ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΗΡ. ΡΕΝΟΣ

ΟΛΑ ΟΣΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ
Το ''βιβλίο'' αποτελείται από λευκές σελίδες. Από το 1780 περίπου, που αρχίζει ο Κοραής τις εκδόσεις του των Αρχαίων, μέχρι το 1991, οι Νεοέλληνες εξέδωσαν γύρω στα διακόσια έργα Αρχαίας Γραμματείας. Εξέδωσαν όμως πολύ περισσότερα για να πουν οι ίδιοι τι ήθελαν να πουν οι Αρχαίοι. Σχολαστικά, στεγνά, απωθητικά. Και στις μέρες μας, εξεζητημένα και γραφικά. Με τους "ελληνοκεντρισμούς" και τα "δωδεκάθεα". Αποτέλεσμα πάντα το ίδιο: οι Αρχαίοι συκοφαντημένοι και στο περιθώριο, ξένοι στην ίδια τους την πατρίδα. Γιατί στις άλλες χώρες είναι φρο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΓΑΤΕΣ
"Οι γάτες": Τις βρήκα όλες, καθισμένες γύρω-γύρω, έναν τέλειο κύκλο, κάτω απ' το φεγγάρι! Έμεινα κατάπληκτος. Καμμιά δε νιαούρισε, ούτε φοβήθηκε καμμιά να φύγη. Αδιάφορες εκεί, σα να μην υπήρξα, καθισμένες σοβαρές στα δυο τους πόδια, σαν τέλεια αιγυπτιακά γλυπτά, που έτσι τις τίμησαν οι λαοί του Νείλου στους αιώνες, συσκέπτονταν... Ολοφάνερα -έπαιρνα όρκο- συσκέπτονταν! Άλλο δεν μπορεί να σήμαινε η σοβαρότητά τους αυτή, ο τέλειος κύκλος τους κάτω απ' τ' ολόγιομο φεγγάρι, στη στρογγυλή αλλέα, όπου έφτανα συχνά τη νύχτα κ' έτρεχα μες στ' άλσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΗΓΟΡΩ
[...] ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΥΤΟ ΔΟΚΙΜΑΖΟΝΤΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΑΣ. Ο συγγραφέας χαμογελάει και περιμένει. Ξέρει τι θα κάνουν -ή και τι (και γιατί) δε θα κάνουν- οι φαρισαίοι. Για να το συνειδητοποίηση κι ο αναγνώστης: Με τη δίωξη πλήττομε την πηγή, και ειδοποιούμε άλλες πιθανές πηγές αντιστάσεως πως θάχουν ν' αντιμετωπίσουν δίωξη. Έτσι ελπίζομε πως συστέλλονται - ή συστέλλουν την έκφραση οπωσδήποτε... Είναι ο τρόπος των απροσχημάτιστων δεσποτειών -και τέτοιες -υπάρχουν και "κοινοβουλευτικές" βέβαια, δικτατορικώτατες ασφαλώς, εν ονόματι "...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΠΟΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Η διακήρυξη για την έναρξη της τρίτης και τελευταίας περιόδου Των Νέων Ελληνικών ξεκίνησε με μια προγραμματισμένη συνάντηση του Ηρακλή, του Ρένου, και του Πάρι Τακόπουλου, στο τετράγωνο κεντρικό τραπέζι ενός μισοφώτιστου πάντα σαλονιού - μοναδικού δωματίου "υποδοχής" στο λιτό σπίτι του ΗΝΑ, Μηθύμνης 48. Και στο ίδιο τραπέζι, τριάμισυ χρόνια μετά, στις 8-5-69, ο Ρ. διάβαζε στον πατέρα του το έκτακτο 17ο τεύχος, με την κοινή διακήρυξή τους για την Ανθολογία στις εφημερίδες. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΥΡΑΜΙΔΑ 67
Στα όσα πράξατε, ο λαός αυτός, σοφώτερός σας, πολύ ανθρωπινώτερός σας, δε σας αντέτασσε τα όπλα, που όλοι του βάζατε στα χέρια, παρά ένα τραγούδι, έναν πόνο - τον πιο βαθύ πόνο του ανθρώπου! Δεν σας έλεγε να πάτε να πεθάνετε - καθώς τον στέλνατε σεις. Σας θύμιζε μόνο τη μάνα σας, τη δικιά σας τη μάνα, που όμοια και για σας θα πονούσε, όσο ένοχοι κι αν ήσαστε!.. Πάνω στα υψώματα, απ' τα μεγάφωνα των μονάδων, που ήταν στημένα για την προπαγάνδα, κι απ' τα χωνιά τ' αντάρτικα, που ήταν για τη "διαφώτιση", τρία ολάκερα χρόνια, σαν τελείωναν τα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ
Αλλά δεν τα δίδαξαν αυτά! Και το αποτέλεσμα; Παρήγαγαν είτε παιδιά-δούλους, είτε παιδιά-φωνακλάδες ψευτοεπαναστάτες με συνθήματα! Και τι βγαίνει με τα συνθήματα που πετάτε συνεχώς; Την επανάσταση την κάνατε ουσία μέσα σας; Την κάνατε μελέτη; Την έχετε αλήθεια; Την κάνατε όργανο που να τσακίζη τα κόκκαλα του απέναντι; Όχι με τη φωνή, μωρέ, μονάχα! Με την ουσία, τη δικαιότερη ουσία, την ανώτερη μόρφωση και συνείδηση! Να δης πως τον συντρίβης τον κάθε τενεκέ!.. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
Δεν υπάρχει επαναστατικώτερη ιδέα απ' αυτήν! Όλα είναι ρευστά! Σου γυρεύει, λ.χ., ο αστυφύλακας ταυτότητα. Αλλά ποια ταυτότητα; Κανένας δεν είν' "αυτός" την επόμενη στιγμή, ούτε καμμία στιγμή επόμενη. Ποια ταυτότητα λοιπόν "σταθερή"; Ενώ οι κοινωνίες; "Ταυτότητα, παρακαλώ, χαλκά να σε κρατάω! Εσύ είσ' αυτό γεννήθηκες τότε κατοικούσες εκεί! Το χαλκά, παρακαλώ, της "χθεσινής" σου ταυτότητας! Γι' αυτό κ' ένας αναρχικός τι λέει; Δεν δέχομαι να με προσδιορίζη ούτε η προηγούμενη στιγμή! Εγώ ξαναποφασίζω ποιος είμαι κάθε στιγμή! Ώστε η ηρακλεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΟΦΙΣΤΕΣ - ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
...Λέει ένας ορισμός της δημοκρατίας -όχι πολύ ελεύθερος, ενώ παριστάνει ότ' είναι-, σκαρωμένος απ' τους ωφελιμιστές: η ελευθερία καθενός τελειώνει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Πώς είπατε; Η ελευθερία... "τελειώνει"; Αν τελειώνη, δεν είναι ελευθερία! Ποια είν' αυτά τα όρια, και ποιος τα χαράζει; Ο Νόμος;... δηλαδή η μη ελευθερία; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο Α2 (ΜΕ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΡΕΝΟΥ)
Συνέχεια της «Πυραμίδας 67», του πιο μαχητικού αντιπολεμικού βιβλίου για τον Εμφύλιο, που γράφτηκε από κάποιον που δεν ανήκε σε καμμιά παράταξη, «ο Α2» του Ρένου δίνει την εωσφορική μορφή ενός αμείλικτου αξιωματικού Α2 (Πληροφοριών), που από καπετάνιος του ΕΛΑΣ, πέρασε στο Στρατό, όταν του σκότωσαν τη μάνα οι ομοϊδεάτες του, και της έστειλε 600 «γράμματα», καθώς τάλεγε - 600 αντάρτες, κυνηγημένους έναν-έναν, πιασμένους κ' εκτελεσμένους με το ίδιο του το χέρι - προσωποποιώντας την κόλαση της αδελφοκτονίας του '47- '49!. . Ο Α2 πρωτοκυκλοφόρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΑ - ΒΙΖΥΗΝΟΣ
Η σημερνή άθλια Παιδεία μας ειν' απόρροια της παλιάς μας. "Εμείς τι φταίμε;" λέτε τώρα, πολύ σωστά! -Φταίτε, από δω και πέρα, αν συνειδητοποιήσετε αυτά που σας λείπουν και δεν υπάρξετε αυστηροί προς τον εαυτό σας! Ψάξτε να βρήτε μέσα σας, τι σας έχουν ταΐσει, τι σας ήρθε απόξω, απ' τον καιρό που νοιώσατε τον εαυτό σας, απ' το Νηπιαγωγείο ή το Δημοτικό, και τι βρήκατε μόνοι σας! Κι αφού τα βάλετε κάτω και τα ελέγξετε, αποφανθήτε αν καλώς έχουν ή πρέπει να τ' απορρίψετε - ένα-ένα, όλα! (Από τα παραλειπόμενα των Κενταύρων)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΩΤΕΡΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΒΕΝΕΖΗΣ - ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ - Ο ΝΕΟΣ ΛΟΓΟΣ
Στον "Επιτάφιο", ο Περικλής -ή ο Θουκυδίδης- τονίζει πως στη συνείδησή τους τότε, το έργο είναι πάνω απ' τα λόγια. Η φράση του: «ανδρών έργω γενομένων», εννοεί περίπου ότι δε θα υπήρχαν χωρίς το έργο τους! Λανθάνει αυτό: «ταυτότητά τους η πράξη τους» - κι όχι η όποια πράξη τους, η καθημερινή, παρά η κρίσιμη! Ο Νέλσων, λέει, οδηγώντας το βρεττανικό στόλο στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, είχε σταθή με τη στολή και τα γαλόνια του πάνω στη ναυαρχίδα, εμφανέστατος, και τον άκουσαν να μονολογή: «Τρέμεις μυσαρόν σαρκίον... Και που να εγνώριζες που σε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗ ΓΕΜΙΣΗ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ
Ο Θεός έφευγε χωρίς διαβατήριο Ήθελα λοιπόν να σας πω -για ν' αρχίσω απ' αυτό- πως συνάντησα κάποτε το Θεό την ώρα πούφευγε!.. Του 'καναν ένα μεγάλο επεισόδιο στο αεροδρόμιο, γιατί δεν είχε διαβατήριο. "Αδύνατο", του είπαν, "να φύγη κανείς χωρίς διαβατήριο!.. Ούτε μύγα χωρίς διαβατήριο!" -Ούτε μύγα; ρώτησε. -Ούτε μύγα!.. Μάλιστα!.. τούπε θυμωμένος ο υπάλληλος. -Ε, καλά! λέει τότε. Πηγαίνετε λοιπόν αυτή τη στιγμή στο σκάφος πουν' έτοιμο να ξεκινήση, ψάξτε στο κάθισμα δεκατρία...-- ...-Γιατί στο κάθισμα δεκατρία; τον ρωτάω γώ, που στεκόμουν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΓΑΒΓΙΖΟΥΝ ΟΙ ΣΚΥΛΟΙ
Γράφω σε σένα, σε κανέναν άλλον. Σε δεύτερο πρόσωπο έτσι - σε σένα, σου λέω! - γράμμα που δεν θα διαβάσεις. Έχω γιομίσει και τους δυο στυλογράφους, να μην μας διακόψει κανείς και τίποτα! - τίποτα να μην μπει ανάμεσά μας. Του γέμισα καθαρό μελάνι, γαλανό σαν τα δυο σου τυφλά μάτια, που κοίταγαν το υπερκόσμιο και σ' άφηναν να τρακέρνεις στα κοτρώνια, στα βράχια... - δε σ' ένοιαζε! Είχες μάθει να πονάς! Μ' ακολουθούσες, τυφλέ μου, μ' οδηγό το βήμα μου: Σταμάταγα; Σταμάταγες! Κοίταγες τον ήλιο χωρίς να τον βλέπεις άνοιγες τα δυο σου πόδια κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΟΤΙΕΣ ΑΚΤΕΣ
Η "Νόμιμη": Ο Ράστος έφτασε κάποτε σε μιαν απόλυτη αντίληψη για τον έρωτα. Κι όταν την ολοκλήρωσε, έτσι όπως άθελά του δα του συνέβη, είχε το θράσος να ισχυριστεί πως είν' η μόνη αντίληψη αυτή για τον έρωτα. Του ζητήσαμε τότε να μας διηγηθεί - μιαν ιστορία επιτέλους, μια πλοκή, μια δράση ερωτική. Κι ως ήταν άλλωστε καλοκαίρι θερμό στις Νότιες εκείνες Αχτές που παραθερίζαμε, σχεδόν τόχαμε ένα είδος κρυφή αναμονή, χαρούμενη, πως, όπου νάναι, κάποιο απ' τα βράδια αυτά, στο γιατάκι του Νιντερμάγιερ, δίπλα στη θάλασσα, που μας μάζευε η μοναδική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΟΥ
Η πνευματική κρίση του Μεταπολέμου κινήθηκε στον Τόπο μας περί όσα συνιστούν άξονες ή στόχους αυτού του τόμου. Συνθέτοντάς τον, είχα την επίγνωση πως ιστορώ και φρόντισα, κατά το δυνατό, η εικόνα να είναι πλήρης και το μέγεθος έχουσα. Το εξ αντικειμένου βέβαιο: πως άλλη δύσκολα να της μοιάζη. Αν έχη έτσι και την αξία της μαρτυρίας, οι νεώτεροι θα κρίνουν. Και καλώς να ορίσουν. "Κριτική" γράφοντας, θα δουν πως ευρύτατα νοούσα τον όρο. Κι όπου ίσως φανή, πως για κάτι ειδικό ή επιμέρους η κρίση, πάλι το τέλος θα δείξη πως όχι τα πρόσωπα αλλά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΙΓΕ
Τελείως ελεύθερα -κι ανέμελα- τυπώνω, δηλαδή καθαρογράφω, καθώς κακοσυνήθισα -πες από μαθητική ευσυνειδησία, ή κι αφέλεια (πως τάχα...)- ό,τι δε βρίσκω κι ολότελ' απορρίψιμο απ' αναπόφευχτα κατά καιρούς γραφτά μου. Δε συστηματοποίησα και ποτέ μου όσα βούιζαν μέσα μου, ή με συντρόφευαν - υποσχολιάζοντας, σαρκάζοντας, ειρωνευόμενα ή ανατινάζοντας (κατά τ' αντίστροφ' άξαφνα κέφια μου πάντα ή οργές μου) τις στιγμές μου κι ό,τι ένιωθα ή σκεφτόμουνα ή έκανα, μαρσάροντας τόσα χρόνια στη ζωή μου. Άλλωστε, δεν τα παραπήρα και στα σοβαρά πολύ-πολύ τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΥΡΑΜΙΔΑ 67 - Η ΔΙΝΗ
Απάντηση στην "Πυραμίδα 67" Αποσταγμένη απ' τα 498 σωζόμενα γράμματα της μάνας του Ρένου στο στρατιώτη γιο της (μαζί και με τις σημειώσεις του ίδιου του Ρένου ανάμεσα στις γραμμές τους) αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία πώς νοιώθαν οι άνθρωποι των μετόπισθεν, μα και μια δεύτερη ανάγνωση, στην ουσία, του σημαντικώτερου βιβλίου του Εμφυλίου απ' τον ίδιο το συγγραφέα του, με ταυτόχρονη επαναξιολόγηση πλείστων προσδιοριστικών γεγονότων, που απέκτησαν για κείνον όλως άλλη σημασία στα χρόνια που πέρασαν. Φλογερή ποίηση καρδιάς, άμεσα εκφραζόμενη στην π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΣΤΑΘΜΟΙ ΜΙΑΣ ΠΟΡΕΙΑΣ
Στο ζόφο μέσα της Κατοχής, με το σφαγείο του Δεκέβρη του '44 μπρος και πίσω του, ο Ρένος γράφει τα πρώτα του κείμενα για να υπάρξη, να διακηρύξη πως καιρός πια να Είναι κανείς... Μένει ενσυνείδητα αμέτοχος του Φόνου αμφοτέρων, βροντοφωνάζοντας πώς ούτ' οι μεν ούτ' οι δε θα φέρουν το Νέο. Αυτό απ' τους ουσιαστικώτερους μονάχα θα προκύψη, που λειτουργούν, όπως σ' όλες τις εποχές, ως "ένζυμα" - η απαραίτητη πυτιά για το Επερχόμενο... Γενναία προχαράγματα μιας εντελώς προσωπικής Αναρχίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΥΛΑΝ ΜΠΑΤΟΡ
Ο ΕΡΩΤΑΣ: φωτιά π' ανάβει, φλομώνει, κατακαίει τα πάντα, τινάζει στον αέρα κάθε λογική, κάθε ηθική, κάθε δισταγμό, κάθε φόβο, μέλημα, συστολή. Δεν υπάρχει, αν το καλοσκεφτής, αντικοινωνικώτερη κι αντιοικογενειακώτερη, επαναστατικώτερη, αναρχικώτερη, μηδενιστικώτερη (για όλα τ' άλλα πέρ' απ' τον εαυτό του και το πάθος των ερωτευμένων) ορμή ακατάσχετη, παντοδύναμη, καθαυτό παρανοϊκή!.. Και το πυρωμένο σίδερό του εξατμίζει κάθε λόγο ενάντιό του, "φρονηματιστικό" του, κατασταλτικό του. Κανένα τοξικό δεν είναι ισχυρό σαν κι αυτόν κ' οι παθιασμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΛΕΙΔΙΑ
Έτσι μελετώ, έτσι βλέπω. Έτσι θέλω να βλέπω τους έξη των Κλειδιών μου. Ήθελα να ζω τον καιρό του Κρόμβελ και νάχυνα πύρινα δάκρυα στις κατανυκτικές μας προσευχές μες στο έρεβος ν' ακολουθώ στα βήματά του τον Κοσμά, στους άγραφούς μας τόπους να βόηθαγα το Χωρομέτρη ν' αγνοή τον Πύργο, τη Δίκη, τη ραπτομηχανή της Ποινής και με τον Μπέρναρ Σω να στραπατσέρναμε πιο ξεκαρδιστικά τα ψιμυθιωμένα πρόσωπα της Συντηρήσεως και νάξερα Επιστήμη πάνω κι απ' τον Οππενχάιμερ - που να φτιάχνη βόμβες Συντήξεως, όχι Διασπάσεως και μαζί με το γερο-Πάστερ...
Διαβάστε περισσότερα...