Το βιβλίο, όπως ξέρουμε ελπίζω, δεν είναι πράγμα. Είναι πλάσμα ζωντανό, και σαν τέτοιο έχει τους δικούς του βιότοπους. Τις βιβλιοθήκες (που στην Αθήνα τις περιμένουμε ακόμη...) και τα βιβλιοπωλεία. Εκεί, το βιβλίο ζει και αναπνέει και γεμίζει όχι μόνο τον χώρο που καταλαμβάνει αλλά κι όλη την ατμόσφαιρα. Γεμίζει και τις κουβέντες μας και την αναπνοή μας και τα σώματά μας. Οι ενημερωμένοι, οι κριτικά ενθουσιώδεις βιβλιοπώλες είναι πλάσματα του βιβλιο-βιότοπου. Αν χανόντουσαν, ο βιότοπος θα μαράζωνε μεμιάς.
Ο κύκλος της βιβλιοζωής έχει συγκεκριμένους σταθμούς: συγγραφέας, εκδότης, βιβλιοπώλης, αναγνώστης, κριτικός. Αν έσπαγε ο κρίκος, αν εγώ έχανα από τον κύκλο της βιβλιοζωής μου την «Πολιτεία» (δηλαδή τον Γιώργο, τον Μιχάλη, την Ραχήλ, τον Στέφανο, την Μαρία στα παιδικά, κι όλους τους άλλους), θα παραπατούσα. Θα ήταν η απόλυτη αποσταθεροποίηση. Με ποιον θα έκανα small talk πριν αποφασίσω για δώρα, για βιβλιοκριτικές, για αφιερώματα, για μεταφράσεις, για τιμές, για παλιά, χαμένα βιβλία, για δυσεύρετα, για ανθρώπους και για ιστορίες; Με ποιον θα μοιραζόμουν τον ενθουσιασμό και τον θυμό μου, όντας σίγουρη όχι βέβαια ότι συμφωνούμε αλλά ότι είμαστε μέλη της ΙΔΙΑΣ αδελφότητας; Το νιώθω άραγε αυτό το συνανήκειν και με τους άλλους συγγραφείς/ μεταφραστές/ βιβλιοκριτικούς; Όχι απαραίτητα, λυπάμαι.Στην «Πολιτεία» όμως το νιώθω. Το εμπιστεύομαι ότι είναι πάντα εκεί. Είναι ζωντανό δίχτυ, γι’ αυτό μας ενώνει. Είναι αυτονόητα διαθέσιμο ακόμη και με εκείνους από τους ανθρώπους της που δεν τους γνωρίζω προσωπικά. Παραπάνω από πολύτιμο.

       Μαρία Τοπάλη