ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ - ΟΙ ΑΚΡΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Μέχρι σήμερα αποτελεί ένα από τα πλέον "επικίνδυνα" ζητήματα της νεοελληνικής ιστοριογραφίας. Πολλοί είναι οι λόγοι για τους οποίους επιχειρήθηκε η αποσιώπηση των τραγικών γεγονότων, η απώθηση της τραυματικής εμπειρίας, η απόκρυψη του κόστους της ήττας, ο εξωραϊσμός του τουρκικού εθνικισμού. Με βάση τη σημερινή μας λογική, είναι ακατανόητο το γεγονός ότι κάποια στιγμή επελέγη η πολιτική της σιωπής και της λήθης. Η σημαντική ιστορική ελληνική παρουσία στην καθ' ημάς Ανατολή ξεχάστηκε και ο οικουμενικός χαρακτήρας του ελληνισμού χάθηκε στον...
Διαβάστε περισσότερα...

Θάνατοι στη χούντα (σκληρόδετη έκδοση)
50 χρόνια μετά την πτώση της χούντας για πρώτη φορά παρουσιάζονται λεπτομερώς όλες οι περιπτώσεις των θανάτων που συνδέθηκαν με το καθεστώς. Θάνατοι λόγω αντιδικτατορικής δράσης, "αυτοκτονίες", "ατυχήματα", "ασθένειες", "εξαφανίσεις". Θάνατοι συνεπεία κακουχιών από τις εξορίες και πολυάριθμες ακόμα φημολογούμενες περιπτώσεις ανώνυμων και επώνυμων προσώπων παρουσιάζονται αναλυτικά σε αυτή την πολυετή, προσωποκεντρική έρευνα. 247 κατονομασμένες περιπτώσεις θανάτων για τους οποίους ευθυνόταν ή κατηγορήθηκε το καθεστώς και οι κύκλοι του. Πάνω ...
Διαβάστε περισσότερα...

548 ΗΜΕΡΕΣ ΜΕ ΑΛΛΟ ΟΝΟΜΑ
«Οι γονείς μου, Χαΐμ και Ευγενία Πάρδο, αποφάσισαν να δραπετεύσουν από το γκέτο, μαζί με τα τρία παιδιά τους πέντε, δέκα και δεκατεσσάρων ετών. Ο κίνδυνος μεγάλος, αν μας συλλαμβάνανε θα μας εκτελούσαν, και εμάς και όσους μας βοηθούσαν. Κι ακόμη τότε δεν γνωρίζαμε ότι τελικός σκοπός των ναζί ήταν να μας θανατώσουν στην Πολωνία. Κρυφτήκαμε στη Θεσσαλονίκη σε σπίτι χριστιανών συμπολιτών μας, στην καρδιά της πόλης, κοντά στο αρχηγείο των Γερμανών, προστατευμένοι από έναν Αυστριακό... Στην κρυψώνα μας αυτοφυλακιστήκαμε κι η φυλακή μας βάσταξε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΑΝΝΗΣ Α. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Η ζωή του Ιωάννη Καποδίστρια ήταν από τα θέματα που δε με τραβούσαν. Είχαν ασχοληθεί τόσοι πολλοί και είχαν δημοσιευτεί τόσα πολλά γύρω από τη δραστηριότητα του Κερκυραίου πολιτικού, ώστε πίστευα ότι τίποτα το καινούργιο δεν μπορούσε να ειπωθεί γι' αυτόν. Ξαφνικά θυμήθηκα κάτι που είχε γράψει ο γνωστός Άγγλος ιστορικός A. J. P. Taylor, πριν αρκετά χρόνια, σχολιάζοντας το βιβλίο του John Plamenatz για το γερμανικό μαρξισμό και το ρωσικό κομμουνισμό, ότι καμιά σοβαρή ιστορική εργασία δεν μπορούσε να γίνει πριν από το 1850, όταν άρχισε να υπά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΜΥΡΝΗ
«Σαν της Σμύρνης το γιανγκίνι στο ντουνιά δεν έχει γίνει...» Ήταν η πυρκαγιά που σήμανε το τέλος της Γκιαούρ Ιζμίρ, εκείνες τις μαύρες μέρες του Σεπτέμβρη του 1922. Και όμως, τόσα χρόνια μετά, δεν έχουν λησμονηθεί το Και, η Αγία Φωτεινή, το Κορδελιό, ο Μπουρνόβας... Πώς όμως ήταν η Σμύρνη πριν καταστραφεί; Μετά από πολυετή έρευνα, ο Γιώργος Πουλημένος συνέγραψε έναν περιηγητικό οδηγό της πόλης της Σμύρνης, όπως ήταν κατά το μοιραίο έτος 1922. Στην αρχή του βιβλίου δίνονται γενικές πληροφορίες για τη Σμύρνη (πληθυσμός, κλίμα, ιστορία, οικον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΩΤΟΓΟΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
"Τόσο οι κλέφτες όσο και οι αρματολοί αποτελούν δυο λειτουργίες που ανήκουν στο ίδιο σύνολο, την πρωτόγονη επανάσταση, της οποίας οι δυνατότητες ενσωμάτωσης [...] εκδηλώνονται ιστορικά με το θεσμό του αρματολικιού, όπου ολοκληρώνεται η διαδικασία ενσωμάτωσης και στο ιδεολογικό επίπεδο: η ανταρσία βρίσκει τη δικαίωσή της στο μόρφωμα μιας κοινωνικής αυθεντίας, τον αρματολό, αυθεντίας που εκφράζει ακριβώς τα όρια της πρωτόγονης επανάστασης, δηλαδή την αδυναμία της να αρθεί σε ενεργητική επανάσταση με δική της κοινωνική δυναμική [...] Η πίεση...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ
Ποια είναι η Ελλάδα του Αμπού; Κατ' αρχάς ανήκει σ' αυτή τη γενιά των μορφωμένων Γάλλων που έβλεπαν την Ελλάδα σαν όνειρο. Απογοητεύεται από την πραγματικότητα όταν ξυπνάει από το όνειρό του; Η καθαρότητα της ματιάς του, η διαύγεια δεν προδίδει απογοήτευση... Ο Αμπού μάς έχει κληροδοτήσει μια από τις πιο καθαρές και διαυγείς περιγραφές της χώρας μας, και του λαού μας, στα πρώτα βήματα της σύγχρονης Ιστορίας της. Και παρατηρήσεις λεπτές που μπορεί να του κόστισαν σε δημοφιλία στα μέρη μας, αποτελούν όμως ένα πρώτης τάξεως υλικό για τη δική ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ (ΤΡΙΤΟΜΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Για πρώτη φορά έρχονται στο φως συγκεκριμένα, λεπτομερή και μη διαψεύσιμα στοιχεία για μια μορφή της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας που λατρεύτηκε και μισήθηκε όσο κανείς και για την οποία ό,τι σχεδόν ειπώθηκε και γράφτηκε μέχρι τώρα προέρχεται από φήμες, χωρίς στιβαρή παραπομπή σε πηγές: την βασίλισσα Φρειδερίκη. Το "Ημερολόγιο της βασίλισσας Φρειδερίκης", που φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους σε σειρά 35 χειρόγραφων τευχών, καλύπτει με σχεδόν καθημερινές καταγραφές το μέγιστο μέρος της δημόσιας και ένα τμήμα της ιδιωτικής ζωής της β...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΤΙΜΩΡΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
"Οι δειλοί που προδίδουν πατριώτες στους Ούνους, επειδή φοβούνται το θάνατο, να ξέρουν πως τους την έχουμε στημένη, πως είναι καταδικασμένοι και με την πρώτη ευκαιρία θα εξοντωθούν σα ζώα". Με αυτά τα λόγια η L'Humanite, επίσημο έντυπο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματοδ (PCF), καλούσε, τον Απρίλιο του 1942, τους γάλλους αντιστασιακούς σε πράξεις εκδίκησης. Στις κατεχόμενες από τον Άξονα πόλεις, οι οργανώσεις των κομμουνιστών καλλιέργησαν συστηματικά τη μαζική ανυπακοή απέναντι στην κατοχική εξουσία. Στην Αθήνα και τον Πειραιά, η αλματώδη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
Αποτελεί ιδιαίτερα θετική πρωτοβουλία η έκδοση της μελέτης του διακεκριμένου Ρώσου ιστορικού Γκριγκόρι Άρς για την Φιλική Εταιρεία. Ο Γκριγκόρι Άρς πραγματεύθηκε στην έκταση μιας ολόκληρης ζωής τη Νεότερη Ιστορία των Ελλήνων. Ειδικότερα, ενέκυψε στην εξέταση της Ελληνικής Επανάστασης, στην οποία και εντόπισε τον αγώνα για την αποτίναξη της τυραννίας - τόσο της εξωτερικής όσο και της εσωτερικής: επέμεινε, μάλιστα, να διακρίνει τις βαθύτερες δυνάμεις που ώθησαν στην εξέγερση, οι οποίες και συνάπτονταν με την βούληση της απελευθέρωσης από κάθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΛΑΒΟΦΩΝΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Ο Μεσοπόλεμος, δηλαδή η περίοδος 1922-1940, είναι η σημαντικότερη περίοδος στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Τότε ουσιαστικά μπήκαν οι βάσεις για τη διαμόρφωση της πραγματικότητας όπως τη ζούμε σήμερα. Σε αυτό το βιβλίο θα παρουσιαστούν στοιχεία της κοινωνικής ιστορίας των Ελλήνων που σίγουρα δεν αφορούν μόνο τη Μακεδονία. Η συγκρότηση των δικτύων των πολιτευτών, οι στρατηγικές τους για την άντληση ψήφων, η έκφραση και διαχείριση των μυριάδων αιτημάτων των ψηφοφόρων-χωρικών, οι συγκρούσεις ντόπιων-προσφύγων σχετικά με τη γη, τα έντονα πολιτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΝΤΟΜΙΝΟ ΤΩΝ ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις η πολιτική του κατευνασμού αποτελεί την διαχρονική συνειδητή επιλογή της Ελλάδος έναντι του τουρκικού αναθεωρητισμού, ο οποίος κλιμακώθηκε και τέθηκε σε σύγχρονο πλαίσιο και μορφή την επαύριον της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Η πολιτική αυτή δέχεται τα τελευταία χρόνια σοβαρή κριτική, ενώ προβάλλεται η στρατηγική της αποτροπής ως πιθανό δόγμα αντικατάστασής της. Δεδομένων των ραγδαίων εξελίξεων στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, η ιστορική εξέταση της πολιτικής του κατευνασμού αναδεικνύει την αναπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΤΡΙΣ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Το τρίπτυχο "πατρίς, θρησκεία, οικογένεια" αποτελεί ίσως την πιο διαδεδομένη "συνθηματική φράση" της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Συνδέουμε αυτή τη "συνθηματική φράση" με την κυρίαρχη ιδεολογία και τις αξίες του μετεμφυλιακού κράτους. Ωστόσο, η ιστορία του συνθήματος "πατρίς, θρησκεία, οικογένεια" έχει πολύ μεγαλύτερο βάθος χρόνου και ακολούθησε πολύ σύνθετες διαδρομές. Το βιβλίο εντοπίζει τη διαμόρφωση του τριπτύχου "πατρίς, θρησκεία, οικογένεια" και την αποκρυστάλλωση των νοημάτων και του περιεχομένου του στην περίοδο μεταξύ των ετών 18...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο Βενιζέλος και η βασιλεία
Ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιμοναρχικός; Ή ήταν απλά οπαδός του βρετανικού πολιτικού μοντέλου; Το όνομά του σίγουρα δεν έχει συνδεθεί ταυτοτικά με την Αβασίλευτη Δημοκρατία, όπως συνέβη με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου ή τον Νικόλαο Πλαστήρα. Αρκετοί ιστορικοί μάλιστα θεωρούν ότι βρισκόταν ιδεολογικά πιο κοντά στη Βασιλευομένη Δημοκρατία παρά στην Αβασίλευτη. Ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά και την ιδεολογική σκοπιά από την οποία προσεγγίζεται, άλλοτε τονίζεται η πίστη του στη δεύτερη και άλλοτε η προτίμησή του στην πρώτη, δίδοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο αλύτρωτος
Ο αλύτρωτος, είναι το δεύτερο αυτοτελές βιβλίο της Τριλογίας του Γιώργου Ρωμανού με κοινό υπότιτλο, "Η αληθινή Ιστορία του "Εθνικού Διχασμού"". Γι' αυτό το μεγάλο έργο ως προς την έκταση, τον ευρύ ιστορικό χρόνο, 1843-1923, και κυρίως τις 635 διεθνείς και ελληνικές πηγές, ο συγγραφέας εργάστηκε επί 15 χρόνια. Στις πηγές συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων αυτές των υπουργείων εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ρωσίας, ΗΠΑ, τα αρχεία του Βατικανό, της Βουλής των Ελλήνων, της Εθνικής Βιβλιοθήκης, του Ιδρύματος Ελ. Βενιζέλου, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ 1821
«Έφθασε η ώρα να μάθουμε τί ακριβώς συνέβη το '21. Η επίσημη ιστορία είναι ψευδεπίγραφη. Με την σημερινή ορολογία της μόδας είναι γεμάτη από "fake news"! Ψέματα, παραπληροφόρηση, προπαγάνδα, δικαιολόγηση των αδικαιολόγητων, άρνηση και απόκρυψη των δικαιολογημένων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ιστορία αυτή γράφτηκε ουσιαστικά από τους απογόνους εκείνων που φέρονται ως πρωταγωνιστές του Ελληνικού Αγώνα, κυβέρνησαν τη χώρα τα επόμενα εκατό και πλέον χρόνια και έπρεπε να εξωραΐσουν την συμμετοχή και την προσφορά των προγόνων τους (πατεράδων και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΟΦΥΛΑΚΕΣ (ΠΛΗΡΗΣ ΕΚΔΟΣΗ)
"Αυτό το βιβλίο περιέχει μια από τις μεγαλύτερες σε ένταση και λιτότητα αφηγήσεις ενός ανθρώπου που πέρασε από βασανιστήρια. Κάτι ανάλογο έχει να γραφτεί εδώ και πολύ καιρό". (The Guardian, 6/12/1969) "Οι Ανθρωποφύλακες απεικονίζουν έξοχα τη θορυβώδη και ανόητη βαρβαρότητα των βασανιστηρίων που υπέστη. Ο Κοροβέσης γράφει εξαιρετικά καλό. Οι Ανθρωποφύλακες ανήκουν στα κλασικά της ανάκρισης και αξίζει να συγκριθεί με το Conspiracy of Silence του Άλεξ Βάισμπεργκ". (TLS, 7/5/1970) "Από την εποχή της Ανάκρισης του Αλέγκ και της Ομολογίας του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΘΗΝΑ
Το βιβλίο προτείνει μια περιήγηση στην Αθήνα και την ιστορία της. Μέσα από μνημεία, χώρους, δρόμους και κτίρια -ακόμα και κάποια που δεν υπάρχουν πια- ζωντανεύει η ατμόσφαιρα παλαιότερων εποχών της πόλης, κυρίως όμως του 19ου αιώνα και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. "Οδοδείκτες" στην περιήγησή μας αποτελούν αποσπάσματα από ιστορικά, λογοτεχνικά, περιηγητικά, αυτοβιογραφικά, δημοσιογραφικά κείμενα, τα οποία αναφέρονται σε κτίρια και τους ενοίκους τους ή σε στιγμιότυπα που έχουν ως "σκηνικό" τους χώρους της πόλης. Κατά την παράλληλη αυτή π...
Διαβάστε περισσότερα...

1974 - ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Το 1974 σηματοδότησε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής και την απαρχή μιας εντελώς νέας. Ο μεταβατικός χαρακτήρας αυτού του έτους αποτυπώθηκε με τον πιο γλαφυρό τρόπο στις αντιφάσεις του. Ήταν ταυτόχρονα annus horribilis και annus mirabilis. Ολέθριο, διότι το πρώτο μισό του σημαδεύτηκε από την πιο σκοτεινή εκδοχή του δικτατορικού καθεστώτος που προκάλεσε την ανεπανόρθωτη εθνική συμφορά στην Κύπρο, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στην κατάρρευσή του. Καταπληκτικό, διότι πάνω στα ερείπια της χούντας ανοικοδομήθηκε με σχεδόν απίστευτη ταχύτητα κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, 1453-1821 ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Μετά την Άλωση, οι κάτοικοι πολλών περιοχών της Ελλάδας που είχαν μετοικήσει κατόπιν σουλτανικής εντολής στην Πόλη δημιούργησαν μαζί με τους γηγενείς κατοίκους της από την περίοδο πριν από την Άλωση, μια νέα κοινωνία, τους Κωνσταντινουπολίτες. Σε αυτήν εντάχθηκαν και Έλληνες από την Ανατολία που ήλθαν αργότερα. Τα μέλη της κοινωνίας αυτής μιλούσαν ελληνικά, ήταν χριστιανοί Ορθόδοξοι και είχαν συναίσθηση της κοινής τους μοίρας. Δεν είχαν απολύτως καμιά διαφορά στον εθνισμό από τους σημερινούς Έλληνες. Αντιλαμβάνονταν ότι είχαν περιπέσει σε ...
Διαβάστε περισσότερα...