ΠΛΕΘΡΟΝ

ΕΝΤΓΚΑΡ ΑΛΛΑΝ ΠΟΕ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ένας ακόμη Πόε στα ράφια των βιβλιοπωλείων οφείλει ασφαλώς να δικαιολογήσει την παρουσία του. Όσο κι αν η ένταξη του Αμερικανού ποιητή στο πρόγραμμα μιας σειράς που παρουσιάζει σημαντικούς ξένους ποιητές είναι αυτονόητη, η παρούσα επιλογή από το έργο του έχει λόγον υπάρξεως κυρίως αν εκπληρώνει τρεις προϋποθέσεις: α) έχει στόχο να παρουσιάσει έργα που οι νεότεροι φίλοι του ποιητή δεν εγνώρισαν ή έτυχε να γνωρίσουν σε όχι ορθές ή ακόμη και πολύ κακές μεταφράσεις. Β) Αποβλέπει όχι μόνο να ρίξει το βάρος της στα κατορθωμένα και αντιπροσωπευτι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΟΡΕΙΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ
Η παρούσα έκδοση προέκυψε από το συνέδριο «Ο ορεινός χώρος της Βαλκανικής», που συνδιοργάνωσαν στην Κόνιτσα, το Μάιο του 1998, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας του ΕΚΚΕ και ο Δήμος Κόνιτσας. Χρονικά καλύπτει κυρίως τη νεότερη και σύγχρονη περίοδο, ενώ γεωγραφικά το πεδίο περιορίζεται στο νοτιοδυτικό τμήμα των Βαλκανίων με προτεραιότητα στον ελλαδικό χώρο. Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός είναι αποτέλεσμα των πρακτικών δυσκολιών σε ό,τι αφορά την επικοινωνία των επιστημόνων σ’ αυτόν τον χώρο και όχι κά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ό,τι έγινε γνωστό ως η τρίτομη" Ιστορία της σεξουαλικότητας" (Η βούληση για γνώση, Η χρήση των ηδονών, Η επιμέλεια εαυτού) έθετε ένα λιτό και σαφές ερώτημα στοχεύοντας στην καρδιά της υποκειμενικότητας εντός του δυτικού πολιτισμού: «με ποιον τρόπο, κατά τη διάρκεια των αιώνων, ο δυτικός άνθρωπος οδηγήθηκε να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως υποκείμενο επιθυμίας»; Ωστόσο, ο πρόωρος θάνατος του Michel Foucault το 1984 θα καλύψει με το γκρίζο χρώμα της σκόνης έναν ολόκλήρο τόμο, ο οποίος θα παραμείνει κλειδωμένος στα αρχεία για τρεις ολόκληρες δε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΛΟΓΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
Με το σύντομο αυτό βιβλίο, που δεν είναι εγχειρίδιο αρχιτεκτονικής, έστω κι αν μοιάζει (αν και ίσως ήθελε να γίνει), και το οποίο στην πραγματικότητα γεννήθηκε από μια συγκυρία και δουλεύτηκε βιαστικά ενόψει μιας προθεσμίας (ενός ακαδημαϊκού διαγωνισμού), θέλησα να παρουσιάσω, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, το προσωπικό μου πρόγραμμα εργασίας, την κατεύθυνση που τότε είχα επιλέξει και το οποίο περιλάμβανε πράγματι ένα εγχειρίδιο αρχιτεκτονικής ανάμεσα στους στόχους του. [...] Πρόκειται για ένα βιβλίο-ντεμπούτο, ενός αρχιτέκτονα που στην π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ
Τον Απρίλιο του 1951, σε τρεις εβδομάδες, ο Τζακ Κέρουακ έγραψε την πρώτη εκδοχή του Στο δρόμο - δακτυλογραφημένη με μονό διάστημα, χωρίς παραγράφους, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό. Το "ρολό" αποτελεί τη "χωρίς περικοπές" εκδοχή του αριστουργήματος του Κέρουακ -ακατέργαστο, άγριο και απροκάλυπτα σεξουαλικό, σε σχέση με την ξαναδουλεμένη εκδοχή που εκδόθηκε το 1957. Το αρχικό χειρόγραφο είναι το πιο χαρακτηριστικό επίτευγμα του Κέρουακ- και ένα από τα σημαντι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΙΤΣΕ
"Αρκεί μονάχα οι άνθρωποι να κυριαρχούν επί των άλλων ανθρώπων, για να γεννηθεί η διαφοροποίηση των αξιών. Αρκεί ορισμένες τάξεις να κυριαρχούν επί των άλλων τάξεων για να γεννηθεί η ιδέα της ελευθερίας. Αρκεί οι άνθρωποι να ιδιοποιηθούν και να καθυποτάξουν τα πράγματα που χρειάζονται για να ζήσουν, αρκεί να τους επιβάλλουν μια διάρκεια που τα ίδια τα πράγματα δεν διαθέτουν, ή να τα αφομοιώσουν διά της βίας, και ιδού η γένεση της λογικής. H σχέση κυριαρχίας δεν είναι "σχέση", όπως ακριβώς ο τόπος όπου ασκείται η κυριαρχία δεν είναι τόπος. ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΤΥΧΩΣΗ
Στην Πτύχωση, ο Ζυλ Ντελέζ υποστηρίζει ότι τα έργα του Λάιμπνιτς αποτελούν τη βάση της φιλοσοφίας του Μπαρόκ, καθώς και των θεωριών που αναλύουν τη σύγχρονη τέχνη και επιστήμη. Η έννοια της μονάδας, ένα μοντέλο έκφρασης της σύγχρονης αισθητικής, αντιμετωπίζεται ως πτύχωση του χώρου, της κίνησης και του χρόνου. Επίσης, ο κόσμος ερμηνεύεται σαν ένα "σώμα" από άπειρες πτυχώσεις και επιφάνειες, οι οποίες συστρέφονται και διαπλέκονται διαμέσου του συμπιεσμένου χρόνου και χώρου. Ο Ντελέζ υποστηρίζει ότι ο Λάιμπνιτς, εκτός των άλλων, υπήρξε ο πρό...
Διαβάστε περισσότερα...

«...ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΑΤΟΙΚΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ...»
Από όλες τις προσαγορεύσεις που μπορούμε εμείς οι άνθρωποι να εκφράσουμε, η γλώσσα είναι η υψηλότερη και μακράν όλων η πρώτη. Η γλώσσα είναι αυτή που κατ' αρχάς και τελικά μας στέλνει νεύματα για την ουσία ενός πράγματος. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει σε καμμία περίπτωση ότι η γλώσσα -με κάθε σημασία της λέξης, που την έχουμε συλλάβει τυχαία- μας παρέχει και τη διαφανή ουσία του πράγματος άπαξ δια παντός, όπως συμβαίνει με ένα έτοιμο προς χρήση αντικείμενο. Αλλά η αντίστοιχη κατάσταση, στην οποία ο άνθρωπος ακούει πραγματικά την προσαγόρευση τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Δημοσιευμένο στα 1955 το βιβλίο αυτό είναι πλέον ένα απαραίτητο αγκωνάρι της διανοητικής νεωτερικότητάς μας. Προϊόν λελογισμένης και παθιασμένης υπαρξιακής περιέργειας, θα ανεβάσει ψηλά τον πήχυ των κριτικών απαιτήσεων. Φουκώ, Ντεριντά, Τζέφρι Χάρτμαν και τόσοι άλλοι θα αναμετρηθούν μαζί του. Κανένα σύστημα, καμιά σχολή, καμιά ιδεολογία δεν υπάρχει εδώ, ο αινιγματικός συγγραφέας του "Η τρέλα της ημέρας" μιλά για τη λογοτεχνία εν ονόματι μόνο της λογοτεχνίας ως υπαρξιακής εμπειρίας. Αντιμέτωπος επομένως με τον θάνατο και τη σιωπή. Η λογοτεχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΩΤΡΕΑΜΟΝ
ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΛΩΤΡΕΑΜΟΝ, να μάθουμε την ηλικία του, το χρώμα των ματιών του ή το μήκος των δακτύλων του, θα παραμείνουν πλέον ευσεβείς πόθοι. Εκατό χρόνια πέρασαν από τη γέννησή του, εκατό χρόνια που δεν σημαίνουν τίποτα, με εξαίρεση αυτούς που πιστεύουν πως ο χρόνος μπορεί να ασκήσει κάποια επίδραση πάνω στο πνεύμα, γι' αυτούς που αφήνονται να τους ροκανίσουν οι μέρες, να τους αφανίσουν οι καρκίνοι του γήρατος, της φιλοξενίας και της δόξας. Ο Λωτρεαμόν δεν θα γίνει ποτέ ιστορικό πρόσωπο. Βρίσκεται έξω από την ιστορία της λογοτεχνίας κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΤΓΚΑΡ ΑΛΛΑΝ ΠΟΕ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ένας ακόμη Πόε στα ράφια των βιβλιοπωλείων οφείλει ασφαλώς να δικαιολογήσει την παρουσία του. Όσο κι αν η ένταξη του Αμερικανού ποιητή στο πρόγραμμα μιας σειράς που παρουσιάζει σημαντικούς ξένους ποιητές είναι αυτονόητη, η παρούσα επιλογή από το έργο του έχει λόγον υπάρξεως κυρίως αν εκπληρώνει τρεις προϋποθέσεις: α) Έχει στόχο να παρουσιάσει έργα που οι νεότεροι φίλοι του ποιητή δεν εγνώρισαν ή έτυχε να γνωρίσουν σε όχι ορθές ή ακόμη και πολύ κακές μεταφράσεις β) Αποβλέπει όχι μόνο να ρίξει το βάρος της στα κατορθωμένα και αντιπροσωπευτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟΥ
Στην "Ιστορία Ευρωπαϊκού Δράματος και Θεάτρου" η Έρικα Φίσερ-Λίχτε αναδομεί την ευρωπαϊκή θεατρική ιστορία από την εποχή της ελληνικής τραγωδίας μέχρι τον Χάινερ Μίλλερ. Κάθε κεφάλαιο αναδεικνύει και ένα μέρος της ανάπτυξης, της κατάστασης και των λειτουργιών του θεάτρου στο κοινωνικό πλαίσιο της αντίστοιχης εποχής. Η μελέτη της συνοδεύεται από παραδειγματικές αναλύσεις έργων αντιπροσωπευτικών συγγραφέων. Εμπλουτισμένος με καινούριο πρόλογο, ο πρώτος τόμος καλύπτει την περίοδο από το θρησκευτικό θέατρο μέχρι τις δραματικές μορφές της κλασι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ;
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να συνοψιστούν το εύρος και το βάθος των ερωτημάτων που θέτει ο Michel Foucault στη διάλεξή του "Τι είναι ένας συγγραφέας;" (1969), από την περίληψη που έδωσε ο ίδιος, για να αναδείξει την αδιαφορία απέναντι στο υποκείμενο της γραφής ως αναγκαία προϋπόθεση για την εγγραφή της κριτικής ως ιστορικοποίηση των κοινωνικών σχέσεων: "1) Το όνομα του συγγραφέα: η αντιμετώπισή του εν είδει καθορισμένης περιγραφής είναι ανέφικτη· αδυνατούμε, επίσης, να το αντιμετωπίσουμε ως ένα σύνηθες κύριο όνομα. 2) Η σχέση οικειοποίη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η τρίτομη Ιστορία της Σεξουαλικότητας ("Η βούληση για γνώση", "Η χρήση των ηδονών", "Η επιμέλεια εαυτού") προεκτείνει τις έρευνες των βιβλίων "Η αρχαιολογία της γνώσης" και "Επιτήρηση και τιμωρία". Ο πρώτος τόμος επικεντρώνεται στον αστερισμό των φαινομένων που συνήθως περιγράφονται με τους όρους "σεξουαλικότητα" και "σεξ". Δεν επιχειρεί να καταδείξει μια υποτιθέμενη "καταστολή" της σεξουαλικότητας προκειμένου να συμβάλει στην "απελευθέρωσή" της, αλλά να αναλύσει με ποιον τρόπο διαμορφώθηκε μια βούληση για διεξοδική γνώση του σεξ, η οποία ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΡΕΣ ΧΩΡΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Σε μια πρώτη ματιά τα διηγήματα του "Άντρες χωρίς Γυναίκες" είναι μια συλλογή σύντομων ιστοριών που αναφέρονται σε ταυρομάχους, απατεώνες, πυγμάχους που λαδώνονται, πρεζάκηδες, στρατιώτες σε νοσοκομεία. Ό,τι όμως τις κάνει να ξεχωρίζουν δεν είναι τα θέματά τους, αλλά ο τρόπος με τον οποίο είναι γραμμένες και πού θα αποβεί καθοριστικός για όλο το κατοπινό έργο του Έρνεστ Χέμινγουαιη. Γιατί εδώ ακούγεται αυτός ο αξιοθαύμαστος οργανωμένος από τον συγγραφέα διάλογος των ανθρώπων του δρόμου, της γειτονιάς, των ανθρώπων που ζουν στα όρια μεταξύ ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΥΦΥΟΛΟΓΗΜΑ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ
Ο Φρόυντ πιστεύει ότι το ευφυολόγημα μας προσφέρει την ευφορία του αυθόρμητου γέλιου που απωλέσαμε με την ενηλικίωση, ενώ ως παιδιά "αγνοούσαμε το κωμικό, ήμασταν ανίκανοι να παράγουμε ευφυολογήματα και δεν είχαμε ανάγκη το χιούμορ για να νιώθουμε ευτυχισμένοι στη ζωή". Το Ευφυολόγημα και η σχέση του με το ασυνείδητο είναι ένα από τα πιο πυκνά και πολυδιάστατα κείμενα του Φρόυντ, χαρακτηριστικό παράδειγμα της αριστοτεχνικής του γραφής. Ο Φρόυντ άντλησε το υλικό του από ευφυολογήματα "Εβραίων για Εβραίους". Επίσης, χρησιμοποιεί πολλά παραδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ
Η πηγή γράφει, ζωγραφίζει, τον Νάρκισσο. Η γραφή όμως, και η ζωγραφική, την πηγή και τα του Νάρκισσου πάντα. Ένα βιβλίο με αφετηρία τον Νάρκισσο, αυτόν που ο θεωρητικός της αναγεννησιακής ζωγραφικής Alberti, αποκαλούσε «πρώτο ευρετή της ζωγραφικής». Ένα βιβλίο για την περιπέτεια του ματιού, που είναι πάντοτε η περιπέτεια της ψυχής μας, όπως αυτή καθρεπτίζεται στο λόγο της ψυχανάλυσης, στο μύθο για τον Νάρκισσο, την Βαυβώ και τη Γοργώ, και στον λόγο της τέχνης για τον εαυτό της και τον κόσμο. Η αλληλουχία ανάμεσα στη σκηνή του θεάτρου, τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ
"Το χρήμα ανήκει σε εκείνες τις δυνάμεις που η ιδιαιτερότητα τους συνίσταται ακριβώς στην έλλειψη ιδιαιτερότητας αλλά που, παρόλα αυτά, μπορούν να χρωματίσουν τη ζωή ποικιλότροπα, καθώς το απλώς και μόνο μορφικό, λειτουργικό και ποσοτικό στοιχείο στο οποίο συνίσταται ο τρόπος ύπαρξής τους έρχεται σε επαφή με ποιοτικά προσδιορισμένα περιεχόμενα και κατευθύνσεις ζωής, προορίζοντας και τα μεν και τις δε στη γένεση ποιοτικά νέων σχηματισμών. Η σημασία του για τον τρόπο ζωής δεν καταργείται αλλά ενισχύεται, δεν αναιρείται αλλά αποδεικνύεται από...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟΥ
Στην Ιστορία Ευρωπαϊκού Δράματος και Θεάτρου η Έρικα Φίσερ-Λίχτε αναδομεί την ευρωπαϊκή θεατρική ιστορία από την εποχή της ελληνικής τραγωδίας μέχρι τον Χάινερ Μίλλερ. Κάθε κεφάλαιο αναδεικνύει και ένα μέρος της ανάπτυξης, της κατάστασης και των λειτουργιών του θεάτρου στο κοινωνικό πλαίσιο της αντίστοιχης εποχής. Η μελέτη της συνοδεύεται από παραδειγματικές αναλύσεις έργων αντιπροσωπευτικών συγγραφέων. Εμπλουτισμένος με καινούριο πρόλογο, ο πρώτος τόμος καλύπτει την περίοδο από το θρησκευτικό θέατρο μέχρι τις δραματικές μορφές της κλασική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΕΛΙΝΙ
Το να θυμάται κανείς τον εαυτό του μέσα από τον κινηματογράφο, δεν είναι και τόσο πρωτότυπο εύρημα. Αποτελεί μέρος του κιτς που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Μια εποχή όπου ο κινηματογράφος, θνήσκοντας σαν καταναλώσιμο υλικό και αυτόματη αναφορά, ξαναφανερώνεται παντού, κομματιασμένος. Το ίδιο κομματιασμένος όπως στα λουλουδάκια του Αμαρκόντ, στ΄ασημένια ροκανίδια που έριχναν τα συμμαχικά αεροπλάνα στους ουρανούς του '44 για ν' αλλάξουν κατεύθυνση στα ραντάρ του Φλακ. Στον αέρα λοιπόν, αιωρούμενες στις χιλιάδες άθλιες και αόρατες τροχαλίες τ...
Διαβάστε περισσότερα...