ΠΑΛΑΜΑΣ ΚΩΣΤΗΣ

Ο ΔΩΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΓΥΦΤΟΥ
Με τον Δωδεκάλογο του Γύφτου ο Κωστής Παλαμάς καταφέρνει να συρράψει με τα κόκκινα νήματα της ποίησής του τις σχέσεις μεταξύ του αρχαίου παρελθόντος με τη συγχρονία του ποιήματος, τα τελευταία χρόνια της πάλαι ποτέ ένδοξης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου χαρακτηρίζεται από τον ίδιο τον ποιητή ως "το σαν ολοκληρωτικό των ιδεών του ποίημα". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Τα βιβλία της σειράς "Κλασική Νεοελληνική Λογοτεχνία" ξεχωρίζουν γιατί, εκτός από τα βασικά έργα που περιλαμβάνουν, εμπεριέχουν και χρή...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΣΑΛΕΥΤΗ ΖΩΗ
Πολλοί κριτικοί θωρούν την Ασάλευτη Ζωή την πιο σπουδαία ποιητική συλλογή που βγήκε στην Ελλάδα από την απελευθέρωσή της. Στην Ασάλευτη Ζωή παρουσιάζεται ένας κόσμος καθαρός μακριά από σκιές και φόβους, ένας κόσμος θετικός, σκεπασμένος, ή καλύτερα λουσμένος, στο φως του ελληνικού ήλιου. Το έργο αποτελεί την πρώτη μεγάλη αφήγηση της ελληνικής συγχρονίας του 20ού αιώνα. Παράλληλα, η συλλογή θα ανοίξει το δρόμο σε μία νέα θέαση, μια νέα εμπειρία και συνάμα μια νέα ιδεολογία μέσω του εσωτερικού της ρυθμού, αφού σε αυτή θα εμβολιαστούν πρωτόγνω...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΩΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΓΥΦΤΟΥ
Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου, είναι ένα ποίημα μ' έμπνευση φιλοσοφική. Η σκοτεινή απαισιοδοξία της αρχής ξετυλίγεται για να καταλήξει σε μια γαλήνια αισιοδοξία. Μα η φιλοσοφία αυτή ανακατώνεται με γραφικές εικόνες της γύφτικης ζωής με ιστορικές απόψεις γεμάτες μεγαλοπρέπεια και η φιλοσοφική αφαίρεση βρίσκεται τόσο τέλεια συγχωνευμένη με συγκεκριμένες και ακριβολογημένες οπτασίες που οι στοχασμοί του σοφού θαρρείς και παίρνουν από την φαντασία του ποιητή μια μορφή, κατά έναν τρόπο, γεμάτη ευαισθησία. [(Ευγένιος Κλέμαν - γάλλος μεταφραστής του Π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το αφιέρωμα, το βαλμένο στην αρχή, το χάραξε της πρώτης στιγμής ο ενθουσιασμός, όταν αισθάνθηκα το πρώτο σάλεμα του παιδιού μέσα στη Φαντασία μου. Από τότε πέρασαν εφτά χρόνια· το ποίημα, με τον καιρό, και στην ώρα του, γίνονταν ολοένα, όσο που γεννήθηκε, καθώς το παρουσιάζω τώρα. Όμως άλλος ο νους και άλλο το έργο. Τώρα το έργο, καθώς στέκεται στα παννιά για το ταξίδι του, μου φαίνεται σαν ξένο. Πιο πολύ με ανησυχούνε τα ψεγάδια που υποψιάζομαι πως θα κρύβη παρ' όσο με χαροποιούν τα καλά που θα μπορή να χη. Όλα τ' αδέρφια του τα μισοτέλει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μέσ' στη Χώρα. Στην εκκλησία, στον κλίβανο, στο σπίτι, στ' αργαστήρι, παντού, στο κάστρο, στην καρδιά, τ' αποκαΐδια, οι στάχτες. Πάει κι ο ψωμάς, πάει κι ο χαλκιάς, πάει κ' η γυναίκα, πάνε τα παλληκάρια, οι λειτουργοί, και του ρυθμού οι τεχνίτες, του Λόγου και οι προφήτες. Τα χέρια είναι παράλυτα, και τα σφυριά παρμένα και δε σφυροκοπά κανείς τ' άρματα και τ' αλέτρια, κ η φούχτα κάποιου ζυμωτή λίγο σιτάρι αν κλείση, δε βρίσκει την πυρή ψυχή ψωμί για να το κάμη. Κι από κατάκρυα χόβολη μεστή η γωνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ
Το ποιητικό έργο του Παλαμά καλύπτει μια πεντηκονταετία και απλώνεται σε είκοσι και πλέον συλλογές, με αποτέλεσμα να μην είναι ικανοποιητικά γνωστό, ένεκα της μεγάλης εκτάσεώς του, παρά μόνο σε ολίγους. Για να γίνει γνωστό, τουλάχιστον στα σημαντικότερά του μέρη, προέκυψε από νωρίς, ζώντος ακόμη του ποιητή, η ανάγκη της ανθολόγησής του από Έλληνες και ξένους φιλολόγους, κριτικούς και ποιητές. Όπως, όμως, κάθε εποχή έχει ανάγκη τις δικές της μεταφράσεις των κλασικών συγγραφέων, το ίδιο συμβαίνει και με τις ανθολογίες. Βέβαια, παρ' όλο που η...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΓΟΙ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
Εις την σκέψιν ενός ευσυνείδητου και ρέκτου μελετητού που δεν εγγίζει μόνον, ούτε θωπεύει απλώς η γραφίς του τα αντικείμενα, αλλ' η αυτή εκτελεί και χρέη αξίνης, και πόσων άλλων οργάνων, και σκάπτει και εις φως φέρει και θεωρεί και απαριθμεί και εικονογραφεί, το θέμα τούτο θα έδιδε λαβήν εις συγγραφήν ολοκλήρου τόμου. Ευτυχής θα λογισθώ εάν κατορθώσω ενταύθα να περιλάβω, συνοπτικώς όλως, εις γοργήν εποπτείαν, ολίγα, ευλαβώς μνημονευόμενα, αναθήματα προσκυνητών του ιερού Βράχου. Τα φέρουν ωρισμένοι επίλεκτοι της ιστορίας. Η φωνή των, καθώς ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΛΟΓΕΡΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ
[...] Η πίστη στην αντοχή και διάρκεια του Ελληνισμού δεν έχει καμιά σχέση με κανενός είδους σωβινισμό, ιδεολογία άλλωστε που απέρριπτε με αποτροπιασμό ο Παλαμάς. Το έργο είναι βαθιά ρωμαντικό -όχι με την τρέχουσα σημασία, του όρου- άλλα γιατί ενσαρκώνει τη χαρακτηριστικότερη ιδέα του ρωμαντικού ιστορισμού, που είναι η ενότητα και η διάρκεια του Ελληνισμού. Παρ' όλ' αυτά η Φλογέρα του Βασιλιά δεν είναι ιστορικό ποίημα, υποβαστάζεται όμως από την ελληνική ιστορία τεσσάρων χιλιάδων χρόνων. Πραγματικά, πρόκειται για μιαν από τις σπουδαιότερες...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ Ή ΡΩΜΙΟΙ;
1901. Ογδόντα χρόνια μετά την επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το μικρό ελληνικό κράτος διεκδικεί τη θέση του στον διεθνή χώρο, ενώ ταυτόχρονα, ενδεχομένως ως συνέπεια αυτού, εξακολουθεί να αναζητά την ταυτότητά του. Τα κύρια ζητήματα στον δημόσιο διάλογο άπτονται της καταγωγής, της συνέχειας του ελληνικού έθνους, της γλώσσας, ακόμα και του ονόματος των Ελλήνων. Γραικοί; Ρωμιοί; Ή Έλληνες; Τα δύο κείμενα, των Κωστή Παλαμά και Νικόλαου Πολίτη, που δημοσιεύονται στην παρούσα έκδοση για πρώτη φορά, αναδεικνύουν ένα σημαντικό ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΟΙΝΙΚΙΑ
Α. Ο τόπος της "Φοινικιάς" Η "Φοινικιά" γράφεται το 1900, κατά τη ρητή χρονολόγηση του ποιητή. θα πρωτοδημοσιευθή το 1904 στην "Ασάλευτη ζωή", πέμπτη από τις εννέα ενότητες στις οποίες υποδιαιρείται η συλλογή (πλην βεβαίως, του προλογικού και του επιλογικού ποιήματος). Τοποθετημένη ακόμη και χρονολογικά στο κέντρο της "Ασάλευτης ζωής" (τα υπόλοιπα ποιήματα κατανέμονται από το 1896 έως και το 1904) δεν μπορεί παρά να θεωρηθή εκδοτικά ο πυρήνας, ο καταλύτης της συνθέσεως. Αυτό φανερώνουν τα εκδοτικά γεγονότα κι αυτή δεν θα μπορούσε παρά να ή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ ΡΑΧΗΛ
"Η αλήθεια είναι πως τα γράμματά σου και μάλιστα το τελευταίο σου είναι σαν κάποια ωραία μάτια εκφραστικά που σε κοιτάζουν δακρυοπνιγμένα, μα χωρίς να στάζουνε τα δάκρυά τους, και χωρίς να χάνουν τίποτε από την ομορφιά τους τα μάτια αυτά. Μάλιστα γίνονται ομορφότερα. Μα η αλήθεια είναι πως θα τα ήθελα τα μάτια αυτά (παραμερίζοντας κάθε αισθητικό εγωισμό), πως θα τα ήθελα να μη πνίγονται δακρυσμένα, θα τα ήθελα ολοκάθαρα να λάμπουν και να χαμογελούν με το χαμόγελο εκείνο των ωραίων ματιών που κάποτε και πότε είναι εκφραστικώτερο και ποθητ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
- Πατρίδα μου, τι θες να σου χαρίσω Για τον καλό το χρόνο που θα' ρθη; - Παιδί μου, το κορμί, το λιονταρίσσο Και, το παλληκαρίσσο το σπαθί, Και τη νεραϊδογέννητη τη χώρα Μαζή με το δικέφαλον αϊτό. Δε 'θέλω 'γώ καινούρια ή ξένα δώρα, Παληά δικά μου πλούτη σου ζητώ. - Μητέρα, τα δικά σου τα στολίδια Τα χαίροντ' άλλοι μέσ' στην οικουμένη, Και, Λάμιες τα φυλάν, τα ζώνουν φείδια Και χάνοντ' εκεί μέσ' αντρειωμένοι... - Παιδί μου, όταν τη δόλια σου μητέρα, Με του παιδιού τον πόνο αγαπάς, Με την αγάπη μόνο μιαν ημέρα Την παλαιάν δόξα θα τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΠΕΜΠΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΤΑ ΚΑΛΥΒΙΑ ΤΟΥ ΒΛΑΧΟΥ Τα καλύβια του βλάχου στο Μισόκαμπο μας καρτεράνε, σύντροφε, σαν πρώτα, πάμε να φάμε το χλωρό τυρί και να γευτούμε τη σκληρή μπομπότα. Πάμε, το γάλα να το πιούμε αγνό, κι από δροσιά κι από χαρά χορτάτοι, να νοιώσουμε ξανά μια πείνα αχόρταγη στο πλάι σου, βλαχοπούλα εσύ γιομάτη. [...] [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΕΝΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το «Ίδρυμα Κωστή Παλαμά» συνεστήθη το 1960. Η ίδρυσή του κατέστη δυνατή με την εκχώρηση από τους κληρονόμους των παιδιών του Ποιητή, Ναυσικάς και Λέανδρου, των πνευματικών δικαιωμάτων, του αρχείου, της βιβλιοθήκης και των προσωπικών αντικειμένων του. Η πρωτοβουλία της ίδρυσης οφείλεται στον Γ. Κ. Κατσίμπαλη, ο οποίος υπήρξε και ο ισόβιος πρόεδρός του. Μέλη της Δ.Ε. υπήρξαν σπουδαίες φυσιογνωμίες των γραμμάτων, όπως οι: Κ. Τσάτσος, Α. Καραντώνης, Οδ. Ελύτης, Ηλ. Βενέζης, Ευ. Παπανούτσος, Ξεν. Ζολώτας, Τ. Αθανασιάδης, Απ. Σαχίνης, Γαλάτεια Σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΟΓΔΟΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η ΑΛΗΘΕΙΑ Η αλήθεια. Τη σπατάλεψα του λατρεμού την πλάνη, ξόανα, ριγμένα από ψηλά, μού θόλωναν τα φρένα, φως λαγαρό του διάβα σου το φως κ' εμένα κάνει, τώρα ήρθ' η ώρα, δε γνωρίζω παρά μόνο Εσένα. Στα χλωμιασμένα τ' άνθια εσύ το αχλώμιαστο βοτάνι, μαινάδα ήταν η σκέψη μου, τη στύλωσες παρθένα στη βραδιανή μου προσευχή με αυγερινό στεφάνι. Τώρα ήρθ' η ώρα, δε γνωρίζω παρά μόνο Εσένα. Μεσ' στης καρδιάς τα πιο βαθιά που ο λόγος δεν τα φτάνει, καημός ασώματου παλμού για κάποια ωραία γέννα που θα σε στήση αγνάντια μου το σώμα σου έχει υφάνει. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΔΕΚΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΟΤΑΝ ΒΛΕΠΩ... Όταν βλέπω την μορφήν μου εις το γαλανόν σου όμμα, Λησμονώ ότι με σύρουν γήινοι δεσμοί ακόμα, Και νομίζω της ψυχής μου ότι είνε η εικών, Αθανάτου πλανωμένης εις το άπειρον γλαυκόν. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΕΒΔΟΜΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ένας γερός φιλόλογος του παλαιού καιρού -πέρασαν από τότ' έξήντα πέντε χρόνια,- εισηγητής ποιητικού διαγωνισμού, στην έκθεσή του από τις δυο τρεις που αξίζει κανείς κάποτε και πότε να τις ξανακοιτάζη μέσα στην άβαθη στερεοτυπία των κριτικών λόγων των άλλων ακαδημαϊκών συναδέλφων της εποχής του, ο Δημήτριος Βερναρδάκης· απορούσε κρίνοντας το έργο ενός υποψηφίου για τη χιλιόδραχμη δάφνη του Βουτσιναίου, φημιζόμενου τότε, πως ο ίδιος ποιητής μπορεί να γράφη στίχους τώρα μεθυσμένους από τα ρωμαντικώτερα όνειρα μιας παθητικής ονειρόπληχτης ατμο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΕΚΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το «Ίδρυμα Κωστή Παλαμά» συνεστήθη το 1960. Η ίδρυσή του κατέστη δυνατή με την εκχώρηση από τους κληρονόμους των παιδιών του Ποιητή, Ναυσικάς και Λέανδρου, των πνευματικών δικαιωμάτων, του αρχείου, της βιβλιοθήκης και των προσωπικών αντικειμένων του. Η πρωτοβουλία της ίδρυσης οφείλεται στον Γ. Κ. Κατσίμπαλη, ο οποίος υπήρξε και ο ισόβιος πρόεδρός του. Μέλη της Δ.Ε. υπήρξαν σπουδαίες φυσιογνωμίες των γραμμάτων, όπως οι: Κ. Τσάτσος, Α. Καραντώνης, Οδ. Ελύτης, Ηλ. Βενέζης, Ευ. Παπανούτσος, Ξεν. Ζολώτας, Τ. Αθανασιάδης, Απ. Σαχίνης, Γαλάτεια Σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΕΝΔΕΚΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΤΗΝ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ Ο ΣΑΤΑΝΑΣ Την Περσεφόνη ο Σατανάς την έπνιξε στον Άδη, ολέθρου τέρας έγινες, αστέρι της αυγής, μόλεψε Σκύθης βάρβαρος τ' ολόδροσο πηγάδι, τα πολυτρίχια πάτησε και φεύγει, χαλαστής. Τη μελιστάλαχτη στερνήν ιέρειαν Υπατία δεν είσ' εσύ που σκότωσες; Δεν είσαι ο ξεπεσμός; Δεν είσ' εσύ που γέννησες την πνίχτραν Αμαρτία, το σκιάχτρο των Απρίληδων, τη Λάμια του φωτός; [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΜΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΔΕΚΑΤΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο ΠΟΣΟΝ ευτυχής είνε η νεότης των εθνών εκείνων, εν οίς η παιδεία δεν διαχέεται άφθονος μόνον επί των σχολικών βάθρων δια διδακτικών βιβλίων μετά μελέτης παιδαγωγικής και πόνου πατρικού των συγγραφόντων αυτά συντασσομένων, αλλά και παρά την οικογενειακήν εστίαν δι' αναγνωσμάτων προωρισμένων ναφήσωσι κέντρον εις την απαλήν ψυχήν του παιδός. Δυστυχώς το ημέτερον έθνος ολίγα μεν έχει διδακτικά βιβλία άξια του προορισμού αυτών, αναγνωστικών δε βιβλίων πάσχει μεγάλην σπάνιν. Αληθώς εις τα δάκτυλα μετρούνται τα βιβλία εκέινα, εν οίς δύναται να ...
Διαβάστε περισσότερα...