ΚΟΡΑΗΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η εξής πολλά παράξενος Συμβουλή τριών Επισκόπων Δυτικών προς τον Πάπαν Ιούλιον τον τρίτον, ήτο σχεδόν αφανισμένη από της παρούσης γενεάς την μνήμην, κ' ήθελε λησμονηθήν αιωνίως, εάν η διαγωγή τινών ιερέων δεν έδιδεν αφορμήν εις την φανέρωσίν της. Αυτοί, σερηθέντες δια τας πολιτικάς μεταβολάς της Ευρώπης, την παλαιάν αυτών δυναστείαν και τον πλούτον, δύο πράγματα εναντία της ευαγγελικής ταπεινοφροσύνης και πενίας, αντί να δοξάσωσι τον Θεόν, ότι τους ηλευθέρωσεν από δύο μεγάλους πειρασμούς, δεν έπαυσαν να ταράσσωσι και την εκκλησίαν και την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Τα κοραικά κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτόν εδώ τον τόμο, τον τρίτο της σειράς των Προλεγομένων, φωτίζουν με ενάργεια τις ακάματες προσπάθειες του Χιώτη σοφού να συμβάλλει με τις νουθεσίες και τις παραινέσεις του στο κτίσιμο της οικοδομής, στο στήσιμο δηλαδή της νέας ελληνικής πολιτείας επάνω σε στερεά και υγιή θεμέλια. Με την έκρηξη του Αγώνα ο Κοραής βρίσκεται για άλλη μια φορά σε εγρήγορση και συγγραφικό οργασμό. Σκοπός του τώρα δεν είναι μόνο να καλλιεργεί και να προλειαίνει το έδαφος για την αναγέννηση της Ελλάδος είναι να υπηρετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Από τις προσπάθειες και τα σχέδια που έγιναν κατά καιρούς τον 19ο αιώνα για να συμπληρωθεί η έκδοση της "Συλλογής των Προλεγομένων" του 1833 με νέους τόμους που θα περιελάμβαναν τα υπόλοιπα κοραϊκά Προλεγόμενα, κανένα δεν ευοδώθηκε. Ήδη μέσα στη δεκαετία από το θάνατο του Κοραή αριθμούνται τρία αποτυχημένα ή ημιτελή εγχειρήματα. Ο Φίλιππος Φουρναράκης, ο εκδότης του πρώτου τόμου, μολονότι είχε προεξαγγείλει εκεί την ολοκλήρωση του έργου, δεν την πραγματοποίησε. Γυρίζοντας στο Παρίσι από τη Μολδαβία όπου είχε εγκατασταθεί, προτίμησε να ασχο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ ΚΟΡΑΗ: ΑΠΑΝΤΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Αν ο Κοραής δεν έγραψε μια συστηματική παγκόσμια Ιστορία, μας άφησε όμως εκατοντάδες κείμενα, που αποτελούν ασύγκριτες πηγές της Ευρωπαϊκής και κυρίως της Ελληνικής ιστορίας. Στο βιβλίο «Ο Κοραής και το 1821» θα βρει τώρα ο Ελληνισμός και η ελληνική παιδεία, συγκεντρωμένες και ταξινομημένες τις επιστολές, τις μελέτες και τους διάλογους του Κοραή, που αποτελούν πηγή για την Ελληνική Ιστορία, το αθάνατο Εικοσιένα, την Πατρίδα και την ελευθερία, αλλά και τις πολιτικές επιστήμες. Και αυτά, όπως και τα άλλα του κείμενα, ήταν σκόρπια, άτιτλα και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Τα "Προλεγόμενα" του Κοραή είναι, νομίζω, από τα περισσότερο αναγνωσθέντα κείμενά του. Να λογαριάσουμε πρώτα πρώτα ότι πρόκειται για εργασίες οι οποίες επανειλημμένως έφθασαν, με έναν ή άλλον τρόπο, στα χέρια του αναγνωστικού κοινού. Απο το 1804, όταν αρχίζει ουσιαστικά, έστω και όχι τυπικά, την μεγάλη του εξόρμηση, την ενιαία στηριγμένη στην έκδοση αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, έχουμε τον πρώτο πρόλογο της σειράς αυτής: είναι η επιστολή προς Αλέξανρον Βασιλείου. 'Υστερα, σε σειρά τόμων αυτοτελών, αρχίζουν οι "Αυτοσχέδιοι στοχασμοί περί της ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΘΝΟΣ
Από φρικτής ανομίας σχολείον εξεπηδήσαμεν όλοι, μολυσμένοι όλοι, άλλος πολύ, άλλος ολίγον με της φιλαρχίας και της πλεονεξίας την παράνομον βαφήν. (. . .) Ελευθερωθέντες από Τούρκους, εζήσαμεν έως της παρούσης ώρας ως Τούρκοι, ή μάλλον υπερέβημεν και αυτούς τους Τούρκους. (. . .) Η παρούσα μας κατάστασις είναι τοιαύτη, ώστε και άγγελος εξ ουρανού αν καταβή να μας βασιλεύση, κινδυνεύομεν να τον μεταμορφώσωμεν εις διάβολον. . . Η αδικία λαμβάνει μορφήν και πρόσωπον αναισχύντου προδοσίας. . . (ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ, 1748-1833). (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ ΚΟΡΑΗ: ΑΠΑΝΤΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο εκπαιδευτικός και πνευματικός κόσμος της Ελλάδος, ζήτησε πολλές φορές, «όπως συναχθούν εκ πολλών και δυσευρέτων ήδη βιβλίων» και τυπωθούν σε παιδευτικές εκδόσεις, τα πρωτότυπα κείμενα του Αδαμαντίου Κοραή, για «να αποσταλούν, όπως είπε ο Γ. Χατζιδάκις, εις όλα τα σχολεία του Ελληνισμού, ίναι και διδάσκωνται και δίδωνται ως βραβεία αρετής». [...] Τα έργα και τις επιστολές του Αδαμαντίου Κοραή, όπως προκύπτει και από τα περιεχόμενα αυτού του τόμου, κατατάξαμε με βάση το θέμα που αναφέρονται ή το είδος που ανήκουν. Τα κείμενα αυτά, κηρύγματ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΔΕΛΦΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Ο δρόμος για την Επανάσταση του 1821 δεν υπήρξε στρωμένος με ροδοπέταλα. Πέρα από τους Οθωμανούς και τους λοιπούς εξωτερικούς κινδύνους, οι Έλληνες Διαφωτιστές και επαναστάτες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την απόλυτα εχθρική προς τις αξίες της ελευθερίας και ανεξαρτησίας, ανώτατη ηγεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτό το βιβλίο συμπεριλαμβάνει για πρώτη φορά δύο κείμενα που δημοσιεύτηκαν το 1798. Την "Πατρική Διδασκαλία" του πατριάρχη Ιεροσολύμων Άνθιμου και την απάντηση του Αδαμάντιου Κοραή, μέσω του έργου του "Αδελφική Διδασκαλία". Πρόκειται...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ: ΥΠΑΡΞΗ, ΦΥΣΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πριν από επτά χρόνια, η συστηματική αναζήτηση στην περίφημη Bibliotheque de I' Academie Nationale de Medecine (Βιβλιοθήκη της Εθνικής Ακαδημίας Ιατρικής), στο Παρίσι, επιφύλαξε μία ευχάριστη έκπληξη για τους ερευνητές. Ο Κωνσταντίνος Ηροδότου, επικεφαλής επιστημονικής ομάδας, ανακάλυψε ένα άγνωστο χειρόγραφο του Κοραή, γραμμένο στα Λατινικά το 1790, με τίτλο De Morborum Haereditariorum: Existentia, Natura, Prophylaxi et Cura (Για τις κληρονομικές ασθένειες: ύπαρξη, φύση, πρόληψη, θεραπεία). Το κείμενο είχε γραφεί για να υποβληθεί σε διαγων...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΓΙΟ ΦΩΣ
Δύο κείμενα γραμμένα με διαφορά πενήντα ετών, κατά τον 18ο και τον 19ο αιώνα, που καταπιάνονται με την υπόθεση του αγίου φωτός. Δύο στοχαστές με εντελώς διαφορετικές φιλοσοφικές βάσεις και επιδιώξεις. Από τη μία ο Αδαμάντιος Κοραής, η πιο εμβληματική μορφή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και από την άλλη ο Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης, μοναχός, ένας έκτων ιδρυτών του εκκλησιαστικού κινήματος των Κολλυβάδων. Και οι δύο καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: Η αφή του αγίου φωτός δεν αποτελεί θαύμα, πραγματοποιείται με ανθρώπινη παρέμβαση, ενώ γύρω από το ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ ΚΟΡΑΗ: ΑΠΑΝΤΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Τι κρίμα, παρατηρεί ο καθηγητής Κ. Άμαντος, ότι ο Κοραής δεν έγραψε μια ιστορία παγκόσμια! Και μόνο ο ανθρωπισμός του, ο εμπνευσμένος από τα αρχαία Ελληνικά γράμματα, θα τον ανέβαζε υψηλότερα από τους μεγαλύτερους ιστορικούς της νεώτερης Ευρώπης". Αλλ' αν ο Κοραής δεν έγραψε μια συστηματική παγκόσμια Ιστορία, μας άφησεν όμως εκατοντάδες κείμενα, που αποτελούν ασύγκριτες πηγές της Ευρωπαϊκής και κυρίως της Ελληνικής ιστορίας. Οι επιστολές που έγραψε ο Κοραής προς τον Πρωτοψάλτη, κατά την περίοδον της Γαλλικής Επαναστάσεως, λέει αλλού ο ίδι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το παρόν Υπόμνημα αποτελεί επίσημη διακήρυξη προς τη φωτισμένη Ευρώπη σχετικά με τις προσπάθειες που καταβάλλουμε προκειμένου να γίνουμε και εμείς κοινωνοί των Φώτων. Λόγω, ωστόσο, της επισημότητάς της λαμβάνει τη μορφή δέσμευσης. Και είναι σημαντικό να το γνωστοποιήσετε στο έθνος, στο όνομα του οποίου δεν δίστασα ούτε στιγμή να την αναλάβω. Όλοι νιώσαμε την ανάγκη να ανακτήσουμε τα Φώτα των προγόνων μας, από τα οποία μας αποκλήρωσαν, ούτως ειπείν, πολλές και μακροχρόνιες συμφορές· και καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση....
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Με την παρούσα έκδοση των Σημειώσεων εις το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος του Αδαμαντίου Κοραή, το Ίδρυμα της Βουλής καθιστά προσιτό στους μελετητές αλλά και στο ευρύ κοινό ένα δυσεύρετο και ιδιαίτερα σημαντικό τεκμήριο της πολιτικής σκέψης του 19ου αιώνα, μέσα από το οποίο αναδεικνύονται, όχι μόνο οι ορίζοντες της σκέψης του συντάκτη του, αλλά και η ισχυρή βούληση των πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1821 να θεμελιώσουν ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου στην υπό απελευθέρωση Ελλάδα. Ο ανά χείρας τόμος έρχεται να αποτελέσει μέρος του εκδο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ένα Υπόμνημα του Αδαμάντιου Κοραή στο Παρίσι το 1803, την εποχή που ο Ναπολέων ήταν ακόμα Ισόβιος Ύπατος, είναι η αφετηρία της διεθνοποίησης του Ελληνικού Ζητήματος τις δύο πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, αλλά και η αφορμή για έναν νεαρό Γάλλο ευγενή, τον Σατωμπριάν, να επισκεφθεί την Ελλάδα, τρία χρόνια αργότερα, το 1806, να γοητευθεί από τη λάμψη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και να απογοητευθεί από τους σύγχρονους Έλληνες, που δεν έμοιαζαν σε τίποτα με τους αρχαίους προγόνους τους. Δέκα χρόνια αργότερα, το Ελληνικό Ζήτημα, έχοντας ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ (ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ)
Η σπάνια και πολύ σημαντική μελέτη πάνω στην Ιλιάδα του Ομήρου του μεγάλου Διαφωτιστή και διδασκάλου του Γένους τίθεται στη διάθεση του αναγνωστικού κοινού ύστερα από δύο αιώνες. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΚΑΤΑ ΚΟΡΑΗ ΑΓΙΟ ΦΩΣ
Στην παρούσα μελέτη, ο δημοφιλέστερος Έλληνας Διαφωτιστής, Αδαμάντιος Κοραής, καταπιάνεται με τη θαυματοπλασία του "αγίου φωτός" της Ιερουσαλήμ. Συγγράφοντας το έργο του στα 1826, προσδιορίζει με θεολογικά κριτήρια την έννοια του θαύματος, τεκμηριώνει με αξιοθαύμαστο τρόπο το ομιχλώδες ιστορικό της εμφάνισης του "αγίου φωτός", αναδεικνύοντας, παράλληλα, τις ποικίλες πολιτικές, θρησκειολογικές και ανθρωπολογικές πτυχές του ζητήματος. Η χώρα μας έχει στις μέρες μας ανάγκη, ενδεχομένως περισσότερο από ποτέ, τον ερχομό ενός νέου Διαφωτισμού. Ι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΑΠΑΤΡΕΧΑΣ
«Η πλήρης ευθυμολογίας, αλλά και δραματικών μεταπτώσεων εξέλιξις του Παπά Τρέχα, ως είναι εμπνευσμένη και διατετυπωμένη υπό του Κοραή, δεν τέρπει απλώς, αλλά και εμβάλλει αβιάστως εις τον οιονδήποτε αναγνώστην σκέψεις περί μορφώσεως και ανθρωπισμού, εμποτίζει τρόπον τινά και τον πλέον άγευστον παιδείας άνθρωπον δια των υψηλών ιδεωδών της ελληνικής παιδείας. Δια του αφηγήματος αυτού του Παπά Τρέχα, ο Κοραής αποκαλύπτεται λόγιος ισχυράς λογοτεχνικής δυνάμεως, την οποίαν χρησιμοποιεί κατ’ εξαίρεσιν εις την περίπτωσιν αυτήν και δια τον συγκεκρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΛΗ ΓΑΛΛΟΓΡΑΙΚΙΚΟΥ ΛΕΞΙΚΟΥ
Πώς μπορεί να συμπεριφερθεί κανείς σε ένα παρόμοιο έργο; Υποθέτω, όπως συμπεριφέρεται στο «Dictionnaire Philosophique» του Βολταίρου. Ο Γάλλος διανοητής σε ένα έργο, που τον εκφράζει απολύτως, αποτύπωσε το σύνολο των ιδεολογικών του απόψεων, «περιδιαβάζοντας όλες τις γνώσεις και τα ονειροπολήματα της ανθρωπότητας». Το διαβάζει, συνεπώς, κανείς από την αρχή έως το τέλος, ως έργο αφηγηματικό. Ο Κοραής με την «Ύλη» του επιχειρεί να αποτυπώσει τα διδάγματα του Γαλλικού Διαφωτισμού, μέσα από την προσπάθειά του να συμβάλει στην δημιουργία του νε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΤΑΚΤΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Μη παραξενισθή ο αναγνώστης ακούων, πρώτην ίσως φοράν, επιγραφόμενον βιβλίον ΑΤΑΚΤΑ, πριν ακούση και ό,τι μ' εκίνησε να ασχημίσω τα νυν εκδιδόμενα με τοιαύτην επιγραφήν. Εις την βιβλιοθήκην μου ευρίσκοντο σκορπισμένα πολλά διαφόρου ύλης σημειώματα, άλλα εις τετράδια, και άλλα εις απλά χαρτίου φύλλα, γραμμένα εις ιδίαν μου χρήσιν παρέργως, ως ο καιρός μ' εσυγχώρει, και δια τούτο ανάξια να κοινωνηθώσιν εις κανένα, και αναξιώτερα να δημοσιευθώσι δια τύπων. Φίλοι τινές απ' εκείνων των φίλων το γένος, των οποίων η ισχυρά φιλία δεκάζει κάποτε τη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΑΠΑΤΡΕΧΑΣ
Κοραής, Αδαμάντιος (1748-1833). Πρωτεργάτης του νεοελληνικού διαφωτισμού. Γεννήθηκε στην Σμύρνη. Φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή και σπούδασε Ιατρική στην Ολλανδία και το Παρίσι. Το 1788 εγκαθίσταται μόνιμα στο Παρίσι. Με το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης, αναγνωρίζει ότι η επανάσταση είναι προϊόν διαφωτισμού και αφύπνισης συνειδήσεων. Κινητοποιεί φιλελληνικούς κύκλους και αγωνίζεται για την μόρφωση του ελληνικού έθνους. Θεωρούσε απαραίτητη την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας, ώστε να μπορέσουν όλοι οι Έλληνες να μορφωθούν. Μετέφρασε αρχα...
Διαβάστε περισσότερα...