ΕΥΡΑΣΙΑ

ΠΡΟΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Λαμβάνοντας υπόψη τα εκατοντάδες βιβλία που έχουν γραφτεί για να καταγγείλουν τον καπιταλισμό, σίγουρα δεν θα ήταν κακό να γραφτεί και ένα προς υπεράσπισή του. Στην κοινή γνώμη, ο καπιταλισμός συνδέεται με όλα όσα έχουν πάει στραβά στον κόσμο. Για πολλούς, και όχι μόνο για τους θιασώτες της πολιτικής θρησκείας του αντικαπιταλισμού, η ίδια η λέξη είναι συνώνυμη του απόλυτου κακού. Όπου κι αν κοιτάξει κανείς, θα διαπιστώσει ότι ο καπιταλισμός δεν φαίνεται να έχει πολλούς φίλους ή συμμάχους. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές η συζήτηση περί κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ
Οι σχέσεις μεταξύ δικαίου και λογικής παραμένουν αμφιλεγόμενες σε όλο το διάστημα ανάπτυξης και καλλιέργειας της σύγχρονης νομικής επιστήμης. Από τις υπερβολές της "εννοιοκρατικής σχολής" του ηπειρωτικού ευρωπαϊκού δικαίου μέχρι και τις μέρες μας, η προσπάθεια για σαφέστερη χαρτογράφησή τους είναι αδιάλειπτη και συγκροτεί μια κλασική θεματική, στα θεμέλια των θεωρητικών νομικών σπουδών. Στο πρακτικό πεδίο, πάλι, η νομική επιχειρηματολογία εγείρει, σε κάθε έκφανσή της, αξίωση όχι μόνο δικαιοσύνης, αλλά και ορθολογικότητας των λύσεων που προ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ WITTGENSTEIN
Η φιλοσοφική πρακτική του Αυστριακού φιλοσόφου Ludwig Wittgenstein (1889-1951) δεν αποτελεί μονάχα ριζική απομάκρυνση από την παραδοσιακή, ιδίως την ακαδημαϊκή, φιλοσοφία, αλλά και μια από τις σκοτεινότερες, αδιαφανέστερες και αινιγματικότερες φιλοσοφικές διδασκαλίες. Ο Wittgenstein ισχυρίζεται ότι το νόημα των όσων λέμε βρίσκεται στη χρήση της γλώσσας, ότι δεν τον ενδιαφέρουν οι θεωρίες και οι εξηγήσεις, και ότι τα φιλοσοφικά προβλήματα δεν επιδέχονται λύση ή θεωρητικο-τεχνική πραγμάτευση, αλλά διάλυση και θεραπεία. Εντούτοις, τι ακριβώς ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ανδρομάχη
Εμπνευσμένη από την ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη, αλλά και από την Αινειάδα του Βιργιλίου, η "Ανδρομάχη" του Ρακίνα είναι αναμφισβήτητο ένα από τα αριστουργήματα του γαλλικού κλασικισμού και του παγκόσμιου θεάτρου. Μετά την πτώση της Τροίας ένας νέος πόλεμος απειλεί τους Έλληνες, Μήλον της έριδος αυτή τη φορά ένα παιδί. Ιλιγγιώδη ερωτικά πάθη διαπλέκονται με αδιέξοδες πολιτικές ίντριγκες και ορίζουν αν ο μικρός Αστυάναξ θα ζήσει ή θα θανατωθεί. Άλλωστε, άμεσα ή έμμεσα, τότε ή σήμερα, ο πόλεμος, διαχρονικό όνειδος των ανθρώπων, έχει πάντα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ
Η συντριπτική πλειοψηφία των αφιερωμάτων για το τέλος του 20ού αιώνα, από περιοδικά έντυπα ευρείας κυκλοφορίας, καθώς επίσης και από τηλεοπτικές εκπομπές, ανέδειξε τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως την κορυφαία προσωπικότητα της Ελλάδας γι' αυτόν τον αιώνα. Η άτυπη αυτή ανακήρυξη, δίκαιη ή άδικη, δείχνει την καθολική αποδοχή του Βενιζέλου ως εθνικού ηγέτη. Η ιστορική αξία των τριών αγορεύσεών του το 1932 που δημοσιεύονται στο παρόν βιβλίο είναι μοναδική γιατί, ενώ το αρχικό θέμα ήταν η οικονομική κρίση που τότε ταλάνιζε τη χώρα, η συζήτηση στη Βου...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΕΤΑΞΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ
Η περίοδος του μεταξικού δικτατορικού καθεστώτος αποτελεί κομβικό σημείο στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Είναι το αποκορύφωμα του κοινωνικού και πολιτικού αναβρασμού μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και σημείο εισόδου στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τις κατοπινές συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων. Τα κείμενα του τόμου είναι γραμμένα από διάφορους μελετητές, από νέους μέχρι έμπειρους, από Έλληνες μέχρι Βρετανούς και Αυστραλούς. Όλοι αυτοί έχουν ασχοληθεί με την περίοδο του Μεταξά ακολουθώντας διαφορετικούς δρόμους, εντός αλλά και εκτός της ελλην...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ
Τα κτίρια νοηματοδοτούνται από το γενικότερο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο, στο οποίο εντάσσονται και το οποίο μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου. Έτσι, η αρχιτεκτονική και το συνταγματικό δίκαιο συνδέονται μεταξύ τους και, μάλιστα, περισσότερο στενά απ' ό,τι θα περίμενε κανείς. Εξάλλου, η αρχιτεκτονική σκέψη έχει πολιτική διάσταση, με την έννοια ότι αποτυπώνει ένα σύνολο αξιών και την κατάσταση που επικρατεί κατά την πολιτειακή και ιστορική στιγμή της έκφρασής της. Το βιβλίο αυτό επιτρέπει στον αναγνώστη να αντιλη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η οπτική μας για τα δικαιώματα, τους θεσμούς και τα πολιτικά συστήματα -ζητήματα που ενδιαφέρουν, όχι μόνο τον συνταγματολόγο αλλά κάθε ενεργό πολίτη- είναι συνήθως ηθικοπλαστική. Θα προσπαθήσω να τα δω διαφορετικά, με γνώμονα το κατά πόσον διασφαλίζουν αποτελεσματικά την ατομική και συλλογική Ευημερία. Η συγκεκριμένη προσέγγιση επιβεβαιώνει το συνταγματικό μοντέλο που επικράτησε στην Ενωμένη Ευρώπη και προέκυψε από την εξελικτική ώσμωση του φιλελευθερισμού με τη σοσιαλδημοκρατία. Περιγράφω το μοντέλο αυτό ως "σοσιαλδημοκρατικό φιλελευθερι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξε αναντίρρητα ένας από τους πιο σημαντικούς στοχαστές του εικοστού αιώνα, ένας βαθύνους και οξυδερκής μελετητής της κοινωνίας και της πολιτικής, αλλά και της ψυχανάλυσης και της επιστήμης. Η άρρηκτη σχέση φιλοσοφίας και επιστήμης, η σημασία της συνειδητοποίησης αυτής της σχέσης αλλά και των διακριτών ρόλων της φιλοσοφίας και της επιστήμης στην κοινωνία και κατ' επέκταση στην ιστορία του ανθρωπίνου πολιτισμού, καθώς και η αγωνία του Καστοριάδη για τους προσανατολισμούς και την πορεία αυτών των δύο πνευματικών δρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΑΛΗΣ
"Το κατόρθωμα του Θαλή", παρατηρεί ο W.K.C. Gurhrie, "έχει παρουσιαστεί από τους ιστορικούς μέσα από δύο εντελώς διαφορετικές θεωρήσεις: από τη μία, ως θαυμαστός πρόδρομος της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης, και από την άλλη ως τίποτα περισσότερο από μια ολοφάνερη εκλογίκευση ενός μύθου". Σύμφωνα με τον ίδιο τον Guthrie, μπορεί κανείς να πει ότι "οι ιδέες του Θαλή και των άλλων Μιλήσιων δημιούργησαν μια γέφυρα μεταξύ δύο κόσμων -τον κόσμο του μύθου και τον κόσμο του νου". Ο Dmitri Panchenko υποστηρίζει ότι ο Θαλής ήταν τόσο φιλόσοφος όσο κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΜΟΣ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ
Η ύπαρξή μας καθορίζεται από τους θεσμούς που μας περιβάλλουν. Περίπου όπως οι Αρχαίοι Αθηναίοι μοίραζαν τη ζωή τους ανάμεσα στην Αγορά και το Δήμο. Η Αγορά δεν εξαντλείται στο πεδίο των οικονομικών συναλλαγών. Ταυτίζεται με την ιδιωτική κοινωνία, συνιστά το άθροισμα των οριζόντιων θεσμών στους οποίους οι άνθρωποι συμμετέχουν ελεύθερα: το παζάρι, ένας πολιτιστικός σύλλογος, η κοινωνία της πληροφορίας. Ο Δήμος περιλαμβάνει τους μη συναινετικούς θεσμούς -Βουλή, Κυβέρνηση, Διοίκηση, Δικαστήρια, όργανα της ΕΕ- οι οποίοι δρουν κυριαρχικά, λαμβά...
Διαβάστε περισσότερα...

Δίκαιο και πολιτική για μια Ευρώπη της Δημοκρατίας, του Κράτους Δικαίου και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (τρίγλωσση έκδοση, ελληνικά-αγγλικά-γαλλικά)
Οι τριάντα εννέα μελέτες αυτού του τόμου συνιστούν έναν καθρέφτη της μορφής που η Ευρώπη έχει περιβληθεί στις μέρες μας, με σκοπό να απαντά, για λογαριασμό των κρατών και των λαών που την απαρτίζουν, στις προκλήσεις που εγείρουν απέναντί της ως θεσμικά οργανωμένης εξουσίας η οικονομία, η πολιτική δράση, ο ανθρώπινος στοχασμός. Το δίκαιο, ως νόμος και ως δικαστική απόφαση και νομολογία, μαζί με τους θεσμούς του πολιτικού φιλελευθερισμού και του δημοκρατικού πολιτεύματος, συνθέτουν την ταυτότητα της Ευρώπης και καθοδηγούν τη δράση της σε όλο...
Διαβάστε περισσότερα...

ARCHAIC ONTOLOGICAL PAST
The theories of some of the so-called pre-Socratic philosophers were viewed by leading avant-garde artists and thinkers as fundamental constituents of (what Yatromanolakis has called) the configuration of their own ontological past - constituents that for them were associated with an archaic, "dark" epoch. Written by an international group of eminent scholars, Archaic Ontological Past is the first book to investigate the multifaceted impact of the pre-Socratics on avant-garde thought and art of the second quarter of the twentieth century. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ FREUD
Τι λόγο μπορεί να "αρθρώσει" ο ψυχαναλυτής απέναντι στο βιττγκενσταϊνικό φιλόσοφο; Μπορεί ο φιλόσοφος να "διορθώσει" τον αναλυτή; Είναι σε θέση να διαφωνήσουν ή να συμφωνήσουν πάνω στο ίδιο ζήτημα; Πώς τοποθετείται το βιττγκενσταϊνικό αίτημα για θεραπεία, καθαρότητα και ακρίβεια απέναντι στην ψυχαναλυτική τεχνοτροπία της «μετέωρης προσοχής»; Από την άλλη, πώς προσλαμβάνεται ο αναλυτικός λόγος μέσα στο γλωσσαναλυτικό πλαίσιο; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

SENSES OF FOCUSING (VOLUME I)
In this, the first of the two volumes of Senses of Focusing, a wide range of authors from around the world bring fresh thinking to the meaning of "Focusing" and how Eugene Gendlin's work grew from and has developed different elements of philosophy and psychotherapy, particularly within the Client-Centred tradition. The meaning of "Focusing" and the "Felt sense" are considered and re-examined; the close relationship between Focusing and Eastern traditions is explored by authors from Japan and China; the relevance of Focusing to the existent...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
Τα δοκίμια που περιέχονται στην παρούσα συλλογή είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους καρπός της συμμετοχής μου, από το 2003 έως σήμερα, στο διεπιστημονικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Βιοηθικής, που ξεκίνησε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και συνεχίζεται μέχρι σήμερα σε συνεργασία με την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα δοκίμια αυτά προέκυψαν είτε από τη διδακτική μου δραστηριότητα είτε από εισηγήσεις μου στις διάφορες εκδηλώσεις -κυρίως συνέδρια και ημερίδες- που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού αυτού Προγράμματος. Τα περισσότερα...
Διαβάστε περισσότερα...

Στρατιωτική θεωρία και στρατηγική
Τα ιδεολογικά ρεύματα του Διαφωτισμού και του Ρομαντισμού στην Ευρώπη επηρέασαν τους πρωταγωνιστές της στρατιωτικής σκέψης, οι οποίοι στη συνέχεια δόμησαν αέναες στρατιωτικές θεωρίες για την ερμηνεία του φαινομένου του πολέμου. [...] Περιγράφεται η στρατηγική και η τακτική στην αρχαία Ελλάδα (8ος-4ος αιώνας π.Χ.), που επέδρασαν στη στρατιωτική θεωρία οραματικών Ελλήνων αξιωματικών, αναλύεται η υψηλή στρατηγική της Ελλάδας, η στρατιωτική θεωρία, η στρατιωτική στρατηγική και το δόγμα για τον Στρατό Ξηράς, το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική...
Διαβάστε περισσότερα...

Η φυσιογνωμία της ελληνικής πόλης μέσα από την πεζογραφία 1880-1920
Κατά την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα η έρευνα για τη φυσιογνωμία της νεοελληνικής πόλης παρήγαγε μια σειρά από πρωτοποριακές μελέτες, όπου αναδείχθηκαν τα πρώτα στοιχεία διαχρονικότητας της φυσιογνωμίας της. Επιπλέον, έγινε φανερό ότι ο διαχρονικός πυρήνας της πόλης συγκροτείται από μια σειρά παραγόντων, μερικοί από τους οποίους είχαν ως σημείο αναφοράς όχι αυτόν καθαυτόν τον δομημένο χώρο, αλλά το ιδεολογικό περίγραμμα που είχε σχηματιστεί γύρω του. Το περίγραμμα αυτό δεν τροφοδοτείται μόνο από τα μορφικά στοιχεία και τον υλικό χαρα...
Διαβάστε περισσότερα...

Πολιτική ορθότητα: Η σύγχρονη λογοκρισία;
Σήμερα πλέον ελάχιστα απασχολεί τη νομική επιστήμη η έννοια της νομικής ορθότητας. Την κεντρική θέση έχει καταλάβει η προβληματική της "πολιτικής ορθότητας". Με τα λόγια του Francis Fukuyama, η "πολιτική ορθότητα αναφέρεται σε πράγματα που δεν μπορούμε να λέμε δημόσια χωρίς να φοβηθούμε μια εξευτελιστική ηθική καταδίκη". Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά και επεκτείνονται σε όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής μας, με αποτέλεσμα ο επιθετικός προσδιορισμός "πολιτική" (ορθότητα) να είναι μάλλον παραπλανητικός: Πολιτική ορθότητα στον δημόσιο διά...
Διαβάστε περισσότερα...

Αναρχία, κράτος και ουτοπία
Μεταφρασμένο σε 100 γλώσσες, έχοντας κερδίσει το National Book Award και έχοντας χαρακτηριστεί ως ένα από τα 100 επιδραστικότερα βιβλία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από το Times Literary Supplement, το "Αναρχία, Κράτος και Ουτοπία" αποτελεί μία από τις πιο έντονες και φιλοσοφικά πλούσιες υπερασπίσεις του οικονομικού φιλελευθερισμού μέχρι σήμερα. Απορρίπτοντας σοσιαλιστικές ατζέντες, ο Νόζικ υποστηρίζει τολμηρά ότι τα δικαιώματα των ατόμων παραβιάζονται όσο οι ευθύνες του κράτους αυξάνονται -και ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε αυτές τις π...
Διαβάστε περισσότερα...