DERRIDA JACQUES

ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗΣ
Τρία δοκίμια για την ψυχανάλυση βέβαια, αλλά κατ' αρχάς τρία δοκίμια για τη λογική ενός ιδιόμορφου ζευγαρώματος: δύο αντιστάσεις πράγματι παντρεύονται, αυτή είναι τουλάχιστον η υπόθεση, αλληλοστηρίζονται ίσως σήμερα, εναλλάσσονται ή συμμαχούν, συνάπτουν μεταξύ τους ένα σκοτεινό συμβόλαιο. [...] Όλα συμβαίνουν σαν να μπορούσε η ψυχανάλυση, όντας αφομοιωμένη ή εξημερωμένη, να ξεχαστεί. Θα γινόταν ένα είδος φαρμάκου που έχει λήξει, στο βάθος ενός φαρμακείου: μπορεί πάντα να χρησιμεύει σε περίπτωση ανάγκης και έλλειψης, αλλά έχουν κατασκευαστε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΤΕΡΡΙΝΤΑ
Ο Τζέφφρυ Μπέννινγκτον γράφει στο πάνω μέρος της σελίδας την "Ντερρινταβάση", ένα ιδιότυπο λογισμικό ή μια βάση δεδομένων. Εκεί παρουσιάζει αναλυτικά και εξηγεί συστηματικά βασικά ζητήματα που πραγματεύτηκε ο Ντερριντά: από το σημείο, τη γραφή, την differance, το συγκείμενο και την υπογραφή μέχρι τη λογοτεχνία, το ασυνείδητο, τη θηλυκότητα, την έμφυλη διαφορά, τη δωρεά, την ετερότητα, τον νόμο, τη σχέση υπερβατολογικού-εμπειρικού και την πολιτική. Προκύπτει έτσι ένα πυκνό και διαυγές δοκίμιο, που διασαφεί πολλά δύσκολα σημεία της σκέψης το...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ
Σε αυτό το βιβλίο κρίνονται ο Δομισμός, οι επιστήμες του ανθρώπου, η φαινομενολογία, το θέατρο της ωμότητας, η ψυχανάλυση, η κριτική τής λογοτεχνίας, μέσα από μια ακολουθία περίπλοκων χειρισμών που απαιτούν αναφορές στους Νίτσε, Χέγκελ, Χούσσερλ, Χάιντεγκερ, Φρόυντ, Αρτώ, Μπατάιγ, Μπλανσό, Φουκώ, Ζαμπές, Λεβινάς. Ανανεώνοντας τη προβληματική σχέση της ζώσας φωνής με τη γραφή (θέμα που απαντάται στον πλατωνικό Φαίδρο), ο Ντεριντά έχει τη μοναδική ευκαιρία να θέσει για άλλη μια φορά τη σκέψη προ του μείζονος καθήκοντός της: να ανα-λογιστεί τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΣΕΙΣ
...«αποδομώ» τη φιλοσοφία σημαίνει ότι στοχάζομαι τη δομημένη γενεαλογία των εννοιών της με τον πλέον πιστό και τον πλέον εσωτερικό τρόπο, και ότι ταυτόχρονα διακρίνω... καθετί που απέκρυψε ή απαγόρευσε αυτή η ιστορία, καθώς γινόταν ιστορία μέσω αυτής της... ιδιοτελούς καταστολής. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, μέσω αυτής της πιστής αλλά και βίαιης κυκλοφορίας ανάμεσα στο μέσα και στο έξω της φιλοσοφίας. . . παράγεται μια κειμενική εργασία που παρέχει μεγάλη απόλαυση. Γραφή ιδιοτελής που μας παραδίδει επίσης προς ανάγνωση τα φιλοσοφήματα... ενό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΜΒΟΛΑ
«Η ντεριντιανή ερμηνεία του Νίτσε εντάσσεται σε μια σκέψη της διαφοράς και σε μια αντιπαράθεση προς την διαλεκτική κληρονομιά, όπως η ντελεζική. (...) Σ' αυτά ("Τα έμβολα") διασταυρώνονται η φιλοσοφία της διαφοράς (difference: της διαφοράς ως και χρονικής), που στηρίζεται και στον Νίτσε, και η διαμάχη με τη χαϊντεγγεριανή θέση περί "εποχικής" συγκρότησης της μεταφυσικής, δύο από τις γονιμότερες διαδρομές σκέψης του Ντεριντά του '60». (...) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΧΥΣ ΝΟΜΟΥ
"Τυγχάνει όμως να διατείνεται το δίκαιο ότι ασκείται εν ονόματι της δικαιοσύνης και η δικαιοσύνη να απαιτεί την εγκατάστασή της μέσα σε ένα δίκαιο που πρέπει να τίθεται εν έργω με τη βία. Η αποδόμηση βρίσκεται και μετατίθεται πάντοτε ανάμεσα στα δύο". (Jacques Derrida) Η Ισχύς νόμου έχει την ισχύ μιας επιτομής της ντερριντιανής φιλοσοφίας του δικαίου. Πραγματεύεται τη σχέση της αποδόμησης με τη δικαιοσύνη, προβαίνοντας στη θεμελιακή διάκριση αλλά και διασύνδεση της δικαιοσύνης και του δικαίου, θεωρώντας την πρώτη ως μη αποδομήσιμη και το...
Διαβάστε περισσότερα...

E. HUSSERL: Η ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ
Στο κείμενο του Jacques Derrida, διαπιστώνεται μια θετικότερη αντιμετώπιση ολόκληρου του έργου του Husserl. Εδώ, συνοψίζονται οι μέχρι τότε αποτιμήσεις του Derrida της χουσερλιανής φαινομενολογίας, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Husserl οι οποίες ανάγονται στην υπερβατολογική υποκειμενικότητα. Το κείμενο διαρθρώνεται γύρω από την προϊστορία της φαινομενολογίας, την εποχή και τη στατική συγκρότηση και τη γενετική φαινομενολογία. Ο Derrida ξετυλίγει τη διαδρομή της χουσερλιανής φαινομενολογίας στο πλαίσιο των θεωριών που αντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΤΟΥ VAN GOGH
Ένας γερμανός φιλόσοφος, ο Martin Heidegger, βλέπει έναν πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Van Gogh που απεικονίζει ένα ζευγάρι παπούτσια. Ο πίνακας τον εντυπωσιάζει και του αφιερώνει ένα εκτενές σχόλιο. Ένας Αμερικανός ιστορικός τέχνης, ο Meyer Schapiro, διαβάζει το σχόλιο του φιλοσόφου και διατυπώνει γραπτώς τις αντιρρήσεις του. Ένας Γάλλος φιλόσοφος, ο Jacques Derrida, διαφωνεί και με τους δύο, προχωρεί σε μια συγκριτική ανάγνωση των θέσεών τους και συγγράφει επ' αυτού ένα δοκίμιο. Τέλος, ο Αμερικανός ιστορικός, ο Σαπίρο, επανέρχεται - έχοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Το σπίτι ανέκαθεν ταλαιπωρήθηκε από τον άλλο, από τον καλεσμένο, από την απειλή της απαλλοτρίωσης. Δεν συγκροτήθηκε παρά εντός αυτής της απειλής. Σήμερα, ωστόσο, παρατηρείται μια απαλλοτρίωση, μια απεδαφοποίηση, ένας εκτοπισμός, ένας διαχωρισμός του πολιτικού και του τοπικού, του εθνικού, του Κρατο-εθνικού και του τοπικού, τόσο ριζική που η απάντηση, θα έπρεπε να πούμε η αντίδραση, είναι τελικά: θέλω να είμαι σπίτι μου, θέλω να είμαι επιτέλους σπίτι μου, με τους δικούς μου κοντά στους συγγενείς μου. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ
(. . .) Με τον Φρόυντ, χωρίς τον Φρόυντ, ενάντια σε αυτόν, η έννοια του αρχείου θυμίζει αναμφίβολα ένα σύμπτωμα, μιαν οδύνη, ένα πάθος: το αρχείο του κακού αλλά επίσης εκείνο που καταστρέφει, εξορίζει, παρασύρει ακόμα και την αρχή του αρχείου, ήτοι το ριζικό κακό. Εγείρεται τότε άπειρη, ασύγκριτη, πάντα σαν ένσταση, "σαν άλγος του αρχείου", η προσδοκία χωρίς ορίζοντα προσδοκίας, η απόλυτη ανυπομονησία μιας λαχτάρας για μνήμη. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΩΡΑ
Το δοκίμιο για τη "χώρα" του πλατωνικού Τιμαίου, που παρουσιάζεται εδώ σε μετάφραση, πρωτοδημοσιεύθηκε στα σύμμεικτα προς τιμήν του Jean-Pierre Vernant [(. . .) Παρίσι, 1987]. Έξι χρόνια αργότερα ακολούθησε νέα έκδοση (1993), από την οποία γίνεται και η παρούσα απόδοση στη γλώσσα μας. Πρόκειται για ζήτημα που είχε ήδη απασχολήσει τον Derrida στο γνωστό έργο του εναντίον του πλατωνικού λογοκεντρισμού La pharmacie de Platon (στον τόμο του ίδιου: La dissemination, Παρίσι, 1972) το οποίο μεταφράσθηκε και στα ελληνικά [(. . .) Χ. Γ. Λάζος, Αθήν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΡΞ
(...) «Πρέπει να μιλήσω για το φάντασμα, ήτοι στο φάντασμα και με το φάντασμα, άπαξ και καμία ηθική, καμία πολιτική, επαναστατική ή μη, δεν φαίνεται εφικτή, νοητή και δίκαιη, αν δεν αναγνωρίσει κατ' αρχάς το σεβασμό για τους άλλους που δεν υπάρχουν πια ή για τους άλλους που δεν είναι ακόμη εδώ, τωρινοί ζώντες, είτε πρόκειται για ήδη νεκρούς είτε για αγέννητους ακόμη. Καμία δικαιοσύνη -ας μην πούμε κανένας νόμος μια και, ας το επαναλάβουμε, εδώ μιλάμε για δίκαιο- δεν μοιάζει εφικτή ή νοητή χωρίς την αρχή κάποιας ευθύνης, πέρα από κάθε ζωντα...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) MONOLINGUALISM OF THE OTHER
"I have but one language - yet that language is not mine." This book intertwines theoretical reflection with historical and cultural particularity to enunciate, then analyze this conundrum in terms of the author's own relationship to the French language. The book operates on three levels. At the first level, a theoretical inquiry investigates the relation between individuals and their "own" language. It also explores the structural limits, desires, and interdictions inherent in such "possession," as well as the corporeal aspect of language...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) THE ANIMAL THAT THEREFORE I AM
The Animal That Therefore I Am is the long-awaited translation of the complete text of Jacques Derrida's ten-hour address to the 1997 Cerisy conference entitled "The Autobiographical Animal," the third of four such colloquia on his work. The book was assembled posthumously on the basis of two published sections, one written and recorded session, and one informal recorded session. The book is at once an affectionate look back over the multiple roles played by animals in Derrida's work and a profound philosophical investigation and critique ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΡΞ ΚΑΙ ΥΙΟΙ
Μια δεκάδα συγγραφέων -στην πλειονότητά τους αγγλόφωνοι μαρξιστές- διεκδικούν, επεξηγούν και τεκμηριώνουν την καταστατική τάξη την οποία προϋποθέτει η «κληρονομιά» του Μαρξ, καταγγέλοντας κατά κανόνα την επιχειρηματολογία που ανέπτυξε ο Ντεριντά στα Φαντάσματα του Μαρξ. Η απάντηση που δίνεται μέσα στο Μαρξ & Υιοί δεν ανανεώνει απλώς τη σχετική επιχειρηματολογία, αλλά αναδεικνύει και το σθένος του Ντεριντά απέναντι στους αντιπάλους, στον μαρξισμό, στην προβληματική της ιστορίας και στον ίδιο τον εαυτό του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ
«Δύσκολα θο μπορέσει κανείς να πιστέψει ότι το ψεύδος έχει μια ιστορία. Την ιστορία του ψεύδους ποιος θα τολμούσε να την αφηγηθεί; Και ποιος θα την υποσχόταν ως αληθινή ιστορία; Γιατί αν υποθέσουμε [...] ότι το ψεύδος έχει μια ιστορία, θα ήταν περαιτέρω αναγκαίο να μπορεί κανείς να την αφηγηθεί χωρίς να ψευδολογήσει.» (JACQUES DERRIDA) Στο ανά χείρας βιβλίο δημοσιεύεται η διάλεξη του Ζακ Ντερριντά στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1η Ιουλίου 1996), η οποία προβαίνει σε μια αποδομητική ανάγνωση των περί ψεύδους θεωριών του Πλάτωνος, του Αρισ...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) THE POLITICS OF FRIENDSHIP
Influential exploration of the idea of friendship and its political consequences. "O, my friends, there is no friend." The most influential of contemporary philosophers explores the idea of friendship and its political consequences, past and future. Until relatively recently, Jacques Derrida was seen by many as nothing more than the high priest of Deconstruction, by turns stimulating and fascinating, yet always somewhat disengaged from the central political questions of our time. Or so it seemed. Derrida's "political turn," marked especia...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ
"[...] Γράφω για να διαφυλάξω. Αλλά η διαφύλαξη δεν είναι μία αρχειοθέτηση στεγνή και πεθαμένη. Κατά βάθος πρόκειται για ατέρμονες μνήμες, μνήμες χωρίς όρια που δε θα αποτελούσαν αναγκαστικά ένα φιλοσοφικό ή λογοτεχνικό έργο, αλλά απλά μια μεγάλη επανάληψη. Αυτό που θαυμάζω στους φιλοσόφους, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο από ό,τι σε άλλους τελικά, είναι ότι αποπειρώνται να κατασκευάσουν τις πιό οικονομικές κατασκευές για να επαναλαμβάνουν. Τοποθετούνται σ' αυτό το σημείο του λόγου, όπου έχει κανείς τη μεγαλύτερη κυριαρχία πάνω στον λό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΙΑ
Μια συνέντευξη που έδωσε ο Ζακ Ντεριντά στον Μάικλ Σπρίνγκερ τον Απρίλιο του 1989 στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Irvine. Ορισμένες ερωτήσεις είχαν υποβληθεί γραπτώς στον Ζ. Ντεριντά εκ των προτέρων και αυτές αποτέλεσαν τα βασικά σημεία τα οποία καθοδήγησαν τη συζήτηση. Ωστόσο, όπως συνηθίζεται σε ανάλογες περιπτώσεις, η συζήτηση επεκτάθηκε σε περισσότερες κατευθύνσεις που δεν προβλέπονταν από τις γραπτές ερωτήσεις. Το κείμενο της συνέντευξης έμεινε κατά μεγάλο μέρος όπως είχε. Το κυρίαρχο θέμα που έδωσε το έναυσμα για ολόκληρη την σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ADIEU
Στις 25 Δεκεμβρίου 1995 πεθαίνει ο Emmanuel Levinas, ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους του καιρού μας. Ένας άλλος μεγάλος φιλόσοφος, ο Jaques Deridda, καλείται εσπευσμένα να εκφωνήσει τον επικήδειο. Εδώ, ο αποχαιρετισμός ενδύεται το σχήμα του χαιρετισμού, μιας λέξης: Adieu. Κάτω από αυτήν τη λέξη-κλειδί, λανθάνει μια συγκίνηση που αισχύνεται να φανερωθεί απροκάλυπτα. Γι' αυτό και μοιάζει να παραχωρεί τη θέση της στην έκ-θεση μιας παρούσας απουσίας, του προσφιλούς προσώπου του E. Levinas. Η θλίψη και ο λόγος περί θανάτου αμβλύνονται μέσ...
Διαβάστε περισσότερα...