PESSOA FERNANDO

ΠΕΣΣΟΑ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
(...) Η παρούσα χαρακτηριστική ανθολογία εμπεριέχει ορισμένα από τα πλέον αξιόλογα πορτογαλόφωνα ποιήματα του, μεταγλωττισμένα στην ελληνική, παρόντος και του πρωτοτύπου. Εάν οι αγαπητοί αναγνώστες ήδη γνωρίζουν πόσο δύσκολη εργασία είναι η καλή μεταγλώττιση ενός απλού, καθημερινού κειμένου, τότε εύκολα θα αντιληφθούν πόσο κοπιαστική μπορεί να αποβεί η μεταγλώττιση ενός ποιητικού έργου. Αποφεύγοντας την εκτενή παράθεση γνωστών και μάλλον τετριμμένων θεωριών περί "πιστής ή άπιστης" και "καλής ή κακής" μεταγλώττισης, αρκούμαι στα ακόλουθα: μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΙΣΑΒΟΝΑ
Χάρη στον Πεσσόα, η Λισαβόνα μπήκε στην παγκόσμια λογοτεχνία κι έγινε μια πόλη σύμβολο - όπως η Ιθάκη χάρη στον Οδυσσέα, η Αλεξάνδρεια από τον Καβάφη, το Παρίσι από τους Μπωντλαίρ και Μπαλζάκ, το Δουβλίνο από τον Τζόυς ή η Πράγα από τον Κάφκα... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ULTIMATUM
Για πρώτη φορά το κείμενο του Φερνάντο Πεσσόα, "Ultimatum", θεωρείται ένα από τα πλέον βίαια του όλου έργου του, μεταφράζεται στα ελληνικά και παρουσιάζεται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Ο Πεσσόα, επηρεασμένος από το Μανιφέστο του Φουτουρισμού, δημοσίευσε το "Ultimatum" στο πρώτο και μοναδικό τεύχος της επιθεώρησης "Φουτουριστική Πορτογαλία", το οποίο και κατασχέθηκε από την αστυνομία τον Νοέμβριο 1917. Είναι ένα μαχητικό κείμενο, που αρχίζει σαν λίβελος και καταλήγει σαν σύμβουλο πίστης. Είναι γραμμένο σε ένα στυλ επιδεικτικό, διδακτικό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ
Αποσπασματικό, κρυφό ημερολόγιο, κείμενο εναγώνιας ενδοσκόπησης, απόπειρα εξερεύνησης του φαινομένου της ύπαρξης, ανίχνευση των ορίων ανάμεσα στο είναι και το μη είναι, μα πάνω απ' όλα μια ατέρμονη αυτο-εξιστόρηση, είναι το "Βιβλίο της Ανησυχίας" όπου, πίσω από τις εξομολογήσεις του διάφανου λογιστή Μπερνάντο Σουάρες, διακρίνουμε μια από τις δεσπόζουσες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, τον Πορτογάλο ποιητή Φερνάντο Πεσσόα. Το έργο που άφησε ανέκδοτο σχεδόν στο σύνολό του, πεθαίνοντας το 1935, είναι τεράστιο και πολύμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα, αποσπασματική, ημιτελής, όπου η παραίτηση είναι ο μόνος τρόπος δράσης και η ασυνειδησία η βάση της ζωής: "Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε". Δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε ημερολόγιο, ούτε σημειωματάριο είναι το "Βιβλίο της ανησυχίας" του Fernando Pessoa, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των εποχών. "Για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο πρέπει να το ξεχάσεις, να μην του δίνεις πια καμιά προσοχή. Γι' αυτό πραγματοποιώ είναι δεν πραγματοποιώ. Η ζωή είναι γεμάτη με παραδοξότητες, όπως τα τριαντάφυλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα, αποσπασματική, ημιτελής, όπου η παραίτηση είναι ο μόνος τρόπος δράσης και η ασυνειδησία η βάση της ζωής: "Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε". Δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε ημερολόγιο, ούτε σημειωματάριο είναι το "Βιβλίο της ανησυχίας" του Fernando Pessoa, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των εποχών. "Για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο πρέπει να το ξεχάσεις, να μην του δίνεις πια καμιά προσοχή. Γι' αυτό πραγματοποιώ είναι δεν πραγματοποιώ. Η ζωή είναι γεμάτη με παραδοξότητες, όπως τα τριαντάφυλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΣΚΕΣ
Tον Πεσσόα (1888-1935) κατατρύχει η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά και η μικρότητά της. Δημιουργεί το φανταστικό σύμπαν των ετερωνύμων του για να ξεφύγει από έναν κόσμο όπου πέπρωται να κυριαρχεί το Κακό - «η Άγνοια, ο Φανατισμός, η Τυραννία», το κατά συνθήκην και το συμβατικό - , έναν κόσμο τον οποίο αδυνατεί να συμμεριστεί και μέσα στον οποίο στερείται την επικοινωνία. Ανήκει στην ευγενική και σπαραχτική κατηγορία των ξένων - των ανήμπορων να ενταχθούν σε μια οποιασδήποτε μορφής συλλογικότητα. Κουβαλάει το σταυρό του χωρίς να κα...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΦΙΔΙΟΥ
"Ο δρόμος του φιδιού" είναι μια πραγματεία μύησης στην γνώση, είναι ένα παζλ που συνθέτει ο Γιάννης Σουλιώτης από γνωστά κι ανέκδοτα κείμενα του Φερνάντο Πεσσόα που καλούν στον δρόμο της γνώσης, τον δρόμο που διάνυε ο Πεσσόα σαν τον "Οδοιπόρο" του, παραμυθούμενος για λίγο ή περισσότερο με γοητευτικές συναναστροφές: με τους αρχαίους Έλληνες θεούς, την Μεταφυσική, την Αλχημεία, την Μασονία, την Καβάλα, τους Ναΐτες, τους Ροδοσταύρους, την Επιστήμη, την Τέχνη, την Θρησκεία... Ο δρόμος, όμως, του φιδιού είναι η απόδραση έξω από τους δρόμους, μα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΚΑΕΙΡΟ
Το ποιητικό έργο του Αλμπέρτο Καέιρο απαρτίζεται από τρεις ενότητες: τον "Φύλακα των κοπαδιών", τον "Ερωτευμένο βοσκό" και τα "Ασύνδετα ποιήματα". Σε αυτόν επικεντρώνονται τα σχόλια όλων των ετερωνύμων καθότι είναι ο δάσκαλος όλων, η κεντρική έδρα και η πηγή της πεσσοανικής δημιουργίας. Η παρούσα μετάφραση του συνόλου του έργου συνοδεύεται από τον "Πρόλογο" του Ρικάρντο Ρέις και τις "Σημειώσεις εις μνήμην του δασκάλου μου Καέιρο" του Άλβαρο ντε Κάμπος, τοποθετώντας έτσι τον Αλμπέρτο Καέιρο στο πλαίσιο της ετερωνυμίας και δίνοντάς του την κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΩΙΚΟΥ
Ο ΑΛΒΑΡΟ ΚΟΕΛΙΟ ΝΤΕ ΑΤΑΪΝΤΕ, 14ος Βαρόνος ντε Τέιβε, είναι ένας ακόμη ετερώνυμος του Φερνάντο Πεσσόα. Ευπατρίδης, διανοούμενος "άκαμπτος και συγκρατημένος", αποτυχημένος εραστής και τελειομανής δημιουργός, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της φανταστικής ζωής του σε μια αγροικία στα περίχωρα της Λισαβόνας, αφιερώνοντας τον καιρό του στη σύνταξη σημειώσεων και αποσπασμάτων, καταλείποντας ένα "συνονθύλευμα πραγμάτων" ενός έργου που τελικά δεν είχε γράψει. Έχοντας κατακτήσει "τη χρήση της λογικής στην πληρότητά της" ή έχοντας φτάσει "στον κορεσμό τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Ο Αναρχικός τραπεζίτης γράφτηκε το 1922, παραμένει ωστόσο έργο εξαιρετικά επίκαιρο. Το διήγημα με τον οξύμωρο και προκλητικό τίτλο καταπιάνεται με την τυραννία που ασκούν στον άνθρωπο οι ποικίλες "κοινωνικές επινοήσεις", μεταξύ των οποίων ισχυρότερη -και χειρότερη- είναι το χρήμα. Στον διάλογο του τραπεζίτη με τον ανώνυμο συνομιλητή του, ο τελευταίος ζητά να διασαφηνιστεί η προφανής αντίφαση που προκύπτει από τη συνύπαρξη των όρων "αναρχικός" και "τραπεζίτης". Η συζήτηση μετατρέπεται σε καταγγελία των καθιερωμένων συμβάσεων που φράζουν τον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΜΟΥ ΚΑΕΙΡΟ
Ένας κύκλος ποιητών με προεξάρχοντα τον Αλμπέρτο Καέιρο. Γύρω από τη μορφή του "Δασκάλου" ο Άλβαρο ντε Κάμπος, ο Ρικάρντο Ρέις, ο Αντόνιο Μόρα, ο Φερνάντο Πεσσόα. Οι τέσσερις "μαθητές" θεωρούν πως η γνωριμία τους με τον Καέιρο υπήρξε η απαρχή της δημιουργικής τους εκτόξευσης. Το ιδιαίτερο σ' αυτή τη συντροφιά είναι πως τα μέλη της είναι... ένα και το αυτό πρόσωπο. Για την ακρίβεια, ο Φερνάντο Πεσσόα και τέσσερις από τους "ετερωνύμους" του, όπως ονόμαζε τις διάφορες προσωπικότητες που "ζούσαν μέσα του". Αφηγητής μάλιστα είναι ο "Άλβαρο ντε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΛΒΑΡΟ ΝΤΕ ΚΑΜΠΟΣ
Τελευταίος της βασικής τριάδας των ετερωνύμων ως προς τη σειρά γένεσης, μετά τον Αλμπέρτο Καέιρο και τον Ρικάρντο Ρέις, τη θριαμβική εκείνη ημέρα της 8ης Μαρτίου 1914, ο Άλβαρο ντε Κάμπος είναι, σύμφωνα με τον Αντόνιο Ταμπούκι, «ένα διπλό πρόσωπο, στο βαθμό που είναι πρόσωπο της μυθοπλασίας που δημιουργεί μυθοπλασία, ένα λογοτεχνικό πρόσωπο που δημιουργεί με τη σειρά του λογοτεχνία. Ο Κάμπος επομένως είναι κάτι περισσότερο από ένα πορτρέτο ή μια αυτοανάλυση είναι ένας στοχασμός, ένα είδος προειδοποίησης: είναι ο Πεσσόα που "βλέπει τον εαυ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Το διήγημα με τον προκλητικό για την κοινή λογική τίτλο "Ο αναρχικός τραπεζίτης" δημοσιεύεται για πρώτη φορά το 1922. Παραβολή, διαλεκτική σάτιρα, υποδειγματικό οικοδόμημα μιας αυστηρής επαγωγικής λογικής, διαθέτει την εγγενή επικαιρότητα που χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του Πεσσόα. Στους αντίποδες του "Βιβλίου της ανησυχίας", "Ο αναρχικός τραπεζίτης" πραγματεύεται την πρακτική πλευρά της ζωής: την κοινωνία και τα επινοήματά της, το χρήμα, την άσκηση της εξουσίας και τους νόμους της. Ο Πεσσόα δίνει αυτή τη φορά τον λόγο στο πολιτικό ετερώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΣΣΟΑ-Ω
Το ΠεσσόΑ-Ω είναι μια μύηση στο συναρπαστικό σύμπαν του Φερνάντο Πεσσόα. Ένα αλφαβητάρι πολλών συγγραφέων γραμμένο από την πένα ενός. Λέξη "Οι λέξεις είναι για μένα κορμιά που μπορείς να τα αγγίξεις, ορατές σειρήνες, ενσαρκωμένες ηδυπάθειες." (Μπερνάρντο Σοάρες) Αλήθεια "Η αναζήτηση της αλήθειας είναι τόσο οδυνηρή όσο φρικτή θα ήταν η ανακάλυψή της." (Φερνάντο Πεσσόα) Ρωτάω "Είναι πάντα κακό να ρωτάς, γιατί μπορεί να υπάρξει απάντηση." (Άλβαρο ντε Κάμπος) (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ
Το "Βιβλίο της ανησυχίας" είναι ένα βιβλίο εξομολογητικό, σπονδυλωτό αλλά σε δραματικό ήθος εκπληκτικά ενιαίο, πυκνό στην ειλικρίνειά του και συχνά σπαραχτικό στην εξομολογητική του αμεσότητα. (Απόσπασμα από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ω ΛΙΣΑΒΟΝΑ, ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ!
Τίποτε από αυτά δεν μ' ενδιαφέρει, τίποτε από αυτά δεν επιθυμώ. Αλλά αγαπώ τον Ταγό γιατί υπάρχει μια μεγάλη πολιτεία στην όχθη του. Μου αρέσει ο ουρανός γιατί τον βλέπω από τον τέταρτο όροφο ενός δρόμου της Μπάισα. Ούτε η εξοχή ούτε η φύση μπορούν να μου δώσουν κάτι ισάξιο της ιδιότυπης μεγαλοπρέπειας αυτής της γαλήνιας πόλης, στο φως του φεγγαριού, ιδωμένης από την Γκράσα ή τον Σάο Πέδρο ντε Αλκάνταρα. Δεν υπάρχουν για μένα λουλούδια σαν την απέραντη πολυχρωμία της Λισαβόνας κάτω από τον ήλιο. (Μπερνάντο Σοάρες, από την παρουσίαση στο οπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ
Ο ανυποψίαστος έφηβος που ζει ανέμελα στο πατρικό του σπίτι ξεκινά με την προτροπή του αινιγματικού Άντρα με τα Μαύρα ένα ταξίδι μύησης. Μέσα από τις διαδοχικές συναντήσεις που του επιφυλάσσει ο Δρόμος, θα γνωρίσει την ταραχή του έρωτα, την οδύνη του αποχωρισμού, την ευγένεια της δόξας, τη μεγαλοπρέπεια της εξουσίας, την αταραξία της σοφίας, την υπέρτατη γαλήνη του θανάτου, τη μοναχικότητα του αναχωρητή και τέλος την ίδια του την Προσωπικότητα. Στους αντίποδες του Αναρχικού τραπεζίτη, την ορθολογιστική επιχειρηματολογία αντικαθιστά εδώ η δ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ
- "Η ανθρωπότητα είναι ειδωλολατρική. Ποτέ δεν την διαπέρασε κάποια θρησκεία. Ούτε ενυπάρχει στην ψυχή τού απλού ανθρώπου η δυνατότητα πίστης στην επιβίωση αυτής της ίδιας της ψυχής. Ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που αφυπνίζεται δίχως να ξέρει που ούτε για ποιον λόγο. Όταν λατρεύει τους Θεούς, τους λατρεύει ως φυλαχτά. Η θρησκεία του είναι μία μορφή μαγείας. Έτσι ήταν, έτσι είναι και έτσι θα είναι. Οι θρησκείες είναι μόνον εκείνο που διαφεύγει από τα μυστήρια προς τα εγκόσμια, και που δεν γίνεται κατανοητό από αυτά επειδή εκ φύσεως δεν μπορεί ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΦΕΛΙΑ
Η Οφέλια Κεϊρός είναι 19 ετών όταν ερωτεύεται τον Φερνάντο Πεσσόα και μαζί του όλη την παρέα των ετερωνύμων: τον Α.Α. Κρος, τον Ρικάρντο Ρέις και τον Άλβαρο ντε Κάμπος. Ευαίσθητη και απλοϊκή, δηλώνει από την αρχή μέχρι το τέλος την επιθυμία της να παντρευτεί τον ποιητή, χωρίς ωστόσο να διστάζει να τον ακολουθήσει στα δυσπρόσιτα μονοπάτια της δημιουργίας του, ανταλλάσσοντας επιστολές γεμάτες ευρηματικότητα και χιούμορ. Οι απαντήσεις του Φερνάντο Πεσσόα μας αποκαλύπτουν όχι μόνο τη μοναδική ερωτική του σχέση, αλλά και την αδιαμφισβήτητη συνά...
Διαβάστε περισσότερα...