NIETZSCHE FRIEDRICH

Η ΧΑΡΟΥΜΕΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Η Χαρούμενη επιστήμη αποτελείται, από πέντε βιβλία, μαζί με έναν πρόλογο για τη δεύτερη έκδοση, ένα "πρελούδιο σε γερμανικές ρίμες" με τον τίτλο "Αστείο, πανουργία και εκδίκηση" και ένα παράρτημα ποιημάτων με τον τίτλο "Τραγούδια του πρίγκιπα Έκνομου". Στο βιβλίο αυτό θίγονται τα βασικά θέματα του προβληματισμού του Νίτσε: ο σκοπός της ύπαρξης και τι είναι "ευγενές" και τι "κοινό" εν όψει των "απόλυτων καθηκόντων" η "διανοητική συνείδηση" και η συνείδηση γενικά τα αισθήματα της "δύναμης", της "αρχαίας περηφάνιας", της διάκρισης πάθη όπω...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Σε ηλικία είκοσι έξι ετών, στις 2 Ιανουαρίου 1872, ο Φρίντριχ Νίτσε εκδίδει το πρώτο του βιβλίο, τη Γέννηση της τραγωδίας από το πνεύμα της μουσικής. Το βασικό λάθος θα ήταν να το δούμε -πράγμα που έγινε κατά κόρον στο παρελθόν και γίνεται ακόμη και σήμερα- σαν ένα κεφάλαιο στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας. Χθες, περίμεναν από έναν νεαρό καθηγητή ελληνικής φιλολογίας ένα σοβαρό έργο ευρυμάθειας. Όταν εμφανίστηκε αυτό το φιλοσοφικό έργο, οι συνάδελφοι φιλόλογοι έκριναν πολύ άσχημα την ανάμειξη των ειδών που αντιπροσώπευε και αρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΒΑΓΚΝΕΡ - ΝΙΤΣΕ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΒΑΓΚΝΕΡ - ΟΙ ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ
Χάρισα στον εαυτό μου μια μικρή ανάπαυση. Δεν είναι μόνο καθαρή κακία το ότι επαινώ τον Μπιζέ σ' αυτό το δοκίμιο σε βάρος του Βάγκνερ. Ανάμεσα σε πολλά αστεία, παρουσιάζω ένα θέμα που δεν είναι αστείο. Το να γυρίσω την πλάτη μου στον Βάγκνερ ήταν για μένα πεπρωμένο το να μ' αρέσει κάτι μετά αυτόν, νίκη. Κανένας ίσως δεν παραμεγάλωσε τόσο επικίνδυνα με τη βαγκνερίτιδα κανένας δεν αμύνθηκε πιο σκληρά εναντίον της, κανένας δεν χάρηκε τόσο πολύ που την ξεφορτώθηκε. Μεγάλη ιστορία! -θέλετε δυο λόγια γι' αυτήν;- Αν ήμουν μοραλιστής, ποιος ξέρε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ, ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ
Ο τρόπος με τον οποίο ομαδοποιούνται και θίγονται τα θέματα στο "Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο" αντιστοιχεί στην αφοριστική μορφή αναζήτησης της αλήθειας. Ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει, εκτός από τον πρόλογο και τον "Επίλογο", εννέα κεφάλαια ή "μέρη" στα οποία γίνεται κατ' αρχάς λόγος για τα "Πρώτα και έσχατα πράγματα" και κατόπιν για την "Ιστορία των ηθικών αισθημάτων" ακολουθούν μέρη αφιερωμένα στη θρησκευτική ζωή, στην τέχνη, στην κουλτούρα, στην οικογένεια, στο κράτος. Η άρθρωση αυτή μοιάζει να αντιστοιχεί στην παραδοσιακή οργάνωση της...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ
Το βιβλίο αυτό ανήκει στους ελάχιστους. Ίσως να μη ζει πια κανένας απ' αυτούς. Μπορεί να είναι εκείνοι που κατανοούν τον Ζαρατούστρα μου: πως θα ήταν δυνατόν να με μπερδέψουν με εκείνους για τους οποίους φυτρώνουν αφτιά που τους ακούνε σήμερα; - Εμένα μου ανήκει το μεθαύριο. Μερικοί γεννιούνται μετά θάνατον. Τους όρους κάτω από τους οποίους με καταλαβαίνουν και με καταλαβαίνουν αναγκαστικά - τους γνωρίζω πολύ καλά. Πρέπει να είναι κανείς έντιμος μέχρι σκληρότητας στα πνευματικά πράγματα, προκειμένου να αντέξει τη σοβαρότητά μου, το πάθος μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
Η «Γενεαλογία της ηθικής» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1887, ένα χρόνο μετά το «Πέρα από το καλό και το κακό» και τρία μετά το «Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα». Είναι το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του Νίτσε, στο οποίο προσπαθεί να δείξει, όπως λέει ο M. Sautet, ότι οι ηθικές και φιλοσοφικές αξίες της Δύσης, όχι μόνο συνέβαλαν στην εξασθένηση του ανθρώπου, αλλά έφθειραν τα θεμέλια της γνώσης και των επιστημών. Με το έργο αυτό ο Νίτσε εγκαινιάζει την προσπάθειά του για μια επαναξιολόγηση όλων των αξιών, προσπάθεια που θα σταματήσει ό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΣΙ ΜΙΛΗΣΕΝ Ο ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ (ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ)
Ένα από τα φιλοσοφικά αριστουργήματα του περασμένου αιώνα, που εξάσκησαν τη μεγαλύτερη επίδραση στο νεότερο πνεύμα, στην ίδια τη ζωή ακόμα, και που αληθινά πρόσθεσαν νέα κριτήρια στα προηγούμενα και νέες αξίες, ακόμα και νέα συναισθήματα, στάθηκε το "Έτσι μίλησεν ο Ζαρατούστρα" του Φρειδερίκου Νίτσε. Ο ίδιος ο Νίτσε, με το έργο του, την προσωπικότητά του, την ακτινοβολία των ιδεών του, την τόλμη και τον πλούτο των συνθημάτων του, συνοψίζει ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της ανθρώπινης παρουσίας πάνω στη γη. Γι' αυτό, η μετάφραση του "Ζαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ECCE HOMO (ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ)
Προβλέποντας πως πρέπει να απευθύνω σε λίγο στην ανθρωπότητα την πιο δύσκολη απαίτηση απ' όσες της υποβλήθηκαν ποτέ, μου φαίνεται απαραίτητο να πω ποιος είμαι. Κατά βάθος, αυτό θα έπρεπε να είναι ήδη γνωστό, γιατί δεν είμαι από εκείνους που δεν έχουν αφήσει "μαρτυρία". Όμως, η δυσαναλογία μεταξύ του μεγάλου μεγέθους του εγχειρήματός μου και της μικρότητας των συγκαιρινών μου βρήκε έκφραση στο ότι ούτε με άκουσε κανείς ποτέ ούτε με είδε. Ζω από την πίστωση που έκανα ο ίδιος στον εαυτό μου, πιθανόν να είναι απλώς μια προκατάληψη το ότι ζω......
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
«Τι είναι να ζεις»: Πάντα βρίσκω όλους τους ανθρώπους, όπως κι αν τους κοιτάζω, με καλοσύνη ή κακία, να φροντίζουν για ένα πράγμα: Πως να εξυπηρετήσουν τη συντήρηση του είδους. Και φροντίζουν γι' αυτό, όχι από αγάπη για το είδος, αλλά γιατί δεν υπάρχει μέσα τους τίποτα παλιότερο, δυνατότερο, ανέλεγκτο και πιο ακατανόητο από αυτό το ένστικτο, γιατί είναι αλήθεια πως το ένστικτο αυτό, είναι στην κυριολεξία η ουσία του είδους μας, η ουσία του κοπαδιού μας. Παρ' όλο που τα καταφέρνουμε αρκετά γρήγορα μπορώ να πω, με τη συνηθισμένη φυσικά μυωπί...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ
Η χριστιανική έννοια του θεού - ο θεός ως παρηγοριά των άρρωστων, ο θεός ως αράχνη, ο θεός ως πνεύμα- είναι μια απ' τις πιο εκφυλισμένες έννοιες του θείου που διατυπώθηκε ποτέ πάνω στη γη. Περιγράφει ίσως το τελευταίο στάδιο στην κατιούσα εξέλιξη των τύπων του θείου. Ο θεός κατέληξε νάναι το αντίθετο της ζωής, αντί η μεταμόρφωσή της, το αιώνιο "Ναι" της! Ο θεός: διακήρυξη πολέμου κατά της ζωής, της Φύσης, της βούλησης για ζωή! Θεός: η αλάνθαστη συνταγή για κάθε συκοφαντία του "ενθάδε", κάθε ψέμα του "επέκεινα"! Θεός: το μηδέν που θεοποιήθη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΣΙ ΜΙΛΗΣΕ Ο ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
Ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε γεννήθηκε το 1844 στο Ρέκεν. Ήταν μόλις πέντε ετών όταν έχασε τον πατέρα του, προτεστάντη πάστορα. Έπειτα από λαμπρές σπουδές κλασικής φιλολογίας στη Βόννη, έγινε, σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Εκείνη την εποχή γνώρισε το έργο του φιλόσοφου Σοπενχάουερ και συνδέθηκε φιλικά με τον μουσικοσυνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Πολύ σύντομα ο Νίτσε θα χαράξει το δικό του δρόμο. Παραιτείται από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο, απομακρύνεται από τις θεωρίες του Σοπενχάουερ και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΩΝ
Δεν είναι και μικρή ικανότητα να παραμένεις ευδιάθετος ενώ βρίσκεσαι μέσα σε μια σκοτεινή και υπερβολικά υπεύθυνη κατάσταση και όμως, τι θα χρειαζόταν περισσότερο από την ευδιαθεσία; Κανένα πράγμα δεν έχει επιτυχή έκβαση, αν η ευθυμία δεν παίζει το ρόλο της. Το πλεόνασμα δύναμης είναι η μόνη απόδειξη της δύναμης.- Μια επαναξιολόγηση όλων των αξιών, αυτό το ερωτηματικό το τόσο μαύρο, τόσο πελώριο, που σκεπάζει με τη σκιά του εκείνον που το θέτει - ένα τέτοιο πεπρωμένο ενός καθήκοντος μας αναγκάζει κάθε στιγμή να τρέχουμε έξω στον ήλιο για ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΑΣ
"ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΜΑΣ" Εισαγωγή: Ο τίτλος τον οποίο έχω δώσει στις διαλέξεις μου, έπρεπε, όπως είναι καθήκον κάθε τίτλου, να είναι όσο το δυνατόν πιο ακριβής, σαφής και πειστικός όπως παρατηρώ όμως τώρα, διαθέτει υπερβολική ακρίβεια, πράγμα που τον κάνει υπερβολικά σύντομο και συνεπώς ανακριβή. Γι' αυτό πρέπει να αρχίσω εξηγώντας στους αξιότιμους ακροατές μου τον τίτλο αυτό και κατ' ακολουθία των διαλέξεων αυτών και να δικαιολογήσω, αν είναι ανάγκη, τον εαυτό μου γι' αυτές. Αν υποσχέθηκα να μιλήσω για το μέλλον των μο...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ
Τώρα βέβαια, [. . .] υπάρχει μια βαθυστόχαστη χίμαιρα που εμφανίσθηκε στον κόσμο για πρώτη φορά με το πρόσωπο του Σωκράτη, η ακλόνητη εκείνη πίστη πως ο στοχασμός, με μίτο την αιτιότητα, διεισδύει μέχρι τη βαθύτερη άβυσσο του Είναι, πως ο στοχασμός είναι σε θέση όχι μόνο να γνωρίσει το Είναι, αλλά και να το διορθώσει. Στο σύγγραμμα αυτό, το οποίο γράφτηκε λίγους μόνο μήνες πριν τη Γέννηση της τραγωδίας και ενσωματώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο έργο εκείνο, ο Νίτσε παρουσιάζει με τρόπο συνεκτικό και συνάμα υποβλητικό το κεντρικό για την πρώιμη σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΓΩΝ ΟΜΗΡΟΥ
...Σχεδόν όλα όσα ονομάζουμε "ανώτερη καλλιέργεια" βασίζονται στην εκπνευμάτωση [] της βαναυσότητας []. Η επώδυνη ηδυπάθεια που εκπέμπει η τραγωδία, έχει βάση της το απάνθρωπο, το άγριο ο λεγόμενος έλεος της τραγωδίας, αλλά και καθετί υψηλό, ως τ' ανώτερα και γλυκύτατα ρίγη της μεταφυσικής, αντλεί τη ηδύτητά του αποκλειστικά απ' τα συστατικά της αγριότητας που περιέχει. Οι Ρωμαίοι με τις αρένες τους, οι Χριστιανοί μες στην έκσταση του Σταυρού, οι Ισπανοί με τα ικριώματα και τις ταυρομαχίες τους, [] οι εργάτες των παρισινών προαστίων που ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΩΝ
Κανείς δεν δίνει στον άνθρωπο τα χαρακτηριστικά του - ούτε ο θεός, ούτε η κοινωνία, ούτ' οι γονείς κ' οι πρόγονοί του, μα ούτε κι ο ίδιος ο εαυτός του. Κανείς δεν ευθύνεται για τ' ότι υπάρχει, για το πώς είναι φτιαγμένος, για τις συνθήκες ή τον περίγυρο στον οποίο ζει. Δεν αποτελεί επακόλουθο κάποιου ειδικού σχεδίου, μιας βούλησης, ενός σκοπού, ούτε κι απόπειρα πραγμάτωσης του "ιδεατού ανθρώπου", της "ιδεατής ευτυχίας" ή της "ιδεατής ηθικής" είναι πέρα για πέρα παράλογο να θέλουμε με το ζόρι να του φορτώσουμε τον άλφα ή τον βήτα σκοπό. Εμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
Ω άνθρωπε, πρόσεξε πολύ! Τι λέει το μεσονύχτι το βαθύ; "Κοιμόμουν, κοιμόμουν, Απ' όνειρο βαθύ έχω ξυπνήσει. Ο κόσμος είναι βαθύς Και πιο βαθύς απ' όσο η μέρα το 'χει στοχαστεί. Βαθύς ο πόνος του Μα είν' η χαρά απ' τον πόνο πιο βαθιά! Ο πόνος κράζει: Να χαθείς! Κι αιωνιότη λαχταρά κάθε μέρα, Βαθιά πολύ βαθιά αιωνιότη λαχταρά. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Σε τούτο το κείμενο, που προοριζόταν για "συμπλήρωμα" της Γέννησης της τραγωδίας, ο 25χρονος καθηγητής Φρειδερίκος Νίτσε αφηγείται την Ιστορία των "πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων", απ' το Θαλή ως το Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ερωτήματα που θα τον απασχολήσουν στα μετέπειτα έργα του. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και μια εκλογή απ' τις αδημοσίευτες στα Ελληνικά διαλέξεις του για τους Προπλατωνικούς φιλοσόφους, με σχετικές σημειώσεις που κρατούσε κατά την ενασχόλησή του με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΡΑΥΓΗ
Δημοσιευμένη το 1881, ύστερα εκ νέου το 1886, με πρόλογο του ίδιου του Νίτσε, η Χαραυγή τοποθετείται στην εξέλιξη της σκέψης του ανάμεσα στο δεύτερο μέρος του Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο (1880) και στη Χαρούμενη επιστήμη. Το έργο αποτελείται από πέντε βιβλία και περιέχει 575 παραγράφους πολύ διαφορετικής έκτασης - από μερικές γραμμές έως πολλές σελίδες, σπάνια όμως παραπάνω από τρεις. Τα πιο αναπτυγμένα μέρη, που βρίσκονται ιδίως στα πρώτα βιβλία, αποτελούν σύντομα δοκίμια που αρκούνται να σκιαγραφούν τη μια ή την άλλη μεμονωμένη προοπτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 1887-1889
Οι επιστολές αυτές του Νίτσε, που είχαν απευθυνθεί στους πιο στενούς του φίλους, στην οικογένειά του, σε κάποιους διανοούμενους όπως ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ, πρέπει να διαβαστούν σε συσχετισμό με τα τελευταία έργα του, όπως κυρίως το "Ίδε ο Άνθρωπος", καθώς και με το σύνολο των μεταθανάτιων αποσπασμάτων που χρονολογούνται από αυτά τα χρόνια. Ένας άνθρωπος ολοένα και πιο μοναχικός, προορισμένος να περιπλανιέται, καταπιάνεται μ' ένα καθήκον υπερβολικό που του φαίνεται ότι αποτελεί τη μοναδική δυνατή συνέχεια του έργου του. Στοχαστής που έγι...
Διαβάστε περισσότερα...