ΓΑΝΩΤΗΣ ΣΤ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (1933-2023)

Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ
Η ανάλυση, που θα ακολουθήσει μετά την εισαγωγή, φιλοδοξεί πρώτα να πείσει τον αναγνώστη να διαβάσει πάλι την Οδύσσεια και να επιχειρήσει να την ιδεί και να την κατανοήσει ως Έλληνας, σύγχρονος Έλληνας. Υπογραμμίζω το «σύγχρονος Έλληνας», γιατί βλέπω το σύγχρονο Έλληνα περισσότερο προβληματισμένον φιλοσοφικά και περισσότερο απογοητευμένον από ιδεολογήματα του παρελθόντος. Γιατί στο παρελθόν, τουλάχιστον το δικό μας του 20ου αιώνα, διαβάσαμε τα αρχαία μας κείμενα με ορθολογισμό, με ρομαντισμό, με ψυχολογισμό και πάντοτε με την αυστηρή καθοδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΜΟΥ
«Βιογραφικό Σημείωμα - Κωνσταντίνος Σταύρου Γανωτής»: Γεννήθηκε στο Βόλο το 1933, εσπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε επί διετίαν βοηθός στην έδρα Βυζαντινής και Νεοελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε ως φιλόλογος σε γυμνάσια της Κύπρου, της Ευβοίας και ως γυμνασιάρχης στα Γυμνάσια Κερατσινίου και Κολωνού. Το έτος 1983 μετά την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων Ελληνικών στα γυμνάσια ίδρυσε τα λεγόμενα «Κρυφά Σχολειά» σε ιερούς ναούς του Κολωνού, όπου με τη συνεργασία της συζύγου του ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ
Η έκδοση αυτού του φιλολογικού δοκιμίου φιλοδοξεί να μυήσει τον αναγνώστη στη γλώσσα του Ομήρου, στο λεξιλόγιο, στη Γραμματική, στο Συντακτικό και στη στιχουργική του έπους, με στόχο η ομηρική ποίηση να ενταχθεί στο φιλοσοφικό στοχασμό του Νεοέλληνα και να αισθανθεί και να κατανοήσει ποιες είναι οι κοινές ρίζες των φιλοσοφικών θέσεών του και ποιες οι διαφορές τους, η πρόοδος δηλαδή που συντελέστηκε μέσα στα τρεις χιλιάδες χρόνια της Ιστορίας μας. Παράλληλα βοηθάει την κάθε καλοπροαίρετη ψυχή να στοχαστεί «τι έχασε, τι έχει, τι της πρέπει» ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑΤΙ, ΘΕΕ ΜΟΥ;
Τολμώ να διατυπώσω σ' αυτό το δοκίμιο τις σκέψεις μου και τα συναισθήματά μου πάνω στα προβλήματα, που βασανίζουν και προκαλούν τη σύγχρονη κοινωνία μας. Λέω ότι "τολμώ", γιατί βλέπω ότι ο κόσμος μας αποτυγχάνει οικτρά να βρει τις απαιτούμενες λύσεις παρά την πλούσια προσφορά της θείας χάρης και των ευκολιών του πολιτισμού. Μπορεί κάποιοι να ενοχληθούν για την έντονη και πληθωρική εκκλησιαστική γλώσσα του δοκιμίου αυτού. Βλέπω όμως και στις άλλες επιδόσεις του σύγχρονου ανθρώπου του πολιτισμού να είναι όλα πληθωρικά και επιθετικά και θέλω ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΣΤΗΝ ΑΓΙ-ΑΝΑΣΤΑΣΑ»
Ένας στοχαστικός άνθρωπος σαν τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη στα χρόνια εκείνα του 19ου αιώνα έβλεπε ότι αυτός ο όμορφος κόσμος έτρεφε και φιλοξενούσε στους κόρφους του δύο είδη ανθρώπων, σχεδόν θα λέγαμε δυο είδη λαού, τους διανοούμενους και τον απλό λαό. Τον ένα λαό τον σκηνοθετεί ο συγγραφέας στο διήγημα «Στην Αγι-Αναστασά» να είναι αρχαιολόγοι με διόπτρα, τον άλλον με τον Γιάννη τον Κούτρη, που απεκαλείτο και Γιάννης η γριά, γιατί ήταν άτριχος (. . .). Και οι δυο ομάδες χωριστά η κάθε μία κινούνται γύρω από το ερείπιο, που ο λαός το ονόμαζ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΔΩΡΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΑΝΩΤΗ
- Κι εσείς του μοιάζετε του Χριστού, ταπεινά χορταράκια. Γιατί κι εσείς φυτρώσατε για πρώτη φορά μέσ' απ' τη γη παρθένα όπως ο εκ Παρθένου τεχθείς Κύριος. Μόνο με το λόγο του δημιουργού. - Κι ως πότε θα πεθαίνομε κι εμείς, ευλογημένε; Ρωτάει ο νάρκισσος. - Όταν θάρθει ο Κύριος "ίνα κρίνει τον κόσμον" θα σταματήσει ο θάνατος πάνω στη γη κι όλες οι ομορφιές θα γίνουν αιώνιες, λουλουδάκια μου, κι αιώνια θα τον υμνείτε με τις πολυποίκιλες ομορφιές σας. Τότε αναγάλλιασαν τα ξερόχορτα κι ήρθε ένας άνεμος παγωμένος χειμωνιάτικος και τα μάζεψε και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΛΕΙΟΣ ΓΟΝΙΟΣ; ...ΠΡΟΤΙΜΩ ΑΛΗΘΙΝΟΣ!
Υπάρχει, τέλειος γονιός; Παιδαγωγοί και συγγραφείς φαίνεται πώς το πιστεύουν. Γι' αυτό και ο σημερινός πατέρας και μητέρα έχουν στη διάθεσή τους άφθονο υλικό και πολλές συνταγές. Κι όμως! Τα προβλήματα των νεότερων γενεών αυξάνονται. Αγωνία, μοναξιά, απογοήτευση, κατάθλιψη είναι κάποια απ' αυτά. Μήπως κατά την αναζήτηση της τελειοποίησης του ρόλου του γονιού χάθηκε η αληθινή σχέση γονέων-παιδιών; Μήπως οι γονείς, ικανοποιούμε μέσω των παιδιών μας ανάγκες δικές μας και κωφεύουμε στις αληθινές ανάγκες τους; Μήπως βρήκαμε υπέροχες θεωρίες αλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΙΔΙΟΘΕΝ...
Εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας για κάθε πτυχή της μελλοντικής τους ζωής: Τις σπουδές, την καριέρα κ.λ.π. Κι όμως! Κάτι μας ξεφεύγει. Κάτι καθοριστικό για την αληθινή τους ευτυχία, κάτι καίριο για την ολοκλήρωσή τους. Ποιο είναι αυτό: Η εκπαίδευσή τους να ζήσουν μαζί με κάποιον άλλον άνθρωπο, η προετοιμασία τους να μοιραστούν μία κοινή ζωή. Διδάσκεται αυτή η δεξιότητα; Πόσο επηρεάζει η οικογενειακή ζωή των πρώτων παιδικών και εφηβικών χρόνων την ποιότητα της μελλοντικής οικογένειας; Ο συγγραφέας, γονιός, παππούς και δάσκαλος, με την πλούσια παι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Σ' ΕΝΑ ΝΕΟ
Ένας νέος ρωτάει: Γιατί νάρθω στην Εκκλησία; Βέβαια κάποιος λόγος, νέε μου, σ' έφερε όχι στην Εκκλησία αλλά στο ερώτημα: «Γιατί νάρθω στην εκκλησία;» Ίσως κάποιος σε κάλεσε κι οι καμπάνες που χτυπούν κάθε μέρα καλούν όλους μας στην Εκκλησία. Το πώς ο άνθρωπος είναι ανήσυχο πλάσμα και περισσότερο οι νέοι, και θέλει πάντα να πηγαίνει στο καλύτερο το ξέρομε όλοι. Ίσως μέσα στα πολλά καλά της νιότης να ένιωσες πως πρέπει να υπάρχουν και καλύτερα. Γιατί κανένας δεν έρχεται στην Εκκλησία αναζητώντας το χειρότερο. (. . .) Όπως και αν έχει το πρά...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΝΟΣ ΓΟΝΙΟΥ
Η οικογένεια, όλοι το λένε, στην εποχή μας περνάει κρίση. Αν εξετάσομε όσο γίνεται πιο ψύχραιμα το φαινόμενο, θα διαπιστώσομε ότι η κρίση στην οικογένεια αρχίζει από την εγκατάλειψη των συναφών θεσμών, που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα μ' αυτήν και τη στηρίζουν. Ξέρομε τώρα ότι σ' αυτόν τον αποχρωματισμό της οικογενειακής ζωής δεν ξεπέφτει κανείς απότομα. Αρχίζει μέσα από την παραδοσιακή οικογένεια σαν μικρή πτώση και με τον καιρό μετατρέπονται οι θεσμοί σε τυπικές υποχρεωτικές στην αρχή και προαιρετικές στη συνέχεια εκδηλώσεις. Έτσι πεθαίνου...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΟΝΤΙΤΣΑ ΚΑΙ Ο ΛΥΚΟΣ (ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ)
Η ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΛΥΚΟΣ ΤΟ ΤΥΧΕΡΟ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ ΤΑ ΔΩΔΕΚΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΗΜΟ ΝΗΣΙ ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΠΕΤΕΙΝΟΙ ΓΙΑΤΙ Η ΦΑΛΑΙΝΑ ΤΡΩΕΙ ΜΟΝΟ ΜΙΚΡΑ ΨΑΡΙΑ Η ΣΟΥΛΤΑΝΑ ΠΟΥ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΑ ΤΡΙΑ ΑΔΕΡΦΙΑ Η ΜΟΝΑΧΟΚΟΡΗ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΟ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Ο ΠΕΤΕΙΝΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ Η ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΑ ΤΕΡΕΖΑ ΠΟΥ ΕΣΩΣΕ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙ ΠΟΥ ΒΡΗΚΕ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΤΟΥ Ή ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΩΝ ΜΕΘΥΣΜΕΝΩΝ ΤΙ ΑΞΙΖΕΙ ΕΝΑΣ ΦΤΩΧΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΗΣ ΠΟΤΕ ΛΑΛΟΥΝ ΟΙ ΠΕΤΕΙΝΟΙ ΤΑ ΔΥΟ ΑΝΤΡΕΙΩΜΕΝΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΚΟΚΟΡΕΤΣΙ Η ΝΥΧΤΑ ΚΑΙ Η ΜΕΡΑ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΘΑ ΑΝΤΑΜΩΣΟΥΝ ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ
Σε σας, που ήρθατε στη συντροφιά μας απόψε, αδελφοί, δεν βρήκα τίποτε πιο ευχάριστο, πιο παρηγορητικό και πιο. . . αληθινό να σας προσφέρω από μερικά παραμύθια και, παρακαλώ, να μου το συγχωρέσετε. Καθώς περνούν τα χρόνια και μεγαλώνομε, βλέπομε ότι τα όνειρά μας γι' αυτή τη ζωή πραγματοποιούνται μεν, αλλά η ευτυχία που περιμέναμε να τα συνοδεύει, δεν έρχεται ή έρχεται για πολύ λίγο. Άλλωστε λίγη, πολύ λίγη είναι και ολόκληρη η ζωή μας. Τα παραμύθια όμως μας παρηγορούν, γι' αυτό και τα λέμε παραμύθια, δηλαδή παρηγοριές. Μας παρηγορούν γιατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «Η ΦΟΝΙΣΣΑ»
Η θυγάτηρ σου Δελχαρώ εγέννησε προ δυο εβδομάδων αυτό το θυγάτριον, το οποίον τώρα πάσχει δεινώς από κακόν βήχα, κοκκίτην, και η μητέρα κάμει βαρειάν λεχωσιά. (. . .) Όταν νανουρίζης το κλαυθμηρίζον θυγάτριον, εισορμά εις τον νουν σου το ερώτημα - λογισμός: "Θεέ μου, γιατί να έλθη στον κόσμον κι αυτό;" (. . .) Η λεχώνα εκινήθη . . .ήνοιξε τα όμματα: "-Πώς πάει μάννα; . . . Πώς το βλέπεις μάννα; -Πώς να το ιδώ; Μωρό παιδί είναι. . . να, που ήρθε στον κόσμο κι αυτό!" Επρόσθεσες με στρυφνόν και αλλόκοτον ήθος, γραία Φραγκογιαννού. Ο λογισμός ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΦΤΩΧΟΣ ΚΑΙ Η ΛΥΡΑ ΤΟΥ (ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ)
Η ένταση του σύγχρονου πολιτισμού έχει ταλαιπωρήσει όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και τις ψυχές μας. Δεν έχομε πια αθώες και τρυφερές καρδιές, όπως δεν έχομε και πρόσωπα αθώα και τρυφερά. Βέβαια έχομε αρκετή πληροφόρηση και κάμποσοι σκεφτόμαστε ν' αλλάξομε φιλοσοφία ζωής. Μας είναι όμως δύσκολο πια, γιατί έχει εμπεδωθεί μέσα μας ο διανοητισμός, ο "διαφωτισμός" και πολλά ακόμη τέτοια άψυχα και απρόσωπα ιδεολογήματα. Γι' αυτό οι ψυχές μας χρειάζονται μαλάκωμα πρώτα, για να ραγίσει το τσιμέντο των ιδεολογημάτων αυτών, που είναι προφάσεις του μη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΥΡΑ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΚΑΙ Η ΑΔΕΡΦΗ ΤΗΣ
Άμποτε λοιπόν παιδιά μου κι εμείς να μπούμε στο φιλόξενο σπίτι της κυρά Σαρακοστής με εμπιστοσύνη ότι αυτή η ευλογημένη κι από δικά της θα μας φιλέψει αλλά και στης αδερφής της της κυρά Πεντηκοστής θα μας περάσει, για να γιορτάζομε στους αιώνες των αιώνων. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ
Ο μικρός Παρακλητικός Κανών είναι από τα πιο αγαπημένα και πιο χρησιμοποιούμενα κείμενα της Εκκλησιαστικής μας λογοτεχνίας. Με το πόνημα, που ακολουθεί, θέλομε να δώσομε μια όσο γίνεται μεγαλύτερη κατανόηση των νοημάτων του, ώστε σε συνδυασμό με τη θέρμη της ψυχής των ευλαβών χριστιανών, που προσπέφτουν στη βοήθεια της Θεοτόκου, να ξέρουν καλά οι χριστιανοί τι λένε στη Θεοτόκο, ώστε η λατρεία τους να είναι λογική. Με την εργασία αυτή καθώς και με τις άλλες σχετικές εργασίες μας (Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας, του Ακάθιστου Ύμνου κ.ά.) απο...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΝΕΟΣ ΑΙΣΩΠΟΣ
Έχω ακούσει μαθητές του Γυμνασίου στις μέρες μας να παραπονιούνται πως μαθαίνουν πολλές ξένες γλώσσες στο σχολειό τους, Αγγλικά, Γαλλικά και «Αρχαία». (. . .) Έχουν δίκιο τα παιδιά. Έτσι που τα διδάσκονται, σαν ξένη γλώσσα τους φαίνονται. Γι' αυτό το λόγο έφτιαξα ένα εγχειρίδιο με 33 μύθους, ανέκδοτα και παραμύθια στην αρχαία Ελληνική, που να θυμίζουν κάπως τους μύθους του Αισώπου. (. . .) Σε όλα υπάρχει μια ιστορία ή ένα δίδαγμα (. . .). (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Η θεία Λειτουργία είναι ένα μυστήριο, που το ζούμε. Κατά ένα μεγάλο μέρος όμως, η πληροφόρηση και η επικοινωνία μεταξύ των ιερέων, των ιεροψαλτών και του εκκλησιάσματος γίνεται με το λόγο. Γι' αυτό οι πιστοί, που μετέχουν στη λειτουργία, πρέπει να κατανοούν τα λεγόμενα. Με το πέρασμα του χρόνου στη γλώσσα μας εκφράσεις και λέξεις άλλαξαν το νόημα τους ή έπεσαν σε αχρηστία. Οι χριστιανοί μπαίνουν στον πειρασμό να ζητούνε μεταφράσεις της θείας Λειτουργίας στη σύγχρονη γλώσσα. Επειδή όμως τα λόγια της θείας Λειτουργίας είναι θεόπνευστα και τα...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΚΑΙ Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
[. . .] Οι σελίδες που γράφτηκαν μέχρις εδώ, αποτελούν μια ιστορική εισαγωγή στην κριτική μελέτη του γνωστού Επιταφίου του Περικλέους, που μας τον διασώζει ο Θουκυδίδης στο Β΄ βιβλίο της «Ξυγγραφής» του. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΒΟΣΚΟΣ ΝΙΚΑΝΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΡΩΜΑΙΚΟ
Όταν θέλομε να πούμε για κάτι πως είναι ωραίο, λέμε πως είναι σαν παραμύθι. Έτσι ομολογούμε πως οι καρδιές μας είναι φτιαγμένες τέτοιες από το δημιουργό τους, ώστε να χαίρονται με τα παραμύθια και με ό,τι από τον αντικειμενικό κόσμο μοιάζει με παραμύθι. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος που ταιριάζει στις καρδιές μας είναι ένας κόσμος πολύ διαφορετικός από αυτόν, που έφτιαξε ο πολιτισμός μας και προσπαθούμε να τον ζήσομε. Λέω ότι "προσπαθούμε" να τον ζήσομε, γιατί αυτό, που ζούμε, δεν είναι ζωή. Δεν είναι ζωή, γιατί δεν έχει χαρά, γαλήνη, απλότη...
Διαβάστε περισσότερα...