ΛΑΖΟΣ Δ. ΧΡΗΣΤΟΣ

Η ΟΠΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ήδη από τον 6ο π.Χ. αιώνα η Οπτική επιστήμη, η οποία ασχολείται με το φως και τις μεταβολές που αυτό υφίσταται και προκαλεί, απασχόλησε τους αρχαίους Έλληνες. Ο Πλάτων, ο Δημόκριτος, ο Εμπεδοκλής, ο Αριστοτέλης, και αργότερα ο Αρχιμήδης, ο Ευκλείδης, ο Ήρων ο Αλεξανδρινός, ακόμη και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος μελέτησαν και έγραψαν για την όραση, το φως, τις ακτίνες, και έθεσαν τις βάσεις για τις σύγχρονες θεωρίες περί φωτός. Πώς μεταδίδεται το φως, πώς λειτουργεί η όραση, πώς θεραπεύονται οι παθήσεις των ματιών; Κι ακόμα τι είναι η διάθλαση, η...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν σημειώσει αξιόλογη πρόοδο στο χώρο της Μηχανικής και της Τεχνολογίας. Τα επιτεύγματά τους, από το 3000 π.Χ. μέχρι το 1100 μ.Χ., μας αφήνουν άφωνους και επιβεβαιώνουν ότι η σημερινή τεχνολογική εποχή δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη βιομηχανική επανάσταση. Οι αρχαίοι Έλληνες έβαλαν και εδώ τα θεμέλια. Ο συγγραφέας, μετά από πολύχρονη έρευνα, παρουσιάζει τις πιο σημαντικές εφευρέσεις τους στην αρχιτεκτονική, τη ναυπηγική, τη μεταλλουργία, την κατασκευή αγαλμάτων, παρουσιάζει απλούς μηχανισμούς και μηχανισμούς ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Περιδιαβαίνοντας το χώρο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας, τον λαμπρό αυτό χώρο τεχνών και επιστημών, σταματούμε μπροστά στα διάφορα επιτεύγματα που προετοίμασαν το έδαφος στα έργα και τον πολιτισμό της σημερινής ανθρωπότητας. Ανάμεσά τους ο συγγραφέας ξεχωρίζει και καταγράφει διεξοδικά: Τους άθλους του Ηρακλή, που υποκρύπτουν υδραυλικά έργα την πτήση του Δαίδαλου και του Ίκαρου, που ίσως έγινε με μηχανικό μέσο τα ταξίδια του Σκύλακα και του Νέαρχου, με τα οποία εξερεύνησαν ένα μεγάλο κομμάτι της Γης, άγνωστο μέχρι τότε το πώς η ελληνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Στην διάρκεια των ιστορικών περιόδων που έχουν υπάρξει, από την προϊστορική εποχή έως σήμερα, ένας από τους κατ' εξοχήν κρίκους Ελληνικότητας είναι η παρουσία και η συνέχεια (ή διαχρονία) πολλών παγανιστικών ηθών και εθίμων. (. . .) Ο χριστιανισμός παρά τις προσπάθειές του να τα εξαφανίσει, τελικά τα αποδέχθηκε, είτε με κάποια δόση ανοχής είτε με την πλήρη κάλυψή της υπό τον μανδύα του. «Ανάγκα και θεοί πείθονται». (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
Ερευνώντας πηγές 3.200 χρόνων καταγράφηκαν 150 παιχνίδια. Ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χώρο και το χρόνο, που αποτελεί συνάμα κι απρόβλεπτο παιχνίδι για τον αναγνώστη μα και τον ίδιο τον ερευνητή που το αποτόλμησε. Ο συγγραφέας αποτόλμησε ένα εγχείρημα μοναδικό την ελληνική βιβλιογραφία - να καταγράψει τα παιχνίδια των αρχαίων και των βυζαντινών προγόνων μας. Και το αποτέλεσμα υπήρξε εκπληκτικό: εκατόν πενήντα παιχνίδια καταγράφηκαν για μια περίοδο περίπου 3.500 χρόνων σ' έναν τόμο 770 σελίδων, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Ανακαλύπτουμε τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΠΥΘΕΑ ΣΤΗΝ ΑΓΝΩΣΤΗ ΘΟΥΛΗ
Το ταξίδι του Πυθέα του Μασσαλιώτη προς την απώτατη και άγνωστη Θούλη, το 320 π.Χ., αποτελεί το πρώτο ιστορικά τεκμηριωμένο ταξίδι. Επιδιώκοντας να προσεγγίσει τα νησιά του κασσιτέρου και του ήλεκτρου για εμπορικούς λόγους, ο Πυθέας πραγματοποίησε παράλληλα και ένα επιστημονικό ταξίδι στο Βόρειο Παγωμένο ωκεανό, την «Κρόνια θάλασσα», φτάνοντας ως τη Θούλη, την «άγνωστη γη» των αρχαίων. Που ακριβώς βρισκόταν αυτή η γη; Πρέπει να ήταν η Ισλανδία, όμως ίσως να έφτασε και ως τη Γροιλανδία. Το πλήθος των επιστημονικών παρατηρήσεων του Πυθέα χρη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ
Πριν από 2.000 χρόνια οι Έλληνες μηχανικοί κατασκεύασαν ένα μοναδικό μηχανισμό που, μετά από 25 χρόνια μελέτης, αποδείχτηκε ότι ήταν ένα αστρονομικό όργανο μεγάλης αξίας. Ένα σύνολο από 30 διαφορετικά γρανάζια έδινε πληροφορίες για τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης και των πλανητών στο Ζωδιακό. Πρόκειται για το Μηχανισμό των Αντικυθήρων, τον πρώτο υπολογιστή στην παγκόσμια ιστορία, αξιοθαύμαστη μαρτυρία μιας μεγάλης τεχνολογικής και μηχανικής εξέλιξης που κορυφώθηκε το 80 π. Χ. με την κατασκευή του . Τόσο ο υπολογιστής, όσο και ο απόγονό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ, Ο ΕΥΦΥΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
Ο Αρχιμήδης, ο μεγαλύτερος μαθηματικός και μηχανικός της αρχαιότητας, παραμένει ουσιαστικά άγνωστος παρά τις τεράστιας σημασίας εφευρέσεις του. Τα περισσότερα από τα πρωτότυπα έργα του έχουν χαθεί και στο γεγονός αυτό οφείλεται η άγνοιά μας για ένα πλήθος αποκαλύψεων και κατασκευών που όλες έχουν γίνει μυθικές: τα εμπρηστικά του κάτοπτρα με τα οποία έκαψε το στόλο των Ρωμαίων, οι γιγάντιοι καταπέλτες, οι κολοσσιαίοι γερανοί που σήκωναν τα πλοία στον αέρα και μετά τα άφηναν να συντρίβονται, το περίφημο υδραυλικό ρολόι του. Ο Αρχιμήδης πρώτο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΑ ΛΑΙΚΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ
Είναι αδύνατο να φανταστεί κάποιος το μέγεθος της συμμετοχής των Ελλήνων σε διάφορα απελευθερωτικά κινήματα ανά τον κόσμο, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και διαφορετικές περιοχές. Από τις πάμπες της Αργεντινής και τα υψώματα της Χιλής, από τα ανθρακωρυχεία του Κολοράντο, τους βάλτους της Φλόριδας ως τους αγώνες των Γαριβαλδινών, την αντίσταση των μακί στη Γαλλία, τον αγώνα των Βιετκόγκ, των Μπόερς και άλλων. Παντού όπου είχαν ξενιτευτεί οι Έλληνες έλαβαν μέρος στις εξεγέρσεις, τους αγώνες, τις απεργίες των ντόπιων λαών, για την απόκτη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΜΑΔΡΙΤΗ
Μια λαμπρή σελίδα της συμμετοχής των Ελλήνων στα απελευθερωτικά κινήματα των λαών είναι η δράση και ο ρόλος που έπαιξαν στην Ισπανία κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Εθελοντές στον αγώνα κατά του Φράνκο, 400 περίπου Έλληνες μπριγαδίστες πήραν μέρος στον αντιφασιστικό πόλεμο και έχυσαν το αίμα τους υπέρ της ελευθερίας του ισπανικού λαού πολεμώντας μαζί με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Πάρα πολλοί από αυτούς, περίπου το 25%, έπεσαν πάνω στον αγώνα. Τιμή και δόξα στους μαχητές αυτούς που συγκεντρώθηκαν από όλα τα μέρη του κόσμου για να υπερασπιστούν το δί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΕΡΜΗΝΕΥΤΕΣ ΓΡΑΦΕΣ
Θα πίστευε κάποιος ότι σήμερα, στη διαστημική εποχή μας, δεν θα υπήρχαν γραφές - συστήματα επικοινωνίας τέτοια που να μην έχουν ερμηνευτεί. Και όμως υπάρχουν σε πείσμα όλων των προσπαθειών που 'χουν καταβληθεί για την αποκρυπτογράφησή τους. Και ενώ η κλασική επιστήμη της γλωσσολογίας αποδέχεται κάποιες από αυτές, υπάρχουν και άλλες γραφές ή «γραφές» που δε γίνονται αποδεκτές σαν τέτοιες και παραμένουν στο περιθώριο της επίσημης έρευνας. Έτσι παρουσιάζεται μία ποικιλία συστημάτων, γραφών, κωδικών επικοινωνίας, σημάτων κλπ που η εξερεύνησή ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΚΑΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
Πότε εντοπίζεται για πρώτη φορά η παρουσία Ελλήνων στο Νέο Κόσμο; Σ' αυτό το ιστορικό - και διόλου φιλοσοφικό - ερώτημα απαντά η παρούσα εργασία του Χ. Δ. Λάζου, καρπός ερευνητικής προσπάθειας σε πολλά ισπανικά αρχεία επί μία τριετία. Από την έρευνα αυτή διαπιστώθηκε ότι η συμμετοχή Ελλήνων στην ανακάλυψη και εξερεύνηση της αμερικανικής ηπείρου υπήρξε μεγάλη. Οι πρώτοι [...] Έλληνες εντοπίζονται στα πληρώματα του Χριστόφορου Κολόμβου, στο φως όμως έρχονται και πλήθος στοιχεία για τρεις άλλους σημαντικούς Έλληνες, τον Φρανθίσκο Άλμπο, τον Π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Στη σημερινή εποχή, που η τεχνολογία των παιχνιδιών μας εκπλήσσει με το επίπεδο στο οποίο έχει φτάσει κάνοντας τα παιδικά μάτια να μαγεύονται, ίσως να ήταν βαρετό ν' αναφερθούμε στα παλιότερα παιχνίδια, πόσο μάλλον σε παιχνίδια με τα οποία έπαιζαν στην αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο. Και όμως! Αποδείχθηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον, καθώς διαπιστώνουμε ότι αυτά αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης πολλών από τα σημερινά. Δεν νοείται άνθρωπος χωρίς παιδική ηλικία, κατά συνέπειαν χωρίς να έχει παίξει κάποια, έστω και αυτοσχέδια, παιχνίδια ανάλογα με τον τόπο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
Από το 320 μέχρι το 30 π.Χ. η Αίγυπτος βρισκόταν κάτω από την εξουσία των Πτολεμαίων. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, της Ελληνιστικής, οι Πτολεμαίοι εκτέλεσαν λαμπρά αρδευτικά και υδρευτικά έργα, μετέβαλαν μεγάλες ερημικές εκτάσεις σε καλλιεργήσιμες και πλούτισαν την Αλεξάνδρεια κτίζοντας λαμπρά οικοδομήματα: τη Βιβλιοθήκη, το Φάρο, το Μουσείο κ.ά. Στο Μουσείο δίδαξαν λαμπροί επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και οι περίφημοι μηχανικοί της Αλεξάνδρειας Κτησίβιος, Φίλων ο Βυζάντιος και Ήρων ο Αλεξανδρεύς. Οι μηχανικοί αυτοί, μαζί με τον Αρχι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Από το 8000 π.Χ. έως το τέλος της ελληνιστικής περιόδου οι Έλληνες ανέπτυξαν τόσο πολύ τη ναυτική τέχνη ώστε για αιώνες ήταν οι κυρίαρχοι της Μεσογείου. Η δύναμή τους αυτή στηρίχτηκε πάνω στη γνώση της αστρονομίας που συνέβαλε, συν τω χρόνω, στην ανάπτυξη της γεωγραφίας, της χαρτογραφίας, της πελαγοδρομίας (πλεύση σε ανοικτό πέλαγος), της ναυπηγικής. Στηρίχτηκε ακόμη σε πλήθος ναυτικών οργάνων, χαρτών, ανεμολογίων και άλλων βοηθημάτων ναυτιλίας όπως οι περίπλοες. Για πρώτη φορά αποπειράται μια συνολική παρουσίαση αυτών των επιτευγμάτων που...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
Με το έργο μου αυτό προσπάθησα να καλύψω ένα τομέα, της ιστορίας της γραφής, να του προσδώσω την ακρίβεια των στοιχείων που του είναι απαραίτητη και ακόμη να του δώσω την κατάλληλη γλαφυρότητα ώστε να μπορεί να διαβαστεί. Κινούμενος μέσα σ’ ένα γενικότερο πνευματικό πεδίο δεν θέλησα το βιβλίο μου να παρουσιαστεί σαν μια άνοστη και άνευ ενδιαφέροντος για τον πολύ κόσμο πραγματεία, δίχως αυτό να σημαίνει ότι οι ειδικοί της ιστορίας της γραφής δεν θα βρουν αρκετά στοιχεία. Το να παρουσιάσω μια τελείως ειδικευμένη πραγματεία για μένα θα ήταν α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ
Γιατί ο Χριστόφορος Κολόμβος αποτελεί ελληνικό πρόβλημα; Ήταν ελληνικής καταγωγής; Από ποιους επηρεάστηκε και ποιοι τον βοήθησαν στο εγχείρημά του; Ο ιστορικός και μελετητής Χ. Δ. Λάζος καταπιάνεται με τα ερωτήματα αυτά προσπαθώντας μέσα από πλήθος άγνωστα στοιχεία, ντοκουμέντα, χάρτες και ημερολόγια να δώσει απαντήσεις. Ανεξάρτητα αν πράγματι καταγόταν από τους Δισύπατους του Βυζαντίου ή από τη Χίο, είναι αλήθεια ότι ο Χ. Κολόμβος γαλουχήθηκε και εμπνεύστηκε στη ζωή του από το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, του οποίου υπήρξε λάτρης. Οι γνώσεις ...
Διαβάστε περισσότερα...

ENGINEERING AND TECHNOLOGY IN ANCIENT GREECE
Το βιβλίο του Χ.Δ. Λάζου "Μηχανική και Τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα" μεταφρασμένο στην αγγλική γλώσσα....
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΠΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ
Ο πόθος για πτήση κατέκτησε τον άνθρωπο από πολύ νωρίς, όπως μας «λένε» οι μυθολογίες των λαών. Ο ελληνικός ουρανός ίσως ενέπνευσε κατά τι περισσότερο τους κατοίκους της γης του. Το συναντούμε συχνά στην πλουσιότατη αρχαία μυθολογία, όπου συνήθως πετούν οι θεοί και διάφορα άλλα πλάσματα, είτε με τη βοήθεια κάποιας μαγικής δύναμης είτε με τη βοήθεια κάποιου τεχνικού μέσου. Πρώτα πέταξαν, λοιπόν, οι θεοί του Ολύμπου, μετά κάποια όντα μεταφέροντας μηνύματα, και σιγά-σιγά φτάσαμε στον Δαίδαλο και τον Ίκαρο για να καταλήξουμε στο πρώτο αυτοσχέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Μοναδικά δείγματα πυραμιδικής αρχιτεκτονικής στον ευρωπαϊκό χώρο αποτελούν οι πυραμίδες που έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα. Η μορφή τους, η αρχιτεκτονική τους, η στατική τους τοποθέτηση κατατάσσουν μερικές απ' αυτές στην προπελασγική περίοδο, παρ' ότι παραμένουν για μας μυστήριο. Η Ακαδημία Αθηνών έχει χρονολογήσει τα κτίσματα αυτά μέχρι και στο 2700 π.Χ. Οι ελληνικές πυραμίδες διαφέρουν από τις γνωστές αιγυπτιακές ως προς τη μορφή και - πιθανότατα - ως προς τη χρήση. Υπήρξαν ταφικά μνημεία, μικρά οχυρά, φρυκτωρίες, αστρονομικά παρατηρητήρια...
Διαβάστε περισσότερα...