ΥΨΙΛΟΝ / ΒΙΒΛΙΑ

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
...Η ποιητική νοημοσύνη του Παπαδιαμάντη διατρέχει τις σελίδες του, συνεγείρει και μαγνητίζει τις λέξεις, τις υποχρεώνει να συναντηθούν σε μια φράση όπως ο αέρας τα λουλούδια σ' έναν αγρό. Παράξενη ελευθερία που η συμβατική αντίληψη για τη σύνταξη του άλλου Σκιαθίτη [δηλ. του Μωραϊτίδη] δεν της επιτρέπει ν' απλωθεί. Αυτές οι νησίδες των παρομοιώσεων και των μεταφορών που αφθονούν στα κείμενα του πρώτου, χωρίς ποτέ να τα μεταβάλλουν σε πεζοτράγουδα, κάποτε και οι απλές περιγραφές, με μια μόνον, ίσως, ανάμεσά τους ανορθοδοξία (που κι αυτήν ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΙΡΟΣ
Τα κείμενα που απαρτίζουν το βιβλίο -κείμενα σύντομα και συχνά συνδεδεμένα με την άμεση πραγματικότητα -, έχουν έναν εισαγωγικό χαρακτήρα που μπορεί να ευκολύνει την πρόσβαση στα εκτενέστερα και ίσως δυσκολότερα γραπτά του έργου του Κ. Καστοριάδη. Οι αναγνώστες θα μπορέσουν έτσι να εξοικειωθού με έναν τρόπο σκέψης που είναι στην ουσία του ο ίδιος, είτε για ψυχανάλυση πρόκειται, είτε για φιλοσοφία, είτε για τις φιλοσοφικές συνέπειες της σύγχρονης επιστήμης, είτε για το πρόβλημα της δημοκρατίας στις χώρες του Τρίτου Κόσμου. Θα μπορέσουν επίσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΘΟΝΗΣ
Τώρα που έχω πια καλύψει και το δεύτερο ήμισυ του δικού μου "παντός", δυσκολεύομαι πραγματικά να θυμηθώ σε ποιον οφείλει η ανθρωπότητα αυτή την τόσο αντιμαθηματική πρόταση. (Όσο κι αν συμφωνώ πως ο Κινηματογράφος είναι η αντίθετη Τέχνη των Μαθηματικών, δεν μπορώ να μην παραδεχτώ πως τα Σκαλοπάτια ήταν εν τέλει τριάντα εννέα και τα Πουλιά αναρίθμητα.) Δυσκολεύομαι δηλαδή να θυμηθώ αν αυτή τη φράση την πρωτοδιατύπωσε κάποιος από εκείνους τους ιδιοφυείς αρχαίους αργόσχολους ή την ξεφούρνισε ο Κάρυ Γκράντ σε καμιά απ' τις ταινίες μου, κάνοντας...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΓΚΟΝΤΟ
Το να ρωτήσουμε ποιος ή τι είναι ο αναμενόμενος Γκοντό δεν έχει κανένα νόημα. Ο Γκοντό δεν είναι τίποτα άλλο από το όνομα του γεγονότος ότι η ζωή που συνεχίζεται άσκοπα παρερμηνεύει την παρουσία της σαν "αναμονή", ή "περιμένοντας κάτι". Η θετική στάση των δύο προσώπων, του Εστραγκόν και του Βλαδίμηρου, αποτελεί, τελικά, μια διπλή άρνηση: πρόκειται για την ανικανότητα να αναγνωρίσουν τη δίχως νόημα θέση τους. Μάλιστα, η ερμηνεία αυτή επιβεβαιώνεται και από τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα, ο οποίος έχει πει πως δεν τον ενδιαφέρει τόσο ο Γκο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
Το «Τέλος του Παιχνιδιού» είναι η ιστορία ενός ανθρώπου, του Χαμ, πολύ δυνατού, πολύ τυραννικού, που βρίσκεται σε μια κατάσταση πλήρους ανασφάλειας γιατί είναι τυφλός και δεν μπορεί να περπατήσει. Ζει σε μια πολυθρόνα και εξαρτιέται από έναν σύντροφο, κάτι σαν παραγιό και υπηρέτη μαζί, τον Κλοβ. Οι γονείς του Χαμ, ο Ναγκ και η Νελ (ο καθένας μέσα σ’ έναν σκουπιδοτενεκέ που του χρησιμεύει για στήριγμα, επειδή έχασαν το πόδια τους σε ένα ποδηλατικό δυστύχημα), ζουν πλάι του σε μια κατάσταση ακόμα μεγαλύτερης ανημποριάς, σε ένα στάδιο εξάρτησ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΜΕΣΑ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΤΡΟΧΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 19ο ΑΙΩΝΑ ΕΩΣ ΤΟ 1974
Στο επίκεντρο του βιβλίου βρίσκεται η απεικόνιση της ιστορίας των μέσων σταθερής τροχιάς σε ολόκληρη την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της υπερεκατονταετούς περιόδου 1869-1974. Αλήθεια, ποιο ήταν το πρώτο σιδηροδρομικό δίκτυο στην Ελλάδα; Το τραμ πότε έκανε την εμφάνισή του; Μέχρι το 1974, πώς εξελίχθηκαν τα σταθερά μέσα μεταφοράς; Υπήρξε πραγματικός εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη ή επικράτησε τελικά το κριτήριο των κερδοσκοπικών επιλογών και των φαινομένων διαφθοράς, ως προς την οικονομική λειτουργία των εταιρειών που είχαν αναλάβει τη λειτουργία...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ - Ο ΧΙΤΛΕΡ ΤΟΥ ΖΥΜΠΕΡΜΠΕΡΓΚ (ΔΥΟ ΔΟΚΙΜΙΑ)
Τα δύο δοκίμια της Σούζαν Σόντακ που παρουσιάζουμε, ανήκουν στην ίδια θεματική περιοχή "τέχνη και φασισμός", το καθένα τους όμως με διαφορετικό τρόπο και από διαφορετική γωνία σκόπευσης. Έτσι, ενώ το δοκίμιο για το σπουδαίο και περιθωριοποιημένο κινηματογραφικό έργο του Γιούργκεν Ζύμπερμπεργκ υποβάλλει κάποιες πτυχές του προβλήματος της γερμανικής ενοχής όπως αυτό αντανακλάται στη συνείδηση ενός Γερμανού δημιουργού θρεμμένου με την ειρωνεία του Τόμας Μαν και του μπρεχτικά ανεστραμμένου Ριχάρδου Βάγκνερ, στο δοκίμιό της για τη Λένι Ρίφενστα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΠΟΙΗΣΗ
ΠΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΠΟΙΗΣΗ 1. Η αγοραία αντίληψη για τη μοντέρνα ποίηση 2. Μεθοδολογική παρατήρηση 3. Η πάλη ανάμεσα στο παλιό και στο καινούριο 4. Ποιητικός λόγος και φυσική γλώσσα 5. Τα τεχνητά στοιχεία του ποιητικού λόγου 6. Το άρτιο ποίημα. «Φιλολογία», αλήθεια και ειλικρίνεια 7. Διάκριση παλαιάς και νέας τέχνης βάσει μορφολογικών και βάσει ουσιαστικών γνωρισμάτων 8. Πως προκύπτει μια νέα μορφή. Πώς αλλάζει 9. Το αίτημα της αλλαγής και η ανάγκη για ανανέωση του εκφραστικού οργάνου στην ποίηση. Η αντιποιητική εξέλιξη της γλώσσας 10. Η ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΖΩΗ, ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΕΩΣ
"Αυτό το πληθωρικό, πολύ αστείο και πολύ μελαγχολικό βιβλίο είναι ταυτόχρονα σύνθετο και χαμηλόφωνο - ένα μαγικό σεντούκι γεμάτο ιστορίες, που θα τις χαρούν όσοι εντρυφούν με απόλαυση στις ανάλογες σελίδες του Ραμπελαί, του Τσώσερ και του Λώρενς Στερν... Είναι το πρώτο μυθιστόρημα μετά τον "Οδυσσέα", που κατορθώνει τόσα πολλά απ' το τίποτα - και, μ' αυτό το πνεύμα, νομίζω πως δικαιούται να θεωρείται ισάξιο με το αριστούργημα του Τζόυς..." (Ρόμπερτ Ναϊ (Scotsman) από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) "Λεπτομερείς περιγραφές δωματ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΤΟ ΧΑΟΣ
Ο Καστοριάδης είχε θέσει με ιδιαίτερη δριμύτητα το θέμα του νοήματος αλλά και του μέλλοντος της καλλιτεχνικής δημιουργίας πολύ προτού ξεσπάσει η διαμάχη για «την κρίση της σύγχρονης τέχνης». Η διάγνωσή του ήταν ζοφερή. Η παρούσα κατάρρευση της καλλιτεχνικής δημιουργίας είχε βαριές επιπτώσεις τόσο για το παρελθόν όσο και για το μέλλον. Για το παρελθόν, καθόσον «εκεί όπου δεν υπάρχει παρόν δεν υπάρχει ούτε και παρελθόν». Για το μέλλον, καθόσον «η ζωντανή μνήμη του παρελθόντος και ο σχεδιασμός ενός εκτιμημένου μέλλοντος εξαφανίζονται ταυτόχρο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΙΚΡΟΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
«Αν με τη λέξη «δημοκρατία» εννοούμε την πραγματική άσκηση της εξουσίας από έναν πληθυσμό που δεν είναι ούτε διαιρεμένος ούτε διατεταγμένος ιεραρχικά σε τάξεις, τότε είναι φανερό ότι απέχουμε πολύ από τη δημοκρατία. Είναι ολοφάνερο όμως ότι ζούμε κάτω από ένα καθεστώς δικτατορίας της τάξης, εξουσίας της τάξης, που επιβάλλεται με τη βία, ακόμη κι όταν τα όργανα αυτής της βίας είναι θεσμικά και συνταγματικά και στο βαθμό αυτόν δεν τίθεται ζήτημα δημοκρατίας για μας» αναφέρει μεταξύ άλλων ο Μισέλ Φουκό στο βιβλίο αυτό, που αποτελείται από μι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΚΟΙΜΑΤΑΙ
Ο τίτλος του βιβλίου κλείνει με νόημα το μάτι στον Προυστ: «Ένας άνθρωπος που κοιμάται κρατά σε κύκλο ολόγυρά του το νήμα που δένει τις ώρες, την τάξη που ακολουθούν τα χρόνια και οι κόσμοι». Και λειτουργεί παραπλανητικά, διαβρωτικά, όπως διαπιστώνει στη συνέχεια ο αναγνώστης: ενώ στον Προυστ ο ύπνος αναδιπλώνει αλλεπάλληλες αναμνήσεις κι εκτείνεται στη διάρκεια του παρελθόντος, στον Περέκ κυριαρχεί η λευκότητα της ακυρωμένης σελίδας, όπου δεν εγγράφεται καμία ανάμνηση, κανένα ίχνος του παρελθόντος, καμία επιθυμία· ο άνθρωπος που κοιμάται ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΤΗΣΙΩΝ
Δύο νεαρά παιδιά, αδέλφια, ο Μίλτος και η Καίτη Πρωτογερέλλη, επιβαίνοντας σε μοτοσυκλέτα επιστρέφουν, ένα βράδυ, από μια βόλτα. Πέφτουν θύματα ενός τροχαίου, και σκοτώνονται επί της Πατησίων. Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει μερικά από τα κείμενα, που κατά καιρούς έγραφε, ο Μίλτος Πρωτογερέλλης. Δεν πρόκειται, φυσικά, για ημερολόγιο. Γραμμένα, όμως, από έναν νέον, που στροβιλίζεται άπραγος μέσα στο ορμητικό ρεύμα της ζωής, αποτελούν μια δραματική μαρτυρία για την εποχή μας - μια μαρτυρία γεμάτη πάθος, ειλικρίνεια, αγωνία και αθωότητα. (Από την...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ
"Ο ήλιος δεν είχε ακόμα ανατείλει. Δέν ξεχώριζαν θάλασσα κι ουρανός μόνο πού η θάλασσα ήταν ελαφρά ρυτιδωμένη, σάν πανί ζαρωμένο. Σιγά σιγά, καθώς ο ουρανός άρχισε ν' ασπρίζει, μιά σκούρα γραμμή σχηματίστηκε στόν ορίζοντα, χωρίζοντας θάλασσα καί ουρανό, καί τό γκρίζο πανί άρχισε νά ριγώνεται - χοντρές κοντυλιές πού έτρεχαν, η μιά μετά τήν άλλη, κάτω απ' τήν επιφάνεια, η μιά ξοπίσω της άλλης, κυνηγώντας η μιά τήν άλλη αδιάκοπα"... Βιρτζίνια Γουλφ γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1882. Κόρη του Λέσλι Στήβεν -εξέχοντος βικτωριανού- μεγάλωσε σε αστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΖΗΤΑΕΙ Ο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ - ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΛΑΚΗ
Η οργάνωση Σπάρτακος δημιουργήθηκε από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και το σύντροφό της Καρλ Λήμπκνεχτ, αμέσως μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκόσμιου Πόλεμου, σαν αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας. Το κλίμα τρομοκρατίας της εποχής και η δραστηριότητα των μελών της οργάνωσης, είχε σαν αποτέλεσμα να βρεθούν τα κυριότερα στελέχη της στη φυλακή. Εκεί έγραψε, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, τα γεμάτα ανθρωπιά γράμματα μέχρι την απελευθέρωσή της από τον επαναστατημένο λαό του Νοέμβρη του 1918. Το κείμενο «Τι ζητάει ο Σπάρτακος» υιοθετήθηκε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΑΔΕΛΦΕΣ
Οι Τρεις Αδελφές έγιναν εκατό χρονών το 2000 και συγκαταλέγονται ανάμεσα στα αριστουργήματα της παγκόσμιας θεατρικής φιλολογίας. Κάθε καλλιτεχνικό δημιούργημα, από τη στιγμή που ανεξαρτητοποιείται και αποσπάται από το δημιουργό και το άμεσο περιβάλλον του, αρχίζει να λειτουργεί αυτόνομα, εκπέμποντας μεγάλη ή μικρή ακτινοβολία - ανάλογα με την αξία του. Οι χαρακτηρισμοί (δράμα, κωμωδία, κωμειδύλλιο), οι αγωνίες, οι μικρότητες, τα παρασκήνια υποχωρούν σιγά σιγά κι εξαφανίζονται, αφήνοντάς το να ταξιδεύει στο χρόνο συγκινώντας, αναστατώνοντας...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΜΑΙ ΑΣΧΗΜΗ

Ν, ΟΠΩΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ
Ν, όπως Νοσταλγία «Μόνο λήθη περιέχει αυτό το απόγευμα;» Πες το καλύτερα από την αρχή χωρίς ντροπή με τα μάτια κλειστά στη δυνατή βροχή του Μάρτη: "Μόνο λήθη μας μαθαίνει αυτό το απόγευμα;" Ξεναγοί και φύλακες τα τρυγόνια, θεμέλια ναών πυρπολημένων φορτωμένα τώρα με γαλήνη θα γίνουν η θετή μας πατρίδα, μέρες σαν το πόσιμο νερό κύλησαν μέσα σε φράσεις επιμύθια των ιστορικών, άγονη γραμμή χαρτί ο πολιτισμός τσαλακωμένο, αέρας το σηκώνει ψηλά μαζί με τα πουλιά των βάλτων κάθε πλανήτης που ανάβει πιο κοντά μας φέρνει σε ό,τι έδειξε το κάρμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΚΟΣΜΩΝ
Η ευδία των μεταμορφώσεων η σύνεση του καιρού μόλις πέρασε από μπροστά σου ένα συννεφάκι άλλη μια φορά εκστατικός: είναι το απόγευμα στη Σαρωνίδα που ντύθηκε για σένα με πορφύρα κοχυλιών [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ