ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ Δ. ΧΡΗΣΤΟΣ

Ο ΑΝΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΣ
Το βιβλίο αυτό εξετάζει, στο πλαίσιο της πολιτισμικής ιστορίας, την αλλαγή "παραδείγματος" όσον αφορά στις αντιλήψεις και χρήσεις του ανθρώπινου σώματος κατά τη μετάβαση του από τον ρωμαϊκό στον βυζαντινό πολιτισμό ως μέσου για την επίτευξη της χριστιανικής σωτηρίας, πραγματοποιήσιμης χάρη στο συνδυασμό αυτοκαταναγκαστικών / αυτοελεγκτικών και αλγαισθητικών πρακτικών. Το ερμηνευτικό-εξηγητικό αυτό σχήμα ενσωμάτωσης του Θεού, που θα καθορίσει την ταυτότητα του βυζαντινού πολιτισμού, μορφοποιήθηκε στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Οι αυτοκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟΠΙΟ-ΓΡΑΦΙΕΣ
Η περιβαλλοντική αισθητική, είτε υπό τη γνωσιακή της προσέγγιση είτε υπό τη συναισθηματική της, θέτει ένα νέο σχήμα μιας οικουμενικής αλήθειας που αφορά όχι μόνο στις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, αλλά στο σύνολο της ανθρώπινης κατάστασης, στην παρουσία της ζωής στη γη, στην εξέλιξη των ειδών, στις γεωλογικές μεταβολές και τη λειτουργία των οικοσυστημάτων. Η περιβαλλοντική αισθητική έρχεται να συμπεριλάβει την ανάγνωση μιας ολότητας. Εμφορείται από την ανάγκη να υπάρξει μια επιστημονικά και πρακτικά θεμελιωμένη βάση προσέγγισης, ώστε να μπορο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ (1827) ΤΟΥ ARY SCHEFFER
Οι λόγοι για τους οποίους το γεγονός της κατακρήμνισης των γυναικών του Σουλίου στο βάραθρο, τον Δεκέμβριο του 1803, απέκτησε στη φιλελληνική Ευρώπη τόση μεγάλη απήχηση δεν θα πρέπει να περιορίζονται απλά στη συναισθηματική του απορροή και τη συγκινησιακή φόρτιση που προκαλεί, ούτε και ότι συνιστά μια πράξη ύψιστης απόγνωσης που λειτουργεί αντιστικτικά στην απομείωση των κανονιστικών πόρων του λόγου, αλλά πρωτίστως στο ότι εμπεριέχει το πραττόμενο ιδεώδες της θυσιαστικής αποδοχής του θανάτου υπέρ της ελευθερίας, άρα και έναν μεγαλύτερο βαθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΡΥΠΤΟΤΗΤΑ
Η βυζαντινή τέχνη ανέλαβε το δύσκολο έργο να μιλήσει για κάτι που δεν ανήκε στον επίγειο κόσμο, γνωρίζοντας ότι έπρεπε να το παρουσιάσει ως απουσία και να το εμφανίσει ως μη φανέρωση. Προκειμένου η εικονοποιία να μην απομειωθεί στη λατρεία της ύλης και σε μια κατάσταση ειδωλολατρίας, επιτελείται ταυτοχρόνως η παρουσία και η απουσία του Θεού, η παρουσία ως απουσία και η απουσία ως ομοιότητα. Μόνο έτσι θα μπορούσαμε να σκεφτούμε τη σχέση της εικόνας με την ιδέα της. Το μόνο στοιχείο σύγκλισης, που αφορά στη συνθήκη της ομοιότητας, περιορίζετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΧΩΡΑ(Η)ΣΗ
Η ανά χείρας μελέτη εξετάζει, με τη χρήση των μεθοδολογικών εργαλείων της δομικής ανθρωπολογίας και της πολιτισμικής ιστορίας, τη συγκρότηση της ετερότητας στην καρδιά του βυζαντινού πολιτισμού, έχοντας ως άξονα το ζεύγος των εννοιών χώρα-α-να-χωρα(-η)τής. Αποτελεί ουσιαστικά τη συνέχεια της προηγούμενής μας με τον τίτλο Ο αντεστραμμένος Διόνυσος. Σχεδίασμα μιας σωματοθεωρίας ενός αλγαισθητικού αυτοκαταναγκασμού, Σμίλη, Αθήνα 2011. Η χώρα και ο ανα-χωρα(-η)τής απειλούν διαρκώς τόσο τον ορθό λόγο όσο και τη συμβολοποίηση της γλώσσας, βασική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ ΤΟΥ «ΤΟΠΟΥ ΤΗΣ ΑΓΙΟΤΗΤΑΣ»
Στην ανά χείρας μελέτη, η πολιτισμική ιστορία του εικαστικά δομημένου "τόπου της αγιότητας", ιδωμένη υπό το πρίσμα μιας σύνθετης αφήγησης σε πολλαπλά επίπεδα, εκλαμβάνεται ως ένα απτό σχήμα κατανόησης του θείου και ως μια διαρκής νοηματοδότηση της μνήμης του συγκεκριμένου τόπου. Πρόκειται για μια ερμηνευτική σκοπιά που αποσκοπεί στην επικαιροποίηση της μνήμης ενός τόπου "εν δράσει", συγκροτημένου στη βάση περίπλοκων σχεσιακών επικαθορισμών, οι οποίοι υπηρετούν μια τελεστική λογική και δράση. Ο "τόπος της αγιότητας" συγκροτεί ένα αναμνηστήρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΑΙΝΩΝ ΣΤΗ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (16ος - 18ος αι.)
Στην αρχαιολογία και στην τέχνη υπάρχουν θέματα που ερευνώνται αρχικά και ερμηνεύονται στη συνέχεια μεθοδικά καθώς αποτελούν κεφάλαια ενός ευρύτερου εικονιστικού συνόλου. Αντίστοιχα, κάποια άλλα θέματα, αν και εκ πρώτης όψεως φαίνονται ευεξήγητα, όμως κατά βάθος κρύβουν ιδιαίτερες πτυχές και προεκτείνονται σε επιστημονικά πεδία πέρα από το χώρο της εικαστικής τέχνης. Ένα τέτοιο μέγα θέμα μελέτησε, ερεύνησε σε βάθος χρόνου, επεξεργάστηκε με πολύ κόπο και οργάνωσε συστηματικά ο μαθητής και συνεργάτης μου κ. Χρήστος Μεράντζας στο πλαίσιο της ...
Διαβάστε περισσότερα...