ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΗΡ. ΡΕΝΟΣ

ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΓΑΒΓΙΖΟΥΝ ΟΙ ΣΚΥΛΟΙ
Γράφω σε σένα, σε κανέναν άλλον. Σε δεύτερο πρόσωπο έτσι - σε σένα, σου λέω! - γράμμα που δεν θα διαβάσεις. Έχω γιομίσει και τους δυο στυλογράφους, να μην μας διακόψει κανείς και τίποτα! - τίποτα να μην μπει ανάμεσά μας. Του γέμισα καθαρό μελάνι, γαλανό σαν τα δυο σου τυφλά μάτια, που κοίταγαν το υπερκόσμιο και σ' άφηναν να τρακέρνεις στα κοτρώνια, στα βράχια... - δε σ' ένοιαζε! Είχες μάθει να πονάς! Μ' ακολουθούσες, τυφλέ μου, μ' οδηγό το βήμα μου: Σταμάταγα; Σταμάταγες! Κοίταγες τον ήλιο χωρίς να τον βλέπεις άνοιγες τα δυο σου πόδια κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΟΤΙΕΣ ΑΚΤΕΣ
Η "Νόμιμη": Ο Ράστος έφτασε κάποτε σε μιαν απόλυτη αντίληψη για τον έρωτα. Κι όταν την ολοκλήρωσε, έτσι όπως άθελά του δα του συνέβη, είχε το θράσος να ισχυριστεί πως είν' η μόνη αντίληψη αυτή για τον έρωτα. Του ζητήσαμε τότε να μας διηγηθεί - μιαν ιστορία επιτέλους, μια πλοκή, μια δράση ερωτική. Κι ως ήταν άλλωστε καλοκαίρι θερμό στις Νότιες εκείνες Αχτές που παραθερίζαμε, σχεδόν τόχαμε ένα είδος κρυφή αναμονή, χαρούμενη, πως, όπου νάναι, κάποιο απ' τα βράδια αυτά, στο γιατάκι του Νιντερμάγιερ, δίπλα στη θάλασσα, που μας μάζευε η μοναδική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗ ΓΕΜΙΣΗ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ
Ο Θεός έφευγε χωρίς διαβατήριο Ήθελα λοιπόν να σας πω -για ν' αρχίσω απ' αυτό- πως συνάντησα κάποτε το Θεό την ώρα πούφευγε!.. Του 'καναν ένα μεγάλο επεισόδιο στο αεροδρόμιο, γιατί δεν είχε διαβατήριο. "Αδύνατο", του είπαν, "να φύγη κανείς χωρίς διαβατήριο!.. Ούτε μύγα χωρίς διαβατήριο!" -Ούτε μύγα; ρώτησε. -Ούτε μύγα!.. Μάλιστα!.. τούπε θυμωμένος ο υπάλληλος. -Ε, καλά! λέει τότε. Πηγαίνετε λοιπόν αυτή τη στιγμή στο σκάφος πουν' έτοιμο να ξεκινήση, ψάξτε στο κάθισμα δεκατρία...-- ...-Γιατί στο κάθισμα δεκατρία; τον ρωτάω γώ, που στεκόμουν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΟΥ
Η πνευματική κρίση του Μεταπολέμου κινήθηκε στον Τόπο μας περί όσα συνιστούν άξονες ή στόχους αυτού του τόμου. Συνθέτοντάς τον, είχα την επίγνωση πως ιστορώ και φρόντισα, κατά το δυνατό, η εικόνα να είναι πλήρης και το μέγεθος έχουσα. Το εξ αντικειμένου βέβαιο: πως άλλη δύσκολα να της μοιάζη. Αν έχη έτσι και την αξία της μαρτυρίας, οι νεώτεροι θα κρίνουν. Και καλώς να ορίσουν. "Κριτική" γράφοντας, θα δουν πως ευρύτατα νοούσα τον όρο. Κι όπου ίσως φανή, πως για κάτι ειδικό ή επιμέρους η κρίση, πάλι το τέλος θα δείξη πως όχι τα πρόσωπα αλλά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΥΡΑΜΙΔΑ 67
Στα όσα πράξατε, ο λαός αυτός, σοφώτερός σας, πολύ ανθρωπινώτερός σας, δε σας αντέτασσε τα όπλα, που όλοι του βάζατε στα χέρια, παρά ένα τραγούδι, έναν πόνο - τον πιο βαθύ πόνο του ανθρώπου! Δεν σας έλεγε να πάτε να πεθάνετε - καθώς τον στέλνατε σεις. Σας θύμιζε μόνο τη μάνα σας, τη δικιά σας τη μάνα, που όμοια και για σας θα πονούσε, όσο ένοχοι κι αν ήσαστε!.. Πάνω στα υψώματα, απ' τα μεγάφωνα των μονάδων, που ήταν στημένα για την προπαγάνδα, κι απ' τα χωνιά τ' αντάρτικα, που ήταν για τη "διαφώτιση", τρία ολάκερα χρόνια, σαν τελείωναν τα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΑ ΟΣΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ
Το ''βιβλίο'' αποτελείται από λευκές σελίδες. Από το 1780 περίπου, που αρχίζει ο Κοραής τις εκδόσεις του των Αρχαίων, μέχρι το 1991, οι Νεοέλληνες εξέδωσαν γύρω στα διακόσια έργα Αρχαίας Γραμματείας. Εξέδωσαν όμως πολύ περισσότερα για να πουν οι ίδιοι τι ήθελαν να πουν οι Αρχαίοι. Σχολαστικά, στεγνά, απωθητικά. Και στις μέρες μας, εξεζητημένα και γραφικά. Με τους "ελληνοκεντρισμούς" και τα "δωδεκάθεα". Αποτέλεσμα πάντα το ίδιο: οι Αρχαίοι συκοφαντημένοι και στο περιθώριο, ξένοι στην ίδια τους την πατρίδα. Γιατί στις άλλες χώρες είναι φρο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΞΑΓΓΕΛΟΙ
"Οι Εξάγγελοι": ...Αυτοί οι νέοι, που φτάνουν στην πόρτα μας βαστώντας πάντα σεμνά, σαν εξάγγελοι, το κεφάλι στα χέρια τους - την κάσκα που σαν μοτοσυκλετιστές οφείλουν νάχουν πάντα για το κεφάλι τους, κ' είναι μεγάλη, αστραφτερή, άβολη κάτω απ' τη μασχάλη, ειν' η ζωή τους η ίδια έτσι άβολη να την κρατάνε, να την προστατεύουν, και κανείς δεν τους παρεξηγεί όπου κι αν φτάνουν σαν εξάγγελοι, να!, των νιάτων τους και των κινδύνων τους σ' αυτό τον καιρό, αυτοί οι νέοι, μ' αυτή την κάσκα της Μεγάλης Ταχύτητας της Μεγάλης Απειλής όλης απάνω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΜΕΝΑ ΦΡΕΝΑ
Η Αμερικάνα κινείται, με τις δέκα γάτες της, στα τέσσερα καντράν της βάσης, τακτά, μ' οποιοδήποτε καιρό η φεγγάρι, δίπλα στο φάρο π' αναβοσβήνει, μέρα-νύχτα, είδος πουλιού, στο κλουβί...- κόκκινου ξενυχτισμένου πουλιού δίχως λάλημα, μόνο μ' ένα τακ! σε κάθε του άναμμα, χτυπώντας το ράμφος απελπισμένα στο παχύ γυαλί... Ύστερα, τ' απόγεμα, ντυμένη πάντα μακρύ φουστάνι, μ' ένα ποτήρι στο χέρι, έβγαινε και κάθονταν, τακτική-τακτική, σα να περίμενε ξένους -και δεν έρχονταν ποτέ κανείς, μα γι' αυτήν δεν είχε σημασία: έβγαινε και κάθονταν, σα να ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
"Στα έμβολα!": Πρόβαλε απότομα, τράβηξε την πόρτα, πίσω του, βρόντησε. Στάθηκ' έτσι στο κεφαλόσκαλο, ψάχτηκε. ("Όλα εντάξει. Δεν παραφουσκώνει το πέτσινο!..") Ξαναδοκιμάζει το φερμουάρ, ως κάτω, αστραπιαία. ("Φίνα!") Φάνηκαν τα σταυρωτά φυσεκλίκια, μεταποιημένα που τάχε, κατάστηθα: κάργα 30 γεμιστήρες, και τρεις στην κωλότσεπη, με την "επιθετική". (Δυο μέρες του τάρραβε - "Θήκες, σου λέω, θήκες! Λοξά, καταπάνω μη γλυστράνε! Όχι καπάκια να τραβιούνται λεύτερα!" - στο παλιό πετσί, από χοντρό καραβόπανο, κ' έσπαε τα βελόνια της...) Ξανάκανε...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΓΡΑΣΑΔΟΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΟΥ MAX TOD
"Ο Γρασαδόρος": Ο ΙΒΑΝ ΜΠΟΡΡΟ, γέρος, γρασαδόρος και μηχανικός ελέγχου, σαράντα τόσα χρόνια, στο μεγάλο Σταθμό Συντηρήσεως πάνω στο 700 χιλιόμετρο της Autobahn Ζέντογκα - Μέση Λίμνη, ήταν κουφός, θεόκουφος... Τα μαλλιά του γκρίζα, κομένα κοντά πάντα (μισό δάχτυλο - ούτε...) κάτι τρίχες σκληρές, ασπρόμαυρες, σα σιδερόβουρτσας, και μόνο εκεί γύρω στ' αφτιά του -και λίγο στους κροτάφους, φτάνοντας κι ως πίσω απ' τα πτερύγια (πούφερνε, από συνήθεια μόνο, το χέρι, τάχα ν' ακούσει)- ήταν ολόασπρα, πέρα για πέρα, σα δυό κάψες κλειστές πάνω απ' τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΗΓΟΡΩ
[...] ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΥΤΟ ΔΟΚΙΜΑΖΟΝΤΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΑΣ. Ο συγγραφέας χαμογελάει και περιμένει. Ξέρει τι θα κάνουν -ή και τι (και γιατί) δε θα κάνουν- οι φαρισαίοι. Για να το συνειδητοποίηση κι ο αναγνώστης: Με τη δίωξη πλήττομε την πηγή, και ειδοποιούμε άλλες πιθανές πηγές αντιστάσεως πως θάχουν ν' αντιμετωπίσουν δίωξη. Έτσι ελπίζομε πως συστέλλονται - ή συστέλλουν την έκφραση οπωσδήποτε... Είναι ο τρόπος των απροσχημάτιστων δεσποτειών -και τέτοιες -υπάρχουν και "κοινοβουλευτικές" βέβαια, δικτατορικώτατες ασφαλώς, εν ονόματι "...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΑ - ΒΙΖΥΗΝΟΣ
Η σημερνή άθλια Παιδεία μας ειν' απόρροια της παλιάς μας. "Εμείς τι φταίμε;" λέτε τώρα, πολύ σωστά! -Φταίτε, από δω και πέρα, αν συνειδητοποιήσετε αυτά που σας λείπουν και δεν υπάρξετε αυστηροί προς τον εαυτό σας! Ψάξτε να βρήτε μέσα σας, τι σας έχουν ταΐσει, τι σας ήρθε απόξω, απ' τον καιρό που νοιώσατε τον εαυτό σας, απ' το Νηπιαγωγείο ή το Δημοτικό, και τι βρήκατε μόνοι σας! Κι αφού τα βάλετε κάτω και τα ελέγξετε, αποφανθήτε αν καλώς έχουν ή πρέπει να τ' απορρίψετε - ένα-ένα, όλα! (Από τα παραλειπόμενα των Κενταύρων)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΩΤΕΡΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΒΕΝΕΖΗΣ - ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ - Ο ΝΕΟΣ ΛΟΓΟΣ
Στον "Επιτάφιο", ο Περικλής -ή ο Θουκυδίδης- τονίζει πως στη συνείδησή τους τότε, το έργο είναι πάνω απ' τα λόγια. Η φράση του: «ανδρών έργω γενομένων», εννοεί περίπου ότι δε θα υπήρχαν χωρίς το έργο τους! Λανθάνει αυτό: «ταυτότητά τους η πράξη τους» - κι όχι η όποια πράξη τους, η καθημερινή, παρά η κρίσιμη! Ο Νέλσων, λέει, οδηγώντας το βρεττανικό στόλο στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, είχε σταθή με τη στολή και τα γαλόνια του πάνω στη ναυαρχίδα, εμφανέστατος, και τον άκουσαν να μονολογή: «Τρέμεις μυσαρόν σαρκίον... Και που να εγνώριζες που σε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ - ΚΑΒΑΦΗΣ - ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
Διαθέτετε μια γλώσσα πολύ γενικοποιημένη που αν τη χτυπήσης, σπάνια θα βρης έννοια από κάτω. "Προφέρεις" τη λέξη, αλλά δεν τη νοιώθεις. Για να μπορέσετε ν' αποκτήσετε γλώσσα, πρέπει ν' αποκτήσετε σκέψη οι ίδιοι, βιώματα, συναισθήματα, και να τα εκφράσετε ως δικά σας! Έχετε περιωρισμένο λεξιλόγιο, και το περιωρισμένο λεξιλόγιο σημαίνει περιωρισμένες έννοιες, δηλαδή: περιωρισμένες εμπειρίες! Θα μου πήτε: "Τι να κάνω, δηλαδή; Ν' αυξήσω τις λέξεις μου;" -Όχι! Ν' αυξήσης τη ζωή σου! Τότε θ' αυξηθούν κ' οι λέξεις σου!.. (Από τα παραλειπόμενα τω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΣΤΑΘΜΟΙ ΜΙΑΣ ΠΟΡΕΙΑΣ
Στο ζόφο μέσα της Κατοχής, με το σφαγείο του Δεκέβρη του '44 μπρος και πίσω του, ο Ρένος γράφει τα πρώτα του κείμενα για να υπάρξη, να διακηρύξη πως καιρός πια να Είναι κανείς... Μένει ενσυνείδητα αμέτοχος του Φόνου αμφοτέρων, βροντοφωνάζοντας πώς ούτ' οι μεν ούτ' οι δε θα φέρουν το Νέο. Αυτό απ' τους ουσιαστικώτερους μονάχα θα προκύψη, που λειτουργούν, όπως σ' όλες τις εποχές, ως "ένζυμα" - η απαραίτητη πυτιά για το Επερχόμενο... Γενναία προχαράγματα μιας εντελώς προσωπικής Αναρχίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΠΟΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Η διακήρυξη για την έναρξη της τρίτης και τελευταίας περιόδου Των Νέων Ελληνικών ξεκίνησε με μια προγραμματισμένη συνάντηση του Ηρακλή, του Ρένου, και του Πάρι Τακόπουλου, στο τετράγωνο κεντρικό τραπέζι ενός μισοφώτιστου πάντα σαλονιού - μοναδικού δωματίου "υποδοχής" στο λιτό σπίτι του ΗΝΑ, Μηθύμνης 48. Και στο ίδιο τραπέζι, τριάμισυ χρόνια μετά, στις 8-5-69, ο Ρ. διάβαζε στον πατέρα του το έκτακτο 17ο τεύχος, με την κοινή διακήρυξή τους για την Ανθολογία στις εφημερίδες. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο Α2 (ΜΕ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΡΕΝΟΥ)
Συνέχεια της «Πυραμίδας 67», του πιο μαχητικού αντιπολεμικού βιβλίου για τον Εμφύλιο, που γράφτηκε από κάποιον που δεν ανήκε σε καμμιά παράταξη, «ο Α2» του Ρένου δίνει την εωσφορική μορφή ενός αμείλικτου αξιωματικού Α2 (Πληροφοριών), που από καπετάνιος του ΕΛΑΣ, πέρασε στο Στρατό, όταν του σκότωσαν τη μάνα οι ομοϊδεάτες του, και της έστειλε 600 «γράμματα», καθώς τάλεγε - 600 αντάρτες, κυνηγημένους έναν-έναν, πιασμένους κ' εκτελεσμένους με το ίδιο του το χέρι - προσωποποιώντας την κόλαση της αδελφοκτονίας του '47- '49! Ο Α2 πρωτοκυκλοφόρησ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΡΑ
13 διηγήματα της από χρόνιας εξαντλημένης Βοράς στο Θηρίο, που πρωτοβγήκε το '63, κι άλλα 7 διηγήματα "Από τον κόσμο Ρα", γραμμένα όλα στη δεκατριετία '59 - '72, ανέκδοτα ως τώρα, που τα ξαναδούλεψα την άνοιξη και το καλοκαίρι του '73. (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΙΓΕ
Τελείως ελεύθερα -κι ανέμελα- τυπώνω, δηλαδή καθαρογράφω, καθώς κακοσυνήθισα -πες από μαθητική ευσυνειδησία, ή κι αφέλεια (πως τάχα...)- ό,τι δε βρίσκω κι ολότελ' απορρίψιμο απ' αναπόφευχτα κατά καιρούς γραφτά μου. Δε συστηματοποίησα και ποτέ μου όσα βούιζαν μέσα μου, ή με συντρόφευαν - υποσχολιάζοντας, σαρκάζοντας, ειρωνευόμενα ή ανατινάζοντας (κατά τ' αντίστροφ' άξαφνα κέφια μου πάντα ή οργές μου) τις στιγμές μου κι ό,τι ένιωθα ή σκεφτόμουνα ή έκανα, μαρσάροντας τόσα χρόνια στη ζωή μου. Άλλωστε, δεν τα παραπήρα και στα σοβαρά πολύ-πολύ τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΞΟΝΕΣ
Ο ήρωάς μου δεν ήταν ούτε φαροφύλακας, ούτε οδηγός γκραίηντερ, ούτε κομμάντος ή συνωμότης ή επαναστάτης ή συγγραφέας. Αλλά κατά περίσταση -κ' εννοώ: προσωπική στιγμή του- γίνονταν στον ανυπόταχτο νου του ο,τιδήποτε απ' όλ' αυτά, μα και συνάμα, ο διάβολος, τα μπέρδευε: σα φαροφύλακας έγραφε νοήματα νεοκαντιανού καθηγητή φιλοσοφικής έδρας μεσευρωπαϊκού πανεπιστημίου του περασμένου αιώνα, και σαν οδηγός γκραίηντερ έπαιρνε το πλοίο της άγονης γραμμής και βάλνονταν να τροφοδοτή κατά μήνα το γερο-φαροφύλακα - ο "φίλος του" λέει, "γκαρδιακός!", "...
Διαβάστε περισσότερα...