξαρτημένη από τις παραμέτρους της πρόσληψης του δέκτη η αντίληψη τους για την ιστορία της λογοτεχνίας ως διαλεκτικής διαδοχής των μορφών...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Η δημοκρατία ασθενεί λόγω των καταχρήσεών της: η ελευθερία γίνεται τυραννία, ο λαός μεταμορφώνεται σε μάζα, σε όχλο. Η επιθυμία για πρόοδο εξελίσσεται σε φανατική σταυροφορία. Σήμερα οι μεγάλοι κίνδυνοι για τη δημοκρατία δεν προέρχονται από εξωτερικούς εχθρούς -φασισμό, κομμουνισμό, τρομοκρατία- αλλά από εχθρούς εσωτερικούς και οικείους, που απειλούν την ύπαρξή της. Πως λοιπόν θα προστατέψουμε τη δημοκρατία από τις παρεκκλίσεις της; Πιστός στη μέθοδό του, ο Tzvetan Todorov αναλύει την καυτή επικαιρότητα (αναταραχή στις αραβικές χώρες, τυρα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ
Τι μας κληροδοτεί ο 20ός αιώνας; Ένα καινοφανές πολιτικό καθεστώς, τον ολοκληρωτισμό, δύο εκδοχές του οποίου, ο κομμουνισμός και ο ναζισμός, προκάλεσαν το θάνατο, το βασανισμό, την ταπείνωση εκατομμυρίων ανθρώπων. Και όλα αυτά προκλήθηκαν κατά την επιδίωξη του καλού, όχι του κακού. Σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, η θριαμβεύτρια δυτική δημοκρατία κάθε άλλο παρά είναι απρόσβλητη στον «πειρασμό του καλού», που την οδηγεί, λ.χ., να ρίχνει «ανθρωπιστικές βόμβες» σε ξένες χώρες. Από την άλλη, ο 20ός αιώνας μας κληροδοτεί το καλύτερο: Την πίστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΑΚΡΑΙΟ
Ο 20ός αιώνας φτάνει στο τέλος του, και μπαίνουμε όλοι στον πειρασμό να αναρωτηθούμε: ποια θέση θα καταλάβει στην ιστορία; Πώς θα τον θυμόμαστε αύριο; Όπως όλοι, δε γνωρίζω τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα αλλά είμαι βέβαιος ότι μια επινόηση του 20ού αιώνα θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μας τα στρατόπεδα του ολοκληρωτισμού. Έχουμε ανακαλύψει το ακραίο πολιτικό καθεστώς, τον ολοκληρωτισμό, και το ακραίο του ολοκληρωτισμού, τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Ο μακάβριος αυτός θεσμός προσφέρεται σε όλων των ειδών τα ιστορικά, πολιτικά και ψυχ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΝΕΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΤΑΞΙΑ
Ισχύς ή δίκαιο; Μονοπολική παγκόσμια κυριαρχία ή πολυπολικός κόσμος; Διεθνής τάξη ή μήπως διεθνής αταξία; Στο μικρό αλλά πυκνό αυτό βιβλίο ο Τσβετάν Τοντόροφ δίνει μια διαυγή και συγκροτημένη απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα και αναλύει με πνευματική τιμιότητα τη σύγκρουση Ευρώπης-Αμερικής, οι οποίες, από τον πόλεμο κυρίως του Ιράκ και μετά, εννοούν με διαφορετικό τρόπο τα διλήμματα του σύγχρονου κόσμου και διακατέχονται από διαφορετικές ανησυχίες. Ο Τσβετάν Τοντόροφ συγκεντρώνει στο πρόσωπό του τις καλύτερες προϋποθέσεις για να τα συζητήσε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ
Με το "Η λογοτεχνία σε κίνδυνο" ο Τοντορόφ συνεχίζει την κριτική του στις θεωριοκρατούμενες γαλλικές λογοτεχνικές σπουδές, που οι κατευθύνσεις τους έχουν επεκταθεί και επιβληθεί όχι μόνο στην παρουσίαση της λογοτεχνίας από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, αλλά και στη μέση εκπαίδευση (κατάσταση όχι πολύ διαφορετική από τη δική μας, όπου από μαθητές του γυμνασίου και του λυκείου ζητείται, λ.χ., να προσδιοριστεί "ο βαθμός εστίασης" ή "το μεταδιηγητικό επίπεδο" ενός κειμένου). Παρουσιάζοντας το λογοτεχνικό κείμενο ως ένα αυτόνομο και αυτάρκες γλ...
Διαβάστε περισσότερα...

(H/B) THE LIMITS OF ART
Tzvetan Todorov, one of Europe's leading intellectuals, explores the complex relations between art, politics, and ethics in the essays that make up The Limits of Art. In one essay, "Artists and Dictators," Todorov traces the intimate relationship between avant-garde art and radical politics in pre-revolutionary Russia, pre-fascist Italy, and pre-Nazi Germany. Todorov sets forth the radical idea that the project of totalitarian dictators and avant-garde artists actually "emerged from the same womb": both artists and dictators set out to mak...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) HOPE AND MEMORY
Both a political history and a moral critique of the twentieth century, this is a personal and impassioned book from one of Europe's most outstanding intellectuals. Identifying totalitarianism as the major innovation of the twentieth century, Tzvetan Todorov examines the struggle between this system and democracy and its effects on human life and consciousness. Totalitarianism managed to impose itself because, more than any other political system, it played on people's need for the absolute: it fed their hope to endow life with meaning by ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΦΟΒΟΣ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ
«Η σύγκρουση των πολιτισμών σημαίνει: οι δυτικές δημοκρατίες από τη μία πλευρά, το ισλάμ από την άλλη. Δυο κόσμοι, παγιωμένοι στις ιστορικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές διαφορές τους και καταδικασμένοι ως εκ τούτου να συγκρουστούν. Μπροστά στην απειλή δεν υπάρχει πια θέση για διάλογο ή για μείξη. Και δεν μένει άλλη λύση από την αδιαλλαξία - ή και τον πόλεμο. Με όλα τα μέσα. [...] Αν είναι επιτακτικό να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία, είναι εξίσου κρίσιμο να μην αφήσουμε να μας κυριεύσει ο φόβος και να μας παρασύρει σε καταχρηστικές αντιδράσε...
Διαβάστε περισσότερα...

(H/B) THE TOTALITARIAN EXPERIENCE
The fall of the Berlin Wall marked the beginning of the collapse of the Soviet Union, as well as many other communist totalitarian regimes around the world. But it would be naive to assume that this historic, symbolic event and its aftermath have completely rid the world of totalitarianism. Instead, we should ask, what is the totalitarian experience and how does it survive today? This is the imposing question raised by acclaimed philosopher and writer Tzvetan Todorov in this compact, highly personal essay. Here, he recounts his own experi...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) IN DEFENCE OF THE ENLIGHTENMENT
This brilliant and concise book from internationally renowned historian Tzvetan Todorov establishes the Enlightenment as the philosophical cornerstone of the modern world and argues that the wisdom of those times is just as relevant today. Tzvetan Todorov argues that although our liberal democracies are the offspring of the Enlightenment, they also illustrate the ways in which its ideas have been distorted and perverted. People living in contemporary democracies are often baffled by phenomena which resist easy judgement: globalisation and ...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) FRAIL HAPPINESS
"We are all confronted, at one time or another, with choices as to what sort of life we will lead." So Tzvetan Todorov begins Frail Happiness, an important interpretation of Rousseau, one suffused with Todorov’s own moral seriousness and intellectual depth. While ranging widely through Rousseau’s corpus with skill and scholarly authority Todorov returns, again and again, to the fragile yet persistent hope for human happiness. (From the publisher)...
Διαβάστε περισσότερα...

(H/B) IN DEFENCE OF THE ENLIGHTENMENT
This brilliant and concise book from internationally renowned historian Tzvetan Todorov establishes the Enlightenment as the philosophical cornerstone of the modern world and argues that the wisdom of those times is just as relevant today. Tzvetan Todorov argues that although our liberal democracies are the offspring of the Enlightenment, they also illustrate the ways in which its ideas have been distorted and perverted. People living in contemporary democracies are often baffled by phenomena which resist easy judgement: globalisation and ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ
Η Κριτική της Κριτικής περιγράφει τη σύγχρονη ιδεολογική αντιπαράθεση στον χώρο της κριτικής ως αντίθεση ανάμεσα στον κλασικό δογματισμό και τον σύγχρονο σχετικισμό που αποτελεί μια εκδοχή του μηδενισμού. Ο Τόντοροφ προσπαθεί να ξεφύγει από αυτή την παραλυτική διχοτομία και να αρθρώσει έναν ηθικά στρατευμένο κριτικό λόγο, ικανό να υπερβεί τον ακραίο σχετικισμό, χωρίς όμως να καταφύγει στον δογματισμό έναν λόγο χάρη στον οποίο μπορεί κανείς να αντιταχθεί στον μηδενισμό, χωρίς να πάψει να είναι άθεος. Ο Τόντοροφ επιχειρεί αναλυτικές προσεγγ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΚΠΑΤΡΙΣΜΕΝΟΣ
Εκπατρισμένος, ξεριζωμένος, ξενιτεμένος, εκτοπισμένος. Λέξεις-κλειδιά που διεκδικούν το νόημά τους ανάμεσα στην οδύνη και τη λύτρωση, έννοιες που καθορίζουν τη σχέση όσων ζουν σε μια χώρα άλλη από τη δική τους. Ο Τόντοροφ εγκαταλείπει τη δική του χώρα, την τότε κομμουνιστική Βουλγαρία, εγκαθίσταται στη Γαλλία, αναδεικνύεται ως ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς της λογοτεχνίας και ιστορικούς των ιδεών, αλλά δεν παύει να αναρωτιέται για τη σχέση του με τη νέα του πατρίδα. Συντάσσει έτσι την πνευματική του αυτοβιογραφία, συνδέοντας την πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Ο πυρήνας του φανταστικού... Μέσα σ’ ένα κόσμο που φυσικά είναι ο δικός μας, ο κόσμος που γνωρίζουμε χωρίς διαβόλους, συλφίδες, βαμπίρ, συμβαίνει ένα γεγονός που οι νόμοι του οικείου μας κόσμου δεν μπορούν να το εξηγήσουν. Αυτός που αντιλαμβάνεται το γεγονός οφείλει ναι διαλέξει μια από τις δύο δυνατές λύσεις: είτε πρόκειται για παραπλάνηση των αισθήσεων, για ένα προϊόν της φαντασίας, οπότε οι νόμοι του κόσμου παραμένουν ως έχουν, είτε πάλι το γεγονός συνέβη στ’ αλήθεια, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πραγματικότητας, οπότε την πραγματικότ...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) THE NEW WORLD DISORDER
This illuminating analysis by one of the world's leading intellectuals addresses fundamental questions about the new world disorder exemplified by the war on terrorism, the Iraq conflict and its aftermath and the current state of transatlantic relations. In eight concise chapters, Todorov discusses the use of force versus diplomacy, the emergence of new powers and the reactions of different players such as the UK, France, Poland and the United Nations, to the imperialist turn in US foreign policy. He argues that a new Europe is capable of...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΤΙΚΗ
Η "ποιητική" έρχεται να καταστρέψει την ισορροπία που εγκαθιδρύθηκε ανάμεσα στην ερμηνεία και στην επιστήμη στον τομέα των λογοτεχνικών σπουδών. Σε αντίθεση προς την ερμηνεία συγκεκριμένων έργων, δεν επιζητά να κατανομάσει το νόημα αλλά αποβλέπει στο να καταστήσει γνωστούς τους γενικούς νόμους που διέπουν τη γέννηση κάθε έργου. Αλλά, σε αντίθεση προς τις επιστήμες, όπως η ψυχολογία, η κοινωνιολογία κτλ., ψάχνει αυτούς τους νόμους στο εσωτερικό της ίδιας της λογοτεχνίας. Η ποιητική είναι λοιπόν μια προσέγγιση της λογοτεχνίας ταυτόχρονα "αφη...
Διαβάστε περισσότερα...