ΧΑΡΗΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΗΜΕΡΕΣ ΟΡΓΗΣ
(. . .) Η πρώτη μέρα της λευτεριάς είναι ένα μεγάλο ποτάμι. Βλέπεις στους δρόμους και στις πλατείες της Αθήνας μια φουρτουνιασμένη ανθρωποθάλασσα που όλο και μεγαλώνει, όλο και πλαταίνει και γεμίζει την πόλη με τη βουή μιας δύναμης, που θέλει να ξεσπάσει, ν' αλαφρώσει από την οργή που πολύ την έχει βασανίσει, να γίνει παντού κυρίαρχη και να μη βρίσκει πουθενά εμπόδια. Και δεν είναι ένας μόνο κόσμος αυτή η ανθρωποθάλασσα. Το βλέπεις από μακριά και δε χρειάζεται να ρωτήσεις, να μάθεις, να καταλάβεις. Σημαίες αναρίθμητες, πυκνό δάσος, και κρα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΙΝΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΙΧΗ
Όταν την άνοιξη του 1955 έφτασα στην άκρη της Μεσογείου, κάτω από την άγρυπνη βρεταννική ματιά του Γιβραλτάρ, και ήταν να περάσω στον ωκεανό, έπεσα σε μια κατάσταση αναμονής που δεν την είχα γνωρίσει ως τότε και που ακόμα την θυμάμαι και παθαίνω μιαν ακατανίκητη ψευδαίσθηση: ζω τις ώρες των μεγάλων μύθων. Βέβαια, η απύθμενη θάλασσα που μας περίμενε, είχε γίνει μαγνήτης δυνατός ακόμα και για όσους έμειναν ασυγκίνητοι σε όλο το ταξίδι και σπάνια επρόσεχαν τις ομορφιές της Μεσογείου. Εγώ όμως δεν επήγαινα μόνο στον Ατλαντικό. Πλησίαζα και στο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΓΑΛΗ ΝΥΧΤΑ
Το βιβλίο τούτο φαίνεται σαν μια σειρά από διηγήματα ανεξάρτητα το ένα απ' τ' άλλο. Μα δεν είναι, και δεν είναι μόνο διηγήματα. Όλα μαζί αυτά τα κείμενα, που μερικά δε δημοσιεύονται για πρώτη φορά, κάνουν ένα σύνολο, -να το πω χρονικό;- και θέλουν να δώσουν μιαν εποχή με αρχή, μέση και τέλος, μιαν εποχή οδύνης, καρτερίας και δόξας, που είναι σελίδα μεγάλη στη ζωή της Αθήνας. Έπειτ' από τις τελευταίες σελίδες του διηγήματος που κλείνει τη σειρά, αρχίζει μια άλλη ζωή της Αθήνας, που δεν εκράτησε πολλές ημέρες και νύχτες μα ήταν από τις χειρό...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ
"Η τελευταία νύχτα της Γης" δεν είναι το πρώτο μου διήγημα. Λίγα άλλα πρωτόλειά μου έχουν προηγηθεί, στο "Νουμά". Είναι όμως το διήγημα που μου άνοιξε τη θύρα της λογοτεχνίας. Δηλαδή πολλοί το πρόσεξαν και πολλοί το σχολίασαν. Φαίνεται όμως πως έγινε και κάτι άλλο με την "Τελευταία νύχτα της Γης", που το καθόρισαν και το εξήγησαν όσοι εκλεκτοί ομότεχνοι και κριτικοί έγραψαν τότε γι' αυτό το πρώτο βιβλίο μου. Είπαν -και ο λόγος τους ήταν έπαινος μεγάλος- πως ανανέωσε το ελληνικό διήγημα. Μερικά απ' αυτά τα κείμενα τα έδωσα στην ε' έκδοση τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΩΤΑ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ

ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ
Τα κείμενα που συγκεντρώθηκαν στον τόμο τούτον πειθαρχούν, με υποδειγματική επιμονή, στους νόμους που ορίζουν το περιεχόμενο και το μέγεθος του διηγήματος. Οι εικόνες ζωής, που κλείνουν στις σελίδες τους παρουσιάζοντάς τις με ενάργεια λογοτεχνική, είναι χαρακτηριστικές ώρες της σημερινής κοινωνίας και προσπαθούν να δώσουν τον παλμό της εποχής μας με ανασυνθέσεις καίριων ατομικών γεγονότων και ομαδικών εκδηλώσεων. Το διήγημα θεωρείται το δυσκολότερο είδος πεζού λόγου. Στη μικρή του έκταση πρέπει να δώσει πλατειές καταστάσεις και να τις ζωντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΑ ΓΑΛΑΖΙΑ ΝΕΡΑ
Οι περισσότεροι λογοτέχνες έχουν γράψει θαλασσινές σελίδες. Άλλοι λίγες, άλλοι πολλές. Ανήκω στους πρώτους. Αλλά κι από τις λίγες σελίδες μου με θέμα τη θάλασσα ή τους στοχασμούς που προκαλεί η θάλασσα, διαλέγω και δίνω εδώ ακόμα πιο λίγες. Αυτό, νομίζω, θα πει εκλογή. Και εκλογή είναι το μικρό τούτο βιβλίο. (Π.Χ., από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΣΙΜΗ ΩΡΑ

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΕΚΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΕΧΩ ΓΡΑΨΕΙ πολλές σελίδες για τον Ψυχάρη, περισσότερες παρά για κάθε άλλον πνευματικό μας άνθρωπο, μα χρόνια τώρα κάτι μ' έκανε διστακτικό, κάτι με κράταγε να μην προχωρήσω στο οριστικό μελέτημα, πού έπρεπε να είχα γράψει και πού λείπει από τους τόμους των "Ελλήνων πεζογράφων" μου κι ωστόσο είναι απαραίτητο για να συμπληρωθεί ο κύκλος των διηγηματογράφων και των μυθιστοριογράφων πού κινήθηκαν γύρω από τον Ψυχάρη, για να μην πω ότι μερικοί τουλάχιστον απ' αυτόν ξεκίνησαν, δηλαδή από το ανανεωτικό του κήρυγμα. Όλα όμως αναβάλλονται ως την ώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Οι ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΕΣ χωρίζουν τους λογοτέχνες σε πολλές και, κάποτε, σε απροσδόκητες κατηγορίες. Η ελληνική γραμματολογία, πού είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί και τη μεγάλη ποικιλία των νεοελληνικών γλωσσών, τους χωρίζει σε περισσότερες ακόμη. Υπάρχει όμως και μια κατηγορία, που την αγνοούν όλες οι γραμματολογίες,- και η ελληνική. Οι ιστορικοί και οι κριτικοί είδαν τους λογοτέχνες σε γενικότητες και σε λεπτομέρειες, σε μεγάλες επιδιώξεις και σε ασήμαντες ιδιοτροπίες. Έβαλαν τ' αφτί τους πολύ κοντά στην καρδιά τους, κούρασαν τα μάτια τους μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΟΝ ΑΦΡΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΛΑΤΑ
"ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΗΝΥΜΑ": Ανοίγω το παράθυρό μου στο πρωινό φως και το μεγάλο μήνυμα ορμάει στην κάμαρά μου: μου το κραυγάζει η στέγη του αντικρινού σπιτιού με τα κατακόκκινα κεραμίδια, που καθένα έχει γίνει κι από μια φλόγα κάτω από ένα κυρίαρχο και σπάταλο ήλιο, μου το κελαηδάνε δυο φλύαρα ράμφη που κάνουν ανεμπόδιστα και αδιάφορα για κάθε ηθική τάξη τον ερωτικό τους χορό ανάμεσα στα κλαριά του δέντρου που χρόνια τώρα αγωνίζεται να φτάσει ως το παράθυρό μου, μου το βεβαιώνει ολόκληρος ο ουρανός, που απλώνεται καθαρός και καταγάλανος, πρόσωπο ή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΟΓΔΟΟΣ ΤΟΜΟΣ)

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ γνωρίσματα του αξιόλογου λογοτεχνικού κειμένου είναι και η δύναμη του να οδηγεί τα κριτήριά μας σε μια μικρή, κάποτε και σε μεγάλη, δοκιμασία. Υποστηρίζουν πολλοί ότι κάθε λογοτεχνικό έργο, οποιασδήποτε μορφής, πρέπει να κρίνεται στην εποχή του. Και όχι μόνο να συγκρίνεται με τα άλλα λογοτεχνικά κείμενα της ίδιας εποχής και του ίδιου τόπου, αλλά και να τοποθετείται πλάι στη γενικότερη πνευματική στάθμη του καιρού του και της κοινωνίας που εκφράζει τις αντιλήψεις και τις αξιώσεις της, και να βαθμολογείται μ' αυτό το μέτρο, πού εί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΠΕΜΠΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΕΧΟΥΝ ΠΕΡΑΣΕΙ πενήντα τρία χρόνια και έξι μήνες από τότε πού τελείωσε τη σύντομη ζωή του στους Καρουσάδες. Στο παλιό εξοχικό του σπίτι. (Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα, στις" 13 Μαΐου του 1872). Και μολονότι επήρε γρήγορα θέση εξαιρετική στην πνευματική κίνηση του καιρού του με το πρωτότυπο και με το μεταφραστικό του έργο, ποτέ δεν εκέρδισε τη δημοτικότητα πού έπρεπε να έχει. Έμεινε ο εκλεκτός πού έδωσε πολλά και θα μπορούσε να δώσει ακόμη περισσότερα, αλλά δεν έφτασε στο μεγάλο αναγνωστικό κοινό και δεν είχε την επίδραση ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΕΒΔΟΜΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο όγκος και η ποιότητα του καθαρά επιστημονικού έργου του Αδαμάντιου Κοραή αντέχει σε κάθε έρευνα. Ο κλασικός φιλόλογος, βεβαιώνουν οι ειδικοί, μένει απρόσβλητος στη θέση του και προσφέρει παρατηρήσεις σε αρχαία κείμενα και διορθώσεις, που σε τίποτα δεν έχασαν την αξία τους, ακόμα και τώρα, εκατόν πενήντα τρία χρόνια από το θάνατό του. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΡΕΜΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΧΑΡΤΗ