ΥΨΙΛΟΝ / ΒΙΒΛΙΑ

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΚΟΙΜΑΤΑΙ
Ο τίτλος του βιβλίου κλείνει με νόημα το μάτι στον Προυστ: «Ένας άνθρωπος που κοιμάται κρατά σε κύκλο ολόγυρά του το νήμα που δένει τις ώρες, την τάξη που ακολουθούν τα χρόνια και οι κόσμοι». Και λειτουργεί παραπλανητικά, διαβρωτικά, όπως διαπιστώνει στη συνέχεια ο αναγνώστης: ενώ στον Προυστ ο ύπνος αναδιπλώνει αλλεπάλληλες αναμνήσεις κι εκτείνεται στη διάρκεια του παρελθόντος, στον Περέκ κυριαρχεί η λευκότητα της ακυρωμένης σελίδας, όπου δεν εγγράφεται καμία ανάμνηση, κανένα ίχνος του παρελθόντος, καμία επιθυμία· ο άνθρωπος που κοιμάται ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΟΣΤΑΣΙΑ
Κλειστό είναι το ανοιχτό βιβλίο που κρατάς. Αλλιώς θα ανοίξει. Όπως ανοίγει σφαλιστή δίφυλλη πόρτα. Από τη μέση. Στο στάχωμά τους θα χωρίσουνε τα φύλλα και με τις έξω άκρες τους στα δάχτυλά σου τρίζοντας αργά σαν σε ρεζέδες θα περιστραφούν. Και τότε είναι πού θα διαβάσεις το κενό - γιατί, ποιο άνοιγμα χωρίς κενό; Έτσι κι όταν ανοίγω την ψυχή μου. Για το κενό του ανοίγματος και μόνο. Όλα τ' άλλα είναι γνωστά. Σαν "ανοιχτό" βιβλίο. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
Στο βιβλίο αυτό ο Μαξ Χορκχάιμερ προβαίνει σε μια δριμεία και συχνά σαρκαστική κριτική της σύγχρονης κοινωνίας. Ο απαισιόδοξος τόνος του μπορεί εύκολα να κάνει τον αναγνώστη να πιστέψει πως ο γερμανός φιλόσοφος ήταν ένας θεωρητικός της «παρακμής». Ωστόσο δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο Χορκχάιμερ διατήρησε ως το τέλος της τροχιάς του την πίστη του σε μια βασική αρχή της επαναστατικής φάσης της αστικής σκέψης: στην αρχή ότι το άτομο κατάφερε από την αστική εποχή και μετά να αποκτήσει μια σχετική ελευθερία από οποιαδήποτε ιδεολογία. Αυτό ακρι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΚΑΤΟΝΟΜΑΣΤΟΣ
Όπως ο Δάντης πορεύεται από κύκλο σε κύκλο για να φτάσει στην Κόλαση ή στον Παράδεισό του, έτσι και ο Σάμιουελ Μπέκετ τοποθετεί, καθέναν σε πολύ διακριτό κύκλο, τους τρεις κεντρικούς ήρωες των μυθιστορημάτων της τριλογίας του ("Μολλόυ", "Ο Μαλόν πεθαίνει" και "Ο ακατονόμαστος"), προκειμένου να φτάσουν, ίσως, στην ανυπαρξία την οποία επιζητούν. Από το ένα μυθιστόρημα στο άλλο, αυτός ο κύκλος όλο και στενεύει. Ο κύκλος με τον οποίο έχουμε να κάνουμε στον "Ακατονόμαστο" περιορίζεται σε ένα σημείο: τη μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός γαλαξία, εκεί ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΤΟΝΑΛΝΤ Ο ΑΠΑΤΕΩΝΑΣ
Ο Μίκυ, ο Ντόναλντ, ο Σκρούτζ, τ’ ανηψάκια και η υπόλοιπη χαριτωμένη παρέα του Ντίσνεϋ είναι, εδώ και πενήντα χρόνια, οι αγαπημένοι φίλοι μικρών και μεγάλων. Είναι όμως τόσο αθώοι, όσο τους νομίζουμε; Είναι τόσο καλοπροαίρετοι, όσο θέλουν να μας τους παρουσιάζουν; Εκτός από τη ρόδινη εικόνα τους, που μας δείχνει η πολυεθνική ψυχαγωγική εταιρεία του Ντίσνεϋ, υπάρχει και μια αντίθετη οπτική γωνιά. (...) Το συμπέρασμα είναι ότι, πίσω από το ξέγνοιαστο ύφος της παρέας του Ντόναλντ, κρύβεται ένα ακόμη πρόσωπο του ιμπεριαλισμού και - γενικότερα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΦΟΥΣ
Με πόσους τρόπους μπορεί να περιγράφει ένα ασήμαντο επεισόδιο, απ' αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, στην καθημερινή μας ζωή; Με 99 (ενενήντα εννέα) απαντά ο Ρεμόν Κενό, και ιδού η απόδειξη: οι Ασκήσεις ύφους, ένα από τα πιο διασκεδαστικά και, ασφαλώς, από τα πιο πρωτότυπα βιβλία στην Ιστορία της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας. Σ' ένα παρισινό λεωφορείο, εν ώρα αιχμής, ένας αντιπαθητικός νεαρός ξεκινάει έναν καβγά με τον διπλανό του "δι' ασήμαντον αφορμήν". Μ' έναν ανεξάντλητο καταιγισμό απολαυστικών ευρημάτων, ο Κενό, ένας από τους πιο πνευματώδεις σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ
ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΣΚΗΤΗΣ επειδή μόνον έτσι μπορεί να κηρύξει καλύτερα το πανευδαιμονικό του ευαγγέλιο ένας οραματιστής πού ζει καί παθαίνεται με τους μύθους του Εικοσιένα σε μια μικρή γωνιά του ελληνικού κόσμου πού έμεινε μακριά από τους αγώνες για την ανεξαρτησία του ένας μοναχικός πού ό διάλογός του με τους άλλους γίνεται αποκλειστικά σχεδόν με ζωγραφιές ο Θεόφιλος, μόνον στα χώματα μιας τέτοιας παραμυθένιας χώρας ήτανε φυσικό να βλαστήσει μια μέρα. Η παρομοίωση αυτή δεν αποτελεί ένα απλό σχήμα λόγου. Άνθρωπος ό Θεόφιλος, αλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑ ΜΑΣ ΣΗΜΕΡΑ
Δεν βλέπω, όπως νομίζω ότι και κανείς δεν μπορεί να δει, εκτός αν είναι τελείως φαντασιόπληκτος ή προγονόπληκτος, την αρχαία Ελλάδα ως πρότυπο το οποίο θα αρκούσε να το αντιγράψουμε για να βρούμε την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ισότητα και παν το αγαθόν. Η αρχαία Ελλάδα δεν είναι πρότυπο, ούτε μοντέλο προς μίμηση, όπως άλλωστε δεν μπορεί να είναι κανένα ιστορικό έργο σε οποιονδήποτε τομέα. Θεωρώ, όμως, ότι πρέπει να λειτουργήσει για μας σαν γονιμοποιημένο σπέρμα, δεδομένου ότι μας επιτρέπει να δούμε εν τη γενέσει τους πληθώρα στοιχείων ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΓΚΟΝΤΟ
Το να ρωτήσουμε ποιος ή τι είναι ο αναμενόμενος Γκοντό δεν έχει κανένα νόημα. Ο Γκοντό δεν είναι τίποτα άλλο από το όνομα του γεγονότος ότι η ζωή που συνεχίζεται άσκοπα παρερμηνεύει την παρουσία της σαν "αναμονή", ή "περιμένοντας κάτι". Η θετική στάση των δύο προσώπων, του Εστραγκόν και του Βλαδίμηρου, αποτελεί, τελικά, μια διπλή άρνηση: πρόκειται για την ανικανότητα να αναγνωρίσουν τη δίχως νόημα θέση τους. Μάλιστα, η ερμηνεία αυτή επιβεβαιώνεται και από τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα, ο οποίος έχει πει πως δεν τον ενδιαφέρει τόσο ο Γκο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΛΛΟΥ
Όπως ο Δάντης πορεύεται από κύκλο σε κύκλο για να φτάσει στην Κόλαση ή στον Παράδεισό του, έτσι και ο Σάμιουελ Μπέκετ τοποθετεί, καθέναν σε πολύ διακριτό κύκλο, τους τρεις κεντρικούς ήρωες των μυθιστορημάτων της τριλογίας του ("Μολλόυ", "Ο Μαλόν πεθαίνει" και "Ο ακατονόμαστος"), προκειμένου να φτάσουν, ίσως, στην ανυπαρξία την οποία επιζητούν. Από το ένα μυθιστόρημα στο άλλο, αυτός ο κύκλος όλο και στενεύει. Ο κύκλος στον οποίο μπορεί να είναι δέσμιος ο Μολλόυ, δεν μπορεί παρά να είναι αυτός της κυκλικής του αφήγησης που αρχίζει από το τέλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΑΛΟΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
Όπως ο Δάντης πορεύεται από κύκλο σε κύκλο για να φτάσει στην Κόλαση ή στον Παράδεισό του, έτσι και ο Σάμιουελ Μπέκετ τοποθετεί, καθέναν σε πολύ διακριτό κύκλο, τους τρεις κεντρικούς ήρωες των μυθιστορημάτων της τριλογίας του ("Μολλόυ", "Ο Μαλόν πεθαίνει" και "Ο ακατονόμαστος"), προκειμένου να φτάσουν, ίσως, στην ανυπαρξία την οποία επιζητούν. Από το ένα μυθιστόρημα στο άλλο, αυτός ο κύκλος όλο και στενεύει. Πολύ πιο περιορισμένος από τον Μολλόυ, ο Μαλόν είναι καθηλωμένος σ' ένα κλειστό δωμάτιο, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, σχεδόν ακίνητος,...
Διαβάστε περισσότερα...

58 ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΒΑΦΗ
Το βιβλιαράκι απευθύνεται στους χρόνιους αναγνώστες του Καβάφη: σ' εκείνους που θέλουν, όποτε ξαναδιαβάζουν ένα ποίημά του, είτε να απλώσουν την παλιά απόλαυση προς νέες εικασίες και δυνατότητες - ή τουλάχιστον να αναγομώσουν την ίδια εκείνη απόλαυση με άλλον τρόπο. Η μείζων ποίηση είναι ευεπίφορη στις νέες αναγνώσεις, που ίσως δεν αποτελούν άλλο από την αναζωπύρωση των δοκιμασμένων και κατακυρωμένων αναγνώσεων του παρελθόντος. Και η καβαφική τέχνη, που "τι άλλο είναι παρά λεπτομέρειες", εν-δείκνυται για τέτοιες επαναναγνώσεις που εξάλλου ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΑΛΟΓΟΙ
Οι τέσσερις Διάλογοι, που συγκροτούν το αντικείμενο αυτού του βιβλίου, είναι συζητήσεις του Έλληνα φιλοσόφου με έναν μαθηματικό, έναν ψυχαναλυτή, έναν ποιητή και έναν βιολόγο. Αποτελούν μαρτυρία, όχι μόνο της έντονης ενασχόλησης του Κορνηλίου Καστοριάδη με όλους τους τομείς της γνώσης, αλλά κυρίως της φιλοσοφικής αποφασιστικότητάς του να στοχάζεται οτιδήποτε μπορεί να νοηθεί. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΜΑΙ ΑΣΧΗΜΗ

ΖΩΗ, ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΕΩΣ
"Αυτό το πληθωρικό, πολύ αστείο και πολύ μελαγχολικό βιβλίο είναι ταυτόχρονα σύνθετο και χαμηλόφωνο - ένα μαγικό σεντούκι γεμάτο ιστορίες, που θα τις χαρούν όσοι εντρυφούν με απόλαυση στις ανάλογες σελίδες του Ραμπελαί, του Τσώσερ και του Λώρενς Στερν... Είναι το πρώτο μυθιστόρημα μετά τον "Οδυσσέα", που κατορθώνει τόσα πολλά απ' το τίποτα - και, μ' αυτό το πνεύμα, νομίζω πως δικαιούται να θεωρείται ισάξιο με το αριστούργημα του Τζόυς..." (Ρόμπερτ Ναϊ (Scotsman) από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) "Λεπτομερείς περιγραφές δωματ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Όμως η δημοκρατική δημιουργία καταλύει κάθε υπερβατική πηγή της σημασίας, τουλάχιστον όσον αφορά το δημόσιο πεδίο και, θα έλεγα, εάν είναι ολοκληρωμένη, ακόμα και για το ιδιωτικό άτομο. Σπάει το περίφραγμα της σημασίας και, κατ' αυτόν τον τρόπο, αποδίδει στη ζωντανή κοινωνία, στους ανθρώπους που υπάρχουν «εδώ και τώρα», τη δυνατότητα να σκεφτούν τη δημιουργική τους δύναμη, τη vis formandi, και να αφήσουν να λειτουργήσει η libido formandi, το πάθος και ο πόθος της μόρφωσης και της δημιουργίας. Και κάνει το ίδιο πράγμα όχι μόνο στη δημόσια σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ
ΤΟ ΚΑΜΠΑΡΕ Μες στους καπνούς απ' τα τσιγάρα των νεκρών φαντάρων μες στις μεταλλικές κραυγές τους: βγάλτα όλα καθώς διασταυρώνονται λεπίδες πλούσιων λάμψεων απ' τα χοντρά μπριγιάν στα δάχτυλα του τραπεζίτη που χειροκροτεί, μέσα στα λαίμαργα βλέμματα ανυπόμονων εφήβων που δεν αντέχουν πια, βιάζονται να γδυθεί προτού ξεσπάσει η έκρηξή τους, πάνω στο παλκοσένικο το κατατρυπημένο από τα λαμπερά σαγόνια των ψεύτικων σουτιέν δίνω ρυθμό στο πιο σκληρό στριπτίζ της ιστορίας παίζοντας ασταμάτητα στα κύμβαλα των Βαλκανίων ένα παλιό ρεφρέν των Νέγρων ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΔΟΥΛΕΣ
Πρώτη δημοσίευση του έργου στο περιοδικό L' Arbalete, το Μάη του 1947. Ο Ζενέ έγραψε τις Δούλες κατά παράκληση του Louis Jouvet, που τις ανέβασε στο Theatre de l' Athenee τον Απρίλη του 1947. Ο Jouvet χρησιμοποίησε στην παράστασή του ένα ελαφρώς παραλλαγμένο κείμενο, που εκδόθηκε το 1958 και αποτελεί το στερεότυπο σήμερα κείμενο του έργου. Τα πρόσωπα: ΚΛΑΙΡΗ, ΣΟΛΑΝΖ, ΚΥΡΙΑ Το δωμάτιο της Κυρίας. Έπιπλα Λουί-Κένζ. Ταντελένιες κουρτίνες. Στο βάθος, ένα παράθυρο ανοιχτό, που βλέπει στην πρόσοψη του αντικρινού σπιτιού. Δεξιά, ένα κρεβάτι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΝΑΓΟΡΑΣ
[...] Γεννημένος γύρω στα 65 ή 70 π.Χ., είναι αμφίβολο αν πρόφτασε την έλευση του Ιησού που κι αν την πρόφτασε θα πρέπει να πέρασε γι' αυτόν απαρατήρητη. Ωστόσο, σε μια κατάσταση του κόσμου, από την άποψη των αισθημάτων, ακόμη αγρία, σε μια χώρα οργίων και λεόντων, παρουσιάζεται πίσω από τους λίγους στίχους που έγραφε, φορέας μιας ευγένειας λιγότερο αριστοκρατικής και περισσότερο ανθρώπινης, με τη βαθύτερη σημασία του όρου. [...] (Από την Εισαγωγή του Οδυσσέα Ελύτη)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΦΩΤΑΨΙΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
ΟΣΙΡΙΣ Αργά χτες την νύκτα, στους απάνω μαχαλάδες, άγριοι κι' αιμοβόροι αλβανοί, επτά τον αριθμόν, έσφαξαν αλύπητα, μέσα στο ίδιο του το κρεβάτι, τον κυνοκέφαλο εραστή της λησμονημένης Ιππολύτης. Οι απαίσιοι κακούργοι μπήκαν, χωρίς ναν τους καταλάβη κανείς, μέσα στο δωμάτιο του στυγερού εγκλήματος. Αφού έψαλαν, τη συνοδεία πλαγιαύλου, δύο αγνώστους -τουλάχιστον εις εμέ- ύμνους προς τους τσαλαπετεινούς, ετοποθέτησαν προσεκτικώτατα κάτω από ένα ποτήρι, περιέχον ελαφράν διάλυσιν ψαρόκολλας εντός ελάχιστης ποσότητος νιτρογλυκερίνης, ένα χαρτί....
Διαβάστε περισσότερα...