ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗΣ Α. ΣΤΕΦΑΝΟΣ

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗΣ - Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΤΗΣ
Μπορεί η ορμή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού να εξασθένησε δραματικά αμέσως μετά τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους, όμως, εκπρόσωποι των ιδεών αυτών εξακολουθούν να ανιχνεύονται έως και τα τέλη του 19ου αιώνα. Μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της περιόδου υπήρξε ο Στέφανος Κουμανούδης, καθηγητής Λατινικών στο πανεπιστήμιο Αθηνών και εξέχων γραμματέας της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Για τον Έλληνα λόγιο, το πρότυπο και το μέτρο σύγκρισης πρέπει να είναι ο αρχαίος κόσμος, ενώ ο χριστιανισμός και το Βυζάντιο δεν αποτελού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΘΟΛΙΚΟΝ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
(. . .) Το "Καθολικό πανόραμα των Αθηνών" απαρτίζεται από τρεις ομόκεντρους κύκλους. Ο εξωτερικός κύκλος οροθετεί, όπως στο πανόραμα του Στάντεμαν, τον φυσικό χώρο του λεκανοπεδίου ως προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα: βορειοανατολικό όριο του πανοραμιστή ο Υμηττός, βόρειο και δυτικό τα βουνά της Πεντέλης και της Πάρνηθας, κατόπιν η συζυγία Κορυδαλλού και Αιγάλεω νοτιοανατολικό ο Σαρωνικός με την Αίγινα, τη Σαλαμίνα και απώτατο αποδέκτη του βλέμματος τα ορεινά της Πελοποννήσου. Η ορατότητα που επιτρέπει την κατόπτευση του ευρύτερου περί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΞΙΚΟΝ ΛΑΤΙΝΟΕΛΛΗΝΙΚΟΝ
Το Λατινοελληνικόν Λεξικόν του Ερρίκου Ουλερίχου (Heinrich Ulrich, 1807-1843), που υπήρξε πρώτος Καθηγητής της Ρωμαϊκής Γραμματολογίας και Αρχαιολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κυκλοφόρησε το 1843. Ο αοίδιμος Στέφανος Κουμανούδης, Καθηγητής και αυτός του ίδιου μαθήματος στο ίδιο Πανεπιστήμιο, το πλούτισε λεξιλογικά και το επανεξέδωσε τρεις φορές, το 1854, το 1864 και το 1873. Σηματοδότησε μάλιστα τις άπαξ λεγόμενες λέξεις με αστερίσκο (*) και τις προερχόμενες από χριστιανικά κείμενα με σταυρό. Το 1884 οι καθηγητές Ιω. Πρωτόδι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΑΛΟΠΙΧΕΙΡΟΣ (ΔΙΤΟΜΟ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο Στράτης Καλοπίχειρος είναι ένα φτωχό αγροτόπαιδο, που γαλουχείται με τα σχολικά αναγνώσματα της προεπαναστατικής Ελλάδας, διαμορφώνει την προσωπικότητά του, μέσα από διαρκείς συγκρούσεις και περιπέτειες, στα χρόνια του Αγώνα και καταλύει, ώριμος πολίτης, στην προσωρινή πρωτεύουσα του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Το έμμετρο αφήγημα Στράτης Καλοπίχειρος του γνωστού επιγραφολόγου, βιβλιογράφου και λεξικογράφου Στέφανου Α. Κουμανούδη (1818-1899) έχει απασχολήσει την έρευνα κυρίως ως παράδοξο προϊόν αυτολογοκρισίας. Τυπωμένο δύο φορές όσο α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Τον Οκτώβριο του 1876, ο Στέφανος Α. Κουμανούδης έγραψε μιαν περιληπτική Ιστορία των Ελλήνων από μνήμης (!) για τα παιδιά και τα εγγόνια του. Είναι τι έκαναν 100 γενιές Ελλήνων στο οικόπεδο που σήμερα λέγεται Ελλάς, και όπου αλλού βρέθηκαν. Που είχαν το μυαλό τους όλον αυτόν τον καιρό, ως πού το φτάσανε, αλλά και τι έργα μας άφησαν τα χέρια τους. Κι αυτά. με τα λιγότερα λόγια που γίνεται, χωρίς να παραλείψει τίποτα σημαντικό. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 1845-1867
[Η νεκρολογία της Αρχαιολογικής Εφημερίδος, 1899.] ΣΤΕΦΑΝΟΣ Α. ΚΟΥΜΑΝΟΥΔΗΣ Την εικοστήν Μαΐου απέθανεν εν ηλικία ογδοήκοντα και ενός ετών ο πρώην καθηγητής του Πανεπιστημίου και γραμματεύς της Αρχαιολογικής Εταιρείας Στέφανος Α. Κουμανούδης. Εις την μνήμην του θανόντος, όστις εγένετο ο κύριος ιδρυτής της τρίτης περιόδου της Αρχαιολογικής Εφημερίδος και ο άριστος των απ' αρχής συνεργατών της, αφιερούσα η Σύνταξις αυτής ολίγας γραμμάς δεν προτίθεται ούτε τον βίον αυτού να περιγράψη ούτε της μακράς και ποικίλης εργασίας του εικόνα πλήρη να πα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΝΕΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Συναγωγή Νέων Λέξεων. Σήμερα θα είχαμε, ίσως, μιλήσει για λεξικό νεολογισμών, αλλά δεν θα είχαμε ολότελα δίκιο η μακρά επιγραφή η οποία στολίζει την προμετωπίδα της επιβλητικής αυτής εργασίας, δεν είναι του Στεφάνου Κουμανούδη, εκφράζει, όμως, ακριβέστατα τις προθέσεις του συντάκτη και το περιεχόμενο της προσφοράς του: διαμορφώθηκε από τον γιο του Πέτρο Κουμανούδη σύμφωνα με χειρόγραφα στοιχεία τα οποία είχε αφήσει ο συντάκτης, με ενδείξεις που απαντούν στα άρθρα του ίδιου του βιβλίου, και με ένα προηγούμενο από άλλο έργο του ίδιου του Στ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 1837-1845
Στον παρόντα τόμο η Σοφία Ματθαίου και ο Παντελής Καρέλλος παρουσιάζουν δύο ανέκδοτα κείμενα του Στέφανου Α. Κουμανούδη από το προσωπικό του αρχείο το οποίο απόκειται στο Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιόοτύπων της Εθνικής Βιβλιοθήκης, πλουτίζοντας σημαντικά τις γνώσεις μας για έναν εξέχοντα εκπρόσωπο της ελληνικής λογιοσύνης. Διετέλεσε καθηγητής της λατινικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο (1846-1886), γραμματεύς της Αρχαιολογικής Εταιρείας (1859-1894), αρχαιολόγος και θεμελιωτής της μελέτης των αρχαίων ελληνικών επιγραφών στην Ελλάδα, λεξικογράφο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΛΕΞΕΩΝ ΑΘΗΣΑΥΡΙΣΤΩΝ ΕΝ ΤΟΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙΣ ΛΕΞΙΚΟΙΣ

ΘΗΒΑΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ
Χρησιμοποιώ τον όρον "προσωπογραφία", ως και άλλοι προ εμού, ίνα δηλώσω αλφαβητικόν κατάλογον των ονομάτων των Θηβαίων των ιστορικών της Ελλάδος χρόνων μέχρι τον 4ου αι. μ.Χ. Προσεπάθησα να περιλάβω, όσους εμαρτυρήθησαν εκ των φιλολογικών και επιγραφικών κειμένων και των νομισμάτων μέχρι και του έτους 1964. Εφρόντισα να έχω προ οφθαλμών τας νεωτέρας των εκδόσεων, αλλά δεν ηδυνήθην να αναθεωρήσω, ως είχον κατά νουν, και πάντα τα κείμενα των θηβαϊκών επιγραφών, επειδή ταύτα κατά το πλείστον είναι δυσπρόσιτα εν τω Μουσείω των Θηβών. Όταν τούτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΞΙΚΟ ΛΑΤΙΝΟΕΛΛΗΝΙΚΟΝ

ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

ΠΕΡΙΕΚΟΠΗΣΑΝΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ