NIETZSCHE FRIEDRICH

ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Μέσα σ' αυτή την τέλεια ημέρα, όπου τα πάντα ωριμάζουν και όπου δεν κιτρινίζει μόνον το σταφύλι, μια φωτισμένη ματιά έπεσε πάνω στο βίο μου. Κοιτούσα πίσω, κοιτούσα μακριά μπροστά, και ποτέ μου δεν παρατήρησα τόσο πολλά καλά πράγματα μαζί. (. . .) Γιατί να μην είμαι ευγνώμων για ολόκληρο τον βίο μου; Έτσι, λοιπόν, θ' αφηγηθώ τον βίο μου στον εαυτό μου. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ
Η χριστιανική έννοια του θεού - ο θεός ως παρηγοριά των άρρωστων, ο θεός ως αράχνη, ο θεός ως πνεύμα- είναι μια απ' τις πιο εκφυλισμένες έννοιες του θείου που διατυπώθηκε ποτέ πάνω στη γη. Περιγράφει ίσως το τελευταίο στάδιο στην κατιούσα εξέλιξη των τύπων του θείου. Ο θεός κατέληξε νάναι το αντίθετο της ζωής, αντί η μεταμόρφωσή της, το αιώνιο "Ναι" της! Ο θεός: διακήρυξη πολέμου κατά της ζωής, της Φύσης, της βούλησης για ζωή! Θεός: η αλάνθαστη συνταγή για κάθε συκοφαντία του "ενθάδε", κάθε ψέμα του "επέκεινα"! Θεός: το μηδέν που θεοποιήθη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Το πρώτο δημοσιευμένο έργο του Νίτσε, η «Γέννηση της τραγωδίας», είναι το γνωστότερο. Μέσα από μια πρωτότυπη ανάλυση της αρχαίας τραγωδίας περιγράφει μια στάση ζωής χαρακτηριστική της νεωτερικότητας: το «τραγικό αίσθημα της ζωής», σύμφωνα με το οποίο μόνον η ζωή δίνει νόημα στον κόσμο, αλλά η ίδια η ζωή δεν έχει κανένα νόημα. Κατά τον Νίτσε, αυτό το αίσθημα εκφράζεται κατ’ εξοχήν μέσα από τη μουσική. Γι’ αυτό τον λόγο, η «Γέννηση της τραγωδίας» επηρέασε καθοριστικά τις αισθητικές αντιλήψεις από την εποχή της μέχρι σήμερα. Η παρούσα έκδοσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΓΗ - ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΗΘΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ
Σ' αυτό το βιβλίο βρίσκουμε επί τω έργω μια "υπόγεια" ύπαρξη, μια ύπαρξη που διατρυπά, σκάβει και συνταράζει τη γη. Τη βλέπουμε, -αν παραδεχτούμε ότι έχουμε μάτια για μια τέτοια δουλειά σε βάθος,- όπως προχωρεί αργά, επιφυλακτικά, με ήρεμη ακαμψία, δίχως να προδίνει πολύ τη δυσφορία που φέρει μαζί της κάθε μακρά στέρηση από αέρα και φως. Θα πίστευε κανείς σχεδόν πως αυτός ο υποχθόνιος είναι ευτυχισμένος με τη σκοτεινή δουλειά του. Δεν φαίνεται αλήθεια, ότι μια πίστη τον οδηγεί, ότι μια παρηγοριά τον ανταμείβει; Ότι θέλει ίσως να έχει δικό ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ, ΠΟΛΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ
Η έκδοση του "Ανθρώπινο, πολύ Ανθρώπινο", τον Μάιο του 1878, εγκαινιάζει αυτό που οι ιστορικοί αποκαλούν "θετικιστική" ή "Βολταιριανή" περίοδο του έργου του Νίτσε. Τον Μάρτιο του 1879, ο Νίτσε θα εκδώσει ένα συμπλήρωμα σ' αυτό το βιβλίο, με τίτλο "Ανάμικτες Γνώμες και Αποφθέγματα" τον Δεκέμβριο του 1879, θα εκδώσει ένα δεύτερο παράρτημα, το "Ο Ταξιδιώτης και η Σκιά του". Το 1881, ενώνει το κείμενο του "Ανθρώπινο, Πολύ Ανθρώπινο", με τα δυο παραρτήματα, προκειμένου να διαμορφώσει το βιβλίο έτσι όπως το γνωρίζουμε σήμερα, σε δύο μέρη. Για τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΡΑΥΓΗ
Δημοσιευμένη το 1881, ύστερα εκ νέου το 1886, με πρόλογο του ίδιου του Νίτσε, η Χαραυγή τοποθετείται στην εξέλιξη της σκέψης του ανάμεσα στο δεύτερο μέρος του Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο (1880) και στη Χαρούμενη επιστήμη. Το έργο αποτελείται από πέντε βιβλία και περιέχει 575 παραγράφους πολύ διαφορετικής έκτασης - από μερικές γραμμές έως πολλές σελίδες, σπάνια όμως παραπάνω από τρεις. Τα πιο αναπτυγμένα μέρη, που βρίσκονται ιδίως στα πρώτα βιβλία, αποτελούν σύντομα δοκίμια που αρκούνται να σκιαγραφούν τη μια ή την άλλη μεμονωμένη προοπτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
Η «Γενεαλογία της ηθικής» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1887, ένα χρόνο μετά το «Πέρα από το καλό και το κακό» και τρία μετά το «Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα». Είναι το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του Νίτσε, στο οποίο προσπαθεί να δείξει, όπως λέει ο M. Sautet, ότι οι ηθικές και φιλοσοφικές αξίες της Δύσης, όχι μόνο συνέβαλαν στην εξασθένηση του ανθρώπου, αλλά έφθειραν τα θεμέλια της γνώσης και των επιστημών. Με το έργο αυτό ο Νίτσε εγκαινιάζει την προσπάθειά του για μια επαναξιολόγηση όλων των αξιών, προσπάθεια που θα σταματήσει ό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ - ΟΙ ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ
«... Μας είναι απαραίτητη μια κριτική των ηθικών αξιών, κι αυτό που πρέπει να εξεταστεί κατ’ αρχήν είναι αυτή τούτη η αξία των αξιών και, για να γίνει αυτό, χρειαζόμαστε να γνωρίσουμε κάτω από ποιες συνθήκες και μέσα σε ποιες περιστάσεις γεννήθηκαν, αναπτύχθηκαν και παραμορφώθηκαν - την ηθική σαν συνέπεια, σαν φάρμακο, σαν σύμπτωμα, σαν προσωπίδα, σαν ταρτουφισμό, σαν αρρώστια, σαν παρεξήγηση αλλά και την ηθική σαν αίτιο, σαν φάρμακο, σαν διεγερτικό, σαν ανασταλτικό, σαν δηλητήριο, να τη γνωρίσουμε όπως ποτέ και κανένας ως τα σήμερα. Την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ECCE HOMO (ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ)
Προβλέποντας πως πρέπει να απευθύνω σε λίγο στην ανθρωπότητα την πιο δύσκολη απαίτηση απ' όσες της υποβλήθηκαν ποτέ, μου φαίνεται απαραίτητο να πω ποιος είμαι. Κατά βάθος, αυτό θα έπρεπε να είναι ήδη γνωστό, γιατί δεν είμαι από εκείνους που δεν έχουν αφήσει "μαρτυρία". Όμως, η δυσαναλογία μεταξύ του μεγάλου μεγέθους του εγχειρήματός μου και της μικρότητας των συγκαιρινών μου βρήκε έκφραση στο ότι ούτε με άκουσε κανείς ποτέ ούτε με είδε. Ζω από την πίστωση που έκανα ο ίδιος στον εαυτό μου, πιθανόν να είναι απλώς μια προκατάληψη το ότι ζω......
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΒΑΓΚΝΕΡ - ΝΙΤΣΕ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΒΑΓΚΝΕΡ - ΟΙ ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ
Χάρισα στον εαυτό μου μια μικρή ανάπαυση. Δεν είναι μόνο καθαρή κακία το ότι επαινώ τον Μπιζέ σ' αυτό το δοκίμιο σε βάρος του Βάγκνερ. Ανάμεσα σε πολλά αστεία, παρουσιάζω ένα θέμα που δεν είναι αστείο. Το να γυρίσω την πλάτη μου στον Βάγκνερ ήταν για μένα πεπρωμένο το να μ' αρέσει κάτι μετά αυτόν, νίκη. Κανένας ίσως δεν παραμεγάλωσε τόσο επικίνδυνα με τη βαγκνερίτιδα κανένας δεν αμύνθηκε πιο σκληρά εναντίον της, κανένας δεν χάρηκε τόσο πολύ που την ξεφορτώθηκε. Μεγάλη ιστορία! -θέλετε δυο λόγια γι' αυτήν;- Αν ήμουν μοραλιστής, ποιος ξέρε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ, ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ
Ο τρόπος με τον οποίο ομαδοποιούνται και θίγονται τα θέματα στο "Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο" αντιστοιχεί στην αφοριστική μορφή αναζήτησης της αλήθειας. Ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει, εκτός από τον πρόλογο και τον "Επίλογο", εννέα κεφάλαια ή "μέρη" στα οποία γίνεται κατ' αρχάς λόγος για τα "Πρώτα και έσχατα πράγματα" και κατόπιν για την "Ιστορία των ηθικών αισθημάτων" ακολουθούν μέρη αφιερωμένα στη θρησκευτική ζωή, στην τέχνη, στην κουλτούρα, στην οικογένεια, στο κράτος. Η άρθρωση αυτή μοιάζει να αντιστοιχεί στην παραδοσιακή οργάνωση της...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΛΗΣΗ ΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ
- Τα μεγάλα πράγματα απαιτούν είτε να σιωπά κανείς γι' αυτά είτε να μιλά με μεγαλείο: με μεγαλείο, αυτό σημαίνει με κυνισμό και αθωότητα. - Αυτό που διηγούμαι είναι η ιστορία των επόμενων δύο αιώνων. Περιγράφω τι έρχεται, τι δεν μπορεί πια να έρθει αλλιώς: την έλευση του μηδενισμού. Αυτή την ιστορία μπορεί να τη διηγηθεί κανείς ακόμη και τώρα: γιατί η ίδια η αναγκαιότητα είναι επί το έργον εδώ. Αυτό το μέλλον μιλά ήδη με εκατό σημάδια, αυτή η μοίρα κηρύττει τον εαυτό της παντού γι' αυτή τη μουσική του μέλλοντος είναι ήδη όλα τα αφτιά τεντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΚΑΙΡΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ
Το βιβλίο του Φρίντριχ Νίτσε "Παράκαιροι στοχασμοί" μεταφράστηκε από την πιο πρόσφατη και άρτια επιμελημένη έκδοση των απάντων του Friedrich Nietzsche, Samtliche Werke, Kritische Sudienausgabe, επιμ. έκδ. Giorgio Colli και Mazzino Montinari, τόμ. 1, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 1988. Ο τίτλος του βιβλίου (Unzeitgemasse Betrachtungen) έχει μεταφραστεί, σε διάφορες γλώσσες, ως "Παράκαιροι (ή Ανεπίκαιροι ή και Άχρονοι) στοχασμοί", ως "Σκέψεις εκτός εποχής" και ως "Παρατηρήσεις εκτός συρμού". Ακολούθησα την πρώτη εκδοχή, αν και ορθότερη θα ήταν η απόδο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΡΑΦΟΜΗΧΑΝΟΥΛΑ
Στη Γραφομηχανούλα του Ζίγκφριντ Κρακάουερ (1889-1966) ο αφηγητής ερωτεύεται τη γραφομηχανή του. Η παράδοξη σχέση τους διανύει όλα τα στάδια μιας τυπικής ερωτικής συνύπαρξης: μια τυχαία συνάντηση, ενθουσιασμός και ερωτική μανία, απομάγευση και χωρισμός. Ό, τι περιγράφει ο Κρακάουερ προσομοιάζει με την εμπειρία του Φρίντριχ Νίτσε γύρω στα 1882, όταν, έχοντας χάσει την δράση του, έγινε για λίγο ενθουσιώδης κάτοχος μιας από τις πρώτες γραφομηχανές. Σε αυτήν "χτύπησε" ποιήματα και επιστολές, όπου φανερώνεται πότε πότε ο ψυχικός εκτροχιασμός, ό...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ
Η παρούσα έκδοση 205 επιστολών του Nietzsche, επιλεγμένων από την αλληλογραφία του προσφέρει για πρώτη φορά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό κάτι ανεκτίμητο: Όχι την επαφή με τη φιλοσοφία του, αλλά τη γνωριμία με τον άνθρωπο Nietzsche, καθώς, κυριολεκτικά, αυτός αυτοβιογραφείται μέσα από τις συγκεκριμένες επιστολές του, από τα μαθητικά του χρόνια μέχρι την πνευματική του κατάρρευση. Η ανάγνωσή τους διαλύει τους ανυπόστατους μύθους και τις τερατώδεις παρερμηνείες για τον άνθρωπο Nietzsche και το φιλοσοφικό του έργο, και δίνει την ευκαιρία να ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Υπό την συνοπτική προϋπόθεση ότι κατεβαίνω στον κόσμο με μια τόσο βαρειά αξίωση, που μέχρι τώρα κανείς δεν του πρόβαλε, κρίνω απαραίτητο να πω, ποιος είμαι. Κατά βάση θα 'πρεπε κανείς να το ξέρει. Γιατί δεν άφησα τον εαυτό μου "αμάρτυρο". Η απόσταση όμως ανάμεσα στο μέγεθος της αποστολής μου και στη μικρότητα των συγκαιρινών μου έλαβε τέτοια μορφή, ώστε κανείς να μη μ' έχει ακούσει και κανείς να μη μ' έχει ιδεί. Ζω αντλώντας από τις πιστώσεις μου. Είναι ίσως μια απλή προκατάληψη το ότι ζω;... Δε χρειάζομαι παρά να μιλήσω με κάποιον "μορφω...
Διαβάστε περισσότερα...

ECCE HOMO (ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ)
Ο Χάιντεγκερ έγραψε πως ο Νίτσε «ανήκει στους στοχαστές που σκέφτηκαν ουσιαστικά». Γι' αυτό ερμηνεύτηκε και χαρακτηρίστηκε ποικιλοτρόπως, άλλοτε δικαίως κι άλλοτε αδίκως. Σήμερα πια θεωρείται βέβαιο ότι είναι ο πιο «προδομένος» απ' όλους τους φιλοσόφους. Τα κείμενά του με το γοητευτικό ύφος, το οποίο είναι συνάμα πολεμικό, ποιητικό και αφοριστικό, με την απουσία του τεχνικού λεξιλογίου, με την αντιφιλοσοφική φιλοσοφία τους, τοποθετήθηκαν ευκολότερα στον χώρο της λογοτεχνίας, δικαιώνοντας τον Νίτσε που είχε προειδοποιήσει στον υπότιτλο του ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΧΑΡΟΥΜΕΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Η Χαρούμενη επιστήμη αποτελείται, από πέντε βιβλία, μαζί με έναν πρόλογο για τη δεύτερη έκδοση, ένα "πρελούδιο σε γερμανικές ρίμες" με τον τίτλο "Αστείο, πανουργία και εκδίκηση" και ένα παράρτημα ποιημάτων με τον τίτλο "Τραγούδια του πρίγκιπα Έκνομου". Στο βιβλίο αυτό θίγονται τα βασικά θέματα του προβληματισμού του Νίτσε: ο σκοπός της ύπαρξης και τι είναι "ευγενές" και τι "κοινό" εν όψει των "απόλυτων καθηκόντων" η "διανοητική συνείδηση" και η συνείδηση γενικά τα αισθήματα της "δύναμης", της "αρχαίας περηφάνιας", της διάκρισης πάθη όπω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΣΙ ΜΙΛΗΣΕ Ο ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
Ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε γεννήθηκε το 1844 στο Ρέκεν. Ήταν μόλις πέντε ετών όταν έχασε τον πατέρα του, προτεστάντη πάστορα. Έπειτα από λαμπρές σπουδές κλασικής φιλολογίας στη Βόννη, έγινε, σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Εκείνη την εποχή γνώρισε το έργο του φιλόσοφου Σοπενχάουερ και συνδέθηκε φιλικά με τον μουσικοσυνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Πολύ σύντομα ο Νίτσε θα χαράξει το δικό του δρόμο. Παραιτείται από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο, απομακρύνεται από τις θεωρίες του Σοπενχάουερ και...
Διαβάστε περισσότερα...