ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
Εάν ο κάθε λαός «πλάθει» τους ήρωές του, με την έννοια ότι επενδύει τους ήρωές του με τις αρετές, τις αξίες και τις αρχές που θεωρεί ότι αποτελούν κανόνες του εθνικού βίου, οι ίδιοι οι ήρωες ασφαλώς συμβάλλουν στη διαδικασία με την προσαρμογή τους στα παραδεγμένα εθνικά ηρωικά πρότυπα. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης υπήρξε ένας τέτοιος ήρωας. Στον βίο του συμφύρονταν διάφοροι ρόλοι, αυτοί του κλέφτη και του καπετάνιου των κλεφτών, αλλά και του συνεργάτη των προεστών, του λαϊκού ηγέτη, καθώς και του πολιτικού που συνδεόταν με εκπροσώπους των μεγάλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1821-2001
Η Συνταγματική Ιστορία της Ελλάδας (1821-2001) είναι χρήσιμη, όχι μόνο στους νομικούς ή πολιτικούς επιστήμονες αλλά στον καθένα και καθεμιά που θέλει να κατανοήσει βαθύτερα τις αιτίες και τις σημερινές εξελίξεις της Ελλάδας της κρίσης. Πρόκειται για βιβλίο στο οποίο ο αναγνώστης θα βρει μια σύντομη ιστορία της νεότερης Ελλάδας μέσα από τα Συντάγματά της. Στο βιβλίο καταγράφονται και αναλύονται οι ταραχώδεις εξελίξεις, οι κοινωνικές αντιθέσεις, οι παρεμβάσεις του ξένου παράγοντα, οι αγώνες και αγωνίες του ελληνικού λαού, όπως καθρεφτίστηκαν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΟΙ ΣΤ' ΑΡΜΑΤΑ, ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΙΚΗ!
Η μελέτη αυτή αφορά την ιστορία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ). Την ιστορία του λαϊκού στρατού που πραγματοποίησε την πιο ολοκληρωμένη απόπειρα επαναστατικού μετασχηματισμού της Ελλάδας από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Λαμβάνοντας τον ΔΣΕ ως ενεργό ιστορικό υποκείμενο, το βιβλίο επιχειρεί μια συνολική πραγμάτευση και κριτική αποτίμηση του ελληνικού επαναστατικού φαινομένου της δεκαετίας του 1940. Με σημείο εκκίνησης τη στρατιωτική ήττα του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) στην Αθήνα τον Δεκέμβρη του 1944 και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «ΑΡΙΑΔΝΗ»
Στα ζοφερότερα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τίποτα δεν έμοιαζε ικανό να σταματήσει τα γερμανικά στρατεύματα, ο Χίτλερ στρέφει την προσοχή του στην Κρήτη, ιδανική βάση για τη γερμανική κυριαρχία στη Μέση Ανατολή. Όμως η γερμανική διοίκηση δεν είχε υπολογίσει μία εκκεντρική ομάδα βρετανών μυστικών πρακτόρων που θα στεκόταν εμπόδιο στα σχέδια της εκτελώντας τολμηρά σαμποτάζ στη σκιά των ναζιστικών δυνάμεων κατοχής. Η Επιχείρηση "Αριάδνη" αφηγείται την εκπληκτική ιστορία αυτού του μυστικού πολέμου από την οπτική των ερασιτεχνών στρατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ
Από την εποχή της Τροίας τα ιστορικά χώματα της Μικράς Ασίας ήταν για τους Έλληνες πατρίδα. Τα "Παιδιά του Αχιλλέα" διηγούνται την επική και εν τέλει τραγική ιστορία της ελληνικής παρουσίας στην περιοχή, ξεκινώντας από τον Τρωικό Πόλεμο και φτάνοντας μέχρι το 1923, με την καταστρεπτική ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Οι κάποτε λαμπρές, τώρα ερειπωμένες, πόλεις που διαδέχονται η μία την άλλη σ' όλο το μήκος των τουρκικών ακτών του Αιγαίου και της Μεσογείου αποτελούν μνήμες ενός πολιτισμού που δημιούργησε τον π...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΟΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Σήμερα έχει γίνει απολύτως κατανοητό πως ο ρόλος κομμουνιστικών κρατών της Ανατολικής Ευρώπης στο ξέσπασμα του ελληνικού Εμφυλίου πολέμου υπήρξε καθοριστικός και σύνθετος. Η μελέτη του δικτύου αυτού, που στη βιβλιογραφία αναφέρεται ως διεθνές κομμουνιστικό σύστημα, και η ανάδειξη της κρισιμότητας του ρόλου του στις ελληνικές εξελίξεις της δεκαετίας του '40 οδήγησαν σε γόνιμα συμπεράσματα και αποτελούν αναμφισβήτητα ένα από τα πιο σημαντικά αποτελέσματα του ανοίγματος των αρχείων των πρώην κομμουνιστικών κρατών. Το διεθνές κομουνιστικό σύσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΑΝΝΗΣ Α. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Η ζωή του Ιωάννη Καποδίστρια ήταν από τα θέματα που δε με τραβούσαν. Είχαν ασχοληθεί τόσοι πολλοί και είχαν δημοσιευτεί τόσα πολλά γύρω από τη δραστηριότητα του Κερκυραίου πολιτικού, ώστε πίστευα ότι τίποτα το καινούργιο δεν μπορούσε να ειπωθεί γι' αυτόν. Ξαφνικά θυμήθηκα κάτι που είχε γράψει ο γνωστός Άγγλος ιστορικός A. J. P. Taylor, πριν αρκετά χρόνια, σχολιάζοντας το βιβλίο του John Plamenatz για το γερμανικό μαρξισμό και το ρωσικό κομμουνισμό, ότι καμιά σοβαρή ιστορική εργασία δεν μπορούσε να γίνει πριν από το 1850, όταν άρχισε να υπά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΛΟΚΟΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Ο "αλλόκοτος ελληνισμός" φωτίζει επτά έκκεντρες μορφές της νεοελληνικής πνευματικής ιστορίας, οι οποίες αφοσιώθηκαν με πάθος στις σχέσεις ελληνισμού και χριστιανισμού, Ανατολής και Δύσης και αποτόλμησαν ασυνήθιστους πειραματισμούς με τη νεοελληνική ταυτότητα. Οι παραγνωρισμένες αυτές αναζητήσεις της ελληνικότητας γεννήθηκαν λίγο πριν και λίγο μετά τα δύο κρίσιμα ιστορικά ορόσημα του ελληνισμού, την πτώση του Βυζαντίου (1453) και τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους (1830), απολήγοντας σε επτά εκδοχές οριακής εμπειρίας των ιδεών στον ευρύ...
Διαβάστε περισσότερα...

21 ΡΩΓΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ 1821
Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, το επίσημο αφήγημα επιδιώκει να αναστήσει στερεότυπα που η ιστορική έρευνα αποδόμησε. Οι 21 ιστορίες του βιβλίου επιδιώκουν να συμβάλουν στην αποδόμηση αυτή. Οδηγός τα λόγια του Δ. Σολωμού, πως "το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό" και όχι ό,τι συγκυριακά βολεύει την κυρίαρχη τάξη. Στις μικρές αυτές αφηγήσεις πρωταγωνιστούν αγωνιστές της Επανάστασης που περιφρονεί η επίσημη ιστορία, όπως οι Βλαδιμηρέσκου, Βασιλείου, Καρατζάς, Οικονόμου, Λογοθέτης. Με...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΑ ΣΤΟ ΦΩΣ
Ο Θεόδωρος Παναγόπουλος έρχεται με νέες αποκαλύψεις και περνάει από "δίκη" όλους εκείνους που στρέβλωσαν την αλήθεια. Ποιοί και γιατί σκότωσαν τον Καποδίστρια; Ήταν πράγματι τύραννος ο Καποδίστριας ή μια μεγάλη μορφή που θα μπορούσε να οδηγήσει την Ελλάδα στην κορυφή της δόξας που της άξιζε; Γιατί ο Κολοκοτρώνης δεχόταν το απροκάλυπτο μίσος των προκρίτων, γιατί δολοφόνησαν τον γυιό του τον Πάνο που θα τον διαδεχόταν; Ποιος ήταν ο πραγματικός Μακρυγιάννης; Ήταν ένας αγνός ήρωας ή άνθρωπος γεμάτος πάθη και μίση και φθόνο; Ποιοί σκότωσαν τον ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΑΦΥΠΝΙΣΗ ΚΑΙ ΕΘΝΟΓΕΝΕΣΗ
Η σχεδόν αυτονόητη ένταξη των Ορλωφικών στην άμεση προϊστορία του Εικοσιένα αποτέλεσε μέρος ενός συνολικότερου επιχειρήματος περί εθναφύπνισης, το οποίο η ελληνική ιστοριογραφία επεξεργάζεται από τα μέσα του 19ου αιώνα. Η μελέτη αναλύει κριτικά τις φάσεις οικοδόμησης του ενοποιητικού επιχειρήματος της εθναφύπνισης εντοπίζοντας τις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές ανάμεσα στο 1770 και στο 1821. Υπό την οπτική αυτή, παρακολουθεί και ανασυστήνει τους τρόπους με τους οποίους ενσωματώνονται διαφορετικού τύπου προσδοκίες και σχέδια απελευθέρωσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΨΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ 1900-1940
Ο αναγνώστης που κρατά στα χέρια του τους δύο πρώτους τόμους της Ιστορίας της Ελλάδας τον 20ού αιώνα ας μην αναζητήσει σε αυτούς την παρουσίαση συμβάντων που αποτελούν πλέον παρελθόν. Θα βρει στις Απαρχές, όπως και στους τόμους για τον Μεσοπόλεμο, το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο καθώς και για τη Μεταπολεμική, Ελλάδα που ακολουθούν, την ανάλυση τάσεων και δεδομένων που συγκροτούν ακόμη το παρόν της ελληνικής κοινωνίας. Οι συγγραφείς των είκοσι συμβολών που περιέχονται στις Απαρχές του αιώνα δεν στόχευαν στη γραμμική εξιστόρηση του πα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΠΤΑΜΕΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Η γνωστή πτήση του Δαίδαλου και του Ίκαρου ενέπνευσε πολλές γενιές. Ήταν η πρώτη που ξεπέρασε τις θείες πτήσεις και απέδειξε ότι και οι θνητοί μπορούν να ανέβουν στους ουρανούς, αρκεί να σέβονται το μέτρο που επιβάλλει η τεχνική. Όμως, και η Θεσσαλονίκη έχει γράψει τη δική της πλούσια, ιπτάμενη ιστορία. Μια ιστορία άγνωστη και αποσιωπημένη από αυτούς που δεν ένιωσαν ποτέ τον πόθο της πτήσης, παρόλο που είναι ένας δρόμος ελκυστικός από τις απαρχές της ζωής. Η πρωτοπορία της Θεσσαλονίκης στον αέρα είναι εντυπωσιακή. Για τη Θεσσαλονίκη των ο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΒΑΡΚΑΡΗΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Το βιβλίο του Γιάννη Μέγα «Οι Βαρκάρηδες της Θεσσαλονίκης» προσφέρει άφθονο και πρωτότυπο υλικό γύρω από ένα περιστατικό που οι πιο πολλοί ιστοριογράφοι της Θεσσαλονίκης το αγνοούν, αν και συνδέεται άμεσα με την έναρξη του μακεδονικού αγώνα είναι γραμμένο με συναρπαστική ενέργεια μας δείχνει την σημασία που έχουν οι καρτ-ποστάλ στο ζωντάνεμα παλιών εποχών και τόπων συνδέει αβίαστα το μακεδονικό πρόβλημα των αρχών του αιώνα με την σημερινή κατάσταση στη Μακεδονία φωτίζοντας αιτίες και αποτελέσματα μ’ έναν τρόπο επαγωγικό. Για όλους αυτού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΟΔΟΣ '43 -'44
Μία από τις ηρωικές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της Ρόδου ξετυλίγεται από τον Αύγουστο του 1943, λίγο πριν τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας ως τον Δεκέμβριο του 1944, περίοδο της γερμανικής κατοχής. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα έδρασαν στο νησί και στην πόλη συμμαχικά κλιμάκια με κύριους συνεργάτες νέους, που αποτέλεσαν τον πυρήνα της αντίστασης εναντίον του κατακτητή. Η προδοσία μιας γυναίκας και η σύλληψη Ιταλών συνεργατών τους αποτέλεσαν τις αιτίες της αποκάλυψης δύο κλιμακίων. Το αποτέλεσμα ήταν να συλληφθούν μέλη τους και να αντιμετωπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΤΙΜΩΡΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
"Οι δειλοί που προδίδουν πατριώτες στους Ούνους, επειδή φοβούνται το θάνατο, να ξέρουν πως τους την έχουμε στημένη, πως είναι καταδικασμένοι και με την πρώτη ευκαιρία θα εξοντωθούν σα ζώα". Με αυτά τα λόγια η L'Humanite, επίσημο έντυπο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματοδ (PCF), καλούσε, τον Απρίλιο του 1942, τους γάλλους αντιστασιακούς σε πράξεις εκδίκησης. Στις κατεχόμενες από τον Άξονα πόλεις, οι οργανώσεις των κομμουνιστών καλλιέργησαν συστηματικά τη μαζική ανυπακοή απέναντι στην κατοχική εξουσία. Στην Αθήνα και τον Πειραιά, η αλματώδη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - ΤΟ ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΗΣ ΧΙΤΛΕΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ
Δύο μήνες μετά το κατέβασμα της χιτλερικής σημαίας από την Ακρόπολη, μια άλλη παρόμοια πράξη ερχόταν να προστεθεί στα πρώτα σκιρτήματα της αντίστασης ενάντια στον κατακτητή. Συγκεκριμένα, την 1η Αυγούστου 1941, Έλληνες πατριώτες κατεβάζουν από την Ιερή Άλτη της Αρχαίας Ολυμπίας τη σβάστικα, γεγονός που αναστάτωσε τους Γερμανούς και τον κατοχικό πρωθυπουργό Τσολάκογλου. Βρισκόμαστε κι όλας μπροστά στη Μάχη των Συμβόλων, όπως θα υποστηρίξει ο συγγραφέας αυτού του πονήματος, που το πλαισιώνει με άγνωστα ντοκουμέντα της περιόδου. (Από την παρο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ
"Τραγούδια της φωτιάς" είναι ο τίτλος του ιστορικού πολιτικού ντοκιμαντέρ που σκηνοθέτησε ο Νίκος Κούνδουρος το 1975 και αποτυπώνει έξοχα το ριζοσπαστικό κλίμα της πρώιμης Μεταπολίτευσης. Το ημερολόγιο, που αποτελεί τον πυρήνα του ανά χείρας τομιδίου, αφουγκράζεται εξίσου επιτυχώς την εποχή του και για τον λόγο αυτό συνιστά σπάνιο όσο και σπουδαίο τεκμήριο της στιγμής που το γέννησε: γραμμένο στις αρχές του 1975 από έναν φοιτητή που λίγο πριν είχε εισέλθει στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, καταγράφει με εντυπωσιακή ευαισθησία και οξυδέρκεια τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το πολυσέλιδο έργο που κρατάτε στα χέρια σας έρχεται να σταθεί δίπλα στην «Ιστορία» με τις ίδιες αξιώσεις. «Ο Ελληνισμός του Πόντου», που θα μπορούσε να ονομασθεί και «Τα πάντα για τον Πόντο», είναι ένα βιβλίο με 704 σελίδες, καθώς και 568 υποσημειώσεις και παραπομπές σε πρωτότυπες και δευτερογενείς πηγές. Επιπλέον, αποτελεί μία πλήρη ιστορία του Ποντιακού ελληνισμού, αφού καλύπτει την περίοδο από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο έως τις μέρες μας, με γλώσσα στρωτή, χωρίς ακρότητες και με ένα πλήθος χαρτών και φωτογραφιών, που διευκολύνουν τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ ΠΙΣΣΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ 1821
Το έργο "Στρατηγού Ευστράτιου Πίσσα - Απομνημονεύματα 1821" αφορά τα απομνημονεύματα του στρατηγού Ευστρατίου Πίσσα, ο οποίος συμμετείχε ως αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 και αξιωματικός του τακτικού στρατού. Μέσα από τα γραπτά αυτά αφηγείται με λιτό αλλά ουσιαστικό τρόπο τις συνταρακτικές εμπειρίες του από τη συμμετοχή του στον Αγώνα σε διάφορες επαναστατημένες περιοχές. Από τις Κυδωνιές -όπου έχουμε μια Μικρασιατική Καταστροφή 100 χρόνια πριν από το 1922- στην Πελοπόννησο και από κει στην Κρήτη και στη συνέχεια, στην Αθήνα. Ο Πίσσας,...
Διαβάστε περισσότερα...