ΤΕΧΝΗ - ΘΕΑΤΡΟ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ > ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ-ΔΙΑΚΟΣΜΗ

Η παραγωγή του αστικού χώρου ως κοινωνικό και πολιτικό διακύβευμα
Το ανά χείρας βιβλίο περιλαμβάνει κείμενα της Μαρίας Μαντουβάλου, καθώς και κείμενα που έχει γράψει σε συνεργασία με τις Μαρία Μαυρίδου, Ντίνα Βαΐου, Αουίζα Μάρθα και Ευαγγελία Μπαλλά. Συνδετικό στοιχείο των κειμένων είναι η παραδοχή ότι οι διαδικασίες παραγωγής του χώρου αντανακλούν αλλά και καθορίζουν σημαντικές πλευρές των κοινωνικών σχέσεων σε πολλά επίπεδα. Οι αφηγήσεις από την Ελλάδα της μεταπολεμικής ανάπτυξης εμβαθύνουν επιλεκτικά και σε διαφορετικές συγκυρίες -από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα- στην κατανό...
Διαβάστε περισσότερα...

Βασιλική Β' των Φιλίππων
Η Βασιλική Β' στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων χρονολογείται στα μέσα, περίπου, του 6ου αιώνα μ.Χ. και αποτελεί ένα αίνιγμα στο κεφάλαιο της ιστορίας της αρχιτεκτονικής του ελλαδικού χώρου στην Ιουστινιάνεια περίοδο. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική και δομοστατική σύνθεση, βασισμένη στην εμπειρία και τις γνώσεις που προέκυψαν από τα μεγάλα έργα ναοδομίας της συγκεκριμένης περιόδου στην Κωνσταντινούπολη. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να διευκρινίσει βασικά ζητήματα των διισταμένων απόψεων, που βαραίνουν τη μέχρι τώρα σχετική βιβλιογραφία, κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Το βιβλίο που δημοσίευσε ο Le Corbusier το 1923 ήταν μια ολοκληρωμένη έκφραση της νεωτερικότητας και αποτέλεσε πραγματικό σταθμό για την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα. Η ριζοσπαστική αναζήτηση του νέου πνεύματος απέρριπτε το ακαδημαϊκό παρελθόν, αλλά αυτό το νέο πνεύμα στηριζόταν προκλητικά στην επανερμηνεία του κλασικού ιδεώδους του Παρθενώνα μέσα σε ένα απρόσμενο περιβάλλον μηχανών (αεροπλάνα, αυτοκίνητα, πλοία). Αυτές οι ιδέες ξεπέρασαν το στενό πλαίσιο της εποχής τους και αποτέλεσαν πεδίο προβληματισμού για την πορεία της σύγχρονης αρχι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, 1934-1944
Με αφετηρία το ημερολόγιο που κρατούσε ο πατέρας του στα χρόνια του '30 και ως το 1944, ο Νίκος Βατόπουλος ξετυλίγει μια διπλή αφήγηση μέσα στον χρόνο και με φόντο την Αθήνα της Κατοχής αλλά και το τοπίο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας εκείνα τα χρόνια. Μαζί με την καθημερινότητα, έρχονται στο φως διαδρομές μέσα στην Αθήνα, τα σχολικά χρόνια στη Λεόντειο Πατησίων, ο συνοικιακός αθλητισμός γύρω από το "Σπόρτιγκ", τα μπάνια στο Φάληρο, τα ταξίδια με καΐκι ως το Άστρος, η εξερεύνηση του παραμυθένιου τοπίου στις όχθες του Κηφισού. Όλα αυτά σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΑΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Τι είναι αυτό που κάνει να έχουν μεταξύ τους τόση συνάφεια τα γκρεμισμένα μέλη ενός αρχαίου ναού ή θεάτρου; Παρά την καταστροφή που έχει επέλθει, εξακολουθούν να συνδέονται από μια ιδεατή γραμμή, που είναι τόσο ισχυρή ώστε η φθορά πολύ δύσκολα μπορεί να την εξαφανίσει. Πάνω της μπορείς να ανασυνθέσεις αυτά τα απομεινάρια, όσο λίγα και αν είναι, και να συλλάβεις με τη φαντασία σου το όλο από το οποίο προέρχονται. Αυτός ο άυλος συνεκτικός ιστός είναι το ίχνος της συνθετικής δομής μια απολύτως ειδική ακολουθία σημείων, ταυτόχρονα και κύριος ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΛΟΓΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
Με το σύντομο αυτό βιβλίο, που δεν είναι εγχειρίδιο αρχιτεκτονικής, έστω κι αν μοιάζει (αν και ίσως ήθελε να γίνει), και το οποίο στην πραγματικότητα γεννήθηκε από μια συγκυρία και δουλεύτηκε βιαστικά ενόψει μιας προθεσμίας (ενός ακαδημαϊκού διαγωνισμού), θέλησα να παρουσιάσω, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, το προσωπικό μου πρόγραμμα εργασίας, την κατεύθυνση που τότε είχα επιλέξει και το οποίο περιλάμβανε πράγματι ένα εγχειρίδιο αρχιτεκτονικής ανάμεσα στους στόχους του. [...] Πρόκειται για ένα βιβλίο-ντεμπούτο, ενός αρχιτέκτονα που στην π...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Ο στόχος του εικαστικού ερευνητικού εργαστηρίου «Η μετάβαση της Αθήνας 2003-2004», που οργάνωσε το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης «a-station, ήταν η διαμόρφωση ενός διακαλλιτεχνικού πεδίου έρευνας της μετάλλαξης της πόλης στα πλαίσια μιας συλλογικής εικαστικής διαδικασίας με την ανοικτή συμμετοχή αρχιτεκτόνων, εικαστικών, φωτογράφων, σκηνοθετών. Το πεδίο έρευνας επικεντρώθηκε στην κατανόηση, τη διαχείριση και την καταγραφή των νέων χωρικών και κοινωνικών δεδομένων. Ο ορισμός του πεδίου δράσης, η εύρεση των μεθόδων εργασίας και η ανάπτυξη θεωρητικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΟΝΤΕΡΝΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΗΝ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ» ΦΥΣΗ
Ένα μεγάλο μέρος της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα αναπτύχθηκε μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον με ιδιαίτερη ταυτότητα. Κάθε συνάντηση όμως της αρχιτεκτονικής με τη φύση, βασισμένη στην ιδέα ότι ο άνθρωπος είναι ικανός να τη «βελτιώσει», δεν είναι τίποτα άλλο από έκφραση αξιών και ιδεών. Το ζήτημα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ελλάδα καθότι το ελληνικό τοπίο πέραν της αισθητικής ιδιαιτερότητάς του διαθέτει ευρύτερο ιδεολογικό βάρος μέσω των φιλοσοφικών ιδεών που έχουν διατυπωθεί γι' αυτό. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί η προσπάθεια απ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΩΦΛΙΑ 100 + 7 ΧΩΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ
Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνονται με μικρές τροποποιήσεις κείμενα που δημοσιεύτηκαν (εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις) στη στήλη "Τρίτη Άποψη" της εφημερίδας Τα Νέα, από τον Ιούλιο του 1998 έως τον Ιούλιο του 2009. Ίσως η επικαιρότητα του παρελθόντος χρόνου, καθώς προβάλλεται στο παρόν, να προσδίδει σ' αυτά τα συνοπτικά "χωρογραφήματα" την πολύτιμη διάσταση της απόστασης, η οποία παραπέμπει στην αρχιτεκτονική και στη σημασία του αινιγματικού κενού, το οποίο παρεμβάλλεται ανάμεσα σε δύο χρονικά ή χωρικά σημεία. "Στα κείμενα της Αντωνακάκη οι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
«Η αλλαγή της θέσης του θεατή που προοικονομήθηκε από τους καλλιτέχνες των παρεμβάσεων στο χώρο, από τη δεκαετία του '60 και έπειτα, συνιστά σχετικά πρόσφατο εγχείρημα ανατροπής των ιστορικά συμβατικών ρόλων στην τέχνη. Ο θεατής της δυτικής ζωγραφικής των νεότερων χρόνων ήταν τοποθετημένος εκτός χώρου του έργου, και αυτή τη θέση του δεν προσπάθησε να την αλλάξει ούτε η μοντέρνα τέχνη στην περίπου εκατόχρονη παρουσία της ώς το 1970. Η κυρίαρχη όμως τάση της τέχνης μεταξύ 1960-90, με το άπλωμα του εικαστικού πεδίου στο χώρο και την εμπλοκή ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΩΝ ΚΗΠΟΥΠΟΛΕΩΝ
Τι ήταν στ' αλήθεια οι κηπουπόλεις; "Οικισμοί μετά κήπων" ή κάτι περισσότερο; Προάστια ευπόρων ή εργατικοί συνοικισμοί; Από ποιους έγιναν και για ποιους; Το βιβλίο αυτό αφηγείται μια ιστορία επίπονων προσπαθειών για τη στέγαση του απλού πολίτη, με ήρωες φωτισμένους εργοστασιάρχες, συνεταιριστές από την εργατική ή την αστική τάξη, δραστήριους συνδικαλιστές, ακέραιους πολιτικούς και στρατευμένα μέλη της αρχιτεκτονικής κοινότητας. Και το αποτέλεσμα της δουλειάς τους; Δεν θα μπορούσε παρά να είναι γοητευτικό, μετά από τόσο ανθρώπινο ενδιαφέρον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
Το βιβλίο αυτό προσφέρει, τόσο στον επαγγελματία όσο και στον σπουδαστή Αρχιτέκτονα ή Πολιτικό Μηχανικό, εποπτεία στα θέματα της σύγχρονης οικοδομικής. Στις σελίδες του παρουσιάζονται οι βασικές αρχές επίλυσης των θεμάτων αυτών, τις οποίες θα πρέπει να εξειδικεύσει ο αναγνώστης για την κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτή η διαδικασία, της "αυτόνομης οικοδομικής σκέψης", είναι στην πράξη αναπόφευκτη, καθώς κανένα βιβλίο όσο διεξοδικό και αν είναι, δεν μπορεί να προσφέρει έτοιμες λύσεις ή οικοδομικές λεπτομέρειες για κάθε ειδική περίπτωση. Στό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ
Η παρούσα έκδοση, η οποία δεν απευθύνεται μόνο στους ειδικούς αλλά και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό που ενδιαφέρεται για τη μεταχείριση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, έχει πολλαπλούς στόχους. Ένας πρώτος στόχος είναι η πληροφόρηση σχετικά με το πεδίο της αποκατάστασης και επανάχρησης των ιστορικών κτισμάτων στην Ελλάδα. Αυτή η πληροφόρηση ελπίζουμε να συμβάλει στη διάδοση της ιδεολογίας της διατήρησης ακόμη περισσότερων κτισμάτων του παρελθόντος, φανερώνοντας τις πολλαπλές δυνατότητες αξιοποίησης και ένταξης νέων χρήσεων. (Απόσπασμα από...
Διαβάστε περισσότερα...

Ματιές στην καθημερινότητα των πόλεων
«Ζούμε, σχεδόν από τύχη, σε μια χώρα που μας αφήνει συνεχώς ανυπεράσπιστους, με αβέβαιο μέλλον. Η ανεργία, η αστεγία, η ακρίβεια, οι μισθοί και οι συντάξεις της ντροπής, η κατάρρευση του ΕΣΥ, της δημόσιας εκπαίδευσης και των εργασιακών σχέσεων, οι υποκλοπές και η υφαρπαγή των δημόσιων χώρων και τόσα άλλα στοιχειοθετούν μια κατρακύλα σε κάθε τομέα της ζωής μας. Τα κοινωνικά κινήματα και η Αριστερά όλων των αποχρώσεων δικαίως ασκούν κριτική στην ανάλγητη νεοφιλελεύθερη πολιτική που τα υποθάλπει ενώ παλεύουν στο κοινοβούλιο, στους δήμους, σε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
Στην αρχιτεκτονική όπως και σε κάθε τέχνη, ο χρόνος της αναζήτησης και σύλληψης της ιδέας του έργου είναι καταλυτικός για τη μετέπειτα πορεία μέχρι αυτό να ολοκληρωθεί και να πάρει την τελική του μορφή. Πολλοί καλλιτέχνες, διανοητές και επιστήμονες έχουν ασχοληθεί με αυτή την ιδιαίτερη φάση της δημιουργικής σκέψης, και κάθε ένας μέσα από τα προσωπικά του βιώματα και τις εμπειρίες του έδωσε τη δική του ερμηνεία για το πιο μυστηριώδες και μύχιο μέρος της επιστήμης ή της τέχνης του, που είναι η γέννηση και η συγκρότηση της ιδέας. Θα επιχειρήσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΟΚΥΜΑΙΑ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ (ΔΙΤΟΜΟ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Στο δίτομο αυτό έργο, το "Και", η μήκους τριών και πλέον χιλιομέτρων Προκυμαία της Σμύρνης, παρουσιάζεται ως ένα ενιαίο αρχιτεκτονικό, τοπογραφικό και ιστορικό σύνολο, χωρισμένο ωστόσο σε μεγάλες ενότητες που διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους. Λίγα μόλις χρόνια μετά την ολοκλήρωση των έργων της προκυμαίας, το βόρειο τμήμα της είχε καταληφθεί από μία ατέλειωτη σειρά σχεδόν πανομοιότυπων μεταξύ τους οικοδομών, που αποτέλεσαν τις κατοικίες μεσοαστικών και μεγαλοαστικών οικογενειών της Σμύρνης αλλά και, ορισμένες, τις έδρες των τοπικών προξενείων. ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΓΟΤΘΙΚΟΥ ΡΥΘΜΟΥ
Η Φύση του γοτθικού ρυθμού αποτελεί μια κραυγή αγωνίας του συγγραφέα για τη σημασία της καλλιτεχνικής τεχνοτροπίας και, μαζί με αυτήν, για την απώλεια της κοινωνίας την οποία θαύμαζε τόσο πολύ. Είναι το καίριο σημείο της σκέψης του Τζον Ράσκιν, διότι κατευθύνει την έρευνα προς ριζοσπαστικά πρωτότυπες κοινωνικο-πολιτικές ιδέες. Ο Γουίλιαμ Μόρις, ο οποίος αργότερα το εξέδωσε αυτόνομα, σ' έναν υπέροχο τόμο του οίκου Kelmscott Press, το χαρακτήρισε ως "ένα από τα σπάνια κι απαραίτητα έργα που μας αφήνει ως παρακαταθήκη ο αιώνας μας". [...] Ο Ρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ
Η μνήμη, κοινή ή ατομική, καθιστά το χώρο επίδικο αντικείμενο, διακύβευμα σε αναμετρήσεις που σημαδεύουν την κοινωνική ζωή. Είναι η μνήμη άραγε εγκλωβισμένη σε τόπους, σκαλωμένη για πάντα σε ίχνη, ή μήπως διαρκώς αναπλάθεται σκηνοθετώντας ξανά και ξανά το περιβάλλον της εμφάνισης της; Βιωμένη ή εξιστορημένη, ενεργοποιούμενη σε κοινές εκδηλώσεις ή εξαιτίας αναπάντεχων συσχετίσεων, η μνήμη γεννά σήμερα και κάθε στιγμή το χώρο του παρόντος. Έτσι, στη διαχείριση του χώρου και του χρόνου διαρκώς αναδύονται όχι μόνο στρατηγικές δικαιολόγησης του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗ
Η φιλοσοφία του Martin Heidegger προσέφερε τη θεωρητική βάση για μια ριζική αναθεώρηση της μοντέρνας αρχιτεκτονικής σε μια εποχή που αυτή άρχισε να καταγράφεται στην κοινή συνείδηση ως «ανεδαφική», «ανοίκεια», από τη σύστασή της «ουτοπική», αφού εμφανιζόταν να αγνοεί τον άνθρωπο ως ιστορική οντότητα και να απευθύνεται σ' αυτόν αποκλειστικά ως έμφρονο ον. Ο Heidegger εντόπισε ως βασικό πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου την έλλειψη «εστίας» και διέκρινε το ζήτημα της «κατοικίας» από την «κατοίκηση», την οποία θεώρησε ως «τρόπο ύπαρξης» του ανθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΠΟ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ
Στο παρόν σύγγραμμα αποτυπώνεται και αντικατοπτρίζεται η μακροχρόνια και συστηματική ενασχόλησή μου στην πράξη με την αποκατάσταση σημαντικών κατασκευών με βλάβες από σεισμικές δράσεις και με ειδικά έργα αρμοδιότητος Πολιτικού Μηχανικού, όπως Silos και μεγάλες δεξαμενές εξειδικευμένης χρήσεως. Επίσης αποτυπώνεται η συνεχής συμμετοχή μου σε σημαντικά projects κατασκευής - αποκατάστασης έργων της περιοχής Θεσσαλονίκης, όπως το μνημείο του Ιερού Ναού Παναγίας Αχειροποιήτου, το Μετρό Θεσσαλονίκης και άλλα, αλλά και η μεγάλη μου εμπειρία σε κοι...
Διαβάστε περισσότερα...