ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ Δ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΠΗΓΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
[...] Βέβαια, και η παρούσα έκδοση δεν παύει να έχει χρηστικό χαρακτήρα, χωρίς να διεκδικεί καμμία τελειότητα ή πληρότητα. Η μόνη μας φιλοδοξία είναι να δώσει επαρκή στοιχεία για την πληροφόρηση των Φοιτητών, αλλά και κάθε άλλου, ο οποίος τυχόν ενδιαφέρεται για τα προβλήματα των Πηγών της Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Γι' αυτό, και από τα εισαγωγικά προβλήματα της ιστορικής επιστήμης θίγουμε μόνο εκείνα, που βοηθούν την πρόσβαση σ' αυτές. Την τελευταία θέλουν να εξυπηρετήσουν και τα δημοσιευόμενα ποικίλα δείγματα. Εξ άλλου, η πνευματική κοινωνί...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ...
Οι σχέσεις των προσώπων, και μάλιστα εκείνων που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην ζωή ενός τόπου, έχουν για την έρευνα πάντα σημασία. Όχι μόνο "διότι ο άνθρωπος υφίσταται και υπάρχει κοινωνών του συνανθρώπου του", αλλά διότι η σχέση των προσώπων σημαίνει συνάντηση, η δε συνάντηση πραγματώνεται ως αλληλοπεριχώρηση. Διασταύρωση δηλαδή ιδεών, ανησυχιών, τάσεων, σκοπών, αγώνων, αλλά και αντιθέσεων και διαφωνιών, και άρα σύνθεση υπάρξεων, ενίοτε δε και συμπληρωματικότητα. π.Γ.Μ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΘΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
- Η Εκκλησία της Ελλάδος και η "Μακεδονική Εκκλησία" - Ο σοφός Ευγένιος Βούλγαρης, Περί Πάπα και Παπισμού - Ο μύθος περί ξένων επιδράσεων σε έργα του αγίου Νικόδημου Αγιορείτου - Καλβίνος και Καλβινισμός στην Ελλάδα - Ο Βολταίρος. Προσωποποίηση του άθεου Διαφωτισμού για τους παραδοσιακούς Ορθοδόξους - Κριτική θεώρηση των όρων "Φιλελληνισμός" και "Φιλέλληνες" κ.ά. Με τις συγκεκριμένες μελέτες επιχειρείται να δοθούν απαντήσεις σε ανοικτά ακόμη στην έρευνα ερωτήματα, αλλά και καταβάλλεται συνάμα η προσπάθεια για την κάλυψη κενών ή αναθεώρηση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
(...) Ένας από τους επισημότερους εκπροσώπους της Ιδεολογίας του Γένους, της Ρωμαίικης - Ελληνορθόδοξης - Ιδέας, υπήρξε στο 19ο αιώνα ο κεφαλλονίτης Ριζοσπάστης Γεώργιος Τυπάλδος - Ιακωβάτος, πολιτικός, που διακρίθηκε τόσο στην αγγλοκρατούμενη Επτάνησο, όσο και στην Ελληνική Βουλή, μια από τις δυναμικότερες μορφές του ελληνικού πολιτικού κόσμου τον περασμένο αιώνα. Η κατάρτιση και ταξινόμηση του προσωπικού του Αρχείου στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς και η περιστασιακή κατά καιρούς ενασχόληση με κείμενά του κίνησε σταδιακά τη σκέψη να επιχειρηθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Η ανά χείρας μελέτη του καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημιού Αθηνών, αιδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Μεταλληνού, υπό τον τίτλον «Εκκλησία και Πολιτεία στην ορθόδοξη Παράδοση», είναι διάλεξις, δοθείσα τη 15 Μαίου 1996, εις το Δημοτικόν Πνευματικόν κέντρον Καλαμάτας (Πανταζοπούλειον Λαϊκήν Σχολήν), διοργανωθείσα υπο του εν Καλαμάτα «Συλλόγου προς διάδοσιν των Γραμμάτων», βραβευθέντος υπό της Ακαδημίας Αθηνών. Την διάλεξιν παρηκολούθησε πολυπληθές εκλεκτόν ακροατήριον κληρικών και λαϊκών, ενεποίησε δέ αρίστην εντύπωσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ 'Η ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΙΑ;
Αυτό, που τελικά επιτυγχάνουν οι Νεοπαγανιστές και Νεοειδωλολάτρες, είναι να μένουν ξένοι και προς τον Χριστιανισμό, που τον απορρίπτουν ασυζητητί, αλλά και προς τον ίδιο τον Ελληνισμό, διότι αρνούνται και απορρίπτουν την ιστορική συνέχειά του στην αγιοπατερική Ελληνορθοδοξία. Τεμαχίζοντας τον δε, καταστρέφουν την ενότητά του, που όμως την σώζουν ελληνοποιημένοι συνειδησιακά Ξένοι, όπως ο Ζακ Λακαριέρ, που δεν διστάζει να δηλώνει: «Νιώθω το ίδιο, αν ακούσω ένα ζεϊμπέκικο, ένα ποίημα του Ελύτη ή βυζαντινή μουσική. Υπάρχει ένα φως, που ενώνε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ Σ. ΙΩΑΝΝΗΣ
[...] Στόχος αυτού του βιβλίου δεν είναι η σύνταξη μιας συστηματικής μελέτης για τον π. Ιωάννη, η κριτική αποτίμηση του έργου του και αξιολόγηση της θεολογικής προσφοράς του. Αυτό έγινε ήδη, κατά τρόπο μάλιστα ικανοποιητικό, από τον καθηγητή Andrew J. Sopko, στην πολύ καλή μονογραφία του για τον π. Ιωάννη με τίτλο: Prophet of Roman Orthodoxy - The Theology of John Romanides ("Synaxis Press, The Canadian Orthodox Publishing House, Victoria - Canada 1988") Σκοπός είναι η συγκέντρωση χαρακτηριστικών κειμένων, δικών του και ξένων, εκδεδομένων ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΜΑΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ
Στο βιβλίο αυτό ο π. Γεώργιος Μεταλληνός διερευνά, με τη ματιά του ιστορικού και τη συνείδηση του Ορθόδοξου, την πολιτισμική ταυτότητα τόσο της Ευρώπης όσο και της "καθ' ημάς Ανατολής" και τις ιστορικές διεργασίες που οδήγησαν στη σημερινή πολιτισμική πραγματικότητα του ευρωπαϊκού χώρου. Οι απόψεις του συνεισφέρουν στον προβληματισμό σχετικά με την παρουσία μας ως Ορθοδόξων στο γίγνεσθαι της Ενωμένης Ευρώπης και βοηθούν στη συνειδητοποίηση της ταυτότητάς μας, ώστε να οδηγηθούμε σε γονιμότερη στάση απέναντι στα ευρωπαϊκά δρώμενα. (ΑΠΟ ΤΗΝ Π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ
Επτά κείμενα, δημοσιευμένα σε διάφορα έντυπα στο παρελθόν, συγκεντρώθηκαν -κατά την γνωστή ήδη συνήθειά μας- σ' αυτό το τομίδιο, σε μια ανανεωμένη γραφή και εμφάνιση για την επικαιροποίησή τους. Η στοχοθεσία μας είναι ποιμαντική και ιεραποστολική: Η προσέγγιση του πληρώματος της Εκκλησίας μας για την συνειδητοποίηση προβλημάτων και πολιτισμικών εκφράσεων του Έθνους μας στη μακραίωνη σύζευξη και συμπόρευσή του με την Αποστολικο-πατερική Ορθοδοξία. Και αυτό είναι ιδιαίτερα αναγκαίο στη σύγχυση των καιρών μας και τον κλονισμό των συνειδήσεων ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ
Μια σειρά προσώπων με ιδιαίτερη ακτινοβολία στην εποχή τους και γεγονότων - σταθμών στην πορεία μας ως Ελλήνων προσεγγίζονται κριτικά στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Εκ πρώτης όψεως πρόκειται για θέματα αυτοτελή και ασύνδετα μεταξύ τους. Και είναι πράγματι μελετήματα, που γράφτηκαν από διάφορες αφορμές - ή και ξαναγράφτηκαν - στα τελευταία χρόνια. Όλα τους, όμως, εντάσσονται σε μια ευρύτερη θεματική ενότητα, που επιτρέπει τη συναγωγή τους κάτω από έναν ενιαίο τίτλο. Σχετίζονται με μια προσπάθεια διερεύνησης της πνευματικής παράδοσης του Νέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ
Το ιερό Κήρυγμα, που ακολουθεί -παραδοσιακά- την ανάγνωση των ιερών Αναγνωσμάτων, επικαιροποιεί το μήνυμα της Αγίας Γραφής στη λειτουργική μας σύναξη, ως "ερμηνεία" της Γραφής. Στο πλαίσιο της λειτουργικής συνάξεως ερμηνεύεται εκκλησιαστικά η Γραφή. Το ακαδημαϊκό σπουδαστήριο, στην καλύτερη περίπτωση, επεξεργάζεται "επιστημονικά" την λειτουργική ερμηνεία της Γραφής από τους Θεουμένους, τους Αγίους. Τα ερμηνευτικά πατερικά υπομνήματα, ακόμη και τα κυριακοδρόμια, είναι λειτουργικά, όχι "επιστημονικά" με την ακαδημαϊκή σημασία του όρου. Η προ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΑΝΗ...
Τίποτε δεν απειλεί περισσότερο την πίστη και τη σωτηρία μας από την πλάνη. Η πλάνη -κάθε πλάνη-συσκοτίζει ή παραχαράσσει την πίστη, οδηγώντας σε "πίστη", που δεν μπορεί να σώσει, να ενώσει τον άνθρωπο με την άκτιστη Χάρη του Τριαδικού Θεού, διότι ενεργεί ως βλασφημία. Υπάρχει το "πνεύμα της αληθείας", που προέρχεται από τον Θεό, και το "πνεύμα της πλάνης", που προέρχεται από τον διάβολο (Α' Ιωάν. 4, 6). Ο σκοπός του ποιμαντικού έργου της Εκκλησίας μας είναι να προφυλάσσει τον άνθρωπο από το "πνεύμα της πλάνης". Διότι όπως λέγει ο άγιος Ιάκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΣΧΟΙΝΟΒΑΣΙΑΣ
»... δύο υπέροχα συνάλληλα μεγέθη, ο Ελληνισμός και η Χριστιανική Ορθοδοξία, τα αδιάστατα συστατικά της εθνικής μας ταυτότητας, που διακυβεύεται επικίνδυνα στις σύγχρονες ιστορικές επιλογές μας. Πρόκειται για ελληνική ιχνηλασία της διαχρονικής πνευματικής μας σχοινοβασίας, της συνέχειας δηλαδή ή ασυνέχειας σ' αυτή τη σύζευξη, όπως βιώνεται σε οριακές μορφές και στιγμές της ιστορικής μας παρουσίας και δημιουργίας. Διότι η διασύνδεση Ελληνικότητας και Ορθοδοξίας απαιτεί και αυθεντικό ελληνικό φρόνημα και γνήσια χριστιανική, δηλαδή πατερική, ...
Διαβάστε περισσότερα...

«ΜΕΤΑ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ»
Η μακρόχρονη -συν Θεώ- πείρα μας έχει διδάξει, ότι τα κείμενα, που δημοσιεύονται σε Περιοδικά και Εφημερίδες, εύκολα "χάνονται" ή δύσκολα βρίσκονται από τους Πιστούς, που έχουν την ευλογία να διαβάζουν τον ποιμαντικό λόγο επιμελώς και θεαρέστως. Γι' αυτό αποτολμάται για μια ακόμη φορά η συγκέντρωση στο τομίδιο αυτό ένδεκα θεολογικών και ποιμαντικών κειμένων μας, προσφερομένων στο εκκλησιαστικό μας πλήρωμα, που μένει σταθερό στην Πίστη μας και αγωνίζεται γι' αυτήν "εν αγάπη". Βέβαια, η συνδημοσίευση των ταπεινών κειμένων μας δεν θα ήταν δυν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΩΤΟΜΑΧΙΚΑ - ΑΝΤΙΦΩΤΟΜΑΧΙΚΑ
Μια χαρακτηριστική στιγμή του ελληνικού Διαφωτισμού φωτίζεται με το βιβλίο αυτό, που επικεντρώνεται στη διαπάλη του ελληνικού Διαφωτισμού, στο πρόσωπο του πατριάρχη του Αδαμαντίου Κοραή, με τα ρωμαίικα Πατριαρχεία της Ανατολής (Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων). Η ανακάλυψη 4 έργων, που συζητούν το πρόβλημα του Φωτός του Παναγίου Τάφου κατά το Μέγα Σάββατο, με άμεση ή έμμεση αναφορά στον διάλογο του Κοραή «Περί του εν Ιεροσολύμοις Αγίου Φωτός», προσφέρει τη δυνατότητα διερεύνησης της σύγκρουσης του κόσμου της Ελληνοορθοδοξίας με τα Δυτικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ
Σ' όλη την ιστορική του πορεία ο Ελληνισμός δίνει συνεχώς μια μάχη. Αμύνεται εναντίον εκείνων, που επιβουλεύονται όχι μόνο την ιστορική του ύπαρξη, αλλά προ πάντων την πολιτιστική και πνευματική ιδιαιτερότητά του. Διότι χωρίς τη δεύτερη η πρώτη είναι χωρίς νόημα. Αμύνεται στα πεδία των μαχών, όταν δεχθεί ιταμή επίθεση, αμύνεται όμως και στο χώρο του πνεύματος. Αυτή η πνευματική άμυνα είναι το κριτήριο της ζωτικότητας και ακμής του. Η πολιτική ή οικονομική του δύναμη, τα γεωγραφικά σύνορά του, αντίθετα με άλλους λαούς, έχουν για τον Ελληνισ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ: ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ
Τα κείμενα, που περιλαμβάνονται σ' αυτό το τομίδιο, χαρακτηρίζονται -και είναι- αγωνιστικά. Με την Χάρη του Θεού απαντούν σε συγκεκριμένες προκλήσεις της εσχατολογικής εποχής μας, όπου απειλείται η Πίστη μας, ως κανόνας ζωής, και νοθεύεται το ορθοδοξοπατερικό ήθος. Σήμερα κατ' εξοχήν γίνεται κατανοητός ο λόγος του Αποστόλου Παύλου, όταν έγραφε στους Κορινθίους: "ουαί μοι έστιν, εάν μη ευαγγελίζωμαι" (Α' Κορ. 9, 16). Η προσφορά του Ευαγγελίου σε ένα κόσμο, που παραπαίει, όσο ποτέ άλλοτε, και βρίσκεται συνεχώς αντιμέτωπος με τον θάνατο, και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Ανήκω στους ερευνητές εκείνους, που πιστεύουν ότι η σύναξη των εργασιών-μελετών τους από τα διάφορα περιοδικά ή αφιερωματικούς τόμους, όπου αρχικά δημοσιεύθηκαν, σε ένα τόμο προσφέρει δυνατότητες στους φιλίστορες και φιλέρευνους να τις μελετήσουν ή και να τις αξιοποιήσουν ακόμη στις δικές τους ενασχολήσεις. Η τιτλοφόρηση του τόμου "Συναντήσεις" ανταποκρίνεται στην ταυτότητα των επί μέρους θεμάτων, διότι πρόκειται για πραγματικές ερευνητικές συναντήσεις με Πρόσωπα και γεγονότα, που σφράγισαν αποφασιστικά την ιστορία μας από το πρόσφατο παρε...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΡΩΜΗΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΑΥΜΑ
Εντασσόμενοι στην Ενωμένη Ευρώπη, εκάμαμε τόσους πανηγυρισμούς, διότι θεωρήσαμε το γεγονός ως σωτηρία μας. Ο Θεός επέτρεψε, γι' αυτό, να μας απογοητεύσει η Ευρώπη εκεί που στηρίξαμε "την πάσαν ελπίδα" μας, στα οικονομικά. Η ιστορία παίρνει την εκδίκησή της. Ξεχάσαμε τον Θεόν των Πατέρων ημών και πιστεύουμε στην απολυτοποιημένη "αξία" του οικονομισμού. Δεν ανοίξαμε καμμιά κερκόπορτα, αλλά τις πύλες της ψυχής και καρδίας μας, για να μας αλλοτριώσει και να μας συντρίψει η σημερινή Δύση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Πώς γράφεται ένα επιστημονικό βιβλίο; Ποια μέθοδο ακολουθεί ο συγγραφέας του; Απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να δώσει αυτή η εργασία. Αφορμή στην σύνταξή της έδωσε η ένταξη στο Πρόγραμμα του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά το έτος 1982-83 και του μαθήματος «Μεθοδολογία Επιστημονικής Ερεύνης». [. . .] (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...