BEETHOVEN

Παρουσίαση

Η Ενάτη του Beethoven, από την εποχή της πρώτης της παρουσίασης, το 1824, έως τις μέρες μας, δεν έπαψε να αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα έργα μέσα στα πλαίσια της δυτικής μουσικής. Η μελέτη του Esteban Buch επικεντρώνεται στην υποδοχή αυτού του έργου από τη δημιουργία του μέχρι τις μέρες μας. Θίγεται εδώ το ζήτημα της ηθικής της τέχνης - και το κατά πόσο αυτή υπάρχει - καθώς και το ζήτημα της μουσικής γλώσσας ως μέσο έκφρασης, η οποία επιτρέπει τις πιο αντικρουόμενες ερμηνείες. Ένα έργο τέχνης επιδέχεται βέβαια, από τη φύση του, πολλαπλές και ενδεχομένως αντικρουόμενες ερμηνείες. Στην περίπτωση όμως του Ύμνου στη χαρά η διήγηση της υποδοχής του, πέρα από την προσφορά της στην κατανόηση του έργου ενός από τους σπουδαιότερους συνθέτες όλων των εποχών, θα μπορούσε, σύμφωνα με τον συγγραφέα, να θεωρηθεί κατά κάποιον τρόπο και ως ένας μύθος για την ηθική αξία της δυτικής τέχνης. Μέσα από την ιστορία της Ενάτης μελετάται και αναλύεται εις βάθος η σχέση της μουσικής με την πολιτική εξουσία και την εθνική ταυτότητα. Από τη χρήση του ως έμβλημα στη ναζιστική Γερμανία, μέχρι την υιοθέτησή του ως ευρωπαϊκό ύμνο, περνώντας από την ανακήρυξή του σε εθνικό ύμνο της ρατσιστικής δημοκρατίας της Ροδεσίας, και τη σημαντική παρουσία του στους εορτασμούς για την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο Ύμνος στη Χαρά αλλάζει διαρκώς στρατόπεδα και ερμηνείες. Πώς μπόρεσε να γεννήσει τόσες αντικρουόμενες και ασυμβίβαστες ερμηνείες το οικουμενικό ουτοπικό μήνυμα του Schiller - «Όλοι οι άνθρωποι γίνονται αδέλφια» - στο οποίο στηρίζεται η Ενάτη του Beethoven; Αυτό το παράδοξο - που οδηγεί τον συγγραφέα στη διαπίστωση πως «είτε η μουσική γλώσσα δεν έχει ηθική, είτε εκφράζει μία ηθική που συμπεριλαμβάνει τους τυράννους» - προσπαθεί να εξηγήσει ετούτη η μελέτη. Το έργο του Beethoven μελετάται λοιπόν εδώ από πολιτική σκοπιά και γίνεται προσπάθεια να απαντηθούν ερωτήματα που αφορούν τόσο το ρόλο της τέχνης γενικότερα, όσο και το ρόλο του, πάντοτε ζωντανού, Beethoven στις μέρες μας. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Οι εκφάνσεις της χαράς
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Η γέννηση της σύγχρονης πολιτικής μουσικής
1. Το God save the King και η λατρεία του Haendel
2. Η Μασσαλιώτιδα και το Ανώτατο Ον
3. Ο Ύμνος στη χαρά και ο Ύμνος στον Αυτοκράτορα
4. Ο Beethoven και το Κοντσέρτο της Ευρώπης
5. Η Ενάτη συμφωνία
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. Η πολιτική υποδοχή του Ύμνου στη χαρά
6. Η λατρεία των ρομαντικών
7. Οι εορτασμοί της Βόννης του 1845
8. Η Ενάτη την εποχή των εθνικισμών
9. Η επέτειος του 1927
10. Beethoven Fuhrer
11. Από το έτος μηδέν στον ευρωπαϊκό ύμνο
12. Από τον ύμνο του apartheid στην πτώση του Τείχους του Βερολίνου
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. Κριτική και μέλλον ενός ονείρου
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ