NIETZSCHE FRIEDRICH

ΠΕΡΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΨΕΥΔΟΥΣ ΥΠΟ ΕΞΩΗΘΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ
Σε κάποια απόμερη γωνιά του εκχυμένου σε αναρίθμητα λαμπυρίζοντα ηλιακά συστήματα σύμπαντος, υπήρξε μια φορά κι έναν καιρό ένα αστέρι, πάνω στο οποίο ευφυή ζώα επινόησαν τη γνώση. Ήταν η πιο υπερφίαλη και η πιο απατηλή στιγμή της "Παγκόσμιας Ιστορίας", αλλά ήταν βέβαια μονάχα μια στιγμή. Έπειτα από λιγοστές ανάσες της φύσης, το αστέρι πάγωσε και τα δαιμόνια ζώα έπρεπε να πεθάνουν". Το "Περί αληθείας και ψεύδους υπό εξωηθική έννοια" (1873) είναι ένα από τα σκαριφήματα με τα οποία ο Νίτσε γέμιζε το ένα σημειωματάριο μετά το άλλο με περιστασι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
«Η τραγωδία, η οποία ανάβλυσε από την βαθιά πηγή του συμπάσχειν, είναι στην ουσία της πεσιμιστική. Η ύπαρξη είναι σ' αυτήν κάτι πολύ φρικτό, ο άνθρωπος πλάσμα πολύ ανόητο [...] Η διαλεκτική αντίθετα είναι από τα βάθη της ουσίας της οπτιμιστική πιστεύει στην αιτία και το αιτιατό κι έτσι σε μια αναγκαία σχέση ενοχής και τιμωρίας, αρετής και ευτυχίας [...] Όταν το στοιχείο αυτό εισχωρεί στην τραγωδία, προκύπτει ένας δυϊσμός όπως ανάμεσα στην νύχτα και την ημέρα, την μουσική και τα μαθηματικά.» Στα τρία κείμενα της παρούσας έκδοσης (δύο διαλέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 1887-1889
Οι επιστολές αυτές του Νίτσε, που είχαν απευθυνθεί στους πιο στενούς του φίλους, στην οικογένειά του, σε κάποιους διανοούμενους όπως ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ, πρέπει να διαβαστούν σε συσχετισμό με τα τελευταία έργα του, όπως κυρίως το "Ίδε ο Άνθρωπος", καθώς και με το σύνολο των μεταθανάτιων αποσπασμάτων που χρονολογούνται από αυτά τα χρόνια. Ένας άνθρωπος ολοένα και πιο μοναχικός, προορισμένος να περιπλανιέται, καταπιάνεται μ' ένα καθήκον υπερβολικό που του φαίνεται ότι αποτελεί τη μοναδική δυνατή συνέχεια του έργου του. Στοχαστής που έγι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Σε ηλικία είκοσι έξι ετών, στις 2 Ιανουαρίου 1872, ο Φρίντριχ Νίτσε εκδίδει το πρώτο του βιβλίο, τη Γέννηση της τραγωδίας από το πνεύμα της μουσικής. Το βασικό λάθος θα ήταν να το δούμε -πράγμα που έγινε κατά κόρον στο παρελθόν και γίνεται ακόμη και σήμερα- σαν ένα κεφάλαιο στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας. Χθες, περίμεναν από έναν νεαρό καθηγητή ελληνικής φιλολογίας ένα σοβαρό έργο ευρυμάθειας. Όταν εμφανίστηκε αυτό το φιλοσοφικό έργο, οι συνάδελφοι φιλόλογοι έκριναν πολύ άσχημα την ανάμειξη των ειδών που αντιπροσώπευε και αρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Σε τούτο το κείμενο, που προοριζόταν για "συμπλήρωμα" της Γέννησης της τραγωδίας, ο 25χρονος καθηγητής Φρειδερίκος Νίτσε αφηγείται την Ιστορία των "πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων", απ' το Θαλή ως το Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ερωτήματα που θα τον απασχολήσουν στα μετέπειτα έργα του. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και μια εκλογή απ' τις αδημοσίευτες στα Ελληνικά διαλέξεις του για τους Προπλατωνικούς φιλοσόφους, με σχετικές σημειώσεις που κρατούσε κατά την ενασχόλησή του με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΣΙ ΜΙΛΗΣΕΝ Ο ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ (ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ)
Ένα από τα φιλοσοφικά αριστουργήματα του περασμένου αιώνα, που εξάσκησαν τη μεγαλύτερη επίδραση στο νεότερο πνεύμα, στην ίδια τη ζωή ακόμα, και που αληθινά πρόσθεσαν νέα κριτήρια στα προηγούμενα και νέες αξίες, ακόμα και νέα συναισθήματα, στάθηκε το "Έτσι μίλησεν ο Ζαρατούστρα" του Φρειδερίκου Νίτσε. Ο ίδιος ο Νίτσε, με το έργο του, την προσωπικότητά του, την ακτινοβολία των ιδεών του, την τόλμη και τον πλούτο των συνθημάτων του, συνοψίζει ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της ανθρώπινης παρουσίας πάνω στη γη. Γι' αυτό, η μετάφραση του "Ζαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ
Η χριστιανική έννοια του θεού - ο θεός ως παρηγοριά των άρρωστων, ο θεός ως αράχνη, ο θεός ως πνεύμα- είναι μια απ' τις πιο εκφυλισμένες έννοιες του θείου που διατυπώθηκε ποτέ πάνω στη γη. Περιγράφει ίσως το τελευταίο στάδιο στην κατιούσα εξέλιξη των τύπων του θείου. Ο θεός κατέληξε νάναι το αντίθετο της ζωής, αντί η μεταμόρφωσή της, το αιώνιο "Ναι" της! Ο θεός: διακήρυξη πολέμου κατά της ζωής, της Φύσης, της βούλησης για ζωή! Θεός: η αλάνθαστη συνταγή για κάθε συκοφαντία του "ενθάδε", κάθε ψέμα του "επέκεινα"! Θεός: το μηδέν που θεοποιήθη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ
Το βιβλίο αυτό ανήκει στους ελάχιστους. Ίσως να μη ζει πια κανένας απ' αυτούς. Μπορεί να είναι εκείνοι που κατανοούν τον Ζαρατούστρα μου: πως θα ήταν δυνατόν να με μπερδέψουν με εκείνους για τους οποίους φυτρώνουν αφτιά που τους ακούνε σήμερα; - Εμένα μου ανήκει το μεθαύριο. Μερικοί γεννιούνται μετά θάνατον. Τους όρους κάτω από τους οποίους με καταλαβαίνουν και με καταλαβαίνουν αναγκαστικά - τους γνωρίζω πολύ καλά. Πρέπει να είναι κανείς έντιμος μέχρι σκληρότητας στα πνευματικά πράγματα, προκειμένου να αντέξει τη σοβαρότητά μου, το πάθος μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΣΙ ΜΙΛΗΣΕ Ο ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
Ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε γεννήθηκε το 1844 στο Ρέκεν. Ήταν μόλις πέντε ετών όταν έχασε τον πατέρα του, προτεστάντη πάστορα. Έπειτα από λαμπρές σπουδές κλασικής φιλολογίας στη Βόννη, έγινε, σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Εκείνη την εποχή γνώρισε το έργο του φιλόσοφου Σοπενχάουερ και συνδέθηκε φιλικά με τον μουσικοσυνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Πολύ σύντομα ο Νίτσε θα χαράξει το δικό του δρόμο. Παραιτείται από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο, απομακρύνεται από τις θεωρίες του Σοπενχάουερ και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
Η «Γενεαλογία της ηθικής» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1887, ένα χρόνο μετά το «Πέρα από το καλό και το κακό» και τρία μετά το «Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα». Είναι το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του Νίτσε, στο οποίο προσπαθεί να δείξει, όπως λέει ο M. Sautet, ότι οι ηθικές και φιλοσοφικές αξίες της Δύσης, όχι μόνο συνέβαλαν στην εξασθένηση του ανθρώπου, αλλά έφθειραν τα θεμέλια της γνώσης και των επιστημών. Με το έργο αυτό ο Νίτσε εγκαινιάζει την προσπάθειά του για μια επαναξιολόγηση όλων των αξιών, προσπάθεια που θα σταματήσει ό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΩΝ
Δεν είναι και μικρή ικανότητα να παραμένεις ευδιάθετος ενώ βρίσκεσαι μέσα σε μια σκοτεινή και υπερβολικά υπεύθυνη κατάσταση και όμως, τι θα χρειαζόταν περισσότερο από την ευδιαθεσία; Κανένα πράγμα δεν έχει επιτυχή έκβαση, αν η ευθυμία δεν παίζει το ρόλο της. Το πλεόνασμα δύναμης είναι η μόνη απόδειξη της δύναμης.- Μια επαναξιολόγηση όλων των αξιών, αυτό το ερωτηματικό το τόσο μαύρο, τόσο πελώριο, που σκεπάζει με τη σκιά του εκείνον που το θέτει - ένα τέτοιο πεπρωμένο ενός καθήκοντος μας αναγκάζει κάθε στιγμή να τρέχουμε έξω στον ήλιο για ...
Διαβάστε περισσότερα...

ECCE HOMO (ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ)
Προβλέποντας πως πρέπει να απευθύνω σε λίγο στην ανθρωπότητα την πιο δύσκολη απαίτηση απ' όσες της υποβλήθηκαν ποτέ, μου φαίνεται απαραίτητο να πω ποιος είμαι. Κατά βάθος, αυτό θα έπρεπε να είναι ήδη γνωστό, γιατί δεν είμαι από εκείνους που δεν έχουν αφήσει "μαρτυρία". Όμως, η δυσαναλογία μεταξύ του μεγάλου μεγέθους του εγχειρήματός μου και της μικρότητας των συγκαιρινών μου βρήκε έκφραση στο ότι ούτε με άκουσε κανείς ποτέ ούτε με είδε. Ζω από την πίστωση που έκανα ο ίδιος στον εαυτό μου, πιθανόν να είναι απλώς μια προκατάληψη το ότι ζω......
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΛΗΣΗ ΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ
- Τα μεγάλα πράγματα απαιτούν είτε να σιωπά κανείς γι' αυτά είτε να μιλά με μεγαλείο: με μεγαλείο, αυτό σημαίνει με κυνισμό και αθωότητα. - Αυτό που διηγούμαι είναι η ιστορία των επόμενων δύο αιώνων. Περιγράφω τι έρχεται, τι δεν μπορεί πια να έρθει αλλιώς: την έλευση του μηδενισμού. Αυτή την ιστορία μπορεί να τη διηγηθεί κανείς ακόμη και τώρα: γιατί η ίδια η αναγκαιότητα είναι επί το έργον εδώ. Αυτό το μέλλον μιλά ήδη με εκατό σημάδια, αυτή η μοίρα κηρύττει τον εαυτό της παντού γι' αυτή τη μουσική του μέλλοντος είναι ήδη όλα τα αφτιά τεντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
Να κ' η περίπτωση του Ηράκλειτου, που αποτραβήχτηκε στις ελεύθερες εκτάσεις και στα περιστύλια του τεράστιου ναού της Αρτέμιδος: τούτη η "έρημος" ήταν, οπωσδήποτε, πιο άξια - τ' ομολογώ! Γιατί να μην υπάρχουν και για μας τέτοιοι ναοί; (...Χμ, Ίσως και να υπάρχουν. Να, μου έρχεται τώρα δα στο νου τ' ωραιότερο δωμάτιο εργασίας που είχα ποτέ, στην Piazza di San Marco, άνοιξη, δέκα με δώδεκα το πρωί...) Ωστόσο, κι ο Ηράκλειτος απέφευγε αυτό που κ' εμείς αποφεύγουμε σήμερα: το θόρυβο και τη φλυαρία των Εφεσίων, τη δημοκρατία τους, τις πολιτικές...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΓΩΝ ΟΜΗΡΟΥ
...Σχεδόν όλα όσα ονομάζουμε "ανώτερη καλλιέργεια" βασίζονται στην εκπνευμάτωση [] της βαναυσότητας []. Η επώδυνη ηδυπάθεια που εκπέμπει η τραγωδία, έχει βάση της το απάνθρωπο, το άγριο ο λεγόμενος έλεος της τραγωδίας, αλλά και καθετί υψηλό, ως τ' ανώτερα και γλυκύτατα ρίγη της μεταφυσικής, αντλεί τη ηδύτητά του αποκλειστικά απ' τα συστατικά της αγριότητας που περιέχει. Οι Ρωμαίοι με τις αρένες τους, οι Χριστιανοί μες στην έκσταση του Σταυρού, οι Ισπανοί με τα ικριώματα και τις ταυρομαχίες τους, [] οι εργάτες των παρισινών προαστίων που ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Μέσα σ' αυτή την τέλεια ημέρα, όπου τα πάντα ωριμάζουν και όπου δεν κιτρινίζει μόνον το σταφύλι, μια φωτισμένη ματιά έπεσε πάνω στο βίο μου. Κοιτούσα πίσω, κοιτούσα μακριά μπροστά, και ποτέ μου δεν παρατήρησα τόσο πολλά καλά πράγματα μαζί. (. . .) Γιατί να μην είμαι ευγνώμων για ολόκληρο τον βίο μου; Έτσι, λοιπόν, θ' αφηγηθώ τον βίο μου στον εαυτό μου. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΕΠΙΚΑΙΡΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ
Ο στοχασμός του Friedrich Nietzsche συνέχεται στο πολυσχιδές της ανάπτυξής του από παραγωγικές πολιτικές σκέψεις, που επιρρωννύουν το νιτσεϊκό στοίχημα της άρσης πολλαχώς ενόχων ιδεολογημάτων και της ποιοτικής προώθησης του ανθρώπινου. Αδιάλειπτα θεώμενος ο Nietzsche, αναδιπλώνεται έντονα κριτικός στον πολιτικό του λόγο, δίνοντας δείγματα πολιορκητικής γραφής, στα πλαίσια μιας ιδιάζουσας πολιτικής πράξης. Οι «Ανεπίκαιροι Στοχασμοί», των οποίων η συγγραφή κράτησε από το 1873 μέχρι το 1876, θα μπορούσαν νομίζω, με κάθε ασφάλεια, να χαρακτηρι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΚΟ
[...] Στο πρώτο από τα εννιά μέρη που αποτελούν το "Πέρα από το καλό και το κακό", ο Νίτσε καταγγέλλει τις "προκαταλήψεις των φιλοσόφων". Η σημαντικότερη απ' αυτές είναι η πίστη στην απόλυτη αξία της αλήθειας: "Τι είναι εκείνο που αποβλέπει μέσα μας στην 'αλήθεια;', αναρωτιέται ο συγγραφέας. Γιατί οι φιλόσοφοι δεν ερεύνησαν το αναληθές, το αβέβαιο, το εσφαλμένο; Γιατί δεν δίνουν αξία παρά μόνο στην ειλικρίνεια, στην ανιδιοτέλεια, στην πραγματικότητα, και περιφρονούν το ψέμα, τον εγωισμό και τη φαινομενικότητα; Αυτό συμβαίνει επειδή οι έρευ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
"Σας διδάσκω τον υπεράνθρωπο. Ο άνθρωπος πρέπει να ξεπεραστεί. Εσείς τι έχετε πράξει για να τον ξεπεράσετε; Μέχρι τώρα, όλα τα όντα έχουν δημιουργήσει κάτι ανώτερο του εαυτού τους, κ' εσείς θέλετε να είστε η άμπωτη μέσα σε τούτη την μεγάλη παλίρροια και προτιμάτε να πισωγυρίζετε στο ζώο, παρά να ξεπερνάτε τον άνθρωπο; Τι είναι για τον άνθρωπο ο πίθηκος; Είτε περίγελος είτε επίπονη ντροπή. Το ίδιο θα είναι για τον υπεράνθρωπο ο άνθρωπος. Είτε περίγελος είτε επίπονη ντροπή. Οδεύσατε από το σκουλήκι προς τον άνθρωπο και ακόμη έχετε μέσα σας π...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
«Τι είναι να ζεις»: Πάντα βρίσκω όλους τους ανθρώπους, όπως κι αν τους κοιτάζω, με καλοσύνη ή κακία, να φροντίζουν για ένα πράγμα: Πως να εξυπηρετήσουν τη συντήρηση του είδους. Και φροντίζουν γι' αυτό, όχι από αγάπη για το είδος, αλλά γιατί δεν υπάρχει μέσα τους τίποτα παλιότερο, δυνατότερο, ανέλεγκτο και πιο ακατανόητο από αυτό το ένστικτο, γιατί είναι αλήθεια πως το ένστικτο αυτό, είναι στην κυριολεξία η ουσία του είδους μας, η ουσία του κοπαδιού μας. Παρ' όλο που τα καταφέρνουμε αρκετά γρήγορα μπορώ να πω, με τη συνηθισμένη φυσικά μυωπί...
Διαβάστε περισσότερα...