ΡΙΤΣΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Αν κάποιος θα’ θελε να διαβάσει την ιστορία του αιώνα, θα την έβρισκε ακέραια στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου: στα ποιήματα που την κατέγραψαν σαν χρονικό. Στα εγερτήρια άσματα, σε ύμνους ηρώων και ελεγείες. Στην μεταπλασμένη ποιητικά βιογραφία του, εγκατεσπαρμένη σε ποικίλες συνθέσεις. Κι ακόμα πιο βαθιά, στο εσωτερικό οδοιπορικό του ποιητή, που το αποτύπωνε μέρα με τη μέρα με σαφήνεια ή υπαινικτικά. Κι αυτό το «υπαινικτικά» λέει περισσότερα για τη βία του καθεστώτος, τις νοοτροπίες και τη συμβατική ηθική, τους ιδεολογικούς πειθαναγκασμούς....
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ
Σήμερα το στρατόπεδο σωπαίνει. Σήμερα ο ήλιος τρέμει αγκιστρωμένος στη σιωπή όπως τρέμει το σακάκι του σκοτωμένου στο συρματόπλεγμα. Σήμερα ο κόσμος είναι λυπημένος. [?] [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΠΝΙΣΜΕΝΟ ΤΣΟΥΚΑΛΙ
-...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΓΑ, ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ
"Νύχτωσε": Κι η αποψινή γιορτή αναβλήθηκε. Κι ούτε πού ξέραμε καθόλου τι θα πενθούσαν, τι θα γιόρταζαν. Μεμιάς ανάψανε τα φώτα κι έσβησαν. Απ' το παράθυρο είδαμε τούς μουσικούς πέρασαν άφωνοι τη λεωφόρο έχοντας στους ώμους τους τεράστια χάλκινα όργανα. Μείνε, λοιπόν, εδώ, κάπνισε το τσιγάρο σου μέσα σ' αυτή τη μεγάλη ησυχία, μέσα σ' αυτό το θαύμα-τίποτα. Κωφάλαλα τ' αγάλματα. Κωφάλαλα και τα ποιήματα. Νύχτωσε. (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΙΤΣΟΣ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΕΒΔΟΜΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Μέσα σε τόση κούραση νύχτα το τρίξιμο στο ξύλο στο σίδερο η σκουριά - κακιά σιωπή πιο μέσα και πιο μέσα μασκαρεμένη σε κρότους απ' όξω, σε κομμένα λόγια - Ποιοι χτίζουν μες στη νύχτα; ποιοι γκρεμίζουν; τι χτίζουν; [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ
Κ' οι λέξεις φλέβες είναι μέσα τους αίμα τρέχει όταν σμίγουν οι λέξεις το δέρμα του χαρτιού ανάβει κόκκινο όπως την ώρα του έρωτα το δέρμα του άντρα και της γυναίκας. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΙΤΣΟΣ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΕΚΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ατέλειωτα κυριακάτικα πρωινά με μια παγερή χειμωνιάτικη λιακάδα λίγες παιδιάτικες φωνές σταματημένες στον καρόδρομο κ' η επαρχία ασβεστωμένη φέγγοντας μες στο κενό, μες στην ασφυχτική διαφάνεια - [...] [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΡΟΝΗΣΙΩΤΙΚΑ
Η παρούσα έκδοση αποτελεί πιστή φωτογραφική αναπαραγωγή της πρώτης εκείνης έκδοσης του 1957, που αντίτυπό της είχε διασωθεί στη βιβλιοθήκη του Πολυχρόνη Βάη (Αχιλλέα Πετρίτη) και σήμερα φυλάσσεται στο Αρχείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Η κυκλοφορία της συλλογής από τη Σύγχρονη Εποχή συμπίπτει με την 106η επέτειο γέννησης του ποιητή, την Πρωτομαγιά του 1909, και μας φέρνει σε επαφή με ένα τεκμήριο της δράσης του κομμουνιστή ποιητή και της ίδιας της Ιστορίας του ΚΚΕ, που βαδίζει προς τον έναν αιώνα πάλης στην υπόθεση της εργατικής τάξης...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΝΤΑΤΟΦΟΡΕΣ
-...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΙΤΣΟΣ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΔΩΔΕΚΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το ξέρεις, δεν υπάρχει θάνατος, - της είπε. Το ξέρω, ναι, μια κι είμαι πεθαμένη - απάντησε. Τα δυο πουκάμισά σου είναι σιδερωμένα στο συρτάρι, μονάχα ένα μικρό τριαντάφυλλο μου λείπει. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΑ ΚΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ ΧΑΡΤΙΑ
Σε επιστολή του στην Αξιώτη στις 17 Απριλίου 1961 ο Ρίτσος, όταν μόλις την προηγούμενη χρονιά έχει αποκατασταθεί ένας επιστολικός διάλογος μεταξύ τους, γράφει: "Πότε πια θάρθεις, να τα πούμε όπως άλλοτε, ώρες κι ώρες -όχι πια τούτο το άχαρο, παγερό χαρτί, που μας στράγγιξε όλη μας τη ζωή και κάποτε μας βλέπει και το βλέπουμε εχθρικά- αυτό το χαρτί το καταραμένο κι ευλογημένο, ο καημός μας κι η μεγάλη παρηγοριά μας, η μοναξιά μας κι η συντροφιά μας. Εδώ φτάνουμε τ' άστρα κι εσύ δε θα φτάσεις στην πατρίδα;" Σ' αυτή την επώδυνη και γεμάτη λαχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΧΙ ΜΟΝΑΧΑ ΓΙΑ ΣΕΝΑ
Καμιά φορά τυχαίνει να ξυπνάς μ' ένα προαίσθημα μακρινής ευτυχίας ή επιτυχίας, τρίβεις τα μάτια σου, κοιτάς το παράθυρο, ψάχνεις για κάτι που να επαληθεύει το προαίσθημά σου. Το φως είναι απαλό και σοβαρό. Δε σου είχε υποσχεθεί τίποτα. Δε σου επιτρέπει να το ανακρίνεις. Γυρίζει απ' το γαλάζιο στο ρόδινο κι ύστερα στο χρυσό. Κάτω απ' τα όμορφα χρώματα μαντεύεις το πλατύ κενό που δεν επικυρώνει τις καλές σου διαθέσεις. Ανοίγεις διάπλατα το παράθυρο. Ήλιος. Οικιακός ουρανός. Κι ένα μικρό σύννεφο άσπρο. Ίσως αυτό. Πλένομαι βιαστικά για να προφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΦΡΑΓΙΣΜΕΝΑ Μ' ΕΝΑ ΧΑΜΟΓΕΛΟ
Αμηχανία. Είναι κι αυτό το ρωμαλέο μελτέμι, υγιεινό, εξιλαστήριο μα και προκλητικό, διαψεύδοντας τμήματα του καλοκαιριού, μαστιγώνοντας τον κατάφωτο Ιούλιο, κόβοντας το βαθυγάλαζο της θάλασσας με πυκνές άσπρες λουρίδες - ως και τα τζιτζίκια έχουν σωπάσει στον ελαιώνα τα χελιδόνια εξαφανίστηκαν, δεν ψαλιδίζουν τον ουρανό, μονάχα, που και που, το τσίριγμα λίγων σπουργιτιών στο αμπελάκι της Φαλίτσας, περιφραγμένο με φραγκοσυκιές. Ούτε ένα δελφίνι ούτε ένας γλάρος. Το τοπίο κομμένο στα δυό: απ' το μέρος του βοριά τα πάντα τρέχουν, καλπάζουν, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΑΡΤΑΙΤΟΥΣ
"Ψιχαλίζει": Απ' τα χαράματα ψιχαλίζει. Μια σιωπηλή, αραιή ψιχάλα. Δεν ακούγεται. Τα μανταλάκια μόνα, πιασμένα στο σκοινί της πλύσης, έξω στην ταράτσα, μαυρίζουν, μαυρίζουν, σα λιγνά, μαδημένα πουλιά, κι έχουν μέσα τους ένα μικρό τραγούδι που δεν το 'χουν πει, μα εγώ το ακούω. Ξέρω πως πέρα, στον Περισσό, στα δέντρα της Καθαρής Δευτέρας και στα τηλεγραφικά σύρματα, λιώνουν οι χαρταϊτοί, μαδάνε οι ουρές τους, κρέμονται οι βρεγμένοι σπάγκοι χαλαροί, κι οι καλαμένιοι σκελετοί τους θαρρείς πως είναι μεγάλες ψόφιες ακίνδυνες αράχνες κρεμασμένες...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΩΙΝΟ ΑΣΤΡΟ
Κοριτσάκι μου, θέλω να σου φέρω τα φαναράκια των κρίνων να σου φέγγουν τον ύπνο σου. Θέλω να σου φέρω ένα περιβολάκι ζωγραφισμένο με λουλουδόσκονη πάνω στο φτερό μιας πεταλούδας για να σεργιανάει το γαλανό όνειρό σου. Θέλω να σου φέρω ένα σταυρουλάκι αυγινό φως δυο αχτίνες σταυρωτές απ' τους στίχους μου να σου ξορκίζουν το κακό να σου φωτάνε μη μου σκοντάψεις, κοριτσάκι, έτσι γυμνόποδο και τρυφερό στ' αγκάθι κ' ενός ίσκιου. Κοιμήσου. Να μεγαλώσεις γρήγορα. Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι, κ' έχεις δυο πεδιλάκια μόνο από ουρανό. Κο...
Διαβάστε περισσότερα...

Διάδρομος και σκάλα
Το κάλλος του γυμνού σπορέα - όχι απάντηση, βέβαια, κλείσιμο της ερώτησης. Οι ασβεστωμένοι τοίχοι λάμπουν. Επάνω στο σκαμνί η τανάλια, τα βγαλμένα καρφιά, το σφυρί. Επάνω στο τραπέζι τα εσώρουχα και τα σαντάλια. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

Χάρτινα
«ΧΑΡΤΙΝΑ, Ι»: Βγάλε τα χέρια σου απ' τις τσέπες. Στάσου ίσος. Τ' άγαλμά σου τόκρυψες μέσα στη βαθειά ντουλάπα έτσι να μη φαίνεται. πώς το μιμείσαι. Χρώματα είπες; Χρώματα ναι. Όνειρο με τις σχισμές στο στόμα με τον καθρέφτη βυθισμένο στο σβησμένο φως. Φθινόπωρο με το σκοινί δεμένο στον κορμό της ελιάς η χαρτονένια προσωπίδα δεν κρατάει το νερό - τρέχει απ' τα μάτια. Να πάρεις το μόνιππο. Σαν βγεις απ' το δάσος πρόσεξε το μουσκεμένο άλογο μπροστά στη Σφίγγα. Τα στενά σιδερένια παπούτσια. Δρόμος και δρόμος. Η δόξα. Ύστερα οι τρύπιες παν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Αν κάποιος θα 'θελε να διαβάσει την ιστορία του αιώνα, θα την έβρισκε ακέρια στην ποίηση του Ρίτσου: στα ποιήματα που την κατέγραψαν σαν χρονικό στα εγερτήρια άσματα, σε ύμνους ηρώων και ελεγεία στη μεταπλασμένη ποιητικά βιογραφία του, εγκατεσπαρμένη σε ποικίλες συνθέσεις. Κι ακόμα, πιο βαθιά, στο εσωτερικό οδοιπορικό του ποιητή, που το αποτύπωνε μέρα τη μέρα με σαφήνεια ή υπαινικτικά. Κι αυτό το "υπαινικτικά" λέει περισσότερα για τη βία του καθεστώτος, τις νοοτροπίες και τη συμβατική ηθική, τους ιδεολογικούς πειθαναγκασμούς. Με προσωπεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΝΟΒΑΣΙΑ
"ΜΟΝΟΒΑΣΙΑ": Ο βράχος. Τίποτ' άλλο. Η αγριοσυκιά κι η σιδερόπετρα. Πάνοπλη θάλασσα. Καθόλου χώρος για γονυκλισία. Έξω απ' την πύλη του Ελκομένου πορφυρό πορφυρό μέσα στο μαύρο. Οι γριές με τα καζάνια τους λευκαίνοντας το πιο μακρύ φαντό της ιστορίας περασμένο σε κρίκους απ' τίς σαράντα τέσσερις βυζαντινές καμάρες. Ο ήλιος αμείλιχτος φίλος με το δόρυ του κατάντικρυ στα τείχη κι ο θάνατος απόκληρος μέσα σ' αυτή την τεράστια φωταψία οπού οι νεκροί διακόπτουν κάθε τόσο τον ύπνο τους με κανονιές και σκουριασμένους φανοστάτες, ανεβοκατεβαί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ
"(Ανοιξιάτικο βράδι. Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού. Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη στα μαύρα μιλάει σ' έναν νέο. Δεν έχουν ανάψει φως. Απ' τα δυο παράθυρα μπαίνει ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο. Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής. Λοιπόν, η Γυναίκα με τα μαύρα μιλάει στον νέο.) Άφησε με να 'ρθω μαζί σου. Τι φεγγάρι απόψε! Είναι καλό το φεγγάρι, - δε θα φαίνεται που άσπρισαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι θα κάνει πάλι χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις. Άφησε με να 'ρ...
Διαβάστε περισσότερα...