ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗΣ ΟΡ. ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ

ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΤΟΥ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ
Πόλη γεμάτη μνήμες και ιστορική φόρτιση, αλλά και εθνικό παλμό, το Διδυμότειχο είναι η «βυζαντινή πρωτεύουσα» της Ελλάδας και ο προμαχώνας των ελληνικών επάλξεων. Πόλη σημαντική στρατηγικά και οικονομικά από πολύ παλιά, το Διδυμότειχο κατοικούνταν ανέκαθεν από ποικίλες πληθυσμιακές ομάδες, που περιστοίχιζαν τον ελληνικό του κορμό. Τσιγγάνοι, Μουσουλμάνοι, Αρμένηδες και Εβραίοι ζούσαν στην πόλη από την απαρχή της ιστορίας της, σχηματίζοντας μια πολυπολιτισμική κοινωνία. Η σημερινή αδιαφορία του ελλαδικού κράτους για την ανάπτυξη του Διδυμοτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΖΑΓΟΡΙΤΣΑΝΗ ΣΤΟ ΤΣΑΡΙΓΚΡΑΝΤ
Από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά, ένας σημαντικός αριθμός σλαβόφωνων Μακεδόνων, προερχόμενων κυρίως από χωριό της σημερινής ελληνικής Δυτικής Μακεδονίας, όπως βεβαίως και από το δυτικό τμήμα του σημερινού κράτους των Σκοπίων, εγκαταστάθηκαν ως εσωτερικοί μετανάστες στην Κωνσταντινούπολη, το Τσάριγκραντ των Σλάβων, και πλαισίωσαν τη Βουλγαρική κοινότητα της τότε πρωτεύουσας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Την πορεία τους αυτή εξετάζει η παρούσα μελέτη. Ένα εξ ορισμού δύσκολο θέμα, που σχετίζεται με τους σλαβόφωνους Δυτικομακεδόνες και τη σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ
Μέχρι τη δεκαετία του 1990, η ιστορία των Ελλήνων Εβραίων βρισκόταν ακόμη κρυμμένη πίσω από ένα πέπλο σιωπής και μόλις τότε άρχιζε να αχνοφαίνεται κάποιο ερευνητικό ενδιαφέρον. Όσον αφορά την ιστορία των Θρακών Εβραίων, η σιωπή ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Η Αλεξανδρούπολη είναι μια καινούργια πόλη. Η ίδρυσή της το 1875 -ή μάλλον, ορθότερα, η μετατροπή του άσημου οικισμού του Δεδέαγατς στη σημερινή σημαντική και δυναμική πόλη- οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις επενδυτικές δραστηριότητες ενός Εβραίου, του Αυστριακού βαρόνου Μωρίς Χιρς, ο οποίος συνέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΤΑΛΟΦΟΥ ΒΟΣΠΟΡΙΔΟΣ ΟΔΟΙΠΟΡΙΑ
Επτάλοφος, χαρίεσσα Πόλη του Βοσπόρου, Κωνσταντινούπολη Πατρίδα της καρδιάς μου. Οι γειτονιές, οι δρόμοι, οι εκκλησιές σου μ' Ελληνισμού και Ρωμιοσύνης χρώμα, βαμμένες ανεξίτηλα. Εκεί θα 'σαι πάντα. Και στη σκέψη μου. Για να προσμένεις Ελλήνων βήματα... Η πόλη αυτή ήταν για πολλούς αιώνες, ο κύριος στόχος εθνικής αναφοράς και λαϊκών πόθων για τον Ελληνισμό. Πράγματι ξεχωριστή, μοναδική, βασιλίδα των πόλεων, παρέμεινε στα χείλη του λαού δίχως άλλο όνομα: έτσι, απλά, η Πόλη. Τα δημιουργήματα των Ελλήνων της Πόλης δεσπόζουν και την καθορίζουν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ
Ο Βόσπορος ήταν πάντοτε κομμάτι αναπόσπαστο του ιστού της Πόλης, ακόμη και όταν η απόσταση του κέντρου της από ορισμένα χωριά του Άνω Βοσπόρου καθιστούσε την επικοινωνία ταξίδι ολόκληρο. Γιατί και τότε ακόμη τα χωριά λογαριάζονταν από όλους ως προάστια της Πόλης. Τα βοσπορινά χωριά, τα δρώμενα των οποίων πραγματεύεται το βιβλίο είναι δώδεκα. Δεν είναι όλα τα χωριά της ευρωπαϊκής ακτής του Κατάστενου. Το βαπόρι της γραφής και του φακού σταμάτησε σε εκείνα τα χωριά που η πορεία τους χαρακτηριζόταν από τον πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό κόσμο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
Το βιβλίο αυτό για τους Εβραίους της Καβάλας βγήκε κατά κάποιον τρόπο χωρίς πρόγραμμα. Ήταν μια ιδέα του καλού φίλου εκδότη Αργύρη Βουρνά, τον οποίο θερμά ευχαριστώ και γι' αυτό, αλλά και γιατί χρόνια τώρα οι σελίδες των "συλλογών" του ήταν ανοιχτές και πρόθυμα φιλοξένησαν δεκάδες κείμενά μου για τον Ελληνικό Εβραϊσμό. Ο Εβραϊσμός της Καβάλας, εξαφανισμένος πια, έχει μεγάλο ιστορικό βάθος και ξεχωριστή σημασία για τη γενικότερη ιστορία της Μακεδονικής πόλης. Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση και μια πρόσκληση. Στους Εβραίο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ
Το ιπτάμενο δελφίνι στην αγαπημένη Μικρασιατική ακτή, στη Χαλκηδόνα. Καθώς το δελφίνι πλησιάζει, κοιτάζω τη σημερινή διαμόρφωση του χώρου. Όλη η παραλιακή ζώνη είναι ένα μέτωπο σύγχρονων γυάλινων απρόσωπων κτιρίων, όπου ελάχιστα πράγματα μαρτυρούν το χτες και την ιστορία του χώρου. Σε ποιο τόπο πηγαίνω; Ποια ιστορία κυνηγώ; Χίμαιρες και μάγισσες, ίχνη του χτες μισοσβησμένα, ελπίδες μια συνέχειας, ενός αύριο της τρισχιλιόχρονης ιστορίας ή χαμένους δρόμους και πλάνες; Αγγίζοντας την ιστορία των όπου γης μειονοτήτων, εκ των πραγμάτων ξύνεις π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Γειτονιές της Κωνσταντινούπολης. Γειτονιές γύρω από τον Κεράτιο. Φτωχικές ή ακμάζουσες, κατοικημένες από μειονότητες τότε... Σήμερα το μόνο που θυμίζει τις αλλοτινές εποχές είναι τα κτήρια που έχουν απομείνει... Ένα βιβλίο για τις γειτονιές της Πόλης αποσκοπεί στην καταγραφή και τη διαφύλαξη της μνήμης. Επίσης, απευθύνει μια πρόσκληση γνωριμίας με την Πόλη σε όσους δεν τη γνωρίζουν... Συγκεντρώθηκαν σε αυτές τις σελίδες ιστορικά οδοιπορικά, χρονικά παλιών συνοικιών, των περισσότερων γύρω από τον Κεράτιο. Του Μπαλατά, του Χάσκιοϊ, του Γαλατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΓΚΙΟΥΜΟΥΛΤΖΙΝΑ ΣΤΗΝ ΤΡΕΜΠΛΙΝΚΑ...
Την Κομοτηνή τη γνώρισα στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Ήταν μια γνωριμία συνειδητή, που υπαγόρευσε η επιθυμία να αγγίξω μια πονεμένη γη και τα πολλά προβλήματά της. Από τότε ακολούθησαν δεκάδες επισκέψεις και ταξίδια στη θρακική πρωτεύουσα και χιλιάδες σελίδες διαβάστηκαν με κάθε είδους μελέτη που αφορούσε στην πόλη και την περιοχή της. Καθώς όμως την προσοχή μου τραβούσε το σοβαρό οπωσδήποτε ζήτημα των μουσουλμανικών μειονοτήτων που ζουν εκεί, με την προφανή δυσκολία ένταξής τους στο νεοελληνικό κορμό και την αδιαφορία της πολιτείας για...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ