ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ

«ΑΠΟ ΤΟ ΕΓΩ ΣΤΟ ΜΑΖΙ»
Γιατί από το εγώ στο μαζί; Γιατί όταν μοιράζεσαι οτιδήποτε, αυτό παίρνει αξία. Η στιγμή, η ανάμνηση, η στενοχώρια, η χαρά, το γέλιο. Η πιο λαμπερή πορεία, η πιο χαρούμενη στιγμή χάνεται στη μοναξιά τού εγώ, ενώ ζει για πάντα στη μνήμη του μαζί. Από το εγώ στο μαζί λοιπόν, για να βρίσκουν αξία οι αναμνήσεις μας, για να βρίσκουν αξία οι ζωές μας. "Πώς το βαριέμαι πια τ' όνειρό μου, τα όνειρά μας είν' πιο ωραία!" (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΚΚΡΕΜΕΣ
Η μακριά επιθανάτια αγωνία μ' είχε τσακίσει, είχε καταστρέψει πέρα για πέρα τη ζωή μου, κι όταν έλυσαν τα δεσμά μου και μ' άφησαν να καθήσω, ένιωσα τις αισθήσεις μου να χάνονται. Η καταδίκη, η φοβερή καταδίκη σε θάνατο, ήταν ο τελευταίος διαυγής ήχος που έφτασε ως τ' αφτιά μου. Έπειτα οι φωνές των ανακριτών μου μπερδεύτηκαν σ' ένα συγκεχυμένο βουητό, που μέσα στην ψυχή μου συμπυκνώθηκε στην ιδέα μιας περιστροφής - ίσως επειδή γέννησε στη φαντασία μου την εικόνα ενός μυλοτροχού. Αυτό όμως κράτησε πολύ λίγο, γιατί ξαφνικά έπαψα να ακούω οτιδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ
Ο κινηματογράφος, σαν γραπτή γλώσσα της πραγματικότητας, έχει ενδεχομένως (κι αυτό θα φανεί καλύτερα στο μέλλον) την ίδια επαναστατική σημασία που είχε στο παρελθόν η "ανακάλυψη της γραφής". Η γραφή έδειξε πάνω απ' όλα στον άνθρωπο, τι ήταν η προφορική του γλώσσα. Αυτό ήταν σίγουρα το πρώτο βήμα της νέας πολιτισμικής συνείδησης του ανθρώπου που γεννήθηκε από την ανακάλυψη του αλφάβητου: η συνείδηση της προφορικής γλώσσας, ή με δυο λόγια, η συνείδηση της γλώσσας. Τις ίδιες επαναστατικές διαδικασίες που η γραπτή γλώσσα επέφερε σε σχέση με τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο Γιώργος Διαλεγμένος έπεσε σαν μετεωρίτης στη θεατρική μας αγορά. Και αποδείχτηκε πάμφωτος γαλαξίας που απλώς υποδύθηκε τον κομήτη για να μας παραπλανήσει. Νομίζω πως αυτή η παρομοίωση ερμηνεύει σχεδόν αποκαλυπτικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί στο χώρο των θεατρικών μας συναλλαγών αυτό ο λαϊκός είρωνας. Σαν τους αντάρτες των πόλεων, ο Διαλεγμένος "χτυπάει και φεύγει". Ενεργεί χωρίς μέθοδο, σύστημα, οργάνωση, σχέδιο ακόμη και χωρίς συγκεκριμένο σκοπό ή, καλύτερα, ο σκοπός του διαρκώς αναθεωρείται, λες και προσπαθεί να μπερδέψει τις δι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
«BELLA VENEZIA: [...] Στο έργο του Διαλεγμένου μια μητέρα, μια κόρη και ο πατριός της συγκροτούν ένα αλληλοευνουχιστικό τρίγωνο που, εκτός των άλλων, έρχεται να πλουτίσει τη δραματουργία με μια νέα -θα 'λεγα αποκαλυπτική- διάσταση του γνωστού ιψενικού. Ίσως, αν πρέπει να προχωρήσω τον συλλογισμό, το ιψενικό τρίγωνο συναντά και πολλαπλασιάζει την ευνουχιστική στρατηγική του στριντμπεργκικού ζεύγους. Μία βαθιά έλξη, μια ενστικτώδης χήμευση ανάμεσα στην κόρη και τον πατριό, δημιουργεί το σκάνδαλο. Η μητέρα του κοριτσιού και σύζυγος του πατριο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 1895-1975
Ο κινηματογράφος, σαν εμπορική επιχείρηση, άρχισε στις 28 Δεκεμβρίου του 1895, στον Γκραν Καφέ, στο Παρίσι, όπου οι Αδελφοί Λιμιέρ από τη Λυών οργάνωσαν την πρώτη κινηματογραφική προβολή με εισιτήριο. Σε λιγότερο από δύο μήνες, στις 2 Φεβρουαρίου 1896, έγινε και η πρώτη δημόσια προβολή στο Λονδίνο, στην Πολυτεχνική σχολή της οδού Ρίτζεντ. Η καινούργια μορφή τέχνης άρχιζε ήδη να δείχνει τη θαυμαστή της ικανότητα να εξαπλώνεται πέρα από τα εθνικά σύνορα με ταχύτητα που δεν επιβραδύνθηκε ποτέ. Σε αυτό το εισαγωγικό κεφάλαιο δίνονται τεχνικές,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΜΟΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Αυτό το βιβλίο περιέχει είκοσι σχετικά αυτοτελή κείμενα, που θα μπορούσαν να διαβαστούν είτε μεμονωμένα είτε στη σειρά τους. Ωστόσο, γράφηκαν για να αποτελέσουν, ακριβώς, μια σειρά με συγκεκριμένο στόχο: την εκλαΐκευση των βασικών εννοιών της κινηματογραφικής αισθητικής, χωρίς όμως τη μεθοδικότητα που θα ταίριαζε σε μια αισθητική πραγματεία για τον κινηματογράφο. Από δω και η σχετική αυτοτέλειά τους. [...] (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
Ο Προμηθέας έδωσε στον άνθρωπο τη φωτιά και τις τεχνικές του Ηφαίστου και της Αθηνάς, αλλά έλειπε η πολιτική (αυτή βρισκόταν δίπλα στον θρόνο του Δία), ο τρόπος διαχείρισης, το σύστημα αξιών, ο αυτοπεριορισμός. Η τιμωρία του ανθρώπου ήταν η Πανδώρα που μέσα στο κουτί της είχε φυλακισμένη και την Ελπίδα που έμεινε μόνη στην άκρη του πιθαριού: πρόκειται για την αμφισημία του κόσμου της τέχνης και της μηχανής, της περιέργειας, της εύρεσης. Η ένταση ανάμεσα στην τεχνική και τον πολιτισμό υφίσταται από τον μύθο μέχρι και σήμερα: ο άνθρωπος του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Ο συγγραφέας Μάριος Ποντίκας έγραψε το θεατρικό έργο "Εσωτερικαί ειδήσεις" το 1980, σατιρίζοντας την ελληνική πραγματικότητα και τις συνήθειες των Ελλήνων της εποχής του. Η εκ νέου ανάγνωση του έργου εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν και κατά πόσο έχουν μεταβληθεί οι συμπεριφορές και οι συνήθειες των Ελλήνων, σαράντα χρόνια μετά τη συγγραφή του. Χαρακτηριστικά παραδείγματα σκιαγράφησης της ελληνικής καθημερινότητας της δεκαετίας του '80 αποτελούν η δυσλειτουργική σχέση του Δημόσιου Υπαλλήλου και του πολίτη-πελάτη, οι ατελείωτες, άνευ λόγο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΦΩΝΙΑ Ή Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΟΛΗ
Ευφωνία, 2344 μ.Χ.... Μια πόλη-ωδείο, όπου οι κάτοικοι έχουν σαν μοναδική απασχόληση την εξάσκηση της μουσικής τέχνης, την πλήρη αφοσίωση στο τραγούδι και το παίξιμο οργάνων. Στη μουσική της ατμόσφαιρα θα συναντηθούν τρεις άνθρωποι στενά δεμένοι μεταξύ τους. Ο Σέτλαντ, διάσημος συνθέτης κι επιθεωρητής των πνευστών στην Ευφωνία, για να οργανώσει το μουσικό γεγονός της χρονιάς. Η ματαιόδοξη Μίνα, για να κερδίσει την καρδιά του συνθέτη και να εκπληρώσει τις φιλοδοξίες της. Και τέλος, ο Ξιλέφ, προδομένος κι αποφασισμένος να διαλύσει τη γενική ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ
Ο Αρτό έπαιξε ένα ιδιοφυές παιχνίδι με τη φθορά: Όλες οι φωτογραφίες του που διασώζονται, και που είτε τον εμφανίζουν σαν σταρ του σινεμά στα νεανικά του χρόνια είτε σαν "κομμάτι φθαρμένης γεωλογίας", όπως θα αυτοαποκληθεί αργότερα, κλεισμένος στο ψυχιατρείο, είναι στημένες. Εκμεταλλεύτηκε τη φωτογραφία, το σημαντικότερο ερζάτς του εικοστού αιώνα, προκειμένου να μας οδηγήσει και να μας εγκλωβίσει σε μία και μοναδική παρατήρηση: Κοιτάξτε με πώς ήμουν και πώς έγινα. Και, βέβαια, η χρονική διαφορά ανάμεσα στον Αρτό της άφθαρτης και της φθαρμέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΠΩΣ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ
Εξαρχής είχα την αίσθηση ότι με τον αινιγματικό τίτλο "Όπως σας αρέσει" ο Σαίξπηρ απευθύνεται σε κάθε [μελλοντικό] αναγνώστη, θεατή, μεταφραστή, ερμηνευτή του έργου του. Η σκηνή κατ' αυτόν τον τρόπο, βάζοντας και το δέκτη μέσα στο παιχνίδι, αποκτά εύρος συμπαντικό: "Αυτό το τεράστιο θέατρο του σύμπαντος / παρουσιάζει πιο αξιοθρήνητα πρόσωπα / από αυτά που παρελαύνουν στη σκηνή μας", εκμυστηρεύεται στο κοινό ο Δούκας, και ο Ιάκωβος του απαντά: "Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή / και όλοι, άνδρες και γυναίκες, δεν είναι παρά ηθοποιοί / που μπαί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΤΑ ΤΟΥΣ
Το Κοίτα τους υιοθετεί τη σπονδυλωτή διάρθρωση επεισοδίων για τη γελοιογράφηση καταστάσεων της ελληνικής κοινωνίας, που λειτουργούν ως αναπαραστατικός καθρέφτης της εποχής του συγγραφέα. Το έργο παροτρύνει να στρέψουμε το βλέμμα αφενός στην ελληνική οικογένεια που, ελλείψει σεβασμού και επικοινωνίας, ανατροφοδοτεί προβληματικές συμπεριφορές και αφετέρου, στους παραδομένους στην έλξη του χρήματος ανθρώπους, που επιδιώκουν την απόκτησή του με κάθε κόστος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙΡΟΥ
Αν ο Οιδίποδας ήταν γιος της μοίρας, της πιο τυφλής που όρισαν οι θεοί στην πορεία της πτώσης ενός θρόνου και της συμφοράς του λαού του, ο Θανάσης ο Νεοέλληνας, στην άλλη άκρη του ελληνικού δίπολου της περιπλάνησης, είναι τέκνο της τυφλής ανάγκης, αλλά όχι και το "ώριμο τέκνο της οργής"... Όπως και ο ξάδερφός του, ο Καραγκιόζης, έτσι και ο Θανάσης δεν βολεύεται κάτω από τις σημαίες της όποιας επανάστασης· η νομοτέλεια δεν έχει θέση στον δικό του ορίζοντα. Κάποια στιγμή, ο Καραγκιόζης σκαρφαλώνει στο πανί, και ο Θανάσης Βέγγος στην οθόνη το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ, ΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ (ΕΠΙΤΟΜΟ)
[...] Το λεξικό αυτό έχει σπουδαστικό χαρακτήρα και αποβλέπει όσο μπορεί να δώσει με σαφήνεια ορισμένες βασικές γνώσεις για τα αισθητικά και τεχνικά ζητήματα του κινηματογράφου, σε κείνους που ενδιαφέρονται με σοβαρότητα γι' αυτόν, είτε είναι απλοί φίλοι του, είτε έμμεσα και άμεσα ενδιαφερόμενοι εργάτες του. Αποβλέπει επίσης και στην εκλαΐκευση (όσο βέβαια αυτό είναι δυνατό) για θέματα που από τη φύση τους χαρακτηρίζονται ως αμφιλεγόμενα ή δυσκολονόητα (όπως είναι ορισμένα θεωρητικά ζητήματα στην περιοχή του υπαρξισμού ή της φαινομενολογία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΜΠΛΟ ΠΙΚΑΣΣΟ - ΜΑΞ ΕΡΝΣΤ
Αναρωτήθηκα ένα ολόκληρο απόγευμα πως αυτή η κοινή πεταλούδα, ακινητοποιημένη για πάντα πλάι σ' ένα ξερό φύλλο, χάριζε εκείνη την ιδιαίτερη σημασία στο μικροσκοπικό πίνακα που το ίδιο πρωί θώπευα με το βλέμμα μου στο σπίτι του Πικάσο -ενώ τα αντικείμενα όπου στράφηκα στη συνέχεια, αντικείμενα που άλλωστε συγκεντρώνουν όλο το ενδιαφέρον μου, φάνταξαν φωτισμένα μ' ένα καινούργιο φως- αναρωτήθηκα, λοιπόν, τι προκάλεσε, από την ενσωμάτωση της πεταλούδας στον πίνακα, αυτή τη μοναδική συγκίνηση που, όταν μας κυριεύει, αποδεικνύει αλάνθαστα ότι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΦΙΛΜΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Η πραγματική δύναμη του κινηματογράφου συνίσταται στην ικανότητά του να μεταφράζει σημεία και σύμβολα, τις νοερές μορφές της γλώσσας, σε δυναμικές κινούμενες εικόνες. Η οπτική προσαρμογή του ανθρώπου παράγει τη θετική του αντίδραση στην κίνηση -ένα στοιχείο κλειδί της κινούμενης εικόνας- και την πρόσληψη των κωδικοποιημένων οπτικών πληροφοριών -των συμβόλων. Η συμβολική δύναμη στην τέχνη, επομένως, είναι τεράστια και ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του νου είναι η αποδοχή και η χρήση πραγμάτων ως συμβόλων που αντικαθιστούν άλλα πρά...
Διαβάστε περισσότερα...

12 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
Το βιβλίο αυτό χρωστάει την ύπαρξή του σε μια παρεξήγηση και μια απαίτηση. Παρεξήγηση γιατί, αυτός που το 'γραψε δεν είχε ιδέα ότι πως οι σημειώσεις που κράτησε για να βοηθηθεί στην προφορική ανάπτυξη μιας σειράς μαθημάτων για τον κινηματογράφο, που οργάνωσε τον Οκτώβριο του '69 το Πνευματικό και Καλλιτεχνικό Κέντρο "Ώρα", θα περνούσαν στο χαρτί μέσω ενός μαγνητοφώνου, κι απαίτηση γιατί, οι 120 τακτικοί ακροατές ζητούσαν επίμονα και έγγραφη μαρτυρία για τα πολλά και σκόρπια που λέχτηκαν κείνα τα βράδια, μέσα σε μια φιλική ατμόσφαιρα, που ο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΑΓΩΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ
Μέσω της ανάλυσης περιεχομένου ενός corpus εκατόν ογδόντα ταινιών, το οποίο χρονικά καλύπτει την περίοδο 1947-1975, εντοπίζονται οι άξονες επί των οποίων οι δημιουργοί παρουσίασαν κινηματογραφικά τις εκπροσώπους ενός επαγγελματικού κλάδου, ο οποίος αναπτύχθηκε σχεδόν παράλληλα με τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο. Σημαντική θέση στην έρευνα αυτή κατέχει η ανάδειξη των στερεοτύπων, τα οποία συνδέονταν με τον κλάδο αυτό. Μετά από μία σύντομη επισκόπηση του κινηματογραφικού τοπίου της εποχής εκείνης, του θεσμού της υπηρέτριας, αλλά και του θεω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (1960-2018)
Η Ιστορία της Ελληνικής Τηλεόρασης περιλαμβάνει μια εκτεταμένη εισαγωγή, με αντικείμενο την ανακάλυψη των μηχανών και τις πρώτες παρουσιάσεις τηλεοπτικών προγραμμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο, για να εστιάσει εν συνεχεία στο ξεκίνημα της τηλεόρασης στην πατρίδα μας. Δομημένη σε δεκατρία κεφάλαια, αναπτύσσει με πρωτότυπο αφηγηματικό ύφος τα διαδοχικά βήματα, από τη λειτουργία του πρώτου τηλεοπτικού πομπού της ΔΕΗ στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης του 1960 ως την εγκατάσταση της πρώτης ολοκληρωμένης ψηφιακής πλατφόρμας στη χώρα μας και από τις...
Διαβάστε περισσότερα...