Πάντα πίστευα ότι η Κόλαση είναι ένα είδος βιβλιοθήκης, και όταν κατέβηκα για πρώτη φορά τα σκαλιά του υπογείου της Πολιτείας επιβεβαιώθηκα, αφού με ενημέρωσαν ότι ισχύουν τα εξής: (α) η Πολιτεία είναι όντως μια παγίδα, ακίνδυνη για τους αναγνώστες, ίσως ακόμη και ευεργετική, αλλά έως και θανατηφόρα για τους συγγραφείς, κι αυτό γιατί (β) περιέχει περισσότερα βιβλία απ’ όσα θα μπορέσω ποτέ να διαβάσω στη ζωή μου, άρα όντως ισχύει ότι (γ) περιέχει όλα τα βιβλία του κόσμου, αφού ποτέ δεν θα καταφέρω να αποδείξω το αντίθετο, ενώ είναι πασιφανές ότι (δ) οι υπάλληλοι όντως γνωρίζουν τα πάντα ή εντάσσονται σε ένα περίπλοκο σύστημα το οποίο αποτελείται από αλληλοσυμπληρούμενα γνωστικά πεδία, ήτοι είναι δαιμόνιοι και διοπτροφόροι υπολογιστές με άγριες, συνήθως, διαθέσεις, κάτι που άλλωστε αποδεικνύεται  από τις φήμες ότι (ε) όντως υπάρχει ένα δεύτερο υπόγειο κάτω από το υπόγειο της Πολιτείας, στο οποίο κάποιοι λένε ότι στεγάζονται οι αρχικές και τέλειες εκδοχές κάθε αριστουργήματος του κόσμου, αυτές δηλαδή που υπήρξαν για λίγο μόνο στο μυαλό του συγγραφέα τους πριν αυτός, κακώς, τις καταγράψει στο χαρτί, και που δεν θα μπορούσαν ποτέ να διαβαστούν, μιας κι έτσι η λογοτεχνία θα στύλωνε τα πόδια, σαν φοβητσιάρικο άλογο μπροστά σε ψηλό εμπόδιο, ενώ άλλοι λένε ότι εκεί φυλακίζονται οι απρόσεκτοι συγγραφείς, κάτι που δεν μου φαίνεται καθόλου απίθανο, αφού (στ) μερικές φορές, κυρίως όταν καλύπτω το ένα μου μάτι με μια τούφα μακριά μαλλιά, όντως μου φαίνεται ότι απ’ όταν μπήκα δεν βγήκα ποτέ ξανά, κι ότι όλα γύρω μου είναι το εσωτερικό ενός βιβλίου, καθώς εγώ βαδίζω με ρυθμούς τεμπέλη μετρονόμου από τα ράφια στους πάγκους, και από το γραφείο στις σκάλες, χωρίς να βρίσκω ποτέ την έξοδο.

        Παναγιώτης Κεχαγιάς