BRECHT BERTOLT

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΥΚΑΣΟ
Ο Κύκλος μέ τήν Κιμωλία ανέβηκε γιά πρώτη φορά στό Παρίσι τό 1954, στό πλαίσιο του Παγκόσμιου Θεατρικού Φεστιβάλ, κατακυρώνοντας καί επίσημα τήν αναγνώριση καί ακτινοβολία του Μπέρτολτ Μπρεχτ στό διεθνές κοινό. Στήν Ελλάδα τό έργο παρουσιάστηκε τό 1957 από τό Θέατρο Τέχνης σέ σκηνοθεσία του Κάρολου Κούν, μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη καί μουσική Μάνου Χατζιδάκι. "Ομολογώ ότι τό έργο τό αγάπησα πολύ", γράφει ό Ελύτης στήν εισαγωγή "τό παραμυθένιο του υπόβαθρο καί οι βαθύτατα ανθρώπινες πλευρές του μου έδωσαν μιά χαρά πού θά ήθελα, μέσα από τή δι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ
Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της είναι ένα δράμα που έγραψε ο Μπρεχτ το 1937-39 εξόριστος στην Σουηδία και ανέβηκε στο θέατρο για πρώτη φορά το 1941 στην Ζυρίχη. Η ιστορία της γυρολόγου Μάνας Κουράγιο, που προσπαθεί να κάνει μικροεπιχειρήσεις με τον πόλεμο, αλλά χάνει και τα τρία της παιδιά, μπορεί να ερμηνευθεί ως μια προειδοποίηση προς τους κοινούς ανθρώπους που ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να χειριστούν με πονηριά τις καταστάσεις και να επωφεληθούν από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, που είχε μόλις ξεσπάσει στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα το έργο είναι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΑΛΙΛΑΙΟΥ
Ο Γαλιλαίος Γαλιλέι καθηγητής των μαθηματικών στην Πάδουα πάει να αποδείξει το καινούριο κοσμικό σύστημα του Κοπέρνικου. ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ (ακαδημαϊκά, τα χέρια σταυρωμένα πάνω στην κοιλιά): Στις ελεύθερες ώρες μου, κι έχω πολλές, μελέτησα την περίπτωσή μου και σκέφτηκα πώς θα την κρίνει ο κόσμος της επιστήμης, στο οποίον εγώ πια δεν συγκαταλέγομαι. Ακόμα κι' ένας Έμπορος μαλλιού πρέπει να ενδιαφέρεται, πέρα απ' το ν' αγοράση φτηνά και να πουλά ακριβά, επίσης και για την ανεμπόδιστη διεξαγωγή του εμπορίου του μαλλιού. Η παρακολούθηση της επιστή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΡΕΧΤ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Τα ποιήματα του Μπρεχτ, ίσως με το πιο άμεσο τρόπο απ' τα θεατρικά και τις σύντομες ιστορίες του, αντανακλούν καλλιτεχνικά τις διεργασίες στη συνείδηση και στάση ζωής που εξελιχτικά διαμόρφωσε ο ποιητής και δραματουργός. Όπως συνόψισε προς το τέλος της ζωής του (ομιλία στην τελετή απονομής του Βραβείου Λένιν, Μόσχα 1955) ο Μπρεχτ: "Το πιο σημαντικό μάθημα που έμαθα ήταν πως το μέλλον της ανθρωπότητας μπορεί να ειδωθεί μόνον "από τα κάτω", από την σκοπιά των καταπιεσμένων κι εκμεταλλευόμενων. Μόνο όποιος αγωνίζεται μαζί τους, αγωνίζεται για...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε είναι ένας από τους περισσότερους μεταφρασμένους ποιητές στον κόσμο. Η παράδοξη αυτή μεγαλοφυΐα που είχε γράψει στο βιβλίο «Μαύρος Γάτος», τις λέξεις: «Ποια αρρώστια μπορεί συγκριθεί με το αλκοόλ!» Ο άλλος είναι ο Τσαρλς Μπωντλαίρ, που είχαν παράλληλη πορεία και είχε δώσει τα πάντα στη φαντασία, στα βίτσια και στα φαντάσματά του, πολύ οξυδερκής και πολύ ρεαλιστής είχε γράψει: «Όπως η φαντασία δημιούργησε τον κόσμο, τον κυβερνάει κιόλας». Τα ποιήματα του Μπερτόλντ Μπρεχτ, επίκαιρα όσο ποτέ, εκφράζουν την εξαιρετική του ι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ
Ένα έργο - χρονικό από τον 30ετή πόλεμο. Γράφτηκε στα 1938-39 και πρωτοπαίχτηκε στη Ζυρίχη στα 1942. Η Μάνα Κουράγιο ακολουθεί το στράτευμα, με έναν αραμπά - καντίνα, πουλώντας προμήθειες και ποτό για τους στρατιώτες. Χάνει και τα δυό της αγόρια στον πόλεμο. Η μουγγή κόρη της Κατερίνα πεθαίνει χτυπημένη από σφαίρα καθώς προσπαθεί μ' ένα τύμπανο να στείλει μήνυμα στην πόλη Χάλλε για μια επερχόμενη επίθεση. Η Μάνα Κουράγιο απομένει μοναχή της με τον αραμπά της, γριά, ωστόσο αποφασισμένη να συνεχίσει το εμπόριό της. (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΑΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕ ΤΣΟΥΑΝ
Η αγαθή πόρνη Σεν Τε υποχρεώνεται, σ' έναν κόσμο αχρείο, να μεταμορφωθεί σε αυστηρό και στη συνέχεια αδίστακτο "ξάδελφο", προκειμένου να επιβιώσει. Ο φύσει καλός υποτάσσεται στον θέσει μη καλό και παράγουν το κοινωνικό ερμαφρόδιτο: Σεν Τε / Σουί Τα. Το κορμί που σώζεται από την εκπόρνευση γίνεται χαμένο κορμί. Ο Μπρεχτ δεν απαντά κατά πόσον η Σεν Τε μπορούσε να πράξει διαφορετικά. Της βάζει και δύσκολα: τον έρωτα, τη μητρότητα, την αρπακτικότητα των εξαθλιωμένων, το κοινωνικό σύστημα. Ποίηση, βίαιη δύναμη, σασπένς, ακόμα και στοιχεία αστυν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΡΕΧΤ: ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΑ
ΜΙΚΡΟΑΣΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ Αδημοσίευτο μονόπρακτο. Γράφτηκε το 1919 και παίχτηκε για πρώτη φορά στη Φρανκφούρτη στις 11 Δεκεμβρίου 1926. Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ Η Ο ΨΟΦΙΟΣ ΣΚΥΛΟΣ Γράφτηκε το 1919 και δεν παίχτηκε ποτέ από τον ίδιο. ΦΩΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ Γράφτηκε το 1919. ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ Τ' ΑΤΣΑΛΙ (ΜΙΚΡΕΜΠΟΡΙΟ ΣΙΔΗΡΟΥ) ΝΤΑΝΣΕΝ Γράφτηκε στην εξορία, το 1939, στη Σουηδία θέλοντας να καυτηριάσει το φασισμό και την ουδέτερη στάση πολλών κρατών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΗ ΣΥΓΧΥΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ 499 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Ο ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ είναι συγγραφέας από παλιά γνωστός και πολύ αγαπητός στην Ελλάδα. Τα πεντακόσια ποιήματα της παρούσας ανθολογίας, που δημοσιεύονται κατά χρονολογική σειρά εμφανίσεως, παρέχουν μιαν ευκρινέστατη εικόνα όλου του ποιητικού έργου του. Παρουσιάζονται ποιήματα που είναι ήδη γνωστά (σε νέα, εννοείται, μετάφραση) και λυρικές συνθέσεις του, που είναι «άγνωστες» ακόμα στη γλώσσα μας. Τα εδώ διαλεγμένα κοινωνικά, πολιτικά, ερωτικά, σατιρικά και παιδικά ποιήματα και τραγούδια έρχονται να τονίσουν την προσωπικότητα του δημιουργού τους...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ / GEDICHTE
Ο Μπρεχτ είναι ποιητής, πριν απ' όλα και πάνω απ' όλα. Όσο τεράστιο κι αν είναι το ενδιαφέρον που προκάλεσαν τα κείμενά του σαν εκφράσεις των προβλημάτων και ανησυχιών της εποχής, σαν πολιτικοί λίβελοι, σαν μανιφέστα σκηνικής μεταρρύθμισης, ή κοινωνικά ντοκουμέντα, κείνο που τα ξεχωρίζει είναι το στοιχείο του "μνημειώδους λόγου". Αυτή είναι η πρωταρχική τους σπουδαιότητα. Κάθε άλλη αξία που μπορεί να περιέχουν υπογραμμίζεται και πηγάζει απ' το στοιχείο αυτό. Τα θεατρικά έργα του Μπρεχτ μπορεί να τα συζητήσεις και να τα μιμηθείς σαν πρότυπα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟ ΡΕΑΛΙΣΜΟ
Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956), παράλληλα με το άφθονο ποιητικό έργο του, μας άφησε και ένα πλήθος από θεωρητικά δοκίμια και σημειώσεις. Η συλλογή αυτή περιέχει κείμενα όπου, σε διάφορες εποχές και με διάφορες ευκαιρίες, ο Μπρεχτ διατυπώνει τις απόψεις του για το ρεαλισμό: Σ' αυτή την εποχή των αποφάσεων πρέπει ακόμη και η τέχνη ν' αποφασίσει. Μπορεί να γίνει όργανο των λίγων, εκείνων που καθορίζουν τη μοίρα των πολλών και απαιτούν μια πίστη, που πάνω απ' όλα πρέπει να 'ναι τυφλή, και μπορεί ακόμη να πάει με το μέρος των πολλών, εναποθέτοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ
"Η όπερα της πεντάρας" γράφει ο Brecht εκείνη την εποχή "είναι κάτι σαν διάλεξη πάνω στη ζωή όπως ο θεατής θέλει να την βλέπει στο θέατρο. Επειδή όμως, βλέπει και μερικά πράγματα που δεν θα ήθελε να δει, δηλαδή τις επιθυμίες του, που όχι μόνο θα πραγματοποιούνται, αλλά θα γίνονται αντικείμενο κριτικής, θα είναι σε θέση, θεωρητικά τουλάχιστον, να αναγνωρίσει στο θέατρο έναν καινούριο ρόλο..." [...] Η ειρωνεία και η αντίφαση είναι ενσωματωμένα σε κάθε πράξη του έργου, με αποτέλεσμα της απεριόριστης χρήσης τους, τα πάντα να μοιάζουν διφορούμε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΤ' ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΑΡΤΟΥΡΟ ΟΥΙ
Η μακάβρια φάρσα "Η μετ' εμποδίων άνοδος του Αρτούρο Ούι", όπου παρουσιάζεται η πιο ολοκληρωμένη εικόνα του Φύρερ του Τρίτου Ράιχ, δεν είναι παρά ένας παραλληλισμός της ιστορίας της ανόδου του ναζισμού στη Γερμανία μέχρι την κατάληψη της εξουσίας στην Αυστρία από τον Χίτλερ. Μ' αυτό το έργο ο Μπέρτολτ Μπρεχτ επιθυμούσε να κατακτήσει την αμερικάνικη θεατρική σκηνή, γι' αυτό και αποπειράται να εξηγήσει την άνοδο του Χίτλερ στον καπιταλιστικό κόσμο μεταφέροντάς την στο γκανγκστερικό περιβάλλον του Σικάγο. Ο χαρακτήρας του αποτρόπαιου επώνυμου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΤΟΥ κ. ΙΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ
Ένας νεαρός αριστοκράτης που διψά για το χρήμα εμφανίζεται με τη δημοκρατική παράταξη στην πολιτική ζωή της Ρώμης πιστεύοντας ότι είναι πιο "προσοδοφόρα". Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρ είναι αποφασισμένος να αναρριχηθεί και να παραμείνει στην εξουσία: ευφυής, αδίστακτος, έτοιμος να δωροδοκηθεί και να δωροδοκήσει, εξαπατά φίλους, συμμαχεί με αντιπάλους, χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να πλουτίσει και να διακριθεί. Πομπήιος, Κάτων, Κικέρωνας, Γράκχοι και Κατιλίνας -ο Μπρεχτ σμιλεύει δεξιοτεχνικά τα πορτρέτα των ηρώων του με φόντο την αρχαία Ρώμη σε όλο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΟΫΝΕΡ
[...] Δεν είναι λοιπόν συμπτωματικό ότι ο Μπρεχτ αρχίζει να γράφει τις "Ιστορίες του κ. Κόυνερ" αμέσως μετά την ανακάλυψη που κάνει για τη σύνδεση του μαρξισμού με τα καθημερινά γεγονότα. Γιατί οι ιστορίες αυτές έχουν έναν κοινό άξονα: δείχνουν τη συμπεριφορά του ατόμου, του κ. Κόυνερ, απέναντι σε φαινόμενα της καθημερινής ζωής, και τις αντιδράσεις του απέναντι σε καθιερωμένες αντιλήψεις κα καταστάσεις. Καθώς μάλιστα ο κ. Κόυνερ τοποθετείται, από τη μια ιστορία στην άλλη μέσα σε μια διαφορετική κατάσταση, όλες οι ιστορίες μαζί συνθέτουν έν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ
Η αρχική ιδέα για την Όπερα της Πεντάρας προέρχεται από τον Τζόναθαν Σουίφτ, τον συγγραφέα του Γκιούλιβερ, ο οποίος έγραψε στις 30 Αυγούστου του 1716 στον Αλεξάντερ Πόουπ: «...τι θα έλεγες για ένα Παστοράλε ανάμεσα στους κλέφτες και τις πόρνες του Νιούγκεητ;». Ο φίλος τους, ο Τζον Γκέι, σκέφτηκε πως μια σάτιρα θα ήταν προτιμότερη από μια Όπερα Παστοράλε και το 1728, διακόσια χρόνια πριν της δώσει ο Μπέρτολτ Μπρεχτ τη σημερινή μορφή της, έγραψε την "Όπερα του Ζητιάνου", που είχε μάλιστα ιστορικό υπόβαθρο: τον 18ο αιώνα υπήρχε πράγματι στο Λ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΙΣΤΙΧΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ
Για τους μεγάλους επιτρέπονται μεγάλα λόγια. Οι άξιοι λόγου λογοτέχνες και ποιητές είναι με το έργο τους αναστόχαση, συνείδηση και αναπαράσταση της εποχής τους ή τουλάχιστον σημαντικών στοιχείων της και όψεών της. Ωστόσο ελαχίστων μόνον εξ αυτών το έργο είναι στην συνείδησή μας τρόπον τινά και συστατικό ιστορικό της στοιχείο. Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ είναι μεγάλος ποιητής. Έχει γράψει μερικά από τα ωραιότερα ποιήματα που έχουν γραφτεί ποτέ. Εν πρώτοις είναι ποιητής και δεν ποιητικίζει ποτέ και πουθενά. Είναι λιγότερο ή περισσότερο ποιητικός, αλλά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΝΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΧΙ
Σε κάποια πόλη, ένας δάσκαλος σκοπεύει να πραγματοποιήσει ένα μεγάλο ταξίδι πέρα από τα ψηλά βουνά, μαζί με τους φοιτητές του. Στην πόλη έχει ξεσπάσει επιδημία και θέλουν φάρμακα και ιατρική καθοδήγηση. Πριν ξεκινήσουν, ο δάσκαλος πηγαίνει στο σπίτι ενός μαθητή του, ορφανού από πατέρα, για να αποχαιρετήσει αυτόν και τη μητέρα του. Εκεί ο δάσκαλος πληροφορείται ότι η μητέρα είναι άρρωστη. Το παιδί τού ζητάει να τον πάρει μαζί του στο ταξίδι. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, το αγόρι αρρωσταίνει και αδυνατεί να συνεχίσει την πορεία. Στα μέλη τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΟΥΝΕΡ
Ο Μπρεχτ ξεκίνησε να γράφει τις "Ιστορίες του κυρίου Κόυνερ" το 1927. Το έναυσμα για τη συγγραφή αυτών των ιστοριών ήταν η διαπίστωση ότι μέσα στην καθημερινότητά τους οι άνθρωποι, αποξενωμένοι και αλλοτριωμένοι καθώς είναι, συνηθίζουν να αποδέχονται παράλογες καταστάσεις και να τις θεωρούν φυσικές και αυτονόητες. Περιττό να πούμε ότι στη σημερινή εποχή, ακριβώς επειδή η αλλοτρίωση και η αποξένωση είναι ακόμα μεγαλύτερες από την εποχή του Μπρεχτ, το φαινόμενο αυτό είναι πολύ πιο έντονο: Μια σειρά καταστάσεις και γεγονότα, όπως: η ανεργία, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ - Η ΕΒΡΑΙΑ
Από νέος, ο Μπρεχτ είχε διαδηλώσει το σεβασμό του στην "ασέβεια" απέναντι στα κείμενα των άλλων (και μάλιστα, τα κλασικά), που τη θεωρούσε μέγιστη ευσέβεια. Γι αυτό, και τα περισσότερα έργα του είναι "διασκευές" όχι μόνον αφηγημάτων κ.λ.π., αλλά και θεατρικών έργων της παλιάς ή της πρόσφατης σκηνικής παράδοσης. Την "πνευματική ιδιοκτησία" τη θεωρούσε καθαρά "αστική αντίληψη", και λίγο πριν πεθάνει, έγραφε : "Ο αληθινός σεβασμός για τα κλασικά έργα πρέπει να στρέφεται στο μεγαλείο των ιδεών τους και στο κάλλος της μορφής τους, κι εκδηλώνετα...
Διαβάστε περισσότερα...