ΕΚΑΤΗ

Η ΣΙΒΥΛΛΑ
"Πριν από την έλευση του Χριστού", λέει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, "ο Θεός έδωσε στους Εβραίους το Νόμο και στους Έλληνες τη φιλοσοφία". Εκφραζόμενος έτσι, ο χριστιανός συγγραφέας αναγνωρίζει τον προπαρασκευαστικό και, για να το πούμε έτσι, τον παιδαγωγικό ρόλο της ελληνικής φιλοσοφίας. Ο ρόλος αυτός θα ήταν ανάλογος με εκείνον που, κατά την άποψή του, είχε ο νόμος του Μωυσή σχετικά με το χριστιανισμό. Δεν ήταν ο μόνος που το βεβαίωνε: οι χριστιανοί απολογητές επωφελήθηκαν από μια όχι και τόσο ευλαβική απάτη παλαιότερων Εβραίων συγγραφέων, οι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ: Η ΝΕΚΡΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Η Νεοπλατωνική μεταφυσική είχε τις κύριες βάσεις της στον διάσημο αθηναίο φιλόσοφο "Τίμαιο", αλλά η κοσμογονία του άνοιξε για την αστρολογία ένα πορτάκι, είναι η αλήθεια στενό, αλλά παρόλ' αυτά τέτοιο, που με κάποια υπομονή και επιδεξιότητα θα μπορούσε να χωρέσει. Γι' αυτό έπρεπε η αστρολογία να δώσει εξετάσεις σε εκείνο το κομμάτι, στο οποίο ως επιστήμη κατεξοχήν πρακτική, για το οποίο πάντα ενδιαφερόταν λιγότερο, προτείνοντας τον σύμμαχό της, τη Στωική φιλοσοφία. Το πρώτο ερώτημα ήταν: γιατί μας προστάζει να σκεφτούμε την ελευθερία της β...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ
Το ελληνικόν δράμα, τον οποίου την τελευταίαν σκηνήν -αλλ' όχι και τον επίλογον- απετέλεσε η ομοβροντία του εκτελεστικού αποσπάσματος, κατά την νοεμβριανήν εκείνην του 1922 αυγήν, έχει μελετηθή έως τώρα μάλλον επιπόλαια, διότι δεν έχει ποτέ ερευνηθή αντικειμενικά. Όταν κανείς εξετάζη τα πράγματα με μεροληψίαν και προκατάληψιν, φυσικόν είναι να μη λαμβάνη υπ' όψιν λεπτομερείας και ακόμη και ουσιώδη γεγονότα, που δεν είναι σύμφωνα με τας ιδέας του, φυσικόν είναι, ν' αποφεύγη συσχετίσεις και συμπεράσματα που δεν εξυπηρετούν τον σκοπόν του, έσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΙΔΗΡΑ ΚΑΙ ΧΡΥΣΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Η πρώτη βάσις του βιβλίου τούτου ετέθη κατά το έτος 1901, ότε και εξεδόθη ελληνιστί εις δύο συνεχείς εκδόσεις. Τότε έφερε τον τίτλον "Αι δύο Διαθήκαι", η δε "Σιδηρά Διαθήκη", ήτο το δεύτερον μέρος. Το πρώτον μέρος απετέλει η "Χρυσή Διαθήκη", η οποία περιείχε γνώμας και σκέψεις, που είχα την πρόνοιαν να τας αναγνωρίσω από τότε ως αχρήστους, και τας εκληροδοτούσα εις τον Πετεινόν μου. Ήτο ο υπεύθυνος δι' όλας εκείνας τας σκέψεις, όπως και κάθε πετεινός, που έχει ο άνθρωπος μέσα του και συμβολίζει την σκέψιν, νομίζει πως θα κατακτήση τον κόσμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ
Το θέμα το ορίζουν τρία ονόματα, που δεν πάρθηκαν τυχαία. Πράγματι, η ενδέκατη (Λ) ραψωδία της Οδύσσειας του Ομήρου, η έκτη της Αινειάδας του Βιργιλίου και η Θεία Κωμωδία του Δάντη αποτελούν εκείνα τα τρία σημεία, ανάμεσα στα οποία η άμεση πορεία της παράδοσης είναι η πιο εμφανής: ο Βιργίλιος κοιτάζει πίσω στον Όμηρο, όπως και ο Δάντης στο Βιργίλιο - αυτό είναι ολοφάνερο. «Εξέλιξη της ιδέας του βασιλείου των νεκρών», έτσι ονομάζουμε τη γραμμή, που συνδέει τον Όμηρο με το Βιργίλιο και το Δάντη γιατί ο καθένας τους αφιέρωσε σ’ αυτή την ιδέα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ (ΠΟΙΗΜΑΤΑ)
Τα περισσότερα από τα ποιήματα αυτού του βιβλίου είναι εμπνευσμένα από τις εντρυφήσεις μου στην ιστορία, προϊστορία, πρωτοϊστορία και μυθολογία της πατρίδας μας, από τη μεγαλειωδέστερη, δηλαδή, ιστορία πολιτισμού που υπήρξε ποτέ στον πλανήτη Γη. Φυσικά, όχι χωρίς τις ελλείψεις του, εξυπακούεται (με πρωταρχικό πρόβλημα του ελληνικού αρχαίου κόσμου, την έλλειψη συνοχής και την αλληλοεξόντωση). Επίσης εξυπακούεται ότι μέσ' από αυτά τα ποιήματα θέλω να εκφράσω συναισθήματα και καταστάσεις επίκαιρες αλλά και υποκειμενικές. Έτσι, από το ένα μέρο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΟΔΟΤΗ
Όσο γνωστό είναι σ' όλες τις χώρες του κόσμου το σπινθηροβόλο έργο «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» τόσο άγνωστος παρέμεινε ο συγγραφέας του, ΓΙΑΡΟΣΛΑΒ ΧΑΣΕΚ, που ακόμα και στην πατρίδα του πολλά χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατό του πέρασαν για να γίνη γνωστό το μεγάλο έργο του. Στην χώρα μας τον γνωρίζουμε μόνο με το έργο «Ο Καλός στρατιώτης Σβέικ». Μα ξέχωρα απ' αυτό το έργο έγραψε πολλές σατιρικές ιστοριούλες με 80 διαφορετικά ψευδώνυμα. Ανάμεσα στα 1901 ως και τα 1908 γράφτηκαν 85 διηγήματα περίπου. Στα 1909, εξήντα τέσσερα. Στα 1910, εβδομή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ
Ο Ραμπινστρανάθ Ταγκόρ, Ινδός ποιητής και πεζογράφος , με παγκόσμια ακτινοβολία, γεννήθηκε στην Καλκούτα το 1861 και ήταν γόνος παλιάς ξακουστής οικογένειας θρησκευτικών και κοινωνικών μεταρρυθμιστών. Μετά τα απαραίτητα γνωστικά εφόδια που πήρε στη γενέτειρά του, ήρθε στην Αγγλία το 1877, για να σπουδάσει νομικά, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές του κι επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία, γράφοντας στη βεγγαλική γλώσσα. Τα λυρικά του ποιήματα κοσμούν την πλούσια λογοτεχνική του παραγωγή και προκαλούν το θαυμασμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΗΡΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Αχιλλέας είναι το σώμα του. Με την πρώτη ματιά αυτό φαίνεται πολύ φυσιολογικό, αφού, όταν ο Αχιλλέας στέκεται, τρέχει, πολεμά τον εχθρό του, κάνει χειραψία με τον φίλο του, αυτά είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων του σώματός του. Όταν όμως σκέφτεται, όταν επιθυμεί, όταν είναι χαρούμενος ή δυστυχισμένος, όταν τολμά και φοβάται, όταν αγαπά και εκρήγνυται από θυμό, τα κάνει αυτά το σώμα του ή η ψυχή του; Ίσως να φανεί παράξενο, αλλά, εάν υποστηρίξουμε την άποψη του Ομήρου και αντιληφθούμε την ψυχή ως τον εσωτερικό κόσμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ ΤΟΥ 1850
. . . Ευθύς ως ανέπνευσε τον αέρα της Ελλάδος, ο Φλωμπέρ, εφάνη διά μιας τονωθείς υπ' αυτού και την ψυχήν και το σώμα. "Αυτός", λέγει ο συνοδοιπόρος του, "όστις διήλθε την Αίγυπτον, την Νουβίαν, την Παλαιστίνην, την Συρίαν, την Ρόδον, την Μικράν Ασίαν, την Κωνσταντινούπολιν απαθής, ενεψυχώθη δια μιας μόλις επάτησε το έδαφος της Ελλάδος. Αι αναμνήσεις της αρχαιότητος, την οποίαν καλώς εγίνωσκεν, αφυπνίζοντο εντός του και του υπέσχοντο συγκινήσεις. . .(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Ο Μπάμπης Άννινος σε αυτό το βιβλίο, περι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΕΙΝΑΙ ΣΦΑΓΗ ΚΥΡΙΕ ΚΡΑΚ
"Σίγουρα περίεργη η εμπειρία της πρώτης επαφής με την ποίηση του πρωτοεμφανιζόμενου Θωμά Τσαλαπάτη (γέν. 1984), με τα πεζόμορφα ποιήματα που συνιστούν το βιβλίο να παραπέμπουν ευθέως στη μπρεχτική εγκεφαλική ειρωνεία, εντύπωση που επιβεβαιώνεται από τη δραματουργικά επεξεργασμένη αφηγηματικότητά τους, η οποία συχνά ερωτοτροπεί με την αγωγή της σκηνικής παρουσίασης. Στα περισσότερα ποιήματα πρωταγωνιστεί ο «κύριος Κρακ», αν και από ποίημα σε ποίημα, αλλά και μέσα σε κάθε ποίημα, αλλάζει συνεχώς ο σημασιολογικός ορίζοντας. Με όλα αυτά τα ρίσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΟΥ ΜΟΡΕΩΣ
Το χρονικό του Μορέως είναι σημάδι πάνω στην πρώτη αρχή του νεοελληνικού και μ' όλη του την ανθελληνικότητα, τη φραγκοδουλία, τη μισελληνικότητα ασφαλώς ακόμα, είναι μεστό και γενναία νεοελληνικό σημάδι. Παράδοξα έτσι, -μα καθώς πολύ συχνά συμβαίνει το διαλεκτικώτατο τούτο στην Ιστορία- το τόσο αντιφερόμενο κατά της ριζικής υπόστασής μας μαρτυράει μολαταύτα την ισχύ της πρώτης ορμής αυτού του αναγεννώμενου γένους, τις δυνατές εσωτερικές ροπές που το ιθύνουν, το στυλώνουν, το στήνουν εντέλει μες το ζοφερό μεσαίωνα σαν "πραγματικότητα" θεν...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΥΤΙΚΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο δυτικός μεσαίωνας καλύπτει συμβατικά το διάστημα από την κατάρρευση του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έως την ανάδυση της νεοτερικής Ευρώπης. Ο όρος media tempestas ανιχνεύεται για πρώτη φορά σε λογοτεχνικά κείμενα του 15ου αιώνα, με τους όρους media aetas, media antiquitas και media tempora να έπονται τον 16ο αιώνα και τον όρο medium aevum τον 17ο αιώνα. Ο πρώτος ιστορικός που αξιοποίησε πρακτικά τη διαίρεση της ιστορίας σε τρεις περιόδους, την αρχαιότητα, τον μεσαίωνα και τη νεοτερικότητα, ήταν ο Κρίστοφ Κέλλερ ή Cellariu...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ
Αυτή η μελέτη θα γίνει σαφέστερη αν της αποδώσουμε ευθύς εξαρχής έναν στόχο μεταφυσικό: αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση στη φιλοσοφία της ανάπαυσης. Θα δούμε όμως πολύ σύντομα ότι η φιλοσοφία της ανάπαυσης δεν είναι μια φιλοσοφία για κάθε είδους ανάπαυση. Δεν μπορεί ο φιλόσοφος να αναζητά ήρεμα την αταραξία. Πρέπει να έχει μεταφυσικές αποδείξεις για να δεχτεί την ανάπαυση ως ένα δικαίωμα της σκέψης, πρέπει να έχει ποικίλες εμπειρίες και επιχειρήματα για να δεχτεί την ανάπαυση ως ένα από τα στοιχεία του γίγνεσθαι. Ο αναγνώστης λοιπόν θα πρέπε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ Η' Ο ΤΟΥΤΑΓΧΑΜΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
- Ξέρε το καλά, ξέρε το καλά, Διώνη, κόρη του Αριδοέλ, Μεγάλη Ιέρεια της Μητέρας: δεν είν' ο άνθρωπος που τον κάνει ο Θεός να υποφέρει, μα ο Θεός που υποφέρει μέσα στον άνθρωπο. Δεν είν' ο άνθρωπος που σκοτώνει ο Θεός, μα ο Θεός που πεθαίνει μέσα στον άνθρωπο. Δόξα στον Πατέρα, στο Γιο και στη Μητέρα! "Να δω-να μάθω-να πεθάνω; Ε, λοιπόν ας πεθάνω, αρκεί να ξέρω!" σκέφτηκε η Διώνη και, ανοίγοντας τα μάτια, είδε. Έπεφταν σαν στάλες αίμα τα δάκρυα των σταλακτιτών, μέσα στην κόκκινη ανταύγεια του πυρσού. Στο βάθος της σπηλιάς, λίμναζε το νερό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ WILLIAM BUTLER YEATS
Η τέχνη του περιέγραψε τον ιρλανδικό κόσμο, αλλά ταυτόχρονα κατάφερε κάτι που ελάχιστες καλλιτεχνικές εκφράσεις μπορούν να διεκδικήσουν: τη μέγιστη συμβολή της στην ιρλανδική συνείδηση και ταυτότητα, στον τρόπο που η ίδια η Ιρλανδία αντιλαμβάνεται τον εαυτό της. Ο Γέητς αποτελεί επίσης μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις, όπου μέσα στο έργο του συναντάμε την επίτευξη της παγκοσμιότητας, μέσα από μια διαδικασία εστίασης στο απόλυτα τοπικό και, συγκεκριμένα, στο απόλυτα ιρλανδικό. Οι ρυθμοί, οι τόνοι και η μουσικότητα των στίχων του, ένα σπάνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΘΡΥΛΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΙΤΑΝΕΣ
«Χρόνια πολλά αναζητούσα στη μυθολογική κληρονομιά των αρχαίων Ελλήνων τα απομονωμένα μικρά αποσπάσματα και τους τυχαίους υπαινιγμούς για τον κόσμο των Τιτάνων, και μελετούσα τους τρόπους σύνθεσης των αρχαίων μύθων, με σκοπό να αναπαραστήσω και να διατυπώσω σε λογοτεχνική μορφή αυτούς τους χαμένους θρύλους, που αντικατοπτρίζουν τα πρώτα-πρώτα "παιδικά'' χρόνια της δημιουργικής σκέψης των Ελλήνων. Οι αφελείς, μεγαλειώδεις και, παρόλο το τερατώδες τους, συγκινητικές μορφές του τιτανικού κόσμου, στον οποίο λάμπει η ανταύγεια του ονείρου για τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΚΑΙ ΣΤΕΡΙΑΝΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
«ΦΕΡΔΙΝΑΝΔΟΣ ΜΑΓΓΕΛΑΝΟΣ»: Η "κόφα" όλο αρνητικά δίνει σημεία κι απ' τα κατάρτια το πετσί φαγώθηκε όλο. Χωρίς νερό βδομάδες τώρα τα βαρέλια και το θαλασσινό φουσκώνει τα στομάχια. Χέρια πρησμένα από τους κάβους και το κρύο κι ο Πιγκαφέτα σημειώνει στα χαρτιά του χώρες καινούριες για του Κάρολου το βασίλειο αλλά και λεπτομέρειες, ως: οι Παταγόνες κι άλλοι λαοί που ζουν στην εποχή της πέτρας, σαν πήγαν ναύτες για νερό μάς πολεμήσαν, δεν προσκυνήσανε σαν είδανε το στέμμα κι ούτε τα δώρα δέχτηκαν. Στείλανε βέλη γι' απάντηση, πουλιά δίχως καρδιέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ ΜΑΝΤΕΙΟΝ ΚΑΙ Η ΑΠΟΛΛΩΝΙΑΚΗ ΜΑΝΙΑ
Εις εποχήν μεμακρυσμένην, την οποίαν αι ιστορικαί επιστήμαι αδυνατούν να καθορίσωσιν, η ορεινή χώρα των Δελφών υπήρξεν η έδρα φαινομένων κατ' αρχάς μεν ατομικών, είτα δε ομαδικών, των οποίων η αιτία εθεωρήθη ως έχουσα θείαν την προέλευσιν. Επακολούθημα των φαινομένων τούτων υπήρξεν η ίδρυσις του διασημοτέρου των αιώνων Χρηστηρίου, του πρώτου του είδους τούτου, όπερ, ότε βραδύτερον ιδρύθησαν αλλαχού νέα Μαντεία, εθεωρήθη ως παρέχον τας αψευδεστέρας των απαντήσεων και απέκτησε φήμην τοιαύτην, ώστε οι επιθυμούντες να συμβουλευθώσιν αυτό συνέρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΝ ΑΘΕΟΥ
ΩΔΗ ΣΤΑ ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΣΚΥΛΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Έρημα πλανώ μένα άσκοπα σε πολυσύχναστους ή έρημους δρόμους, κάποιοι σας δίνουν αποφάγια για να παχαίνετε αναίτια, αλλά κανένας ένα χάδι να απαλύνει τη θλίψη σας. Αυτή προσπαθώ να ζωγραφίσω και το απροσμέτρητο βάθος της. Δυστυχισμένα κατοικίδια χωρίς οίκο, εγκαταλειμμένα από θηρία ανθρώπινα στην άδικη μοίρα σας, αντί να φυλάτε το σπίτι, να παίζετε με τα παιδιά ενός ανθρώπινου φίλου, περιφέρετε τις πληγές και την πείνα σας στις έρημες πλατείες του χειμώνα, στους άπονους δρόμους και στη λαύρα του καλοκαι...
Διαβάστε περισσότερα...