ΚΑΛΒΟΣ

Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΣΤΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Το βιβλίο αυτό έχει γι' αντικείμενο έρευνας την πρώιμη εποχή της επιστήμης στην αρχαία Ελλάδα, δηλαδή την επιστήμη στον έκτο και πέμπτο αιώνα π.Χ. Από πολλές πλευρές η εποχή αυτή είναι πιο κοντά σε μας παρά στα χρόνια που την ακολουθήσανε. Κι' αυτό ισχύει είτε πρόκειται για το μεγάλο αθηναϊκό κίνημα που συσπειρώθηκε γύρω από τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, είτε αφορά την αλεξανδρινή περίοδο που αρχίζει με τον Ευκλείδη και τον Αρχιμήδη και τελειώνει με τον Πτολεμαίο και τον Γαληνό. Η επιστήμη της πρώϊμης ελληνικής εποχής μας θυ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ
Από την εποχή της εμφάνισής του το βιβλίο αυτό προκάλεσε πλήθος συζητήσεων και αντιγνωμιών και δημιούργησε γύρω του ολόκληρη βιβλιογραφία. Με σαφήνεια και με διάθεση ριζοσπαστική ο συγγραφέας προσπαθεί να συμπυκνώσει τα ουσιαστικά προβλήματα της σημερινής κοινωνίας και να δει την κατεύθυνσή της σε καινούρια προοπτική. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ
Η σύντομη πραγματεία του Πάουλ Κλέε γύρω απ' τη μοντέρνα τέχνη γράφτηκε για ν' αποτελέσει τη βάση της διάλεξης, που έκανε ο Κλεε στα εγκαίνια μιας έκθεσης στο Μουσείο της Ιένας, το 1924. Στην έκθεση αυτή περιλαμβάνονταν και μερικά δικά του έργα. Εκείνη την εποχή, ο Κλέε δίδασκε ήδη στην περίφημη σχολή σχεδίου (το Bauhaus), που ιδρύθηκε στη Βαϊμάρη με διευθυντή τον Βάλτερ Γκρόπιους, κι οι σημειώσεις του αυτές είναι προϊόν βαθιού στοχασμού γύρω απ' τα προβλήματα της τέχνης - στοχασμού που δέχτηκε αποφασιστική ώθηση απ' τα διδασκαλικά καθήκον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ
Όταν ο Μαρξ επιχείρησε την ανάλυση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, ο τρόπος αφτός παραγωγής βρισκόταν στις απαρχές του. Ο Μαρξ κατέστρωσε το εγχείρημά του έτσι που ν' αποκτηθεί προγνωστική αξία. Ανάτρεξε στις θεμελιακές σχέσεις της καπιταλιστικής παραγωγής και τις παράστησε έτσι ώστε να προκύψει απ' αφτές τι έπρεπε να περιμένει κανείς μελοντικά απ' τον καπιταλισμό. Προέκυψε πως απ' αφτόν δεν έπρεπε να περιμένει κανείς μόνο μια όλο και εντονότερη εκμετάλεφση των προλετάριων, αλά τελικά, επίσης και τη δημιουργία των προϋποθέσεων, που θα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΙΑΒΕΛΛΙ: ΕΡΓΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Είναι γνωστό κι εύγλωττο το γεγονός ότι στην κακορίζικη τούτη γενέτειρα της φιλοσοφίας δεν υπάρχει ούτε μια συστηματική ερμηνευτική παρουσίαση των κειμένων του α ή β μεγάλου Ευρωπαίου στοχαστή το υπενθυμίζω εδώ απλώς για να πω ότι δεν χρειάζεται ν' αναζητήσουμε τίποτα ιδιαίτερους λόγους, για τους οποίους και του Μακιαβέλλι το έργο είναι ουσιαστικά άγνωστο στη χώρα μας, πέρα από τους γενικούς λόγους της γενικής καθυστέρησης. Μονάχα ο "Ηγεμόνας" είδε το φως στα ελληνικά, ενώ τα ελάχιστα πράγματα που γράφτηκαν για τον Μακιαβέλλι, αν και δε δ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΥΤΟΠΙΑ
Ο Sir Thomas More γεννήθηκε το 1478 στην Αγγλία. Διακρίθηκε σαν συγγραφέας και πολιτικός. Σπούδασε καταρχήν στη Σχολή του Αγίου Αντωνίου, υπό την προστασία του αρχιεπισκόπου Μόρτον, και μετά νομικά σε μια απ' τις σχολές Δικαίου, γνωστή με το όνομα "Ιννς όβ Κώρτ", όπου και γνωρίστηκε με τους κορυφαίους ανθρωπιστές της εποχής του Έρασμο, Γκρόσιν, Λινάκρ, Λίλυ και Κόλετ. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στο μικρό αυτό βιβλίο, ο Μάξ Χορκχάιμερ - ο πασίγνωστος, μαζί με τον Τ. Αντόρνο, εκπρόσωπος της "κριτικής σχολής" της Φραγκφούρτης - παρουσιάζει με εξαιρετική πυκνότητα και βαθύτητα τις απόψεις των μεγάλων θεμελιωτών της αστικής φιλοσοφίας της ιστορίας. Και πέρα από την παρουσίαση, προχωράει σε μια κριτική ανάλυση των ιδεών τους, με βάση τα δεδομένα της σύγχρονής μας κοινωνικής και θεωρητικής προβληματικής. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το πόσο αυθαίρετη είναι η συνηθισμένη διάκριση ανάμεσα στην Αναγέννηση και στη σύγχρονη εποχή και το πόσο είναι ρευστή η έννοια της "Αναγέννησης" καλύτερ' απ' όλα το δείχνει η δυσκολία που βρίσκουμε στο να παραχωρήσουμε, στη μια ή στην άλλη από τις κατηγορίες τούτες, προσωπικότητες σαν τον Πετράρχη και το Βοκκάκιο, τον Τζεντίλε ντα Φαμπριάνο και τον Πιζανέλλο, το Ζαν Φουκέ και τον Γιαν βαν Άϋκ. Αν το θέλει κανείς, μπορεί ακόμα και να θεωρήσει ότι ο Δάντης κι ο Τζιόττο ανήκουν στην Αναγέννηση, ενώ ο Σαίξπηρ κι ο Μολιέρος στο Μεσαίωνα. Εν πά...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Όταν ένα πνέβμα που είναι προϊόν του σύγχρονου εβρωπαϊκού πολιτισμού, εξετάζει ένα οποιοδήποτε πρόβλημα της παγκόσμιας ιστορίας, δεν μπορεί παρά να διερωτηθεί σε ποια συγκυρία περιστάσεων οφείλεται το γεγονός πως μόνο στο δυτικό πολιτισμό εμφανίστηκαν πολιτιστικά φαινόμενα, που (όπως συνηθίζουμε να πιστέβουμε) ανήκουν σε μια εξελικτική γραμή με παγκόσμια σημασία και ισχύ. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Το πλάτος της παιδείας του συγγραφέα είναι αξιοθαύμαστο. Παρόλη την ανάγκη για συμπίεση που του επιβάλλει η τρομακτική έκταση του υλικού του, πολλές φορές πετυχαίνει εκπληκτικές συλλήψεις στις περιγραφές φαινομένων σ' όλη τους την πολυπλοκότητα και την εσωτερική σύγκρουση. Η λαμπρή του μελέτη για τον Σαίξπηρ κι η προσωπογραφία του Τολστόη, λ.χ., ανήκουν στις καλύτερες σελίδες που έχω διαβάσει ποτέ γύρω από την περίπλοκη φύση της μεγαλοφυΐας. . ." (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΩΡΟ
Η κριτική της σημερινής κοινωνίας δεν αρκεί να περιλάβει την κριτική των αξιών που απηχούν κάποια σύμβολα, αλλά είναι απαραίτητο να κατευθυνθεί στην καρδιά του συμβολικού μηχανισμού: στον τρόπο που θεμελιώνονται, λειτουργούν και αλλάζουν οι συμβολικές σχέσεις, στον τρόπο που εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των ατόμων στο συμβολικό σύμπαν της κοινωνίας. Είναι αναγκαίο να αναζητηθούν οι αιτίες της συμμόρφωσης προς τους κανόνες των συμβολικών μηχανισμών, αλλά και τα περιθώρια της απείθειας. Πρέπει να ανιχνευτεί ο αντίκτυπος των κοινωνικών αντιθέσεω...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΓΟΣΧΟΛΗΣ ΤΑΞΗΣ
«Η θεωρία της αργόσχολης τάξης», το πρώτο και πιο γνωστό έργο του Θορστάιν Βέμπλεν, αμφισβητεί τα πρότυπα συμπεριφοράς του ανθρώπου και με καταλυτική σάτιρα ξεσκεπάζει την κενότητα του γούστου, της εκπαίδευσης, του ντυσίματος και της κουλτούρας. Σύμφωνα με τον Βέμπλεν η αργόσχολη τάξη καθορίζει τα πρότυπα που ακολουθούνται από κάθε τάξη στην κοινωνία. Το διακριτικό έμβλημα για τη συμμετοχή στην αργόσχολη τάξη είναι η απαλλαγή από τον παραγωγικό μόχθο και το σημάδι της επιτυχίας είναι η «περίοπτη κατανάλωση» - όρος που επινοήθηκε από τον Βέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Κοινωνική ιστορία της τέχνης δεν είναι βέβαια η ανάμιξη ή η παράλληλη έκθεση κοινωνικών και καλλιτεχνικών φαινομένων (αν και πολλές παρόμοιες προσπαθείς κοινωνιολογικής προσέγγισης της τέχνης απ' αυτό ακριβώς πάσχουν), αλλά είναι η ορθά μεθοδευμένη αναγωγή των κύριων γνωρισμάτων της τεχνοτροπίας μιας εποχής στα κύρια κοινωνικά της γνωρίσματα. Και πάλι, η αναγωγή αυτή δεν είναι η χάραξη νοητών γραμμών που ενώνουν σημεία της οικονομίας λ.χ. με σημεία της τέχνης, αλλά η παρακολούθηση των διαδικασιών, που τελικά παίρνουν μορφή στο έργο τέχνης,...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΕΟΥΔΑΛΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Στο έργο αυτό ο Marc Bloch επέτυχε την ανανέωση της ιστορικής σύλληψης του Μεσαίωνα και την αδρή όσο και συστηματική αναπαράσταση του κοινωνικού και πολιτισμικού οικοδομήματος που ονομάζεται «φεουδαλική κοινωνία». Ο καθηγητής τότε στη Σορβόννη - που η ζωή του συντομεύτηκε τραγικά με τον ηρωικό του θάνατο στην Αντίσταση το 1944 - και μεγάλος ιστορικός Μ. Β. αναδιφεί μέσα στα τρίσβαθα του παρελθόντος και στις απαρχές των κοινωνικών σχέσεων, όπου διαπλάθονται οι στάσεις απέναντι στη φύση και στον χρόνο, τα ηθικά και ψυχολογικά δεδομένα των αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΚΕΦ. Ι. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ ΚΕΦ. ΙΙ. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΕΦ. ΙΙΙ. Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΕΦ. IV. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΕΦ. V. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΡΤΕΣΙΟ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗ ΝΕΑ ΘΕΣΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΕΦ. VI. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΕΦ. VII. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΕΦ. VIII. ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ...
Διαβάστε περισσότερα...

Α: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΛΕΤΟΠΟΥΛΟΣ, Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ 1821
Οι δυο αφτές αφτοτελείς μελέτες του Τάκη Σταματόπουλου αναφέρονται σε σημαντικά, αλλά "ξεχασμένα", περιστατικά του αγώνα στη Βόρεια Πελοπόνησο. Και κατορθώνουν ν' αναδείξουν με ζωντάνια και ακρίβεια τις ταξικές αντιθέσεις στην περιοχή και τον ρόλο των πρωτουργών της κοινωνικής διαμάχης της εποχής του εθνικού ξεσηκωμού. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Η απλότητα του βιβλίου κάνει τη σεναριογραφία προσιτή στον αρχάριο και πλαταίνει τους ορίζοντες των φτασμένων. Ο Syd Field δείχνει τα δομικά και τα υφολογικά εκείνα στοιχεία που κάνουν καλό ένα σενάριο. Διδάσκει με εποπτικό τρόπο την τεχνική για το γράψιμο ενός καλού σεναρίου. - Γιατί οι πρώτες δέκα σελίδες είναι τόσο σημαντικές; - Πώς η συνεργασία είναι αποδοτική; - Πώς διασκευάζεται ένα μυθιστόρημα, ένα θεατρικό έργο, ένα άρθρο, σε σενάριο; Ο Syd Field απαντά σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Επαινέθηκε σαν το ριζοσπαστικότερο βιβλίο για τη σενα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Οι καλοί Γερμανοί, όταν πεθαίνουν, γίνονται Εβραίοι, ή άλλες διωγμένες μειονότητες. Οι κακοί ξαναγενιώνται σωστοί Γερμανοί. Ο Μαρκούζε είναι ένα σοκ και σαν σοκ πρέπει να αντιμετωπίζεται. Σοκ είναι η σκέψη του, γιατί έχει το στήριγμά της έξω από την κοινή λογική και την ορθοδοξία, έχει το εννοιολογικό της υπόβαθρο έξω από την ατροφική ευσέβεια απέναντι στο κατεστημένο, έχει τα κίνητρά της έξω από το Σύστημα. Σοκ είναι το ύφος του γιατί, συνεπές προς τη σκέψη του, περιέχει μια ριζική αντίδραση στα καλούπια της στρωτής σύνταξης, της απρόσκοπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Είναι γνωστό το γεγονός ότι η εξέλιξη της αυλικής τέχνης, που υπήρξε σχεδόν αδιάκοπη από το τέλος της Αναγέννησης και μετά, φτάνει σε στασιμότητα στον δέκατο όγδοο αιώνα και παραμερίζεται από τον αστικό υποκειμενισμό, ο οποίος γενικά εξακολουθεί να δεσπόζει στην αντίληψή μας για την τέχνη όμως δεν είναι τόσο πλατιά γνώριμο το γεγονός ότι ορισμένα γνωρίσματα της νέας τάσης ήδη υπάρχουν μέσα στο ίδιο το ροκοκό κι ότι το ρήγμα με την αυλική παράδοση λαβαίνει πράγματι χώρα στο πρώτο μισό του δέκατου όγδοου αιώνα. Γιατί μολονότι στον αστικό κό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΙΑΒΕΛΛΙ: ΕΡΓΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Στα 1512 οι Μέδικοι επανέρχονται στη Φλωρεντία. Ωστόσο η μεγαλοαστική τάξη αυτή τη φορά δε δείχνεται διατεθειμένη να δεχτεί αναντίρρητα την πρωτοκαθεδρία τους και δημιουργεί ένα θεσμικό πλαίσιο με τον άκοπο να τους απορροφήσει μέσα σ' αυτό. Οι Μέδικοι αντιδρούν μ' ένα πραξικόπημα και προβαίνουν σε συνταγματική μεταρρύθμιση που επαναφέρει το προ του 1494 καθεστώς, με τη διαφορά ότι τώρα θεσμοποιούνται αστυνομευτικά μέτρα που τότε θεωρούνταν έκτακτα. Η κοινωνική βάση της παλιάς κυριαρχίας των Μεδίκων είχε αποσυντεθεί η αδιάκοπη οικονομική ...
Διαβάστε περισσότερα...