ΚΑΛΒΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Είναι γνωστό το γεγονός ότι η εξέλιξη της αυλικής τέχνης, που υπήρξε σχεδόν αδιάκοπη από το τέλος της Αναγέννησης και μετά, φτάνει σε στασιμότητα στον δέκατο όγδοο αιώνα και παραμερίζεται από τον αστικό υποκειμενισμό, ο οποίος γενικά εξακολουθεί να δεσπόζει στην αντίληψή μας για την τέχνη όμως δεν είναι τόσο πλατιά γνώριμο το γεγονός ότι ορισμένα γνωρίσματα της νέας τάσης ήδη υπάρχουν μέσα στο ίδιο το ροκοκό κι ότι το ρήγμα με την αυλική παράδοση λαβαίνει πράγματι χώρα στο πρώτο μισό του δέκατου όγδοου αιώνα. Γιατί μολονότι στον αστικό κό...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΡΑΚΟΣ
Ο Ε. ΣΒΑΡΤΣ γεννήθηκε το 1897 σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας. Το 1920 πηγαίνει στη Πετρούπολη και γίνεται ηθοποιός. Πέντε χρόνια αργότερα όμως, εγκαταλείπει τη σκηνή για ν' ασχοληθεί με το γράψιμο. Γράφει παιδικές ιστορίες, θεατρικά έργα και σενάρια (Δον Κιχώτης). Τα σημαντικώτερα απ' τα θεατρικά του έργα είναι: "Ο γυμνός βασιλιάς", "η σκιά", "ο Δράκος", που είναι και το πιο γνωστό, με εκδόσεις και παραστάσεις σε πολλές χώρες. Ο Σβάρτς πέθανε το 1958. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Τα "Δεκαοχτώ μαθήματα για τη Βιομηχανική Κοινωνία" διδάχτηκαν στη Σορβόννη τη χρονιά 1955-56. (. . .) Η πρώτη σειρά μαθημάτων πραγματεύεται την ανάπτυξη και το οικονομικό καθεστώς. Η δεύτερη αφιερώθηκε στις σχέσεις των τάξεων στον καθένα από τους δύο τύπους βιομηχανικής κοινωνίας. Η Τρίτη αναφέρεται στη φύση και στη βασική αρχή των δύο πολιτικών καθεστώτων, του καθεστώτος του "μονοπωλιακού" κόμματος από τη μια μεριά, και του συνταγματικού - πλουραλιστικού καθεστώτος από την άλλη. Μονάχα όταν φθάνω στο τέρμα αυτής της τριπλής μελέτης - οικο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Γενικός σκοπός της συγγραφής αυτού του βιβλίου είναι η πρόταση μερικών νέων τρόπων προσέγγισης των μεγάλων προβλημάτων της κινηματογραφικής αισθητικής, έτσι ώστε κι η έρευνα νάναι συστηματικότερη και τ' αποτελέσματα εγκυρότερα. Καθοδηγητική αρχή υπήρξε η πεποίθηση ότι η μελέτη του κινηματογράφου δεν πρέπει να γίνεται μέσα σ' έναν κόσμο δικό του, μέσα σ' ένα κλειστό κινηματογραφικό σύμπαν απ το οποίο όλες οι ξένες αντιλήψεις και μέθοδοι είναι αποδιοπομπαίες. Η μελέτη του κινηματογράφου πρέπει να συμβαδίζει και ν' ανταποκρίνεται στις αλλαγές...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Η απλότητα του βιβλίου κάνει τη σεναριογραφία προσιτή στον αρχάριο και πλαταίνει τους ορίζοντες των φτασμένων. Ο Syd Field δείχνει τα δομικά και τα υφολογικά εκείνα στοιχεία που κάνουν καλό ένα σενάριο. Διδάσκει με εποπτικό τρόπο την τεχνική για το γράψιμο ενός καλού σεναρίου. - Γιατί οι πρώτες δέκα σελίδες είναι τόσο σημαντικές; - Πώς η συνεργασία είναι αποδοτική; - Πώς διασκευάζεται ένα μυθιστόρημα, ένα θεατρικό έργο, ένα άρθρο, σε σενάριο; Ο Syd Field απαντά σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Επαινέθηκε σαν το ριζοσπαστικότερο βιβλίο για τη σενα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Το πλάτος της παιδείας του συγγραφέα είναι αξιοθαύμαστο. Παρόλη την ανάγκη για συμπίεση που του επιβάλλει η τρομακτική έκταση του υλικού του, πολλές φορές πετυχαίνει εκπληκτικές συλλήψεις στις περιγραφές φαινομένων σ' όλη τους την πολυπλοκότητα και την εσωτερική σύγκρουση. Η λαμπρή του μελέτη για τον Σαίξπηρ κι η προσωπογραφία του Τολστόη, λ.χ., ανήκουν στις καλύτερες σελίδες που έχω διαβάσει ποτέ γύρω από την περίπλοκη φύση της μεγαλοφυΐας. . ." (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το πόσο αυθαίρετη είναι η συνηθισμένη διάκριση ανάμεσα στην Αναγέννηση και στη σύγχρονη εποχή και το πόσο είναι ρευστή η έννοια της "Αναγέννησης" καλύτερ' απ' όλα το δείχνει η δυσκολία που βρίσκουμε στο να παραχωρήσουμε, στη μια ή στην άλλη από τις κατηγορίες τούτες, προσωπικότητες σαν τον Πετράρχη και το Βοκκάκιο, τον Τζεντίλε ντα Φαμπριάνο και τον Πιζανέλλο, το Ζαν Φουκέ και τον Γιαν βαν Άϋκ. Αν το θέλει κανείς, μπορεί ακόμα και να θεωρήσει ότι ο Δάντης κι ο Τζιόττο ανήκουν στην Αναγέννηση, ενώ ο Σαίξπηρ κι ο Μολιέρος στο Μεσαίωνα. Εν πά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Κοινωνική ιστορία της τέχνης δεν είναι βέβαια η ανάμιξη ή η παράλληλη έκθεση κοινωνικών και καλλιτεχνικών φαινομένων (αν και πολλές παρόμοιες προσπαθείς κοινωνιολογικής προσέγγισης της τέχνης απ' αυτό ακριβώς πάσχουν), αλλά είναι η ορθά μεθοδευμένη αναγωγή των κύριων γνωρισμάτων της τεχνοτροπίας μιας εποχής στα κύρια κοινωνικά της γνωρίσματα. Και πάλι, η αναγωγή αυτή δεν είναι η χάραξη νοητών γραμμών που ενώνουν σημεία της οικονομίας λ.χ. με σημεία της τέχνης, αλλά η παρακολούθηση των διαδικασιών, που τελικά παίρνουν μορφή στο έργο τέχνης,...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
Τι είναι η δημιουργικότητα; Νεύρωση; Λύτρωση; Ολοκλήρωση; Μήπως είχε δίκιο ο Φροϋντ που ισχυρίστηκε ότι η έμπνευση προέρχεται από το σεξουαλικό ένστικτο και την τάση για φυγή από την πραγματικότητα με την κατασκευή φανταστικών κόσμων; Ή μήπως είναι πιο σωστή η αντίληψη που δέχεται ότι η δημιουργική παρόρμηση είναι μια προσπάθεια για την κατανόηση του εξωτερικού κόσμου μέσα από τον εσωτερικό κόσμο του δημιουργικού ατόμου; Σ' αυτά και σε πολλά αλλά ερωτήματα προσπαθεί να απαντήσει το βιβλίο αυτό. Η έρευνα εστιάζεται σε πολλούς διανοητές και ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΕΟΥΔΑΛΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Στο έργο αυτό ο Marc Bloch επέτυχε την ανανέωση της ιστορικής σύλληψης του Μεσαίωνα και την αδρή όσο και συστηματική αναπαράσταση του κοινωνικού και πολιτισμικού οικοδομήματος που ονομάζεται «φεουδαλική κοινωνία». Ο καθηγητής τότε στη Σορβόννη - που η ζωή του συντομεύτηκε τραγικά με τον ηρωικό του θάνατο στην Αντίσταση το 1944 - και μεγάλος ιστορικός Μ. Β. αναδιφεί μέσα στα τρίσβαθα του παρελθόντος και στις απαρχές των κοινωνικών σχέσεων, όπου διαπλάθονται οι στάσεις απέναντι στη φύση και στον χρόνο, τα ηθικά και ψυχολογικά δεδομένα των αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΙΑΒΕΛΛΙ: ΕΡΓΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Είναι γνωστό κι εύγλωττο το γεγονός ότι στην κακορίζικη τούτη γενέτειρα της φιλοσοφίας δεν υπάρχει ούτε μια συστηματική ερμηνευτική παρουσίαση των κειμένων του α ή β μεγάλου Ευρωπαίου στοχαστή το υπενθυμίζω εδώ απλώς για να πω ότι δεν χρειάζεται ν' αναζητήσουμε τίποτα ιδιαίτερους λόγους, για τους οποίους και του Μακιαβέλλι το έργο είναι ουσιαστικά άγνωστο στη χώρα μας, πέρα από τους γενικούς λόγους της γενικής καθυστέρησης. Μονάχα ο "Ηγεμόνας" είδε το φως στα ελληνικά, ενώ τα ελάχιστα πράγματα που γράφτηκαν για τον Μακιαβέλλι, αν και δε δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ
Το έργο που παρουσιάζεται εδώ είναι ένα τμήμα από ένα ογκώδες χειρόγραφο που σύνθεσε ο Μαρξ το 1857-8, ενώ προπαρασκεύαζε την "Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" και το "Κεφάλαιο". Ο χρόνος και ο τόπος της δημοσίευσης υποχρέωσε το έργο να μείνει στην ουσία άγνωστο ίσαμε το 1952, όταν το παρόν τμήμα - του δημοσιεύτηκε σαν ένα φυλλάδιο στο Βερολίνο, και ίσαμε το 1953, όταν ολόκληρα τα "Αδρογραφήματα" ξαναδημοσιεύτηκαν στην ίδια πόλη. Αυτή η γερμανική έκδοση του 1953 παραμένει η μόνη προσπελάσιμη. (Απόσπασμα από την εισαγωγή της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Η φιλοσοφία της γαλλικής Επανάστασης - τουλάχιστον στην κυριολεξία του όρου - δεν έχει για στόχο της φιλοσοφικές ανακαλύψεις καινούριων συστημάτων. Πραγματεύεται με έννοια επαναστατική την εξέλιξη ορισμένων ήδη δοσμένων ιδεών. Το έργο της συνίσταται στο να δείξει πως ορισμένες αφηρημένες αρχές συγκεκριμενοποιούνται, γίνονται, να πούμε, ζωντανές εικόνες, που ανταποκρίνονται στις παρωθήσεις της βούλησης και κατά κάποιο τρόπο προσωποποιούν τους σκοπούς, προς τους οποίους τείνουν οι άνθρωποι της εποχής. Και κατόπιν οφείλει ν’ ακολουθήσει αυτές...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΗΣ ΓΗΣ ΟΙ ΚΟΛΑΣΜΕΝΟΙ
Εθνική απελευθέρωση, εθνική αναγέννηση, απόδοση του έθνους στο λαό, Κόμμονγουέλθ, οποίες κι αν είναι οι ετικέττες που χρησιμοποιούνται ή οι καινούργιες φόρμουλες που εισάγονται, η αποαποικιοποίηση είναι πάντα ένα βίαιο φαινόμενο. Σ' όποιο επίπεδο κι αν τη μελετήσουμε: συναντήσεις μεταξύ ατόμων, νέες ονομασίες των αθλητικών λεσχών, ανθρωπίνη σύνθεση των κοκταίηλ - πάρτυ, της αστυνομίας, των διοικητικών συμβουλίων των εθνικών ή των ιδιωτικών τραπεζών, η αποαποικιοποίηση είναι απλούστατα η αντικατάσταση ενός "είδους" ανθρώπων με ένα άλλο "είδ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΚΕΦ. Ι. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ ΚΕΦ. ΙΙ. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΕΦ. ΙΙΙ. Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΕΦ. IV. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΕΦ. V. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΙΔΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΡΤΕΣΙΟ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗ ΝΕΑ ΘΕΣΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΚΕΦ. VI. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΒΑΝΤΩΝ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΕΦ. VII. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΕΦ. VIII. ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΙΑΒΕΛΛΙ: ΕΡΓΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Στα 1512 οι Μέδικοι επανέρχονται στη Φλωρεντία. Ωστόσο η μεγαλοαστική τάξη αυτή τη φορά δε δείχνεται διατεθειμένη να δεχτεί αναντίρρητα την πρωτοκαθεδρία τους και δημιουργεί ένα θεσμικό πλαίσιο με τον άκοπο να τους απορροφήσει μέσα σ' αυτό. Οι Μέδικοι αντιδρούν μ' ένα πραξικόπημα και προβαίνουν σε συνταγματική μεταρρύθμιση που επαναφέρει το προ του 1494 καθεστώς, με τη διαφορά ότι τώρα θεσμοποιούνται αστυνομευτικά μέτρα που τότε θεωρούνταν έκτακτα. Η κοινωνική βάση της παλιάς κυριαρχίας των Μεδίκων είχε αποσυντεθεί η αδιάκοπη οικονομική ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΟΥΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
"Για μας ηθικό είναι ότι είναι επαναστατικό. Άρα ο κινηματογράφος, αληθινή μήτρα εξέγερσης, δεν γίνεται δεκτός ηθικά, παρά μονάχα όταν πασχίζει να καταστρέψει καθετί το "παραδοσιακά ηθικό", το αντεπαναστατικό, το αντικοινωνικό, το αντιερωτικό, το βίαια αντιδραστικό." Α.Κ. (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Η ειλικρίνεια επιβάλλει να προειδοποιήσω τον αναγνώστη ότι το βιβλίο που κρατάει στα χέρια του δεν περιέχει όλα όσα ενδεχομένως περιμένει αυτός να του δώσει. (. . .) Αποκλειστικό αντικείμενό του είναι η μαυρόασπρη ταινία, όπως εξελίχθηκε από τη φωτογραφία. Ο λόγος που περιορίζομαι σ' αυτό το θέμα είναι μάλλον προφανής: Επειδή ο κινηματογράφος δεν είναι ένα μέσο πολύ περίπλοκο, η καλύτερη μέθοδος για να διεισδύσει κανείς στον πυρήνα του είναι ν' αντιπαρέλθει, τουλάχιστο προσωρινά, τις λιγότερο ουσιώδεις ιδιότητες και παραλλαγές του. (. . .)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ

Ο MONTAIGNE ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ
Υπάρχουν, λέει ο R. A. Sayce, δύο είδη βιβλίων γύρω απ' τον Montaigne: εκείνα που γράφονται από μιαν ειδική σκοπιά και για ένα ειδικό θέμα (π.χ. για ν' αποδείξουν ότι είναι στωικός ή επικούρειος, συντηρητικός ή φιλελεύθερος κλπ.) και εκείνα που προσπαθούν να δώσουν μια συνολική εικόνα γι' αυτόν τον πολυπλοκότατο συγγραφέα ("of this most complex of all writes"). Τα πρώτα ενδέχεται να διαφωτίζουν μια πτυχή διαστρεβλώνοντας και νοθεύοντας το σύνολο τα δεύτερα διατρέχουν τον κίνδυνο να φανούν ανιαρά και λιγότερο πρωτότυπα, αλλ' έχουν περισσότ...
Διαβάστε περισσότερα...