Bookpress.gr: Επιλογές 34 δοκιμίων

ΠΕΡΙ ΒΙΑΣ
Το κλασικό έργο πολιτικής θεωρίας για τις καταστροφικές συνέπειες της πολιτικής βίας στη δημοκρατία και στις διεθνείς σχέσεις. Ενάντια σε υμνητές της βίας, όπως ο Ζαν Πωλ Σαρτρ και ο Φραντς Φανόν, και στο μαοϊκό "η εξουσία βρίσκεται στην κάνη του τουφεκιού", η Χάνα Άρεντ αντιτάσσει: "η κάννη του τουφεκιού εξασφαλίζει ακαριαία και τέλεια υπακοή- αλλά ποτέ από αυτή δεν εκπορεύεται εξουσία". Η Χάνα Άρεντ (1906-1975) ήταν από τους στοχαστές που με τη βαθύτητα και την πρωτοτυπία του έργου τους σημάδεψαν τον 20ό αιώνα. Γεννήθηκε Γερμανοεβραία, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΧΑΝΑ ΑΡΕΝΤ
Τα βιβλία της Χάνα Άρεντ έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες. Σε όλο τον κόσμο ενδιαφέρονται με πάθος για το έργο της, πληθαίνουν συνεχώς τα βιβλία, συνέδρια και άρθρα που επικεντρώνονται στις ιδέες της, συζητήσεις και αναφορές κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γιατί αυτή η έκρηξη ενδιαφέροντος για τη ζωή και το έργο της; Ο R.J. Bernstein θεωρεί ότι η διεισδυτική σκέψη της Χάνα Άρεντ μας βοηθά να σκεφθούμε και για τον ζόφο της εποχής μας και για τις πηγές φωτός που μπορούν να τον διαλύσουν. Στο βιβλίο αυτό διερευνά τα θέματα που τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΕΙΜΕΝΑ 1934-1940
Ο ΒΑΛΤΕΡ ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ (1892-1940) συνιστά μια από τις πλέον χαρακτηριστικές και ταυτόχρονα ιδιαίτερες φυσιογνωμίες των χρόνων του Μεσοπολέμου. Το έργο του, με εύρος που εκτείνεται από τη θεωρία της λογοτεχνίας ως τη φιλοσοφία και την κριτική του πολιτισμού, αντανακλά τις μεγάλες θεωρητικές και πολιτικές διενέξεις της εποχής. Στην περίοδο 1934-1940, από την οποία προέρχονται τα δοκίμια που συγκεντρώνει ο παρών τόμος, δεσπόζει η σύγκρουση με τον εθνικοσοσιαλισμό και τα πνευματικά του παράγωγα. Εξόριστος στο Παρίσι, ο Μπένγιαμιν θα προβεί σε μι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο μονοδιάστατος άνθρωπος
Στον "Μονοδιάστατο άνθρωπο" ο Marcuse αντιτίθεται με δριμύτητα στον πλατιά διαδεδομένο τρόπο σκέψης τον οποίο ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως μονοδιάστατο - τη μη κριτική και κομφορμιστική αποδοχή των υπαρχουσών δομών, νορμών και συμπεριφορών. Υποστηρίζει ότι τα μέλη των δυτικών κοινωνιών, καπιταλιστικών και κομμουνιστικών, πρέπει να ανακτήσουν την ατομικότητα και την προσωπική ελευθερία τους ενάντια στην καταπίεση του τεχνολογικοποιημένου κατεστημένου. Η μοναδική ελπίδα για έναν τρόπο ύπαρξης πιο ελεύθερο και πιο ευτυχισμένο έγκειται, για τον M...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΒΙΟΗΘΙΚΟΣ ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΟΣ
Είναι άραγε νομιμοποιημένη, σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία, η άσκηση κρατικού εξαναγκασμού σε ζητήματα βιοηθικής; Το βιβλίο αυτό αναζητά τους λόγους του βιοηθικού εξαναγκασμού στην ηθική της αυτονομίας. Αφετηρία του αποτελεί η επιχειρηματολογία του Ronald Dworkin, στη μονογραφία του Life's Dominion, για τη συνταγματική δυνατότητα να θεμελιωθεί ένα δικαίωμα στην άμβλωση και την ευθανασία ως δικαίωμα ουσιωδώς θρησκευτικής ελευθερίας. Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν δικαιολογεί την εν λόγω κανονιστική αφετηρία του παρά μόνο στο πλαίσιο μιας ανανεωμέν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΤΟΥ ΒΙΟΥ
Η ραγδαία εξέλιξη των επιστημών της ζωής και των τεχνολογικών εφαρμογών τους τα τελευταία χρόνια έχει επαναφέρει στο επίκεντρο της φιλοσοφικής συζήτησης παλαιότατα ερωτήματα περί της αξίας της ζωής, που αυτή τη φορά τίθενται με νέα ένταση και υπό νέο πρίσμα. Οι γνώσεις που καθημερινά μας κατακλύζουν και οι δυνατότητες ποικιλότροπων επεμβάσεων σε ανθρώπους, ζώα και φυτά που διανοίγονται δημιουργούν μεγάλη αισιοδοξία σε σχέση τόσο με την ικανοποίηση της "του ειδέναι ορέξεως" όσο και με τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΑΔΑ
Το βιβλίο αυτό ανατέμνει το αξιοσημείωτο επίτευγμα της σύγχρονης Ελλάδας: στη διάρκεια των τελευταίων τριακοσίων ετών ένα σύγχρονο έθνος οικοδομήθηκε, στη βάση, κυριολεκτικά σχεδόν, των ερειπίων ενός εξαφανισμένου πολιτισμού. To "Ελλάδα, Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους" είναι η ιστορία του ελληνικού έθνους-κράτους, αλλά είναι κυρίως, και πιο ουσιαστικά, η ιστορία της συλλογικής ταυτότητας που συνοδεύει το έθνος-κράτος. Είναι η ιστορία των γεγονότων και της υψηλής πολιτικής, αλλά και η ιστορία της κουλτούρας και των τεχνών, των ανθρώπων και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΤΑ ΠΟΛΕΜΟΙ, ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΜΦΥΛΙΟΙ, ΕΠΤΑ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ
Γεγονότα μιας Ιστορίας δύο αιώνων: Τα περισσότερα δεν τα γνωρίζουμε, ορισμένα τα μάθαμε σε περίληψη. Στα σχολεία μας δεν ακούσαμε σχεδόν τίποτε για πτωχεύσεις και κρίσεις πέρα απ' όσα έλεγαν οι γονείς και οι παππούδες μας. Οι περισσότεροι από τους πολέμους ήταν ένδοξοι - ακόμη και αν τους χάσαμε. Οι άλλοι ήταν άδικοι και άνισοι εις βάρος μας - γι' αυτό τους χάσαμε. Τον πρώτο από τους εμφυλίους τον ξεχάσαμε μέσα στον ενθουσιασμό για τα κατορθώματα των ηρώων του 1821. Τον δεύτερο τον στριμώξαμε σε ένα και μόνο γεγονός, την δολοφονία του Καπο...
Διαβάστε περισσότερα...

1909 - Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ
Το 1909 σηματοδότησε την είσοδο της Ελλάδας στον 20ό αιώνα. Το στρατιωτικό κίνημα που πραγματοποιήθηκε στο Γουδί ήταν συνέπεια του άγχους ότι η χώρα, απροετοίμαστη και αδύναμη, έχανε τις εξελίξεις, υστερούσε έναντι των ανταγωνιστών της, των Μεγάλων Δυνάμεων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τη διέξοδο πρότεινε ο Ελευθέριος Βενιζέλος ο οποίος κλήθηκε να δώσει συγκεκριμένο περιεχόμενο στην Ανόρθωση. Οι μεταρρυθμίσεις του Βενιζέλου σηματοδότησαν μια από τις πιο δημιουργικές περιόδους της ελληνικής ιστορίας και παρά την έλευση του Α΄ Παγκοσμίο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Πώς αντιλαμβάνονταν οι Έλληνες τον ρόλο της Ευρώπης απέναντι στο νεοσύστατο κράτος τους; Πώς αντέδρασαν στην υποχώρηση του φιλελληνισμού και στις έμμεσες ή άμεσες επεμβάσεις των εγγυητριών Δυνάμεων στο εσωτερικό της χώρας; Πώς αξίωναν τα «κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας» να συνδράμουν αυτές οι Δυνάμεις στην πορεία της εθνικής ολοκλήρωσης -και όχι μόνο-, εξαργυρώνοντας έτσι πολιτικά την πνευματική οφειλή τους στην ένδοξη αρχαιοελληνική κληρονομιά; Η παρούσα μελέτη καταγράφει και αναλύει αυτά τα ζητήματα με βάση τον Τύπο, που συνιστούσε το ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ελληνικός 20ός αιώνας
Σε κανέναν αιώνα δεν μεταβλήθηκε κατά τη διάρκειά του τόσο ριζικά ο τρόπος ζωής, η καθημερινή εμπειρία της πλειονότητας των ανθρώπων, όσο στον 20ό αιώνα. Ποιος είναι όμως ο δικός μας 20ός αιώνας; Μας αρκούν οι ιστορίες που γράφονται ως βιογραφία του έθνους ή που ενδιαφέρονται μόνο για την πολιτική; Στο βιβλίο αυτό, η ιστορία του ελληνικού 20ού αιώνα, που αρχίζει με τη δεκαετία των πολέμων 1912-1922 και φθάνει ως την είσοδο της Ελλάδας στην κρίση του 2010, αντιλαμβάνεται την Ελλάδα σαν ένα κύτταρο σε συνεχή μεταβολισμό με το περιβάλλον του....
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΝΕΥΜΑ
"[...] Οι συνέπειες του Μεγάλου Πολέμου και του κραχ του 1929 οδηγούν στην ανάδυση ενός νέου φιλελευθερισμού της ευημερίας (welfarism), που μοιάζει συμβατός για κάποιον που στη νεότητά του πέρασε από τη σαγήνη της Μόσχας στην "αντίληψη της κοινωνικής αλληλεγγύης"· εξού και τα επόμενα χρόνια θα έχει ως σταθερή αναφορά του το Νιου Ντηλ" (Κατερίνα Λαμπρινού - Γιάννης Μπαλαμπανίδης, 2019) "[...] Είταν η προσωπική εκδήλωση και αντίδραση ενός νέου ο οποίος αισθανόταν την ανάγκη να ξεφύγει από τον κλοιό που περιέβαλλε την ελληνική πνευματική ζωή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΖΩΗ ΓΕΜΑΤΗ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο Φοίβος Ιωαννίδης, ο "μάγκας της Δημοκρατίας", φωτίζει με μοναδικό τρόπο την ιστορία της Ελλάδας από το Μεσοπόλεμο ως τις αρχές του 21ου αιώνα. Εύπορα παιδικά χρόνια στη Σητεία, σκοτωμός του αντιστασιακού πατέρα του Γιάννη από τους Γερμανούς λίγο πριν από την απελευθέρωση, μετακόμιση στο Ηράκλειο, απόλυτη φτώχεια, που ξεπερνιέται χάρη στην άριστη Αριστέα, τη χήρα μάνα με τα τέσσερα παιδιά, που όλα τα σπούδασε. Υπότροφος στο Κολλέγιο Αθηνών, η ατίθαση εφηβεία του δεν άντεξε το Οικοτροφείο και επέστρεψε στο Ηράκλειο, στο Λύκειο «Κοραής». Νο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ (1936-1939)
Σ' έναν αιώνα εμφύλιων σπαραγμών (1833-1936), ο Ισπανικός Εμφύλιος (1936-39) αναδεικνύει κατά τον πλέον τραγικό τρόπο τον Διχασμό της «πληθυντικής Ισπανίας». Άλλος πόλεμος κι άλλοι εμφύλιοι έγιναν στην «αναρχοαυτόνομη Καταλονία», άλλος-οι στην παραδοσιακά συντηρητική και καθολική Βασκική, άλλος-οι στις «δεξιές περιφέρειες» Ναβάρα, Καστίλλη-Λεόν, Γαλικία, άλλος-οι «στους χώρους της κολεκτίβας και της επανάστασης» στην Καταλανοαραγονία και την Ανδαλουσία, άλλος-οι στις τρεις πρωτεύουσες της Δημοκρατίας (Μαδρίτη, Βαλένθια, Βαρκελώνη). Επιθετι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΖΑΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ
Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν οι οπαδοί της ευγονικής και οι κήρυκες της εθνικής-φυλετικής ανωτερότητας (απαραίτητης για την ηθική νομιμοποίηση, αρχικά της κλασικής αποικιοκρατίας και κατόπιν της «μοντέρνας»), αλλά και του κοινωνικού ρατσισμού, του αναγκαίου στα εγχώρια, «εσωτερικά» συστήματα κυριαρχίας. Παρελαύνουν στη φαιά αυτή πασαρέλα και αρκετά πρόσωπα των γραμμάτων. Λογοτέχνες και συγγραφείς των οποίων πολλά έργα εκτιμήσαμε ή και αγαπήσαμε. Ο αναγνώστης θα εκπλαγεί συνειδητοποιώντας τη γοητεία που άσκησαν οι φυλετικές και ρατσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΩΣ ΚΑΛΕΣΜΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ
Ενασχόληση με την πολιτική, λέει ο Βέμπερ, σημαίνει συμμετοχή σ' έναν αγώνα ισχύος με σκοπό τον επηρεασμό της διοίκησης ενός κράτους. Το κράτος, όμως, δεν το ορίζουν οι σκοποί που αξιώνει ότι υπηρετεί αλλά μονάχα το μέσο που έχει στην αποκλειστική του διάθεση: η βία. Εκείνος που θα εμπλακεί με την πολιτική θα προβεί αναγκαστικά σε δοσοληψίες με τις διαβολικές δυνάμεις που καραδοκούν σε κάθε μορφή βίας. "Όποιος επιζητεί τη σωτηρία της ψυχής του και τη σωτηρία άλλων ψυχών, ας μην το κάνει μέσω της πολιτικής, η οποία έχει τελείως διαφορετικά ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΛΕΒΙΑΘΑΝ
Το βιβλίο αυτό αποπειράται να συνθέσει τις πολλαπλές και εν πολλοίς αντιφατικές συνιστώσες του τρέχοντος ιστορικού γίγνεσθαι. Είναι προϊόν της συγκυρίας, δίχως όμως να επικεντρώνεται στη συγκυρία. Είναι ένα κείμενο για την πολιτική, δεν είναι όμως ένα ευθέως πολιτικό κείμενο. Εμπνέεται από συγκεκριμένες καταστάσεις, παραμένει όμως αφηρημένο και εκ πρώτης όψεως αποστασιοποιημένο. Επιχειρώντας να εκφράσει μιαν έτσι κι αλλιώς δυσεντόπιστη πραγματικότητα που μοιάζει να έχει ξεφύγει από κάθε έλλογο κοινωνικό, πολιτικό ή αξιακό έλεγχο, αρκείται ...
Διαβάστε περισσότερα...