ΤΕΧΝΗ - ΘΕΑΤΡΟ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ > ΘΕΑΤΡΟ > ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κάτοικοι της σκηνής
Ο Πήτερ Μπρουκ μας έχει προειδοποιήσει εγκαίρως: «Όποτε χρησιμοποιούμε λόγια, κάνουμε ζημιά στον εαυτό μας». Είναι αλήθεια. Γι' αυτό η εν σιωπή επικοινωνία είναι συνήθως αποτελεσματική, γοητευτική και ενίοτε εξόχως ερωτική. Μια εκπνοή εδώ, ένα τραύλισμα εκεί, μια λέξη που εκφέρεται μισή, ένα αγκομαχητό, μια τεράστια σιωπή, μια μετέωρη χειρονομία είναι σημάδια της λεκτικής δράσης του ηθοποιού που μαρτυρούν τη σχέση του με το ανείπωτο. Ας ορίσουμε λοιπόν τη λεκτική δράση ως τη σκηνική συνθήκη μέσω της οποίας ο ηθοποιός διαχειρίζεται την ομιλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Το θεατρικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη
Ο Δημήτρης Δημητριάδης (γεννημένος το 1944 στη Θεσσαλονίκη) είναι χωρίς άλλο μία από τις πιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου: πολυσχιδής λογοτέχνης σε όλα τα είδη, μεταφραστής, δοκιμιογράφος, στοχαστής και σχολιαστής του πνευματικού βίου και των πολιτισμικών γεγονότων, από τους πολυγραφότερους λογοτέχνες και δραματουργούς, ο οποίος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και εξαιτίας της ασύμμετρης πρόσληψης των έργων του, καθώς μόλις μετά το millenium αποκτά μια κάπως μονιμότερη σχέση με τη θεατρική σκηνή. Ταυτόχρονα...
Διαβάστε περισσότερα...

PERFORMANCE - ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το βιβλίο "Performance. Μια Κριτική Εισαγωγή" αποτελεί το πρώτο μελέτημα που παρέχει μια ολοκληρωμένη ματιά στη σύγχρονη έννοια της Performance και την εξέλιξή της στα διάφορα γνωστικά πεδία. Η προσεκτικά αναθεωρημένη έκδοση αναλύει τις σύγχρονες εξελίξεις, καθώς επίσης αναφέρεται στις αλλαγές που έχουν συμβεί στον τρόπο προσέγγισης της περφόρμανς, από την πρώτη έκδοση (1996) και έπειτα. Ο Marvin Carlson καθοδηγεί τον αναγνώστη στη διαδρομή από τον αμφιλεγόμενο ορισμό της περφόρμανς ως θεατρικής δραστηριότητας μέχρι τις πολυάριθμες ερμηνε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΕΝΑ ΦΤΩΧΟ ΘΕΑΤΡΟ
Γιατί κάνουμε τέχνη; Για να παραβιάσουμε τα όριά μας, να επεκτείνουμε τα όριά μας, να καλύψουμε το κενό μας, να ολοκληρωθούμε. Αυτό δεν αποτελεί συνθήκη, αλλά συνιστά μια πορεία, όπου, εκείνο που είναι σκοτεινό μέσα μας, φωτίζεται σιγά σιγά. Σε αυτό τον αγώνα με τις προσωπικές μας αλήθειες, σ' αυτή την προσπάθεια να ξεφλουδιστεί κομμάτι κομμάτι η μάσκα της ζωής, το θέατρο, με την πληρότητα της έρευνάς του, μου φαινόταν πάντα σαν ένας χώρος πρόκλησης. Έχει την ικανότητα να προκαλεί την ίδια του τη φύση, καθώς και το ακροατήριό του, παραβιάζ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟ ΙΕΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΡΑΜΑ
Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει μελετήματα που καλύπτουν ένα ευρύ χρονικό φάσμα, από την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα. Θέμα των περισσότερων κειμένων είναι το ιερό με τις διάφορες εκφάνσεις του το οποίο αναζητείται στη συμπλοκή του με το δράμα και τη σκηνή στην πατερική γραμματεία, στην εκκλησιαστική λατρεία και σε θεατρικούς συγγραφείς (όπως ο Ο' Νήλ, ο Ουίλλιαμς ή ο Τερζάκης), αν και παρουσιάζονται έργα στα οποία κύριος σκοπός είναι η καταγραφή και η ανάδειξή τους (όπως στην περίπτωση του Μ. Καραγάτση και του Παύλου Νιρβάνα). Άλλες στιγμές η ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΩΜΑ
Αυτό το βιβλίο δεν είναι μία ακριβής ή ακαδημαϊκή μετάφραση, αποτελεί μάλλον μια προσπάθεια να ακολουθήσουμε τον αρχικό σκοπό του Στανισλάφσκι: να προσφέρουμε μια ευπρόσιτη εξήγηση του «συστήματος» για τους εκπαιδευόμενους ηθοποιούς, δίχως αφηρημένες θεωρίες. Κατ' ακολουθίαν προκύπτει και η μορφή που διάλεξε: το ημερολόγιο ενός νεαρού σπουδαστή που περιγράφει τα μαθήματα υποκριτικής που δίνει ο Τορτσόφ (Στανισλάφσκι) και ο αγώνας του, μαζί με τους συμμαθητές του, να τελειοποιήσει μια νέα μέθοδο. Η δουλειά του ηθοποιού παρουσίαζε πάντα προβ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ
Αυτό το βιβλίο δεν είναι μία ακριβής ή ακαδημαϊκή μετάφραση, αποτελεί μάλλον μια προσπάθεια να ακολουθήσουμε τον αρχικό σκοπό του Στανισλάφσκι: να προσφέρουμε μια ευπρόσιτη εξήγηση του "συστήματος" για τους εκπαιδευόμενους ηθοποιούς, δίχως αφηρημένες θεωρίες. Κατ' ακολουθίαν προκύπτει και η μορφή που διάλεξε: το ημερολόγιο ενός νεαρού σπουδαστή που περιγράφει τα μαθήματα υποκριτικής που δίνει ο Τορτσόφ (Στανισλάφσκι) και ο αγώνας του, μαζί με τους συμμαθητές του, να τελειοποιήσει μια νέα μέθοδο. Η δουλειά του ηθοποιού παρουσίαζε πάντα προβ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΩΣ PERFORMANCE
Το βιβλίο για το Κήρυγμα ως performance μας επιστρέφει σε καιρούς όπου ο εκκλησιαστικός λόγος των πατέρων πρόσφερε από τον άμβωνα μία έντονη δραματική εμπειρία. Κατά έναν παράξενο τρόπο η θεατρομάχος Εκκλησία, από το Βυζάντιο έως τη νεώτερη εποχή, διατήρησε ένα ιδιαίτερο κανάλι για την υποκριτική και τη μίμηση ανθρωπίνων παθών και καταστάσεων, με σκοπό να προσφέρει νοήματα, σκέψεις, υποσχέσεις και ελπίδες, να ανοίξει ένα παράθυρο θέας προς τα ουράνια. Η βασική πρόθεση του συγγραφέα είναι να αναδείξει τον θεατρικό χαρακτήρα του κηρύγμ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΘΟΔΟΣ
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η υποκριτική τέχνη δεν μπορεί να μπει σε πλαίσια και κανόνες και ότι περισσότερο αποτελεί ένα έμφυτο ταλέντο ορισμένων ανθρώπων. "Ή το έχεις ή δεν το έχεις", έχουμε πολλές φορές ακούσει να λένε κάποιοι χαρακτηριστικά. Είναι όμως έτσι τελικά; Ο Αριστοτέλης στο έργο του "Περί ποιητικής" δίνει τον εξής ορισμό της τραγωδίας: "έστιν ούν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω χωρίς εκάστω των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι' απαγγελίας, δι' ελέου και φόβου περαίνουσα την των...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
«Η Ιστορία του Θεάτρου» της Φ. Χάρτνολ είναι μια ιστορία τόσο της θεατρικής φιλολογίας όσο και της ηθοποιίας, της σκηνοθεσίας, της σκηνογραφίας, κ.λπ. Ξεκινώντας από το θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα, η συγγραφέας εξιστορεί και αναλύει την εξέλιξη του θεάτρου από την αρχαία τραγωδία ως το Θέατρο του Παράλογου και τα άλλα πρωτοποριακά και εικονοκλαστικά ρεύματα της εποχής μας. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
Στην ελληνική βιβλιογραφία δεν διαθέταμε μέχρι σήμερα κάποια σφαιρική "Εισαγωγή στην Επιστήμη του Θεάτρου", παρά το γεγονός ότι η διδασκαλία της Θεατρολογίας σε ξεχωριστά Τμήματα Θεατρικών Σπουδών σε πανεπιστημιακό επίπεδο κλείνει τα 20 χρόνια της ύπαρξής της. Η δόμηση του παρόντος βιβλίου υπαγορεύεται από έναν νοητό συνομιλητή, που είναι ο φοιτητής των θεατρικών σπουδών και ακολουθεί εν γένει επαγωγικά βήματα, δόθηκε όμως μεγάλη έμφαση στο "θέατρο εκτός θεάτρου", το "θεατρικό" στοιχείο που υπάρχει και στην κοινωνική ζωή και σε μια σειρά α...
Διαβάστε περισσότερα...

Λεξικό θεωρίας και σημειολογίας του θεάτρου
Πίσω από τις λέξεις..., μέσα στις λέξεις. Από οποιαδήποτε οπτική γωνία, η ανάγκη των μετασχηματισμών του λόγου οδηγεί, όπως είναι φυσικό επακόλουθο, στη δημιουργία μεθόδου του ρευστού χώρου του θεάτρου. Ο λόγος, στην περίπτωση του θεάτρου, είναι δισυπόστατος, αποτελούμενος από το σημαίνον και το σημαινόμενον. Το παρόν λεξικό αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια, εκ μέρους μου, ερμηνείας του θεατρικού γλωσσικού Είναι και Φαίνεσθαι. Επίσης, η παρούσα εργασία αποτελεί δυνητικά μία προσέγγιση με αποδομιστικούς όρους του θεατρικού αντικειμένου, που πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Impro
Χωρισμένο σε τέσσερα μέρη -"Στάτους", "Αυθορμητισμός", "Αφηγηματικές δεξιότητες", "Μάσκες και έκσταση"- που παρουσιάζονται περίπου στη σειρά με την οποία θα μπορούσε να τα προσεγγίσει μια θεατρική ομάδα, το βιβλίο εκθέτει τις τεχνικές και τις ασκήσεις που ο ίδιος ο Κιθ Τζόνστοουν θεώρησε ως τις πιο χρήσιμες και ενδιαφέρουσες. Το αποτέλεσμα είναι ένα βιβλίο ιδεών και συγχρόνως μια συναρπαστική εξερεύνηση της φύσης της αυθόρμητης δημιουργίας. Σε τι συνίσταται μια ιστορία; Τι κάνει τους ανθρώπους να γελάνε; Ποιες σχέσεις αιχμαλωτίζουν την προ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ
Το τελετουργικό θέατρο του Θεόδωρου Τερζόπουλου αφηγείται την ιστορία του αθηναϊκού θεάτρου Άττις και του τρόπου με τον οποίο ο ιδρυτής και διευθυντής του Θεόδωρος Τερζόπουλος εισάγει στη σκηνή μια βιοενεργητική εκδοχή του σώματος, σε μια προσπάθεια αναθεώρησης και επανεκτίμησης του τι σημαίνει σήμερα όχι μόνο να έχεις σώμα άλλα και να είσαι, ολοκληρωτικά, σώμα. Με αφετηρία την -ιστορική- πρώτη παραγωγή των "Βακχών", που συγκλόνισε το κοινό το 1986, ο Τερζόπουλος εφαρμόζει τη μέθοδό του σε έναν μεγάλο αριθμό αρχαιοελληνικών τραγωδιών άλλα ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΛΑΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Η ιστορικο-πολιτισμική μέθοδος του Propp, πέρ' από την κριτική του ευαισθησία, φέρνει στο προσκήνιο εκθαμβωτικές ιδέες, όπως εκείνη σύμφωνα με την οποία "η σκηνή τής αναχώρησής του [από την τραγωδία τού Σοφοκλή Οιδίπους επί Κολωνώ] μαζί με τις θυγατέρες του είναι ίσως η πιο συγκινητική σε όλη την τραγωδία. Εκείνη τη στιγμή ο Οιδίπους γίνεται αληθινά ανθρώπινος - και ο άνθρωπος γεννιέται στην ευρωπαϊκή ιστορία". Ή την ιδέα του τί σημαίνει να υποφέρεις σε αυτό το πιστοποιητικό γεννήσεως του ευρωπαίου ανθρώπου: "Ο Οιδίπους, ενσάρκωση και καρδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ (ΠΕΜΠΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Αυτός είναι ο πέμπτος τόμος κειμένων θεατρικής κριτικής που εκδίδω. Παρότι εδώ παρουσιάζεται μόνον μία επιλογή τους με βάση την αντιπροσωπευτικότητα, όλα τα κείμενα έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα "Η Καθημερινή" από το 2003 μέχρι το 2010, ανά δεύτερη Κυριακή. Οφείλω ευχαριστίες στον σύνοικο της στήλης κύριο Σπύρο Παγιατάκη για την αγαστή συνεργασία, στο ευαίσθητο πενάκι της κυρίας Έλλης Σολομωνίδου - Μπαλάνου που συνόδευσε τα κείμενα, κι ακόμη στους υπεύθυνους της εφημερίδας κατά το διάστημα αυτό κυρία Γιούλη Επτακοίλη και κύριο Νίκο Ξυ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ (ΕΚΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Αυτός είναι, ο έκτος και τελευταίος τόμος κειμένων θεατρικής κριτικής, που εκδίδεται μετά την απουσία του συγγραφέα. Όλα τα κείμενα έχουν δημοσιευθεί στην εφημερίδα "Η Καθημερινή" από το τέλος του 2010 έως το καλοκαίρι του 2011. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι τρεις τελευταίες κριτικές δημοσιεύθηκαν μετά το θάνατο του συγγραφέα, ύστερα από συνεννόησή μας με τον κύριο Νίκο Ξυδάκη, τον οποίο και ευχαριστούμε. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΓΡΑΦΗ
Πως μπορεί μια ιστορία να λειτουργήσει πάνω στη σκηνή; Το βιβλίο αυτό αποτελεί έναν πρακτικό οδηγό για όλους όσους ασχολούνται με τη δημιουργία του κειμένου μιας παράστασης. Προσφέροντας μια πληθώρα ασκήσεων, το βιβλίο "Θεατρική Γραφή" εισάγει τον αναγνώστη σε κάθε στάδιο της διαδικασίας με στόχο τη δημιουργία ενός θεατρικού έργου που περιλαμβάνει κεφάλαια που επικεντρώνονται στα ακόλουθα: Θέματα και ιδέες, Δραματικός χαρακτήρας, Ιστορία - πλοκή, Δεύτερη γραφή. (. . .) Το βιβλίο αυτό αποτελεί το ιδανικό εγχειρίδιο για οποιονδήποτε ασχολείτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗΣ
Το να μαθαίνεις υποκριτική μέσα στην τάξη είναι σα να μαθαίνεις να πετάς μέσα σε έναν προσομοιωτή πτήσης. Όσο έξυπνες και ζωντανές κι αν είναι οι προειδοποιητικές ενδείξεις που αναβοσβήνουν στην οθόνη του υπολογιστή, ο νέος πιλότος πρέπει να νιώθει κάποιο σοκ, όταν έχει να αντιμετωπίσει μια πραγματική πτήση. Το ίδιο και όλοι οι νέοι ηθοποιοί αντιμετωπίζουν εκείνη την τρομερή και δυσάρεστη στιγμή που όλες οι θεωρίες και οι ασκήσεις στα πρώτα μαθήματα της υποκριτικής περνούν από τη σκληρή πρακτική δοκιμασία της πρόβας και της παράστασης ενός...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ
"Το Θέατρο των Αλλαγών έδωσε την ευκαιρία σε αναρίθμητους νέους να γνωρίσουν μια τεράστια ποικιλία δασκάλων και μεθόδων - και, βεβαίως, να δοκιμάσουν αν το θέατρο κάνει γι' αυτούς. [...] Σ' εμάς τους δασκάλους, το Θέατρο των Αλλαγών έδωσε την ευκαιρία να μάθουμε από τους μαθητές μας και, μέσω των μαθητών, απ' τους συναδέλφους μας. Εγώ όλα αυτά τα χρόνια δεν έπαψα να μαθαίνω απ' τον Ευδόκιμο. Πέρα απ' την υποκριτική, η απόλυτη καθαρότητα με την οποία διευθύνει την σχολή του αποτελεί παράδειγμα που εξακολουθώ να προσπαθώ να μιμηθώ ως επικεφα...
Διαβάστε περισσότερα...