NIETZSCHE FRIEDRICH

Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ
Η χριστιανική έννοια του θεού - ο θεός ως παρηγοριά των άρρωστων, ο θεός ως αράχνη, ο θεός ως πνεύμα- είναι μια απ' τις πιο εκφυλισμένες έννοιες του θείου που διατυπώθηκε ποτέ πάνω στη γη. Περιγράφει ίσως το τελευταίο στάδιο στην κατιούσα εξέλιξη των τύπων του θείου. Ο θεός κατέληξε νάναι το αντίθετο της ζωής, αντί η μεταμόρφωσή της, το αιώνιο "Ναι" της! Ο θεός: διακήρυξη πολέμου κατά της ζωής, της Φύσης, της βούλησης για ζωή! Θεός: η αλάνθαστη συνταγή για κάθε συκοφαντία του "ενθάδε", κάθε ψέμα του "επέκεινα"! Θεός: το μηδέν που θεοποιήθη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ
Η αιώνια κατηγορία σε βάθος του Χριστιανισμού θα γραφτεί από μένα τον ίδιο σε όλους τους τοίχους. Τα γράμματά μου τα βλέπουν και οι τυφλοί. . . Αποκαλώ το Χριστιανισμό τη μεγαλύτερη κατάρα, τη μεγαλύτερη εσωτερική διαφθορά και το μεγαλύτερο ένστικτο εκδίκησης, που όμοιό του δεν υπάρχει πιο δηλητηριώδες ή ύπουλο ή υποχθόνιο και μικροπρεπές. Τον αποκαλώ μοναδικό και αθάνατο στίγμα της ανθρωπότητας. . . Και η ανθρωπότητα μετράει το χρόνο από τη μέρα που έπεσε αυτή η καταραμένη συμφορά από την πρώτη μέρα του Χριστιανισμού! - Γιατί όχι μάλλον α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
"Σας διδάσκω τον υπεράνθρωπο. Ο άνθρωπος πρέπει να ξεπεραστεί. Εσείς τι έχετε πράξει για να τον ξεπεράσετε; Μέχρι τώρα, όλα τα όντα έχουν δημιουργήσει κάτι ανώτερο του εαυτού τους, κ' εσείς θέλετε να είστε η άμπωτη μέσα σε τούτη την μεγάλη παλίρροια και προτιμάτε να πισωγυρίζετε στο ζώο, παρά να ξεπερνάτε τον άνθρωπο; Τι είναι για τον άνθρωπο ο πίθηκος; Είτε περίγελος είτε επίπονη ντροπή. Το ίδιο θα είναι για τον υπεράνθρωπο ο άνθρωπος. Είτε περίγελος είτε επίπονη ντροπή. Οδεύσατε από το σκουλήκι προς τον άνθρωπο και ακόμη έχετε μέσα σας π...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Σε τούτο το κείμενο, που προοριζόταν για "συμπλήρωμα" της Γέννησης της τραγωδίας, ο 25χρονος καθηγητής Φρειδερίκος Νίτσε αφηγείται την Ιστορία των "πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων", απ' το Θαλή ως το Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ερωτήματα που θα τον απασχολήσουν στα μετέπειτα έργα του. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και μια εκλογή απ' τις αδημοσίευτες στα Ελληνικά διαλέξεις του για τους Προπλατωνικούς φιλοσόφους, με σχετικές σημειώσεις που κρατούσε κατά την ενασχόλησή του με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΣΙ ΜΙΛΗΣΕΝ Ο ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ (ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ)
Ένα από τα φιλοσοφικά αριστουργήματα του περασμένου αιώνα, που εξάσκησαν τη μεγαλύτερη επίδραση στο νεότερο πνεύμα, στην ίδια τη ζωή ακόμα, και που αληθινά πρόσθεσαν νέα κριτήρια στα προηγούμενα και νέες αξίες, ακόμα και νέα συναισθήματα, στάθηκε το "Έτσι μίλησεν ο Ζαρατούστρα" του Φρειδερίκου Νίτσε. Ο ίδιος ο Νίτσε, με το έργο του, την προσωπικότητά του, την ακτινοβολία των ιδεών του, την τόλμη και τον πλούτο των συνθημάτων του, συνοψίζει ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της ανθρώπινης παρουσίας πάνω στη γη. Γι' αυτό, η μετάφραση του "Ζαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Με τον τίτλο "Κείμενα για την Ελλάδα" παρουσιάζουμε στο βιβλίο αυτό έξι κείμενα του Φρίντριχ Νίτσε από την περίοδο της πρώτης δημιουργικής νεότητάς του που είναι γνωστή ως "περίοδος της Βασιλείας" (1870-1873). Τα κείμενα αυτά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή αφενός διαφωτίζουν τη διαδικασία γένεσης του πρώτου μεγάλου έργου του φιλόσοφου, της "Γέννησης της Τραγωδίας" (1872) και αφετέρου περιέχουν, εν σπέρματι, κάποιες ιδέες που θα διατρέξουν όλο το μήκος του μεταγενέστερου έργου του. (Για παράδειγμα, τα κείμενα "Το κράτος στους Έλλη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΚΟ
[...] Στο πρώτο από τα εννιά μέρη που αποτελούν το "Πέρα από το καλό και το κακό", ο Νίτσε καταγγέλλει τις "προκαταλήψεις των φιλοσόφων". Η σημαντικότερη απ' αυτές είναι η πίστη στην απόλυτη αξία της αλήθειας: "Τι είναι εκείνο που αποβλέπει μέσα μας στην 'αλήθεια;', αναρωτιέται ο συγγραφέας. Γιατί οι φιλόσοφοι δεν ερεύνησαν το αναληθές, το αβέβαιο, το εσφαλμένο; Γιατί δεν δίνουν αξία παρά μόνο στην ειλικρίνεια, στην ανιδιοτέλεια, στην πραγματικότητα, και περιφρονούν το ψέμα, τον εγωισμό και τη φαινομενικότητα; Αυτό συμβαίνει επειδή οι έρευ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΩΝ
Κανείς δεν δίνει στον άνθρωπο τα χαρακτηριστικά του - ούτε ο θεός, ούτε η κοινωνία, ούτ' οι γονείς κ' οι πρόγονοί του, μα ούτε κι ο ίδιος ο εαυτός του. Κανείς δεν ευθύνεται για τ' ότι υπάρχει, για το πώς είναι φτιαγμένος, για τις συνθήκες ή τον περίγυρο στον οποίο ζει. Δεν αποτελεί επακόλουθο κάποιου ειδικού σχεδίου, μιας βούλησης, ενός σκοπού, ούτε κι απόπειρα πραγμάτωσης του "ιδεατού ανθρώπου", της "ιδεατής ευτυχίας" ή της "ιδεατής ηθικής" είναι πέρα για πέρα παράλογο να θέλουμε με το ζόρι να του φορτώσουμε τον άλφα ή τον βήτα σκοπό. Εμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΡΑΥΓΗ
Δημοσιευμένη το 1881, ύστερα εκ νέου το 1886, με πρόλογο του ίδιου του Νίτσε, η Χαραυγή τοποθετείται στην εξέλιξη της σκέψης του ανάμεσα στο δεύτερο μέρος του Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο (1880) και στη Χαρούμενη επιστήμη. Το έργο αποτελείται από πέντε βιβλία και περιέχει 575 παραγράφους πολύ διαφορετικής έκτασης - από μερικές γραμμές έως πολλές σελίδες, σπάνια όμως παραπάνω από τρεις. Τα πιο αναπτυγμένα μέρη, που βρίσκονται ιδίως στα πρώτα βιβλία, αποτελούν σύντομα δοκίμια που αρκούνται να σκιαγραφούν τη μια ή την άλλη μεμονωμένη προοπτ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ (ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ)
«Αυτοί που μου έχουν προκαλέσει τη μεγαλύτερη αηδία ως τώρα είναι τα παράσιτα του πνεύματος: τα συναντάμε ήδη παντού στην άρρωστη Ευρώπη μας και μάλιστα να θεωρούν την ηθική τους συνείδηση ως την καλύτερη του κόσμου. Μπορεί να είναι λίγο τεθλιμμένοι, με κάποιο αέρα πεσιμισμού, αλλά κυρίως είναι αδηφάγοι, βρομεροί, που σκορπίζουν παντού βρομιά, καταχθόνιοι, άνθρωποι που χώνονται παντού, που ρέπουν στην κλεψιά, πρόστυχοι -και αθώοι, όπως όλοι οι μικροί αμαρτωλοί και τα μικρόβια. Ζουν σε βάρος των άλλων ανθρώπων που διαθέτουν πνεύμα και το μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΟΝΥΣΟΣ ΚΑΤΑ ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΥ
Στην έκδοση αυτή παρουσιάζεται πλήρως σχολιασμένη η πρώιμη φιλοσοφία του Φρειδερίκου Νίτσε, μες από δοκίμια κι ανέκδοτα σημειωματάριά του, όπου εξετάζει, υπό πολλαπλές οπτικές, το φαινόμενο της αρχαιοελληνικής Τραγωδίας. Κεντρικό θέμα: ο άνθρωπος απέναντι στο "Αδηλο της Ύπαρξης - ή την αυθαιρεσία των θεών! Παρακολουθούμε τη γένεση των πρώτων σπινθήρων της σκέψης του, απ' τα μαθητικά του χρόνια και την επεξεργασία τους ως το τέλος της ζωής του. Η γοητεία του πειραματισμού συνδυάζεται με ποιητικές εκλάμψεις (άκρως ζαρατουστρικές) και πηγαίο,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ - ΟΙ ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ
«... Μας είναι απαραίτητη μια κριτική των ηθικών αξιών, κι αυτό που πρέπει να εξεταστεί κατ’ αρχήν είναι αυτή τούτη η αξία των αξιών και, για να γίνει αυτό, χρειαζόμαστε να γνωρίσουμε κάτω από ποιες συνθήκες και μέσα σε ποιες περιστάσεις γεννήθηκαν, αναπτύχθηκαν και παραμορφώθηκαν - την ηθική σαν συνέπεια, σαν φάρμακο, σαν σύμπτωμα, σαν προσωπίδα, σαν ταρτουφισμό, σαν αρρώστια, σαν παρεξήγηση αλλά και την ηθική σαν αίτιο, σαν φάρμακο, σαν διεγερτικό, σαν ανασταλτικό, σαν δηλητήριο, να τη γνωρίσουμε όπως ποτέ και κανένας ως τα σήμερα. Την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
Συγκριτικά, ο άνθρωπος είναι το πιο ελαττωματικό ζώο, το πιο ανίσχυρο, το πιο απομακρυσμένο από τα ένστικτά του, αλλά είναι αλήθεια ότι -παρ' όλα αυτά- είναι και το πιο ενδιαφέρον! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ
Αυτοτελείς σκέψεις και ευφυείς παρατηρήσεις για τα πάθη και τις επιθυμίες που παλεύουν να επιβληθούν, για τα τόσο ανθρώπινα αισθήματα που θολώνουν την αλήθεια, τις βολικές αυταπάτες που κάνουν τον κόσμο να γυρίζει και πώς τελικά μπορεί ένα πνεύμα να ελευθερωθεί - τόσο από την προκατάληψη και την ανοησία όσο και απ' τη φυλακή των ίδιων του των πεποιθήσεων. Σκέψεις που δεν είναι απαραιτήτως μοναχικές, αλλά σαφώς ευνοούνται από την αυτάρκεια της διάνοιας που τις συνέλαβε: ο Φρίντριχ Νίτσε, ολοκληρώνοντας με ισόποσες δόσεις εμβρίθειας, πρόκλησ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
Η «Γενεαλογία της ηθικής» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1887, ένα χρόνο μετά το «Πέρα από το καλό και το κακό» και τρία μετά το «Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα». Είναι το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του Νίτσε, στο οποίο προσπαθεί να δείξει, όπως λέει ο M. Sautet, ότι οι ηθικές και φιλοσοφικές αξίες της Δύσης, όχι μόνο συνέβαλαν στην εξασθένηση του ανθρώπου, αλλά έφθειραν τα θεμέλια της γνώσης και των επιστημών. Με το έργο αυτό ο Νίτσε εγκαινιάζει την προσπάθειά του για μια επαναξιολόγηση όλων των αξιών, προσπάθεια που θα σταματήσει ό...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Σε ηλικία είκοσι έξι ετών, στις 2 Ιανουαρίου 1872, ο Φρίντριχ Νίτσε εκδίδει το πρώτο του βιβλίο, τη Γέννηση της τραγωδίας από το πνεύμα της μουσικής. Το βασικό λάθος θα ήταν να το δούμε -πράγμα που έγινε κατά κόρον στο παρελθόν και γίνεται ακόμη και σήμερα- σαν ένα κεφάλαιο στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας. Χθες, περίμεναν από έναν νεαρό καθηγητή ελληνικής φιλολογίας ένα σοβαρό έργο ευρυμάθειας. Όταν εμφανίστηκε αυτό το φιλοσοφικό έργο, οι συνάδελφοι φιλόλογοι έκριναν πολύ άσχημα την ανάμειξη των ειδών που αντιπροσώπευε και αρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ, ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ
Ο τρόπος με τον οποίο ομαδοποιούνται και θίγονται τα θέματα στο "Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο" αντιστοιχεί στην αφοριστική μορφή αναζήτησης της αλήθειας. Ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει, εκτός από τον πρόλογο και τον "Επίλογο", εννέα κεφάλαια ή "μέρη" στα οποία γίνεται κατ' αρχάς λόγος για τα "Πρώτα και έσχατα πράγματα" και κατόπιν για την "Ιστορία των ηθικών αισθημάτων" ακολουθούν μέρη αφιερωμένα στη θρησκευτική ζωή, στην τέχνη, στην κουλτούρα, στην οικογένεια, στο κράτος. Η άρθρωση αυτή μοιάζει να αντιστοιχεί στην παραδοσιακή οργάνωση της...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
Να κ' η περίπτωση του Ηράκλειτου, που αποτραβήχτηκε στις ελεύθερες εκτάσεις και στα περιστύλια του τεράστιου ναού της Αρτέμιδος: τούτη η "έρημος" ήταν, οπωσδήποτε, πιο άξια - τ' ομολογώ! Γιατί να μην υπάρχουν και για μας τέτοιοι ναοί; (...Χμ, Ίσως και να υπάρχουν. Να, μου έρχεται τώρα δα στο νου τ' ωραιότερο δωμάτιο εργασίας που είχα ποτέ, στην Piazza di San Marco, άνοιξη, δέκα με δώδεκα το πρωί...) Ωστόσο, κι ο Ηράκλειτος απέφευγε αυτό που κ' εμείς αποφεύγουμε σήμερα: το θόρυβο και τη φλυαρία των Εφεσίων, τη δημοκρατία τους, τις πολιτικές...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΣΙ ΜΙΛΗΣΕ Ο ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
Ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε γεννήθηκε το 1844 στο Ρέκεν. Ήταν μόλις πέντε ετών όταν έχασε τον πατέρα του, προτεστάντη πάστορα. Έπειτα από λαμπρές σπουδές κλασικής φιλολογίας στη Βόννη, έγινε, σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Εκείνη την εποχή γνώρισε το έργο του φιλόσοφου Σοπενχάουερ και συνδέθηκε φιλικά με τον μουσικοσυνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Πολύ σύντομα ο Νίτσε θα χαράξει το δικό του δρόμο. Παραιτείται από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο, απομακρύνεται από τις θεωρίες του Σοπενχάουερ και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ
Ω άνθρωπε, πρόσεξε πολύ! Τι λέει το μεσονύχτι το βαθύ; "Κοιμόμουν, κοιμόμουν, Απ' όνειρο βαθύ έχω ξυπνήσει. Ο κόσμος είναι βαθύς Και πιο βαθύς απ' όσο η μέρα το 'χει στοχαστεί. Βαθύς ο πόνος του Μα είν' η χαρά απ' τον πόνο πιο βαθιά! Ο πόνος κράζει: Να χαθείς! Κι αιωνιότη λαχταρά κάθε μέρα, Βαθιά πολύ βαθιά αιωνιότη λαχταρά. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...