ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ

Παρουσίαση

Ο εκτός συνόρων Ελληνισμός έχει επιδείξει αξιοσημείωτο ενδιαφέρον για τα ζητήματα του μητροπολιτικού κέντρου και η προσφορά του είναι αδιαμφισβήτητη. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος (1959-1996) αποτελεί μια εμβληματική φυσιογνωμία της διασποράς, ο οποίος σφράγισε με την πολιτεία του μια ολόκληρη εποχή για την ελληνική κοινότητα της Αμερικής. Γεννημένος στην Ίμβρο, την ταραχώδη περίοδο μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη σύγχρονη Τουρκία, βίωσε ο ίδιος τις πολιτικές διακρίσεων εναντίον των μειονοτήτων και μετανάστευσε στις ΗΠΑ αναζητώντας ένα περιβάλλον ελευθερίας και δικαιοσύνης. Θήτευσε δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο -και μετέπειτα Οικουμενικό Πατριάρχη- Αθηναγόρα και με τις μετέπειτα ενέργειές του αναβάθμισε το κύρος της Ορθοδοξίας στον νέο κόσμο. Ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ να υποστηρίξει τον αγώνα των Αφροαμερικανών για τα πολιτικά δικαιώματα και περπάτησε πλάι του στην πορεία της Σέλμα, αγνοώντας τους κινδύνους της ρατσιστικής βίας. Έλαβε πολλές πρωτοβουλίες για την υποστήριξη της Ελλάδας από τις ΗΠΑ, ειδικά μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, και υπήρξε ένας εκ των ιδρυτικών παραγόντων του «ελληνοαμερικανικού λόμπι» συμβάλλοντας στη διατήρηση των καλών διμερών σχέσεων ακόμα και σε περιόδους κρίσης. Η αναγνώριση της προσφοράς του από τον πολιτικό κόσμο της Αμερικής τον ανέδειξε σε συνομιλητή των συγχρόνων του Προέδρων καθώς επίσης και των Πρωθυπουργών της Ελλάδας, οι οποίοι συχνά ζητούσαν τη συμβουλή του. Η ανά χείρας μελέτη προσεγγίζει κριτικά τα παραπάνω ζητήματα χωρίς όμως να αποτελεί ένα βιογραφικό σημείωμα. Πρόκειται περισσότερο για μία ενδελεχή ανάλυση του πολυσχιδούς πολιτικού έργου του Αρχιεπισκόπου Ιακώβου σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον σεβασμό στο κράτος δικαίου και τις σχέσεις διασποράς-εθνικού κέντρου υπό το πρίσμα της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πίνακας φωτογραφιών
Πρόλογος του συγγραφέα
Πρόλογος του δημοσιογράφου Γιώργου Μαλούχου
Εισαγωγικό σημείωμα του καθηγητή Alexander Kitroeff
Εισαγωγή: Γιατί ο Ιάκωβος
1. Αντικείμενο της έρευνας κι επιλογή του θέματος
2. Σκοπός της έρευνας
3. Δομή του κειμένου
4. Πηγές της εργασίας
5. Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος: η μέχρι τώρα ιστοριογραφία
1. Οι εθνοτικές ομάδες και το πλαίσιο διαμόρφωσης της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής
Εισαγωγή
Πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική στις ΗΠΑ
Πολιτικές διαδικασίες και ομάδες πίεσης
Μέθοδοι άσκησης πίεσης
Οι εθνοτικές ομάδες πίεσης (ethnic pressure groups)
Οι δυνατότητες των ομάδων πίεσης
Συμπεράσματα
2. Οι διασπορές στις Διεθνείς Σχέσεις
Εισαγωγή
Ορισμός της διασποράς
Ζητήματα ταυτότητας και πολιτικής προσήλωσης
Οι διασπορές και η αμερικανική εξωτερική πολιτική
Το κοινωνικό κεφάλαιο και η διασπορά
Το δίκτυο της Αρχιεπισκοπής
Συμπεράσματα
3. Το θεσμικό και ιστορικό πλαίσιο
Η συμβολή της βιογραφίας του Ιακώβου στην έρευνα
Ο Δημήτριος Κουκούζης
Τα πρώτα βήματα ως κληρικού
Η μετάβαση στην Αμερική
Οι σχέσεις Αθηναγόρα και Ιακώβου
ΠΣΕ και οικουμενική δράση
Η εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου
Το διοικητικό έργο
Το ζήτημα της γλώσσας
Η Κληρικολαϊκή του 1970 και το ζήτημα της Αυτοκεφαλίας
Το Κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών και η σχέση του Ιακώβου με τον Martin Luther King
Το εκκλησιαστικό έργο του Ιακώβου στην Αμερική
Οι φιλοδοξίες του Ιακώβου για τον Πατριαρχικό Θρόνο
Ο αποκλεισμός από την Τουρκία το 1972
Η ταυτότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου
Η διαδοχή του Δημητρίου το 1991
Οι σχέσεις του Ιακώβου με τον Βαρθολομαίο στον απόηχο της πατριαρχικής εκλογής του 1991
Η ολοκλήρωση της διακονίας του Ιακώβου
Διακρίσεις και αναγνώριση
Συμπεράσματα
4. Το Κυπριακό Ζήτημα και ο Ιάκωβος
Η επιστολή Johnson (1964)
Συμπεράσματα για τη σημασία της επιστολής Johnson
Από το σκάνδαλο Watergate στην εισβολή του 1974
Οι πρώτες αντιδράσεις του Ιακώβου στην είδηση της εισβολής
Η κριτική στην αμερικανική ηγεσία
Προσπάθειες για την άσκηση πίεσης στην Κυβέρνηση
Ο Kissinger συναντά τον Ιάκωβο
Οι διεργασίες σε κοινοβουλευτικό επίπεδο
Το εμπάργκο πώλησης όπλων στην Τουρκία
Η επικοινωνία με τον Καραμανλή
Κυβερνητική προσπάθεια για την ανατροπή του εμπάργκο
Από τον πραγματισμό του Ford στον ιδεαλισμό του Carter
Συμπεράσματα
5. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις τη δεκαετία του 1980
Το ψυχροπολεμικό πλαίσιο
Το ΠΑΣΟΚ και ο Ιάκωβος
Το ΠΑΣΟΚ για τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας
Η ανακήρυξη της "Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου"
Η εποχή του ρεαλισμού
Η δεύτερη εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ
Η κρίση του Μαρτίου 1987
Συμπεράσματα
6. Ο Ιάκωβος στη νεότερη φάση του Μακεδονικού
Εισαγωγή
Η εμπλοκή των Σκοπίων στο Μακεδονικό
Η "Μακεδονική Εκκλησία"
Οι κοινότητες των Βουλγάρων και των Σλαβομακεδόνων στη Βόρειο Αμερική
Οι επαφές Σκοπίων-Βορείου Αμερικής
Η επιστολή του Αγγελάριου στον Ιάκωβο
Το συμπόσιο για τη Μακεδονία στη Νέα Υόρκη (1989)
Η ανάδυση της "Δημοκρατίας της Μακεδονίας"
Ο Ιάκωβος και η νέα ηγεσία της Ελλάδας
Οι πρώτες πολιτικές ενέργειες στις ΗΠΑ
Η αλληλογραφία με την Αθήνα
Η περίοδος Clinton
Συμπεράσματα
7. Πολιτική επιρροή και λήψη αποφάσεων: ο Ιάκωβος και οι Αμερικανοί αξιωματούχοι
Εισαγωγή
Το θεωρητικό πλαίσιο
Τα επίπεδα ανάλυσης
Η Πολυευρετική Θεωρία (ΠΘ)
Περίπτωση 1: Η επιστολή Johnson
Περίπτωση 2: Το εμπάργκο του 1974
Περίπτωση 3: Η ανακήρυξη της ΤΔΒΚ
Συμπεράσματα
Επίλογος
Summary in English
1. Preface
2. Introduction
3. Diasporas in International Relations
4. The Greek Orthodox Church
5. The making of Archbishop Iakovos
6. Iakovos and the African American Civil Rights Movement
7. Turkey invades Cyprus in 1974
8. Greek-Turkish dispute in the 1980s
9. The modern Macedonian Question
10. Iakovos ant the Poliheuristic Theory (PT) of decision making
11. Conclusions
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο βασικών όρων