ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ

Παρουσίαση

Ο Μονόδρομος είναι από κάθε άποψη ένας σταθμός -μια στροφή- στη ζωή και τη σκέψη του Μπένγιαμιν. Οι πνευματικές του διεργασίες δεν είναι άσχετες με την προσωπικότητα των στενότερων φίλων του, της κομμουνίστριας Λεττονής ηθοποιού Άσια Λάτσις (στην οποία και αφιερώνεται το έργο), του σιωνιστή Γκέρσομ Σόλεμ, αλλά και του Μπωντλαίρ τον οποίο μελετά και μεταφράζει δεν είναι επίσης άσχετες με το Παρίσι που το λατρεύει και το Βερολίνο των παιδικών του χρόνων.
Επηρεασμένος από τα κολλάζ των υπερρεαλιστών, αλλά κι από τις τυπογραφικές υπερβολές της αφίσας που είναι σαφώς πιο τελέσφορες από την κλασική, γραμμική ανάπτυξη ενός θέματος σε βιβλίο, ο Μπένγιαμιν επιλέγει το 1928 για τον Μονόδρομο έναν τρόπο έκφρασης πιο μοντέρνο, που ταιριάζει ιδιαίτερα στη διεισδυτική του ματιά, η οποία ανασύρει νόημα από την αποκαλυπτική λεπτομέρεια και του προσφέρει ταυτόχρονα ένα ευρύ πεδίο δράσεως. Προσαρμόζει το φακό του στο σχήμα σύντομων αφορισμών για να συντομογραφήσει τις νεότευκτες μαρξιστικές του αντιλήψεις, αναμνήσεις από το αστικό του παρελθόν, αριστοτεχνικά αποδοσμένες παιδικές εμπειρίες, ταξιδιωτικές εντυπώσεις αλλά και τον βαθύ μυστικισμό μιας πεσιμιστικής αποτίμησης της ιστορίας που καθώς προχωρά, θρυμματίζεται σε ερείπια. Τα μυστικά του ανατέλλοντος καπιταλισμού τού αποκαλύπτονται κυρίως μέσα στο πλαίσιο της μοντέρνας πόλης, στους αγχωμένους δρόμους της που οδηγούν στο πουθενά, στο χρόνο του ανθρώπου που συρρικνώνεται, στην επικοινωνία που νοσεί - πουθενά δεν διαγράφεται μια εικόνα υγιούς συνόλου.
Αποστέλλοντας μετά την έκδοση τον Μονόδρομο στον Hugo von Hofmannsthal ο Μπένγιαμιν τον παρουσιάζει εμπιστευτικά σαν "μαρτυρία μιας εσωτερικής διαμάχης". Αναζητώντας μέσα από ετερόκλιτα πολιτισμικά θραύσματα την ενότητα και το νόημα του κόσμου, προσέκρουε συνεχώς στις συρρικνώσεις του προϊόντως ανενεργού πολιτισμού που γέννησε ο καπιταλισμός, έτσι που καταστροφικά επιδεινώνεται με την πρόοδο της τεχνολογίας και το προβάδισμα του εμπορεύματος έναντι του ανθρώπου.
Η ελληνική έκδοση του κειμένου συνοδεύεται από εκτενή εισαγωγή της μεταφράστριας Νέλλης Ανδρικοπούλου για τη ζωή και το έργο του Βάλτερ Μπένγιαμιν. (Από την παρουσίαση του εκδότη)

"Η τεχνική του Μονόδρομου συγγενεύει με την πρακτική του παίκτη. Ίσως νά 'ναι κυρίως αυτό που σοκάρει σε τούτο το βιβλίο. Προκαλεί προδιαγεγραμμένες αμυντικές αντιδράσεις στον κατηγορούμενο αναγνώστη, για να του δείξει αμέσως πως αυτά που θέλει ν' αρνηθεί, του ήταν γνωστά από πολύ καιρό, κι ότι μόνο γι' αυτό τα αρνείται με τόσο πείσμα." Theodor W. Adorno

"Η τεχνική του Μονόδρομου συγγενεύει με την πρακτική του παίκτη, φιγούρα με την οποία ο Μπένγιαμιν αισθανόταν μεγάλη οικείωση, καθώς μια ολόκληρη ζωή προκαλούσε την τύχη του ρισκάροντας κάθε φορά τα πάντα - σε λάθος αριθμούς. Κάτω από την παιγνιώδη και ανάλαφρη διατύπωση εντοπίζεται η ίδια πάντα γεύση της μελαγχολίας, στυφή και άγουρη." (ΛΙΖΥ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 30/5/2004)

"Η εξαιρετική απόδοση του Μονόδρομου στα ελληνικά μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι αποτελεί μια τομή στην ελληνική βιβλιογραφία, όσον αφορά τον σημαντικότερο, ίσως, Γερμανό στοχαστή του Μεσοπολέμου. [...] Στο Μονόδρομο παρουσιάζεται σε εκρηκτική συμπύκνωση η πορεία και η εξέλιξη της νεωτερικότητας στην αστεακή της διάσταση, η "πόλη και η ψυχή" αποκτούν, μέσα από τα μοτίβα της καθημερινότητας, την υλικότητα των συνθηκών, αλλά και την υπέρβαση των αντιφάσεων που την χαρακτηρίζουν, διαλεκτικά και ταυτόχρονα διαισθητικά." (ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 9/5/2004)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Βάλτερ Μπένγιαμιν ή Η πορεία του θραύσματος
ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ
Πρατήριο καυσίμων
Δωμάτιο προγεύματος
Αρ. 113
Για άντρες
Φυσιολογικό ρολόι
Γύρνα πίσω! Σ' τα συγχωρούμε όλα!
Υπερπολυτελές επιπλωμένο διαμέρισμα των δέκα δωματίων
Κινέζικα αντικείμενα
Γάντια
Μεξικάνικο μήνυμα
Παρακαλείται το κοινό να προστατεύει τις καλλιέργειες
Γιαπί
Υπουργείο Εσωτερικών
Σημαία...
...Μεσίστια
Αυτοκρατορικό πανόραμα
Υπόγειες εργασίες
Κομμωτής εκνευριστικών κυριών
Προσοχή, σκάλες!
Ορκωτός λογιστής
Μέσα διδασκαλίας
Γερμανοί, πίνετε μπίρα γερμανική!
Απαγορεύεται η τοιχοκόλληση
Αρ. 13
Όπλα και πυρομαχικά
Πρώτες βοήθειες
Αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων
Χαρτί και είδη γραφής
Ψεύτικα κοσμήματα
Μεγεθύνσεις
Αρχαιότητες
Ρολόγια και χρυσαφικά
Λυχνία
Loggia
Γραφείο απολεσθέντων αντικειμένων
Στάση για τρεις άμαξες το πολύ
Μνημείο πολεμιστή
Σήμα πυρκαγιάς
Ταξιδιωτικά ενθύμια
Οπτικός
Παιχνίδια
Πολυκλινική
Εκτάσεις προς ενοικίαση
Εξοπλισμός γραφείου
Δέματα: αποστολή και συσκευασία
Κλειστό λόγω ανακαινίσεως
"Αυγείας" σέλφ-σέρβις
Κατάστημα γραμματοσήμων
Si parla Italiano
Έκτακτη τεχνική βοήθεια
Ψιλικά
Συμβουλή εφοριακού
Νομική προστασία των απόρων
Νυχτερινό κουδούνι για το γιατρό
Μαντάμ Αριάδνη δεύτερη αυλή δεξιά
Βεστιάριο προσωπίδων
Γραφείο στοιχημάτων
Μπίρα στα όρθια
Απαγορεύεται η είσοδος σε ζητιάνους και γυρολόγους
Προς το πλανητάριο
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
TH. ADORNO: Ο Μονόδρομος του Μπένγιαμιν
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΥΔΑΣ-ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ: Εικόνες-οδοδείκτες της Ιστορίας