ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ ΑΛ. ΜΗΝΑΣ

Παραδοσιακός και σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός των νεότερων ελλήνων (σκληρόδετη έκδοση)
Στον τόμο αυτόν, με τίτλο "Παραδοσιακός και Σύγχρονος Λαϊκός Πολιτισμός των Νεωτέρων Ελλήνων: Σύμμεικτα Μελετήματα", συγκεντρώνονται μελέτες, ανακοινώσεις σε Συνέδρια, ποικίλα άρθρα, επιφυλλίδες σε Αθηναϊκές εφημερίδες, Ε-πετειακοί Χαιρετισμοί σε σημαντικά πρόσωπα και ένα κείμενο του συγγραφέα στην τοπική (λαογραφικότατη) μηνιαία εφημερίδα "Κρητικά Νέα", που εκδίδεται στην Αθήνα. Τα Σύμμεικτα Μελετήματα δημοσιεύτηκαν από το 1992 μέχρι το 2022. Συγκεκριμένα, το βιβλίο αποτελείται από τις παρακάτω ενότητες: Μελετήματα για λαογράφους. Ιστορικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Οι Τρεις Ιεράρχες έπαιξαν ένα ρόλο χριστιανικά παιδευτικό και διαφωτιστικό πάνω στον λαό τους. Έβλεπαν τον λαό να εξακολουθεί να τηρεί και να εφαρμόζει, πεισματικά μάλιστα πολλές φορές, έθιμα, πίστεις κ.λπ. όχι απλώς προχριστιανικά, αλλά, συχνά, παράλογα ή και ηθικά προκλητικά. Οι Τρεις Ιεράρχες θέλησαν να τα καταπολεμήσουν με δύο κυρίως τρόπους: είτε απορρίπτοντας τα απολύτως ως αήθη προς το χριστιανικό πνεύμα (π.χ. εκτροπές στη συμπεριφορά κατά τους γάμους ή στις μεταμφιέσεις κ.λπ.) είτε διατηρώντας μεν -αφού έβλεπαν κιόλας την εμμονή το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΩΤΕΡΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Ο τόμος αυτός, που τιτλοφορείται «Νεωτερική Ελληνική Λαογραφία», περιλαμβάνει άρθρα, μελετήματα, ανακοινώσεις σε Συνέδρια και ορισμένες επιφυλλίδες σε Αθηναϊκές εφημερίδες, που δημοσιεύθηκαν από το 1983 μέχρι το 2005 και έχουν την ίδια θεματολογική οπτική. Δημοσιεύεται επίσης, σε παράρτημα, μια πρόσφατη μελέτη του συγγραφέα, που αναφέρεται σε ιστορικά, θεωρητικά και άλλα θέματα Νεωτερικής Λαογραφίας. Όλα τα κείμενα αναφέρονται σε θέματα μιας Σύγχρονης ή Νέας Λαογραφίας. Ο όρος Νεωτερική Λαογραφία προτιμήθηκε, γιατί, κατά κύριο λόγο, παρακο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΛΟΝΤ ΦΟΡΙΕΛ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει τη διευρυμένη και συμπληρωμένη, με τα απαραίτητα βιβλιογραφικά στοιχεία και πλαισιωμένη με σχετικό φωτογραφικό υλικό, μορφή του Πανηγυρικού Λόγου, που εκφώνησα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στις 25 Μαρτίου 2014 για την Επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας, με θέμα "Κλοντ Φοριέλ και Φιλελληνισμός". Η εκφώνηση του Πανηγυρικού έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση 190 χρόνων από την έκδοση του πρώτου τόμου της πρώτης συστηματικής Συλλογής Ελληνικών δημοτικών τραγουδιών (1824) και 170 χρόνων από τον θάνατο (1844) του Γάλλου εκδότη τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΤΥΠΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Το βιβλίο αυτό, που έχει τίτλο "Έντυπα Μέσα Επικοινωνίας και Λαϊκός Πολιτισμός. Νεωτερικά Λαογραφικά", περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια - μελετήματα με κοινή λαογραφική οπτική. Το υλικό τους προέρχεται, κατά βάση, από τα Έντυπα Μέσα Επικοινωνίας στην ευρύτερή τους έννοια. Έχει αντληθεί από εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, λευκώματα, καρτ ποστάλ, φωτογραφήματα και διάφορα άλλα δημοσιεύματα. Άλλωστε, όπως είναι γνωστό, από τη διεθνή και Ελληνική βιβλιογραφία, η Λαογραφία, στη σύγχρονη και νεωτερική διάστασή της, προσεγγίζει θέματα που παρουσιάζοντα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΤΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ
Η δεύτερη έκδοση του βιβλίου αυτού αναφέρει, εξετάζεται αξιολογεί διεθνείς και ελληνικές επιστημονικές ονομασίες της Λαογραφίας, οι οποίες προτάθηκαν από τα τέλη του 18.αι. μέχρι σήμερα (Popular Antiquities, Folklore, Volkskunde, Ethnography, Ethnology, Folklife κ.ά Νεοελληνική Εθιμογραφία και Μυθολογία, Λαογραφία, Λαολογία κ.ά.). Εδώ ενσωματώνεται τώρα ένα νεώτερο άρθρο του συγγραφέα με συμπληρωματικά στοιχεία για την σημασία της λέξης "Λαογραφία" και δημοσιεύεται νεώτερη ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΠΟΛΙΤΗΣ
Η παρούσα έκδοση γίνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τον θάνατο του Ν. Γ. Πολίτη (1921-2021), ιδρυτή και θεμελιωτή της Ελληνικής Λαογραφίας. Η επέτειος αυτή μας δίνει τη δυνατότητα για προβληματισμό και αναζήτηση του τρόπου που οι επίγονοί του αξιοποίησαν το έργο και τις ιδέες του. Είναι με άλλα λόγια μια καταγραφή της επιστημονικής παραγωγής, που δημιουργήθηκε στο όνομα και από το έργο του Ν. Γ. Πολίτη. Αρχικά, στην εργασία αυτή, δίνονται σύντομα ενημερωτικά βιογραφικά στοιχεία για τη ζωή και το έργο του Ν. Γ. Πολίτη και στη συ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΤΥΠΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Οι επαγγελματίες της διαφήμισης, θέλοντας να εντυπωθεί το προϊόν στο αγοραστικό κοινό, χρησιμοποιούν πολύ συχνά στοιχεία από τη λαϊκή παράδοση (π.χ. παροιμίες, γνωμικά), καθώς είναι μια γνώση που όλοι την κατέχουν και μπορούν εύκολα να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα της. Το βιβλίο αυτό εξετάζει τη λειτουργικότητα του λαογραφικού στοιχείου στην έντυπη διαφήμιση. Ως έντυπη διαφήμιση, εννοούνται εδώ τα διαφημιστικά κείμενα που καταχωρούνται στον παραδοσιακό καθημερινό Τύπο (συγκαταλέγονται και τα περιοδικά), άλλα διαφημιστικά σημειώματα που ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΡΠΑΘΟΣ
Στο βιβλίο αυτό επισημαίνονται, συγκεντρώνονται και εξετάζονται, όπου χρειάζεται, αναφορές και μαρτυρίες Αρχαίων Ελλήνων, Λατίνων και Βυζαντινών Συγγραφέων για τη νήσο Κάρπαθο και το Καρπάθιο πέλαγος. Γίνεται επίσης λόγος για δύο Αρχαίες Ελληνικές παροιμίες περί Καρπαθίων. Σε Παράρτημα δίνονται σύντομα βιογραφικά των συγγραφέων. Η κατάταξη είναι χρονολογική και θεματική. Η αρχή γίνεται από την Ιλιάδα του Ομήρου (8. αι. π.Χ.) και καταλήγει στον Μιχαήλ Αποστόλιο (15. αι. μ.Χ,). Για κάθε συγγραφέα ή πηγή υπάρχουν σχόλια με εκτενείς ή συνοπτικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ ΛΑΟΓΡΑΦΟΙ
«Κατά τη διάρκεια της πανεπιστημιακής σταδιοδρομίας μου, εκτός από το διδακτικό και ερευνητικό συγγραφικό μου έργο σε τομείς της Λαογραφίας, με ενδιέφερε να μελετήσω και το έργο σημαντικών διδασκάλων της επιστήμης του παραδοσιακού και σύγχρονου λαϊκού πολιτισμού. Και τούτο για να έχω μια πρισματική εικόνα για την προσφορά τους στο γνωστικό μου αντικείμενο, με το οποίο ασχολήθηκα ήδη από τα μαθητικά μου χρόνια με πρωτόλεια δημοσιεύματα. Όπως ήταν αυτονόητο, έπρεπε να ανατρέξω συγχρόνως και σε βιογραφικά τους στοιχεία για μια πληρέστερη ενημ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΥΧΕΤΗΡΙΕΣ ΚΑΡΤΕΣ
Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται οι ελληνικές ευχετήριες κάρτες, τα ευχετικά τους κείμενα, οι ποικίλες διακοσμήσεις τους, αλλά και η τελετουργία της αποστολής και ανταλλαγής τους. Στηρίχθηκε σε μια σειρά δειγμάτων καρτών, αλλά και στη μελέτη της σχετικής πλούσιας διεθνούς βιβλιογραφίας, δεδομένου ότι οι κάρτες αποτέλεσαν μέχρι σήμερα προσφιλές θέμα της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής, κυρίως, λαογραφίας, στα πλαίσια της έρευνας των νεωτερικών μορφών και εκδηλώσεων του λαϊκού πολιτισμού. Και τούτο επειδή, πέρα από την εθιμική χρήση τους, και τις...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΚΑΙ ΚΑΖΑΜΙΕΣ ΤΟΥ 2021
Η σκέψη ότι ο Καζαμίας ως λαϊκό βιβλίο θα παρουσίαζε ιστορικά θέματα για την Επανάσταση του 1821, με αφορμή την Επέτειο των 200 χρόνων, μας οδήγησε να συγκεντρώσουμε πρώτα-πρώτα όλες τις εκδόσεις τού 2021 και έπειτα να αναζητήσουμε τα κείμενα που αναφέρονται σε γεγονότα και πρόσωπα του 1821. Συγκεντρώσαμε έτσι 17 Καζαμίες του 2021, από τους οποίους 12, δηλαδή, τα δύο τρίτα περίπου, είχαν ιστορικό υλικό για το 1821. Προέκυψαν λοιπόν 46 κείμενα, τα οποία κατατάξαμε θεματικά σε τρεις κατηγορίες: Προεπαναστατικά, Κατά την Επανάσταση και Μετεπα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Στον τόμο αυτόν περιλαμβάνονται άρθρα, μελετήματα, αυτοτελή δημοσιεύματα και άλλα κείμενά μου για τον λαϊκό πολιτισμό της Δωδεκανήσου, τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας κατά το χρονικό διάστημα 1984-2003. Περιλαμβάνονται επίσης ορισμένες εργασίες μου, που δημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά. Η συγκεντρωτική δημοσίευση των λαογραφικών μελετημάτων μου για τα Δωδεκάνησα (ευρύτερη περιοχή της καταγωγής μου) έκρινα ότι είναι σκόπιμη και απαραίτητη, γιατί έτσι ο ειδικός ερευνητής, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενος αναγνώστης, μπορεί να γνωρίσει και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται τρία λαογραφικά μελετήματα του συγγραφέα-πανεπιστημιακού καθηγητή, που σχετίζονται με τη Νομική Επιστήμη. Τα μελετήματα αυτά, κατά τον χρόνο της πρώτης δημοσίευσής τους, είχαν ευμενή υποδοχή από λαογράφους και νομικούς, με αποτέλεσμα να δεχθούν επαινετικές κρίσεις και πολλές βιβλιογραφικές αναφορές. Για τους παραπάνω λόγους, κρίθηκε σκόπιμο να δημοσιευθούν εδώ συγκεντρωτικά, για να είναι περισσότερο προσιτά σε αναγνώστες και σχετικούς ερευνητές. Με τη συγκεντρωτική αυτή αναδημοσίευση αποδεικνύεται ευκολότερα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣΕΜΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται, για πρώτη φορά, Άσεμνη Αναλυτική Βιβλιογραφία της Ελληνικής Λαογραφίας από το 1842 έως το 2012. Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για 60 βιβλία και άλλα δημοσιεύματα, τα οποία κατατάσσονται με χρονολογική σειρά έκδοσης. Η χρονολογική σειρά προτιμήθηκε, γιατί μπορεί να δείξει και την εξελικτική πορεία της σχετικής Βιβλιογραφίας στην Ελλάδα, Προτάσσεται κατατοπιστική Εισαγωγή, παρατίθεται ανάλυση των δημοσιευμάτων και ακολουθούν επιλογικές παρατηρήσεις, συμπληρωματική βιβλιογραφία, δείγματα εξώφυλλων, γενικό ευρετήριο...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΓΑΠΗΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΑΣ
Οι "Ομιλίες", από τις γνησιότερες και πιο σύνθετες μορφές του λαϊκού θεάτρου, είναι, όπως γνωρίζουμε, εθιμικές παραστάσεις, χωρίς σκηνική προετοιμασία, με σατιρικό χαρακτήρα. Παίζονταν (και εξακολουθούν αναβιωμένες να παίζονται) στη Ζάκυνθο, πιθανώς από τον 18. αι. και εξής, κατά τη διάρκεια της Αποκριάς από ερασιτέχνες ηθοποιούς σε διάφορους υπαίθριους χώρους. Οι ηθοποιοί, μόνο άντρες και πάντα μεταμφιεσμένοι, υποδύονται επίσης τους απαραίτητους γυναικείους ρόλους των παραστάσεων. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΑΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΑ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
«Στον τόμο αυτόν περιλαμβάνονται άρθρα, μελετήματα, αυτοτελείς δημοσιεύσεις και άλλα κείμενά μου για τη Λαογραφία της νήσου Καρπάθου, του νομού Δωδεκανήσων, που είδαν το φως της δημοσιότητας το χρονικό διάστημα των τελευταίων 26 χρόνων (1975-2000). Η συγκεντρωτική δημοσίευση των λαογραφικών εργασιών μου για την ιδιαίτερη πατρίδα μου κρίθηκε σκόπιμη, γιατί έτσι παρέχεται η δυνατότητα στον ειδικό ερευνητή, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο αναγνώστη, να γνωρίσει ορισμένες όψεις του πλούσιου (και κάποτε ιδιόμορφου) παραδοσιακού και σύγχρονου λαϊ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ - ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η μελέτη που ακολουθεί, αποτελεί το επεξεργασμένο (και συμπληρωμένο με τις απαραίτητες σημειώσεις και εικαστικό υλικό) κείμενο εισήγησης, που έγινε στο Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών, στις 8 Μαρτίου 1996, σε Επιστημονική Εκδήλωση του Συλλόγου Γυναικών Δωδεκανήσου Αττικής "Δωδεκανησιακή Μέλισσα" και της Εταιρείας των Φίλων του Πολεμικού Μουσείου. Η Εκδήλωση οργανώθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 48 χρόνων από την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα και 65 χρόνων από την ίδρυση της "Δωδεκανησιακής Μέλισσας". Το θέμα όπως έ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ